Friderici Hoffmanni ... Medicinæ rationalis systematicæ tomus primus quartus. Quo philosophia corporis humani vivi & sani ex solidis physicomechanicis & anatomicis principiis methodo plane demonstrativa per certa theoremata ac scholis traditur, & pat

발행: 1737년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

De frigido potu , qui, o Ianumdari

EX iis rebus, quae ira aesentissimam

humano coi ori noxam inferunt,

de quali iii ita veneni illud celeritet assiciunt, quam in se omnis viru-tiri in expertes, et aloet risidus potus, in ea centi eorpori copiositis

immissus. Nos miliam hic non ex toto dicimus risu ad inbue delatae Inois. S. I M.

Frigida potio vitam tollit, quia eo-piosius calefacthm in corpus ingestii 'Nihi progressium .per vasi

Repetenda hoc loeo est veritas in pyr, stologicis demonstrata , vitam hominis perenni sanguinis idorum circuitu constitori, adeo , ut is vel in totum,

vel ad certum tantummodo tempus sistatur, omnis cogimum, mi ni calor, ni liis , sensus, omne, denique vires repente auferantur. Cum vero nihil in rerum natura tam potenter celeriter humores, in fluiditate& motu constitiitos coaguleis

in spissetque immobiles reddat, quam Bigidum liquidiim in corpiis admissuma non mirum est , a copioso frigidae potu , celsriter venis a tirante sanguine spumantibus,concepto mox vitalem istum circillum omnem aquae frigidae potionem, qui nisisti , cordisque si stolen, diastolen Potius cum Galeno inter remedia conti-l non , totum , tamen ad tempus tollinentium febrium ac ad bilis flavae im etiam coercendtim eam reponimus med damnamus saltim copiolum frigidissi- mum haustiun in corpore aestuane vi ab exercitatione calefacto . . S. II. Experientia certa conflat, dures a

ffigido potu iusto mox interiisse vel in omni rex antini illisse

ilures de lanesi, rigidae potionis es

- cor. 3. Ff. 8. Animi vero dedi- qilium ex his id aquae haustu cum acerbissimo venti iculi dolare juvenis expertus est, cujus mentionem ticit Hildanna centur abs 3. Similemque historia in assere S bene ins ib. a. observa ν. p. 2ν .

qui tale me motiones a perpetuo influxn&.emiinu Marinis in cordia pendent. g. v. Frigidiis potus maxime ad veri ui esti entriculi intestinorum ei venis musculosae membranaceae te X turae, at

oue ideo gravissimas in iis passi nes, spasmosingignit.

Sicut enim me frigus partibus ne voci , secumlum ρειν ---- in s.

intestina . inter nervosas pratcipue parsetes, pernicialem a se in id potu proxime primario vim experiuntur, dum non modo a frigore sanislali de Mnphaene vorum uas partes liber transiliis inpeditur , sed et toniis et motus earum peris alticus o rigiditatem , quam fibris infert, a lactatur , unde inflantinatimeardialeia , colicii, iliaca passio, provoniunt rata Aetitia TETRI μν--cin

142쪽

notavit . 3ονella acint. 3. Obs'. a. nemorat,irepertis. Et profecto polyporum puellas delicii gratia deglutientes ala tioneso qui magnos de sere insatiabiles chionicos morbos efficiunt, meo undisi iudicio , vix ab alia causa rectius , quam frigido potu, celerius in corpus sudans ac calefacium admita, deduci possunt Disiecui aliquot abhinc annis generosum juvenem, palpitatione cordis mulios annos aulictum, tandem peripneumonia e tinctum , ex cuius arteria pulmonali ingentis magnitudinis poIypus extrahebatur . Hic palpitationis tam contumacis causam non aliam, quam potum cerevisae frigidum, post vehementem saltationem haustum, alterare poterat. Neque destis

Ciem torm inibus, imo dylenteriis periisse. In febri biliosa cum iuvenis potaret frigidam , ardialgia oborta est , teste M . M. με- .a...H. i. In puella ann rum inque post mulsionem gelidiis-mam tuacam passionem productam vide ιn-seeu. χαν. . . Obs Et nihil certe frequentius in maxi occurrit, quam quod a frigida potione mox homines in singultum, alii in colicam , cum alvi adstri- Elione , hicidant . Quae omnes graves passiones testantur, naturalem harum partium tonum ingentem qirandam vim pasi

sim fuisse. Et liues novi sanos antea&valentes, Iuvenes aeque ac semellas, quia solo i rigidae piit , postquam ab exercitatione praecedente valde incaluerant

hausto molestissimum illud , quod hypo chondriacum dicitur , malum sibi contra--raim, a quo milia arte poterant liberati siquidem hoc malum praeci Duam suam nisi at, originem in destrum ventricidia intestinorum tono ac m-- -- rasitatam habet . . s. V. Neque tanti m ventrietillis intestina, edis alia, praesertim sangui-pea viscera noxam a frigido hausto percipiunt.

mi frigidum fluido calefacto san-

pii immisso illum densat atque i

situdinem cogit , facile patet, in vitibus, quae talitum non penitus vasculosa sint , ut lien , hepar , pulmo , a simulae tardius progressiente stagnati nes , insaretus, oppilationes fieri, unde graves .diuturnae passiones incun bula sistralium . Nihil satin in praxitiinquentius occurris, quam ito a tempore messis armorent homines , dum phthis , tabe vel hydrope laborant. Causam Moriginem horum malo ita paulo examus inquiramus , unice eam: Micere

Mentineoplasini rigidae hali in quam

se tune temporis siti vehementi pressos a Diaum accepisse dicunt. Qui morbi ple- ramiquerae s ventur, vires accipitini a

-- - nanc inde in

S. I. Neque vero tantum frigidus haustus orporibus sanis, a caussa externa, ni uu&exercitatione calefactis

nocet , sed de librili aestu orireptis exitium infert 4r via concitando

symptomata. Ita reserente Fin's ιι b. r. bf II Po tu aquae frigidae copiosus in quodam inmite, sebre continua laborante , graves pectoris convulsiones induxit. Et notatu quoque digna historia est, quam Hildanmacens. 3. 48. proponit , cum quidam febre ardente Iaborans , qualem frigida impletum sibi a domesticis afferenduin manetasset ad haustum maximum, Qquantum anhelitus Arre potuit , Uzbisset, qui eadem di extinctus est . In intermittentibus etiam Mitissime frigidus ustus admitti debet. Plures 'opter humidi rigidi ingurgitationem

pol posse conminuimus . nanc inde in nraxiam numici trigia ingurgII ALIGHU0

143쪽

Hominum Inimicissimo. 73

--αdematosos morbo finito incidii ni alν iis quoque dura, tensarae tonstricta fit, Praeclaruin circa hanc rem extat monitum , ata uterina, quae sanguinem Plor nyan Zαιουia Mercaιο lib. r. ιι recto jasidiis menstruitinoctiora evadunt 3 quam non 3 I. p. s. frigida in pars a=sma in mirum est , quae rigidae potu semellis er-Dιenti lia splenem ea inque in nihil esse nocentius, sistendo mensium nuWdinem allinis , μι-----οει profluvio aptius . Eandem ob causam ita

Dis . In hujus asserti confirmationem

S. VII. Frigidus potus exeretiones sanitati

admodum salutaressistit, &non tantum solennes sanguinis vacuationes in

viris 'minis , sed de liberam per

cutim spirationem impedit alvumque conitringit.

Non una est causa, itare se gida potio saluberrimas corporis nostri excretiones h Itat nam primo, dum fluxilitatem humoribus secernendis adimit, fit, ut ad venas capillares, ex quibus maxime excretoria constant, secernenda materia pertinum nequeat. Deinde frigoris ea est natura , ut partes solidas constestinat easque rigidas e ficiat. Quia vero totius corporis membranae, praesertim nerveae, mutuum inter se habent commercium, ita

ut si una pars vehementitis contrahatur,

exterae omnes de statu pristino pariter declinene, imili plane modo afficiantur, II .QVyoribus elasticis id perpetuum est 'inc frigida potio in ventriculum admissa mox totum asscit corpus , cutis contrahitur ejusque meatis strictiores redditi perspir-tionem difficiliorem ericiunt,gida potio eo tempore, quo in molinum teria peccans ad habitum corporis aman dari se cutis secerniculum expelli debet, alienus maest. Ita legimus in --

dum potum in perechiis a m expulsis lethalem effectu ni habuisse. Idem metuendum est, si quis in exanthematicis ebribus, eo tempore imprimis, quo variolae

morbilli, et purpura ad cutem prope iii

debent, frigidum potum concedere velit

Ego aliquot funestos effectus in febribus iam inclinatisru sere finitis vidi Laborabat ante aliquot annos Beresin vir illustras, am senex , ex peripneumonia , de post decimum quartum diem sere omnia remiserant symptomata, nisi quod ob c pio sui id ores siti premeretur. Concessit medicus tunc ibi notissimus potum acidularum Tennsteinensium liberaliorem , prohibitu stimendum. Ille intra trium horarum spatium duo vasa, quae duas sere me suras continebant , exliausit, brevi post

ingens universum corpus anguor tenebat cum summa virium deiectione, intra quatuor horas interiit vidiqitoque, seminam, quae ex morbillis decumbebat de iis jam evanescentibus haustum valde frigidum adsumserat , non modo in iisseminasthma , sed de contracturam pedum plures per anno durantem incidisse . Siquidem post febris impetum, hisce in morbis sedatim natura jam tota occupata est in exercendis per transpirationem Opiosis istis sordibus, quae ipsi in morbo

genitae fueriint quarum violenta rete tio novisis gravioribus subinde malis prodiicendis occasonem subministrat Vidi lioque aliquoties ob stigidum p

tum, coryori exercitatione valde calesi copiosius immissum, maculat de iistulas, imo tubercula in universa cute a praesertim infacie, oborta , non aliam certe ob caiisam , quam cbi pirationem repente interceptam.

144쪽

VIII. debent , quidem nihil tam subitam In potio stigida pestifera , ubi perturbanda moruum vitalium oeconomia,

mutationem praeter excessivum frigus, s imminet illaedam inflam-

Est vero ventriculo immine

ve cum potu , sive extrinsecus corpori ad

matio mare, qui Πλ n ςvm νὴ ta tam inferre potest, sque medici mor-lidius vel emeticum quo am uiu li, rum tam chriniicorum, quam acutorumpseruiit, aut vehementer ira commoti primordia paulo curatius in, estigare vellent, certissime futurum esset , e. nihil magis, quam rigidum potuin sinitatem indere Meo idea ent, haerunt, ab haustu frigido, lut a ve- nono libi caveant.

Res enirn extra controversam posita est, des, iram a sortioribus pharmacis , ejusmodi ventriculum eique annexa intestina sp sti; quadam strictura corripi , quae ktique a frigido dum augerit , inuam-toria sano uinis stasis quam lacile induet potest. Plures hac ratione mortuos , vel in miserrimum valetudinis statuin os aueo tuus notavimus. S. LX. Nulli vero aetati ut omne frigus, ita

maxime frisida po tam insensa est,

quam senili.

MMIi s. Senes jam per se ex omnium medicinrtim consensione calidi , ut loquuntur nativi desectu laborant, e valaedansu ἱ- dum ad concoctionem habent ventricu-llam, idque eam ob causam, quia arctio-tibus meatibus redditis sanguis mul-dimi nerveum uti in omnes re is a maxime in ventriculum de intestina par, eiori copia inquunt inare multo facilius citri Lan σinnis a stigia in his partibus sisti potest , adeo, ut sphacelus mox eas partes corripiat. Quin etiam asola resti

o eratione harum partium propter fructus horaeos refrigerantes, aestivo tempore ma

gna in copia ingestos, alimiot decrepitae aetatis viros mortuos animadverti. Quidam in stranguriam inde incidunt molestissi. mam , duae aegerrime sanationem recipit. Alii dolorem colicum , rursus alii asse s soporosos inde silia contraxerunt . Atque hoe saluberri num praeceptum circa n xam potionis frigidae non modo senes , sed re alii infirmioris naturae homines de valetudinarii, qui ex praecedente morbo vel immodicis evacuationibus vires, vi rem amiser unt , do cur Morvare

Lures dantur in natura res, omnis quidem venenosae qualitatis expertes, tam inimicae vero otione

effectus humanae naturae , ut veneni vim tantum non aemulentur. SihMisu. Hujus generis effectus sunt crudeles illi dolores, qui a rebus plane ludicris,. intra vel etiam extra corpus admissis ut vermibus , calculis , dentibus , aciculis, ictu vesparum, punctura Partium nervosirum provenium

g M. Ut venenorum actio est pure meis chantea, dum caustica spiculis acutit simis in nerveas Arte 3rassantur eanque arrodendo lancinando in universonervorum tenere pro differentia

partium atrocillima pathemata in f runt ita etiam ab arrosione nervearum partium a supra dictis asperis de scindentibus rebus symptomata ven ni simisi induci, experientia doc

operatio certe venenorum nonaeo ius

clarius , quod sit pure mechanica explicui potest , quam per ejusnodi res, sin

145쪽

hsensu manifestas, quae cuspidibus iri utriusque insuper tum brachii , tum et u- culis sibrilias nerveas pungendo, discin-tris motum convulsuum fuisse petessam. Qendo eadem , quae a venenis proficiscumi Perquam noratii digna etiam est observatur, symptomata concitare solent cvo iesio cι homo in Misceu cmrias Dec. s. a. magis apparet , quam crassus eorum stli de juvencula, horrendis epileptieis i error , in ad plane occultas qualitates otiones agendi v. g. terrores armini, ob

damnum a veneno praesens, horum operationes referri debere contendum.

g. III. Vermes , in ventriculo vel etiam intestinis stabulantes, tunicarum nervorum rosione de vellicitione saepe to- tua nervosarum partium systema graviter convcuunt, ,ebe mentes 'paLmosatque convulsiones inducunt.

Qui historias morborum , a verminosa progenie natorum , paulo accuratius per lepere cupit, quae hinc inde a probatissimis auotoribus memoriae proditae suntis veritatem hujus theseos lacile inimadvertet. Ex compluribus vero meretur ea attendi , quae conscripta est xcι PeeMina,vid. lib. i. U. 6s udi pue septem annorum magna urinae incontinentia div xari coepit, saepius vellit fulmine ictus violentas corporis palpitatione , seu maris conglobationes , intensissima thoracis elevatione, animae defectione e miratas , expertus est , cum ingenti simul sim Pncta , quae omnia dejectis vermibus bini longis cieretibus conquieverunt. Alius puer , vermibus vexatus , de lumborum , ventris de penis dolore conquerebatur, ut suspicio calculi excitata suerit ; tandem oborta epile-psa est , quae cum coli doloribus cessaVit, vermibus alvo emissis ae ri quoque potest

ubi a vermibus filia octo annorum ita fuit vexiis, ut caput , brachia 3 crura in continuo essent moti caput a dextra insnistrum e contra brachia crura sursini deorsim astarentur Gregorias -- sultibus correpta, cum apparitione simul spectrorum , quae omnia statim cessarunt,

verminos progenie si mei, inferne

s. et v. Graviora sunt symptomata, si ven-

rriculi tunicas vermes arrodunt, quia huj iis ingens est consensio cum universo nervoso genere, saepius exinde mors subsequitur.

.nde -ον Infantum Inspinas ab e νεμ συens ν enlo. quos a vermibus in ventricolo subito in horribiles artuum jactati cinctconfici, brevi interire, res vulgo etiam est compere . Nam si tui caustic indolis venenum sola rosione ii inicarum ventriculi

mox Iethales infert spasmos; simili rationuid posse fieri a Vermibus ero est conm usi Uermes in omni biis nervosis partibus suas Ridunt tragoedias gravissima concitant rumpto mata, non secusae venena id esticiunt.

In verericulo vomitum, nauseam, s mem , cardialo iam eum sinima virium deiectione, in intestinis tormina . flatulentias . lienteriam , alvi fluxum , in corde syncopen&febres tam acutas,quamentas de quotidianis miles ; in capite

raeter conviil sones delirium . phoniam, :ephalalgiam , somnolentiam , omnium

ensuum privationem , ut instar apople ericorum velut morti vicini iaceant ἱ in aucibui strangulationem Talivae nuxum. in ductibus urinariis urinae incontinen-pina In Epirioli Medietis at ses. . tradit , iam , in acie colorem lividiim , in a filiam I . annonim a vermibus non tan ribus pruritum, in habitu cortaris ex- um ingentem colli constrictionem, qua- tremorum hi us frequentem mutati

s laqueo iniecto sauces praecludente, cuminem frigoris in calorem&contra, in 1-Mnminente sis ocationis periculo , sedispera arteria tussim excitam . Neque , vero DigmZes by Orale

146쪽

vero continuo haec producunt pathema silisi uuta, quα potius interdum conquiescunt Solet ordinario calculus , ureteri Inouandoque certis periodis repetunt, uti haerens, vicinas primum partes, ut venter omnium , quae a pasmis oriuntur triculum, intestina ipsamque vesicam afflictionum mos est, quia immanes pase cum ductibus urinosis, S nerveos ejustium a palmo tractiones & motionesidem lateris crurales palmo assicere, uri

pressis pede earundem summa sequitiir imo illitas, seu motum debilitas.

s. VI.Quum, pastieis strictutis vim,

robur nervosarum partium lacessere soleant vermes , idque per par Oxyl-

mos, rudenter ii agunt medici, qui ab aerioribus, expulsuis, ne pasmos augeant, abstinent, utpote qua magis ilentibus accessionibus usui esser ossunt,

sebalian Error hic medicorum vulgaris proeemodum notandus est, ouod sine disinctione temporum .inai viduorum plexumque statim, ad expellendos ingratos hospites, acria purgantia, vel etiam calidiora alia propinant , cum sapissime inde symptomatum fiat exasperatio, tantum abest , ut auspicatus effectus inde sequatur Fabula quoque est , quod circa novilunium anthelmintica tantum Iorrigi debeant f sed potius delinientia antispasmodica in impetu symptomatum dare convenit. Postea iis quiescende individui calculi comites nausea, cib;

fastidium , vomitus vel conatus ad eum frequens ructatio, intestina toro uens dolor, alvus adstrictior .urime stillicidium, aegra spinae flexio, ac torpor cruris esse solent. A dolore vero acerbior ex toto fit urinae suppressio, pulsus sintilis, convulso, summa anxietas, jactatio corpo ris, epile a convulso sequitur, quae viri plus quam feminis lanessa esse s let , interduin etiam letthalis ventriculi accedit inflammatio.

Neque tantum calculus in ureteri bus, sed etiam in ductibus nervo musculosis, qui bilem ad duodenum devehunt , inhaerens acutissimos esticit dolores vicinas pariter de remotas partes in spasticos motus abripiens.

dolores , cum summa anxietate juncti intercipitur sape usque ad suffocationem tibus mercurium dulcem cum puro antes spiritu n tesomni ct x rsimulo, quod remedium omnium aliorum vires exsuperat , dare expedit . .emper tamen praestat prius intestina probe emollire Iactes, vel cum Iam etiam acriora dare, hinc vulgus etiam non, e-diberi cum effecti allium ex sam octo exhibere solet. corpus, alvus est dura de constricta , pulsus est contractus, extremae partes inal3escunt, conatus est ad vomendum . Si diutius ibi moram trahit, sequitur tabes vel etiam hydrops, quae cuncta symptomata facile necem inserunt . Protinus autem cessant, calculo exireteribus in vesicam, vel ex ductu cholodocho in duodenum de-VII. lapso . De calculo vesiculae sellis vid.Hist. Immanes etiam sunt illi dolores 'U'' - . qui ex asperioribus vel grandioribus ora calculis, in viis urinariis haerenti' Quum favi, illa saepiusqtie subus , exeitantur , qui si graviore nesta a ea leulis orta symptomata non sunt, facile etiam niserium nervosarum partium systema in consens nem rapiunt. nisi pasticae stricturae partium ner

vosarum imprimis imputanda sint sicile patet, quam imprudenter ii

147쪽

medici agant, oui in impetu morbillaunt, inquamsdam Modum lypothy- nrtiora pellantia, calida, acria diure go re ratica&stimulantia propinant.

Notandus utique hic est nocentissimus 3e vulgaris error, qui per iuretica fore Iommittitur , quae spasnos au endo non modo symptomata exasperant, Sed impediunt, quominus eide sua calculus moveatur sed potius clysteribus emollientibus, sontibus, balneis, anodvius laxandae rupi viae, ita iis remittenti-- lentinimii pellem hujus propulsio-

Immanes etiam sunt spasmi, ge

neris nereosi adflictiones, ouae funestum saepius in modum in tantes teneros exercent, us dentes dissiculter pariunt. mures ex insantibus a dissicili dentitione gravia symptomata pati, imo mori notissimum est, praesertim si sint habit:ores, debile ex matre, si haec est hyst rica , nemissum genus obtinuerint . simvla dentes, praesertim canini , movere&perrumpere singivalem carnem incipiunt , protinus ingriiunt pavores in f, mno, oriuntur 'bres , tormina in ventre cum alvi strietura , accedunt asthmata convulsones, catarrhi suffocativi, pile-ssae lethales plerumque , quae omnia a s idolore proncisci certissimum est Neque vero tantum infantes, sed&ad ultiores ex dolore dentium gravia patimuit mala.

mi r dolore cessante dolor pravitas caput diutius detinet. Notabilis Iane occurrit histini, descripta a Tui . r. p. 36. cum Graii medico gemmii dentes

erumpere coeperunt, quorum eruptionem

incisis hin vis cum scalpello accelerare voluit, sed inde omnia in prius ruerunt, dii dolor non placatus, sed erudelior factus , pratere labris vleilia, delirium adeo esserum filii , ut mes noctesque

prae surore discurrere per conclave debuerit , antequam milerrimo dolori finem mors imposuerit , inquit , μι-

g. XII.

Quoniam aedibus dolor uniea evera ausa tam gravium, subinde funestorum symptomatum est in com

pore, ubi nihil vitii in universa si

quinis e humorum massa latet, nihil aliud utique agendum est mediis eo , quam ut omnibus viribus anni. tatur, quo dolorum haee saevitia mutescatis effrenes illi in genere nervoso motus Miserte ostillationes,

agitationes componantur qua ratione Qx om hium malorum alleviatiosequitur. pr.pter graviter errane indici

qui in diffficultate dentitionis alvi laxandae caula acribus ex gialappa velem, resina, eum vel sne mercurio dulci , non una med repetitis vicibus teneros infantes exerc*nt in coria medicamentoriam , potissmum calidorvi Amiseros insantes satigant , a qua re verti eurandi ratione utique nihil ,-liud, quam major symptomatum vis mentia , i aque mors expectanda est xietates , alvus fit strictior & tardior Himili ratione ad placanda ex cu murina tenuis mingitur . edes refrige-ldentium orta symptomata nihil prae, '

si vehementior dolor metri statim mutatio fit in pulsu, qui a celeritatem inclinat, temporii arteriae ejusdem lateris valide moventur , suboriuntur an-

148쪽

I et cap. XI De Rebus non emulis,

lius est, quam alvum aperire clysteribus chesneau in observat. lib. I. v. rao.hlsi .emollientibiis, de seri acris discussionem riam refert, quendam expunctura tendia per blanda potius diaphoretica cum anodynis mixta , paregorica externa moliri, quam apophlegmatizanti is Macri vibus calidis uti.

f. XIII. Tam erudelis etiam est ille dolor

rui in me uditorio valde sensibili,

ve ex inflautinatione sue ex animal-olo, in autem descendente, suboritur, ut praeter immanissima symptomata furorem atque eti m mortem ac

obf. o. Memorabile exemplum, quod a globulo in aurem sinistram intruso, om nes nervi ejusdem lateris' in consensum trahi possunt , adeo , iit convulsiones epilepsiae Uummae anxietates producantur, Hildai scenna vis . proposuit Idem auctor cen p. 4. Obsas id ulterius

confirmat , dum ex instiIlato liquore in uitrem ab empirico vehementissimum eum febres destris Glorem excitatum nulla

testatur,

vorum tendinum mala non sine vitae

periculo proveniant, ob consensum quem nerveae hae partes inter se alunt,

complures funedae historiae testan.

Quemadmodum ex spina edi infixa

dolor, Abris, inflanimatio oriatur, μι- danam , ceu testem, provoco, vid. p. s. Obsa idem auctor cens. I. U. 34.

deglutita acicula dolorem ardentem, i fibrem , delirium , convulsonem ortam ruisse tradit. Vid.quoque Misceu Matmr. Hoc me. r. e. s. a M. G sola acus punctura in digito Amatae lusitantis cen .

nis in pollice septimo die mortuum taeex vespae punctione ganstranan secutam dentidem Maeviori obsta . ceni , historiam pronoeiis . Inlafix est ea innarum

sectio, ubi nervus in manu circa basilicam , vel tendo tu cephalica lanceita laeditur Qua de re notabile refert exemplum de Rege Galliarum , Carolo XI. Parans in pernμ lib. s. 38. Ἀ-see lib. t. cosia i et . em qua, cacent. . Obscio ubi laeso tendine per phlebotomum mox totum brachium cum maximo dolore intumuit . Comulsonem l thalem ex unguibus incaute resectis describit Rhodix cent. I. obf. o. rem κε όυν In observas chirae et a contusione medii digit inreserabiles dolores cum tumore , inflammatione, vehementi febre ortam proponit. Et quid reque lius evenit , quam a clavo pediim improvide resecto multos ob gangraenam lupervenientem perire , praesertita , scorpora sunt senilia , impura A eaco chymica . Immanis dolor, qui ex ingenti partium nerveo-tendi serum , ut tum sopor, convulsio, inquietudo , in nomnullis hilania . Et certe ardentissimu ille dolor, qui in variolis confluentibu , exulceratione manuum die pnoexcitari silet, sequentissima est hi rim,

nibus, iii aetate florent , meo quid'sudicio mortis causa.

Magna itaque est dolorum potentia corporis nostri ires motus de struendi, ita prorsus, ut veneni -- ctus non absistes exhibean: mor in raeli in mente sensatio ,& oritur a violenta motione, oscilla tione partium nervosarum , quam Per

petuo hasmiis sive eois ictio insequi tur 3 quae eo major est, latius vexuniversum nervorum genus sibinde rum Disitire by Cooste

149쪽

sindit . at e naturalem

ctionem in uidis interturbat, quo ViOIentior est iis in partes membranaceas imsultus. Sicut vero gravior spasmus, qualis fit a venenis , ingentes& periculi plenas stases de stas nationes , vehementium symptot natum , vino mortis productrices, moveti vires plane exhaurit simili ratione tam saepe est dolorum atrocia ac

magnitudo, ut spata inde si rei vitales

motus, anquinis scilicet circuitum inaedualena, reddant alit que diriga' atque citaterminent, ita ut ii hic venua nobili parte sibinde sistatur dc homo tantum nun penitus in re Ea est dolorum indoles ac vis , primum, at aucto in systemate partium nervolarum motu oscillatorio vires destruendo homines quasi exanimatos reddant deinde, ut summas inquietudines atque anxietates cum frequentiori loς mutatione accersant tum

in pulsum duriorem de celeriorem eff-

ciendo calorem in universo corpore

accendant, ae tandem, si invalescunt, convulsione ac delirio spintumuit lem praecludant. . Horum molestissimorum symptomatum res jam penitus exhaustat, sitnestae san- .suinis stases si ni , exhibeantur . Nam

incipientibus morbis semper rite sum firmiores, quam ubi jam diutius per

verarunt

Ea est dolorum vis atque molestia ut non modo totum corpus inde patiatur, sed imprimis , etiam aliment μ'

ruri in stamacho digestio inde laba.

scat, atque saluberrimae illae, in Halvo atque peripi ratione suint,evacua-tiones non Earum imminuantur Nam si vehemens ex dolore spasmus in universum omnes nerveo-musculosas per consensum corripit partes easque. valide constringiti , certe Perpingit is, etiam ad intestina, unde vis motrix e peristallica ventilauti, intestinorum Ix

ditur, ibi dautos ibitetinentur cum excrementis, Tumma quoque cutis ob in gentem stricturam, quam patitur, parum

perspirat . Ex quo intelli ei debet, in omni graviori dolore cibi abstinentiam utilis simam esse, vel eum saltim imbecillem. praebendum, de loco vini aquam bibe dat . Ex hisce etiam recte colligitur , evacuationes magno dolore cohibitas non acribus simulantibus, sed potius seda livis 3 quae dolorem levant, restituendas. ratio itian aliunde repeti posse videtur , esse , quia cessante spastica strictura spon- qtiam a vehementer lacessitis nervis ite sequuntur pristinae tam per sudorem partibus, quae ex iis constructae sunt, dum causa tibinde plane sutilis cludicra, nempe natus, vermes , calculus,

dentes, scissura , instrumenti cuspis,

his similia , vehementer eas exagitat.

Quisquis haec videt, facile intellisit. -

ne consilium medentis eo maxime omnium esse dirigendum, ut confestim dolorem auferat , violentas illas generis ista afflictiones allevet, si vel vires, vel vitam hominis servate velit. Divinam utique ejusmodi in casib iis opem ab iis,mne dolorem efficaciter levant, domnum inses int, expectare licen modomaturius, neque eo demum tempore, quo ines, quani pleralvuli evacuationes . Recordoti hac in re nefariam medici curam , qu , . quando ex dentitione dissicili tenelli in-rantes strictiori h rare coeperiim ,

repetitis purgantibus , iis ex mercurio

dulci resina jalari' aliquot panis constabant , eam moliri, tristi saepissime exitu , in splendidis etiam personis tentabat: epileptici enim mox sequebantur insultus prorsus sunesti. Sed longiores fuimus in recensendis illis gravibus vitiis, quae causae externae potissimum, violentae infe runt sequitur nunc, ut morborum ori Ei

150쪽

nobis quotidianaeae domestica sunt, per tur, et ordine dicere omnemque rem tam sequamur. Id enim non dubiui est, quin clare oculis et menti subiicere legentium, tum it 4.3iresi sanitas tum morbi istiquae verast origo et generatio omnium mortes ex iis rebus, quae in corpora huma. inordorum, et qua vi tui praecavendi sint,na ingeruntur , cujus generis sunt aer, ci satis superque appareat. Neque enim ego bus&potuc,' quae ex iis quotidie ejici satis huc usque mirari potui , quemadmo- debent, suam ori in inti ac generationem dum , qui morborum origines et causas habeant, ut adeo mitandum sit, quod ea scriptis tradiderunt , e lon'inquo uasi ipsa, quae materiam e caiisam fovent viti eas de diacere ac derivare ex tot obscuris et minus evidentibus rationibus atque principiis allaborarim, neglectis iis omni biis simplicissimis, Deillimis et quibus citi otidie indiget 'mo, rebus, nempen is primum de dispositione orporumlingestis, retentis o excretis, quaerant en integritatis, mortem quoque tot mala inferre possint. Ex aere enita e diareis morbos oriri, rectissime μνρι Iiιν. de sal bu pronuntiat. tium .est igitur ad morbos, deinde de

ad veram et M lem morborum causam

copia Mintemperantia , naturae minii-l subministiandam sitis art. atque idoneacis, tum de excrexionii us desicieistibusi sunt.

SEARCH

MENU NAVIGATION