Joachim Jungius und sein Zeitalter

232쪽

Petri Lambe ei oratio in bivini Mohannis Molphi assii, Alemoriae Hambum. HI, p. 72. Post ubi ad eam pervenit aetatem, quae literis serio jam metandis apis ensetur, Lubeeam a paren biis missus est, ejus urbis schola prae meieris tune nomini, ei deinde mulio etiam magis inciariiii cuius rei causas indaganii mihi, inutiae quidem Meumn sed quae tales sunt, ut iaculis mecum Permanum illud exclamem A si sis dicerei nam tamen dicam, quae nullius aures potes ostendere quae nullam invidiam, num perieulvi mihi ies connitare. Ea est, quod universa Respubliea ex animo ad tuemdam eam conspiraverit . . . Si sta gnis, elatii Gui mihi abuti,

Superbii un Eollat inlia. Superbus. Mene igitur incepto me desistere. Victum nec armis pns si vj iigi Martiis Hostes petentem a rhem lenentes Aldeam An ferreis ali plohibeor Delitum Cecidit venulus Volscus et Sabellica

Devicta pubes essera, una plus vice: Mihi ille Priscus author sic armis maximus, Cui laurus aeternos peperit Sabellico Titulos triumpho, laudis et praeconia. Collatinus. Licetne pauca Superbus. Loquere quae velis licet. Colla tam uri. Generis tuique patris, ham laus es tua, ipsique quae non secinius, nostra haud vom. Superbus. Fortes creantur sortibus, boni bonis.

Magnique magnis non serox aovis armiger Progenera imbellem Veneris Chaoniam avem,

233쪽

Est in juvencis, atque equis virtus patrum. His curiae praeceps adactus per gradus Oerisia sero salus. Solisque nitidum lucidi linquens jubar Petili nigrantris Tartari porium miser. Hem sceleris author em scelus res regia est, Ruinana sero regna cepi mortua. Turnusque magni maledicus poenas luens, marit oris mariter extremini iiiiiiiiiiii. Collatinus. Iniqua nun-m imperia retinentur di Superbus. Ferrum luetur principem. collatinus Melius fides. Videsne tono metiende te viam Toga ui ora vertat hue, et inue invida Euiuium liberrima indignatio. superbus Ars prima regni est, posse is iiividiam pati, mare nescii, odia iii nimium timet: immensa tutum reddidi me eopia, Maiorque sum quam eui potis briuna sit Noem e rumpi nava messis horris, Falerna melius est , Pluto arcas niger Hue ad me ei ire sillas, totidem a nurus Generumque vitreae Manlium circes genus. Codra i in res. Licet superbus amputes Meunia Ne plena sunt tibi sortis animi peetora, Fortuna pes auferre non animum potestiri insolens inier maritum Tantalis Simulque bis septem orba sedit liberos. Sequitur superbos ultor a tergo Deus.

superbus. Sed de his satis, quin erus casu petimus' 'iam bella eum Rutulis rigida semper geram, Dum vive altus lucida potus Uera

.... De oratorio studio quid sentiendis si dubius sum, Auditores, cur merito scholis, templis, foro, curia exulare, ex omni urbe, imo orbe relegari debeat rationes asseram vobis judicium, quo mihi ἐπέχειν visum est, relinquam vestra me aut assensione eonsmabo, aut admonitione eorrigam. Hic ego vos dimitare non uis quid sit, quod eum tot ex ondiscipulis meis mihi et aetate et loco ei ingenio superiores hac in parte quieverini ego potissimum milii hane prori etam sumpserim intellexistis enim, qua de ea a sententiae huic patronus extiterim, non laetus scilice unus, qui quam maxime eam

234쪽

possem tonfirmare, sed relictus ex omnibus, quem eontingere dubitare. Nec sane quemquam existi nutro velim, in D hane dubitationem, et tantum exercendi ingenii aufia Oratoriae accusatoris perso IIam assiimplam Satis mihi sit de necessariis recte posse dicere hoc exe citium et ostentationis genias ejus uel Brahu relinqualmis pallamur illos in lati dando Busiride luto, quarta ill lebri et aliis limus Inodi nugis Occupari, iri inque loquentia Sua slla In habere nos veritali studeamus veritati confidamus. On enim proferam in medium verisimilia ei quae thel Briim mos sit, sed sorsan nάδοξα primo visa quaedam, a lamen ut inveteratam de arie hac opinionem δοξον demonstrent non, ut quidam assolent, exelnpla Omlm qui abusi sunt arte, in artis vituperationem congeram; sed eam esse proh aho, In qua

abusus plane non habeat locum, quia nemo ea bene uti possit, non quod Τ multi faciunt, artificum vitia arti objiciam, sed vitia horum pleraque ex arte ipsa Oriri vineam . . .

de duratione ac tempore, speciebus motus, qualitate, mundo, aesimplicibus corporibus in genere ac specie. Exercitationes in cademia nostochiensi, propositas a M. Ioha Ime te horo, hys P. D. Bostochii DCXVlH. steti et anti lii hortici teri lagen aluuen Eoncilia id renim fili te hie luti tosti iste ei tiani ita illi it te Etesandubo tu rei nitun, alum au hie libile sephi dei itast diti ei ali/umenben. stat ara molestortier hilosophie ani Sirmitassunt ii qaniis 1609. S. Tritifer V. si und

235쪽

dicturus est, intelligant neque ipse intelligo saltem propin argumen Dim orationis adeste Bum E lusi fulgen enb eas in inso cano an in subner indusii rea raminon inime si Mihi sim timi uri mohei sungiud hin si mite istanu, iri avo laignandis Hersen to ouus mecum ei e diride labores sis Jungius, ut luctilentiis Secretarius Mirini Palatiit alia in in Eduiuitii suis seu omnis ditata Oi sui.

v x a iiii re miratu iiis oth ibiqter ah ira lavsti: Theses Miseellae ex mi versa philosophia, praeit . Quas auspiciis Dei T. O. l. sub praesidio clarissimi Dia. Ospari in exit lorices ei prima philosophiae in iurentissit in Arademia tessena Prosessoris publici, pro summo in Philosophin gradu consequendo publico examini subjicit Ioachimus ungius Lubeceusis Giessae Hassorum Apud Cai p. benilinum, Typogr. ibidem. Anno DCvlii vsi iii rei ii istine finis uit,hδr Miti gemihinet Trigae virorum iuvenum politices historiarumque peritissimorum S. L. candidai rum: Dii Johaim Lubbers, auii ab Homelen, Manni sarmero, civibus, amicis, auioribus suis me iussimis, omni ossiuiorum generueolendis, gratitudinis suae testineandae causa hasce heses consecrat Au eiu et nespondeus Sitie M ignitu btuu in has sunsiua nitri subitus hi titi u edi si uisu au hi lini, ritia grue8 o mira. Mi ais tinxitii vini eanthitis Φgeiti nes, egi istu i in nraix uno ux m

Per Mixi von uti ii iiii ix in uiuo gantibasen ostiiratueth sin auui: Ad propositiones hasce miscelias, praeside et mo deratur M. Chunodo Theodori eo philus muralis pros Ordiu nec non paedagogiarchia xlv honesti ne eruditi juvenes pro impexo is summis magisterii philosophie privilegiis eo, qua i imite sorie ad dis putandiri inuocatus si ordine . . ad diem XV. Decemiu publice respondebunt Giessa Hassorum hincvlli. 4'.

Ad doctissimum virum n. Ioachimum ungium Lubecensem Saxonem, Philosophiae Candida lum meritissilia uin, amicum Suunt. Capnio Romanam cum pervenisse ad urbent Aufreique loqui Grajae dictamina linguae. Argopyliis iam ante alios illustrior omnes, Postquam introgressus pluteum et data copia sandi est,

Sic prior aggreditur dieiis atque incipit ultro:

236쪽

Scisne potestates verborum usumque loquendi eminumidam Graeci lepido sermone serebant' His dieiis incensum animum innanimavit amore: Nec mora, deposita iandem brinidino saturcamis vim Latiis Graecos, Graesisque Latinos commutando sonus diei mirabile quales metores Danaum Argolica cum genis docebant. Dunique haec Argopylo res admiranda videtur, Et stupet obtutuque haeret defixus in io, uelias, ait, patriae terrae perlaesa volavit Trans fialas alpes Germani ad uiseonis oram. Nae pariter possum do tempore dicere nostro and io adspicio Muse ex agmine lectos. Saxones et cimbros ei reliqua corcula, sit ammae eget studio, viguim labore se alii, Aiquo immortalis laniae se laude perennani, Ausoniis conjuncta platos mare valthinum et Meton, Graecia iransivit Glassent ad moenia Lani

Illud idem repeto magno conamine meis, Quando tui intueor, uno lectissime, robur Excelsi ingenii, iligentiae inimi indolis aliam. Quae sunt, quae fuerunt discenda docendaque calles. lihetorica et Logica, et Physica Optica et thica calles, Calles philosophis quae sunt anagram Pelasgis: Calles philosophis quae sunt anagrapta Latinis: Et Scotus et Sesus, Gabriel, Oes, Hugo, Brimius,

Austud illo, Album ar, Armandus, Holandus, Capreolus Thomas, cham, celebrisque Suaretet uuae scripsere, tenes, sed non ut arba profers, Arte potens, sandi parito bene callidus artem. Gratulor hunc animum, quin istas gratulor aries Et patriae et nobis, et toti Saxonis orae,

immo tibi, donec meliori arnainis ausu Te septemgemina celebremus in arte Magistrum.

Casparus inevius, Logic. et Metapbrs Prosess. publie.

Quaesii proposita a Ioachimo Jungio:

An brutis quibusdam rationis humanae usus tribuendus Cum bestiarum quarundam actiones, Magnifice Dii. Rector, e siss ac Illustrissimi Principes, Amplissimi Dii Cancellarii, viri neverendi, Clarissimi, Consultissimi, Experientissimi, cutissimi, omnium faculiatuna rosessores celeberrimi, tuque, hospitum et studiosorum corona nobilissima, doctissima, lectissima, cum bestia ruin, inquam,

quamindam opera voluntatis videantur haud absimilia, non de lana,

237쪽

quod aiunt, caprina inter sapientes oria controversia in uirum inii . neni, quam humano natura induisti generi, aliquo modo inrticipem, atque iis eius beneficio talia personi, ut nom omnino nihil dicere videri possint qui iis partieulam rationis in uni. Quis enim apum in constituenda politia sua non miretur solertiam, quis hirmininum exiuio nidos assabre construentium non suspicia industriam quis o

micarum in grauis convisendis eorumque, ne pullulent, edulla extrahenda, inimitabilem non si ea sedulitatem quis aranearum rea aedium senestras telas suas scite explicantium et in centro ad olantem praedam observantium, non demiretur arissicium Elephantos vero animalcula haec non iam mmoris mole, quam ingenii perspicaelis longo inter inito, adhuc superare nemo insicias ibu, qui modo aestimare atque expendere voluerit quot ac quantis documentis animadversa eorum solertia, docilitas, memoria, justitia, oriuis, elementia, castitas, pudor, amatoria, obsequia, sides, pietas, religis, saltandi, jaculandi pila, ludendi scribendi peritia, sermonis denique patrii intelligentia, ab Aeliano, Plutarcho, Phillastrato, Plinio, ipse aliisque praestanti simis quibusqii celebretur a toribus. Equidem ne longius abeam, vel unicum illud sufficiet quod de annone, manuelis Lusitaniae regis elephante libr. 2. Hieroglyph. refert Pierius. Cuni enim de tinasset rex Romam eum mittere Pontifici Leonia munus, parata jam ad prosectionem navi, nullo pacto per aliquot dies fieri potuit ut

Hanno velinscendere eam vellet, vel eo dedue se pateretur donec tandem regis super ea re valde solliciti auribus insusurratum est, omnia ejus helluae magistri dolo fieri, qui puellae cuiusdam amore irrelitus, aegro serret, se in tam longinquas oras ablegari proindeque Hannoni persuasisset, ne se abduci pateretur avehendum quippe in loca sterilia, in amoena ac barbara, ubi ludibrio contumeliisque om-n lim seu D stitae terrae animal, exponeretur, neque ulla victus aut O natu i ju latio haberetur, longum ad haec iteri et vastum maris aeq IB Rra tritum. Rex cognita se homilii exire nil supplietum nil r- minatur, nisi intra triclitum Hanno navi imponprPlur: qui rilrsu discipulam i liu na 2 glaellisur e sp in illi volctrari quorundam mendaciis Circum Uenit in . Em Pro longe secus alteri edocet. Si quidem ad

ridistiGnem tertIlissimam atque omni hiis laudatiis affluentem proli liuiesseIit, ad urbem terrarii donarii an ad principem cui totus terrarunt orbis assurgeret, apud umn indpliciis habendus esse l. meos illoque Cursum Omnent incredibili elicitate se cilia dat uim q. Ila Hanno de sententi, addit eius ubi signa data, ultio navi In tonse enitit, neque ulla imperia Di itinere detrectavit. Quid ver j m agam verane haec esse Milegabor Oli stat lo historicorun ac plutosophorum auctoritas. An rutis rationis S lini aliquem concedam aroasD, σοφον, ἀλογων. Verum enim vero id optimum actu ess existimo ut me ad aliquem ex D n. Professorib. convertam, al, eoque dubii hujus enodationem

238쪽

atque ut me liis lifficultati hii sere constrictum solvas, quaeque de prae- sonti negotio cognita habes in mi, miri alteras oro quod si se pris ut te lucturui titillus dubito loli altitit Oll rem longe gratissimam acies,

nosque omnes tibi in perpetuum mirum in modum devincies.

totoqii senatu academico consentiente, in dei linei p. m. Ocit SlIh-stitutus adeoque publicus et ordinarius ProleSSO Mathe Seo deSignatus ac confirmatus est Excellentissimus nobis singulariter dilectus M. Joachilnus duIIgius .uhecen sic vir in iam versae philosophia et M lj luis vcrsatissimus. Cui non laniat ni de Oii Orisi ea ista dignitate Protessoria ex an in Dorriitulari, verum etiam devoto cordis nisectu summum Academiarum uectorem aeteritum Deum una nobiscum precari debetis, ut arduum illud et dissicile munus Prosessorium, ipsi quidem praeter omnelli Item et cxspectationem oblatum, et nulls phili dentalidallian, cum uJl Gle subire, ac laudabiliter cum siligulari juventutis academicae fructu totiusque rei si utilis ae liostrae literariae emolument Obile atque administrare queat . . . Purro novus hic noster Matheseo prol essortio die hora XII in Iliadori arcis auditorio rationem inauguralem den atheseos dignitate praestanti et Lisu habiturus est...ci eineil te litan hielen Tile iisti mi ab ge triuit, me tie 29 dile ii Ulolle III. 343 Quglauben vetu uen e nnie n. De Unimus tr Iiste fi lii em Ranu Rript mit

Si Declamatio utrum princeps electione an successione capiendus

Ioachimi ungi Lubecensis, te hi in t anh9hrist Jungi Orationes et poemata. Drti vii Betibuli inmun gehi au hem Sehlus es in Mbeuisis hector, is namIid in est stethe errastxstensamilitii, ait belua hie uti hin stonige eivsthi murben, ille sit te Domus Austriam angeliiij mx e qua jam decimus seliciter imperat udolphus secundus Ai gusius invictus, largitor privilegiorum nostrorum, quem Deus te Op. Max cum illustrissimo Landgravi laudatore longaevum nobis servetae donet

' cujus se. Dueis olsat. Programma orationi ipsius auspicali Praem FSum.

239쪽

s. . dam accinctus ad iter quod Deus fortunet, volui valedicio-ria hii scribere licet verbis Ilia liuissem si fieri potuisset. An Augii stae ad hii sitis, ignoro uti i-ulι liae relis, precor vobis divinam lis m, hene

studii lunem, gratiam, praeseruiam loco tristium t ne tir; truin, ill Hi h: z- tenus obtinuerulii vobis vivilico radios loco ten illes Statum hora clarum.

benignum coeli vultu in loco diabolicaru In tentationiam, elementem Dei refocillationem breviter ni, nisi bonum, Plura non lueo. ' Ego, illium Deus vocat pergo. Franco furtum si luat ad te voletis, mi ille litteras, unde recie ad deportabuli uia. Ego per Arnoldum Boder-cerum ' quovis tempore ex qui vero, ubi ueris vos compelleroquealii. Valete tua Die interim, ilIi perpetuo, ex animi sententia. Si Deus itobiscum, quis contra nos '

240쪽

S. P. Plurima, quae seriberem, haberem, si in larii pateretur sistinatio amine plurimum necte scripsi in induus ac puto res duas dudum esse Dareisiadivi nuper evocatus ab Illustrissima vidua

Vinarisiui, ex et .sum illani, eandore principe digno, etiamnunc hoc negotium curare adeoque λυμ-ς ' nostri plane perlaesam. Aderat

et romateriis et Brendesius ille ..., in qui subscripsit olim uis que integerrimus. Expetebam meam in introducenda Didacite operam, adeoque omnia integritate Meque Mimana comperi ab iliis agi linque eo uiui plane, si illinc avocer consentiente principe meo, id quod abs que uno dubio neq, morem gerere, tantisper dum satissaetum ipsorum