Q. Horatii Flacci Opera interpretatione et notis illustravit Ludovicus Desprez cardinalitius socius ac rhetor emeritus ... Tomus primus secundus

4쪽

O PERA

INTERPRETATIONE ET NOTIS ILLUSTRAvIT

LUDOVICUS DE SPREZ

IN usu M

Ac SERENISSIMORUM PRIMIPUM

BURGUNDIAE, ANDIUM, BITURIGUM.

BASSANI, Μ DCCXCIV.

6쪽

QUINTI

SATIRA R UMLIBER L

Adversus homuum ines tantiam , eximie in aritiam intehitur is

Q fit, Moecenas , ut nemo, quam sibi Sortem

INTERPRETATI οὐ QUOMODO fr, o Maranas, ut nullus vivat contentus ea es ditisue,

ANNOTATIONES

Duobus satirarum libi s Horatius stritea carp tuitia. ea lide tamen; atque ut ait Persius sat.

De nomine ει oriet ne satirae disset ui ad Iuvenatem , tum in praelatione, cum v. av. sat. I. ubi admonui non a sat Tmorum dieaeitate appellatum

hoc tarmen. sed a satura lege. vel lance: quod stetit hae e .arios fructus contineret diis agrestibus o fierendos, illa vero multa & d;versa perferret edicta ; ita satir multiplex argumentum compleis rure r. variaque vertractaret. Hancque etym lotiam a flerunt eruditissimi quique uiri. Ad quos . Lector, accedes. reclamante licet Iulio scaligero, Poet. lib. I. cap. H. eo ro ne mirere, quoasermonum vocem ac titulum, ut in vulgatis plerumque . non inscripserimus. Vetant graves ti do cti; velat ratio. sermones sunt tam satirae quam Epistolm: in utrisque sc;licet reperitur aeque seriamo id est . oeae o remita a s sis,ιιma quotadaana Ioetiatorii: ut definit Cicero ad Here n. s. n. Quare igitur iste satiris titulus duntaxat praen- Non abs re tanti littera rum Patroni nomera appositum est ad caput. sanguiorum Haratii operum , Od. Epod. Sat. Eiusta

7쪽

Q. HORATII FLACCISeu ratio dederit, seu fors obiecerit, illa

Contentus vivat: lavdet diversa sequentes δο fortunati mereatores, gravis annis1 Μiles ait, multo iam stactus membra labore lContra mereator, navim iactantibus Austris, Militia est potior. Quid enim λ eoncurritur: horarMomento cita mors venit, aut victoria laeta.

. Agricolam laudat iuris legumque peritus,

Io Sub galli cantum consultor ubi ostia pulsat. Ille, dat s vadibus, qui rure extractus in urbem est, Solos selices viventes elamat in urbe . Caetera de genere hoc adeo sunt multa ) loquacem Delassare valent Fabium . Ne te morer, audis Net E RIP R E T Α.T IQuoe

a. seu ratio dedi νia, seti foνι obj.eeνn. Rapio. consilium, voluntas Deorum, ex qua fieris in Eula in orbe hoe inferiori, Stoici statuebant. Forio seu sortuna, ad quam referebant omnia et Epicurea. 3. Diυarsa. 3 Diversa studia, ae vitae instituta. 6. Atis εν s. 9 Lib. I. od. 3. Ossam Noti. vide L lib. 3. Od. 3. dtia in titeat εωνι dis Adstia

io. Stil gaII. ea.atim. Quemque tu det salae eonditionis, dum eius sentit incommodar alienam vero laudat. quoniam tum eius solum commoda intuetur. Sie Iurisperitus a rieola se infeliciorem putat , quandocunque importuni adsunt tonsultores, ει summo mane ostia pulsant, somnum Rquietem interturbantes, seu eum narrationibus vel interrostationibus saepe futilibus a insultis caput obtundunt. GaII. ea ηευ-. vide Plin. lib. Io. c. xa. ubi aJe habet: hi nos isti visitis nocturni, quos ex-

it. Iιti doris υadistis in Agrieola vero in ius venire coactus . cives in urbe degentes videns non experiri ea quae sentit ineommoda, statim eos audieat beatiores se, suamque detestatur sonis ditionem. Vades sunt sponsores, qui pro alter se oblitant eiusque sust Ipiunt causam , ac reos se pro eo praestant, siue eaput agatur aut crimen siue pecunia. Nomen factum υ διιtia, ex eo cum qui eos dederint. vadendi seu diseedendi ha Lent testatem, donee adsit praestitutus ad sistendum se iudicis dies. C,c de Finib. az vaὰem te ad moriatam Tννanno das a fνa amito. ut 'tiragoreus ιιιε. ouod fuse explieat O c. 3. n. 43. Damonam ω Pνι iam Pνιδ Maas fertina hoe anima inter sasMirse, ae e eum eortim alaetra Dion ν sua .IIo Tria eannva steti Itis ἡνem .aeis διι inisses. ω is εω ἡ

4. Fabium Quis ille fuerit. haud plane li

hotum ti loquacem ea ussidi m fuisse ditanteum , quem hic vellicat Poeta .

8쪽

rue Quo rem dedueam . Si quis Deus, En ego, dieat, Iam laciam , quod vultis: eris tu, qui modo miles ,

Mercator : tu consultus modo, rusticus. Hinc vos ,

Vos hine mutatis diseedite partibus . Eia , Quid statis Nolim o Arqui licet esse beatis. io Quid causae est , merito quin illis Iupiter ambas

Iratus buccas 'infletr neque se fore posthac Tam lae item dieat, votis ut praebeat aurem Praeterea , ne sic , ut qui io Iaria ridens Percurram e quamquam ridentem dicere verum a 3 Quid. vesat Ut pueris. olim dant erustula blandi Doctores, elementa velint ut diseere prima. Sed tamqn amoto quaeramus seria ludo . Ille gravem duro terram qui vertir aratro, Persidus hie caupo, miles, nautaeque , per omne 3G Audaces mare qui currunt, hac mento laborem Sese ferre, senes ut in otia tuta retedant, Aiunt, cum sibi sint congesta et hariar sicut Parvula nam exemplo est) magni formica laboris, Urei NτERPRETATIO.

rs. uis D. M die. 3 Praeclaram huic loco . . . P . . RIδkωIu- aeridat lueem Seneca Ep. c. ubi si e seribit, mistia Fortitis re melius magnas pIritim tia seeas videri voItimus veII. , sed nolumus . . . Tape a. ora vis is Itimus , aIitid optamus . ad ara a Diis M. II. crus, Ia. Fiebant e farina, lacte, ea seo. Fimus ; eu vertim via Dira quidem dieimur. μὰ oleo melle, ae. Quat plaeentae, bellaria. duia Dι. a. a men ediaud vine, aut miseνonati ν. 2tis si elaria dantur puerit interdum, quibus invitenis exaudὲν ena ει anntieνatia, damna adsis rapa remitur ad capiendam sponte disciplinam , ae libensima aue mata qtia min m. OeIIemtis doran3. tius animum ad discenda prima i iterarum ele Ig. Μtiratis porribtis. Mutatis vitae institu menta applieandum . Plato ν. dE Republ. uetatris, conditione , o setis. pueros vi aditi ad disciplinas, vult autem quasi Io. Amb M ararias btile ι ἐ.me. J Ηoe indigna studendo invitati tum quia sic apparet . ad quodrionis L eravis irae in die tum ext A essectus. Tune disciplina genus quisque est aptus: tum quoaenim crebri eone itatique spiritus ad os prorum nulla disciplina eum vi coniune a stabilis in mmmi, huc easque distendunt ; atque animi mo- nimo permaneat. tum, sanguinisque fervorem exprimunt tum veris α8. IIIe eνavem daro, oee. In avaritiam deisba concitatiora . tum eolor tum nrtiue huecarum , inceps puena . tum oeulorum denique ignitus argor di quasi a . minissa ιιι eaapo. P/Udus . seu quod fulgetra. Nos er ad pisones. εὐ-ido Halia una ε- vinum aqua mimum venderent tanquam merum . ve . ait eodem sentu. sie 1e Graini loquuntur . purum, pulum . seu suod iniquis inensuris uterenis Demosthenes de mehine, am, Iat ei mi, a s. tur. Hi ne AEdiles . inter alia sua officia , in has affectum eona timει. . . .'bticeas infans, et tis γεω- animadvertere debebant. σers. sat. I. ad finem , οσι et . F....Via hisminas 2ωνσιι AEdi is ini vias. 34. R/daulem diaera vare . I Postea sat. m. 33. Nam exa Io e . a sapiens Prov. s. v. s.

9쪽

D. HORATII FLACC r

ore trahit quodcunque potest, atque addit, acervo, ο 3 Quem struit, haud ignara ac non incauta futuri . uar, simul inversum contristat Aquarius annum, Non usquam prorepit, & illis utitur ante Quaesitis sapiens; cum te neque servidus aratus Demoveat lucro, neque hyetns , ignis, mare, ferrum, o Nil obstet tibi, dum ne sit te ditior alter. Quid iuvat immensum te argenti pondus.& auri Furtim delassa timidum deponere terr3ὶ Quod si comminuas, vilem redigatur ad assem . At ni id fit, quid habet pulchri constructus acervus 43 Μillia humenti tua triverit area centum ,

ANNOTA

Iam io vore qui labor. qua seΑυIaras 3 cre. 36. Quae simul inυιν3ωm cre o poeta ipso sormicarum exemplo utitur adversus avarum . c. ius insatiabilis pecuniae iam es est. Atqui formiis ea, inqii; t. quiescit aliquando, cessarque labo rare L eonistere, utiturque sapiens ae victitateontestis. At tibi laborandi 1 quaastum faciendi nullus est finis. conivis rat Aquaνitis annti iv. Cum hyems ad vene rit ti cum mense Januario fere medio A. quartus tristem facit annum, tum vero formica non pro fit foras manet in sua cavernula . ibi. que vescitur suasitis aestare cibariis.

Aqua ius. J Unum e duodeeim si enis rosa ei, quoed sol ingreditur I . Cal. Febr. Virgil.

Org. I. v. 3or. . . . . . . eum seu dus οι

Respondes . At si detrahatur quidpiam ,

renuetur acervus ad parvam assem . Reis

. 43. Quo si eomminuas . se. Iam per muItiplicem prolepsin diluit ae discutit varios praetextus, 'nibus solent avari sordes suas ob vela re . At vi de aee uti isti traham aliquia interdumae saepe, inquit ille avarus, bre Ua a.d unum asia Iem acervus redigatur: ego vero mox egestare

eriti ' icta r. a. Aι a. id D. O . a Resson det Poeta . At nisi utaris percunia tua . quid ex ea pulcri faia et sy Quid et it abscondituin tum tiargentum

3. Miltia ιμα meni; , se. Et si acri tibi reddant seu menti modiorum Mutena millia . non idec pati, devorabis quam ego qui pauca porsidio

10쪽

sAT IRARUM LIBER L tri

Non tuus hoc rapiet venter plus quam meus r ut si Reticulum panis, venales inter, onusto

Forte vehas humero, nihilo plus accipias, quam Qui nil portarit. Vel die , quid reserat intraso Naturae fines Wiventi, iugera centum, an

Mille aret. At suave est ex magno tollere acervo. Dum ex parvo nobis tantumdem haurire relinquas , Cur tua plus laudes cumeris granaria nostris

Ut, tibi si sit opus liquidi non amplius urna , 31 Vel eyatho, & dicas ; Magno de flumine mallem,

Quam ex hoc sonticulo tantumdem sumere . Eo fit, Plenior ut si quos delectet copia iusto, Cum ripa simul avulsos ferat Aufidus acer. At qui tantulo eget, quanto est opus, is neque limo oo Turbatam haurit aquam, neque vitam amittit in undis. At bona pars hominum decepta cupidine salso, Nil satis est , inquit ; quia tanti, quantum habeas, sis . Quid facias illi iubeas miserum esse libenter , uatenus id facit. Ut quidam memoratur Athenis

7. RetieuIum panis. I saeeulum e reticulo , tiis seu horreis. Festu . quo panis ferebatur. S. Autust. de Civ. Dei lib. I8. Cum ei a simu ι avulsor Dνae κώβIur. S. cap. Ig. annaaea replea aieitur, inquit, quo , ut plus diviti rum appetunt. quam par est, I miam ad retia deportatur. De rerum copia illos perdit: si eut qui vult aquammuaIes inter . I Inter venalitios servos, venum haurire ex ingenti flumine . non raro demertitae

q. Intra nastura sues viveuti. senee. Epist. AEus ur. Apuliae fluvius pro quolibet alio

δε. Si ad uatiaram υives, nun .sm reis pisper: rapido flumine. De eo lib. 3. Od. 3 o. ubi. υia- σι ad Vinionest, usu uam eras dives. ιε .s AMAdus. so. Iugera. Iugerum agri pedes x o. in locis I9. Neque ι. m. turbatam haurie sqnsm. Plus Rum, Iao. in latuini continet: sive, quantum uis limi trahunt maiores fluuii: contra fonti eulus limiamo boum iugo arari uno die potest. lsidor. pidam habet aquam . indieat Horatius per ximi- Centum an mνιιe aeret . : Aurel. Uictor. det M . litudinem eos qui opes matnas avide quaerunt , .mio Curio Dentato sic resert: si saeveros G.a multis turbari curis, & non iunquam obrui & ab. .gνν Inse a viritim populo divisu οῦ sibi de udo sumi. soridem constituit, dacens neminem essa debere si. cuρ istae fitro . 3 Cupiditas ima ei ne recti ειvem , etii non taurum sufflorea. R iuxti fallit. Nimirum hones e vivendum . H.S . at suave est ex magno. Ηaee dicit ava- mae consulendum, λα Ergo cl cet opes accumuis Fus contra. lare sta sumptus necessario faeiendos. I . Dum ex amo nobis. Avarum Poeta refutat. 6 . Ut quidam memoraιων AEt θι H. uis ilis Is . . meris. Uasis fictilibus, vimineis , sparia te, ignoratur. Timonem quemdam mi Santhropum eis, palmeis, in ovibus tenuiores frumentum perperam hic rutelli unt interpretes plerique. Di suum modicum condebant: at divites in cranais viteat ac sordidum hominem exhibet Horatius et Ti