장음표시 사용
191쪽
custodia septem, aut octo hominum millia , quinquaginta Elephantes, de S.Camelos , qui parua tormenta bellica afferunt, cap. ILO 39. Borneum est Insula Asiae amplissima , quae aliquot Regna complebitur, cum urbe primaria eiusdem nominis, Emporio celebri cum portu capaci, Venetiarum instar in ora parui sinus intra paludes. Hoc Regnum guberna tur a Regina, cui obsequitur Rex eius vir, propter nimiam Subditorum Z lotypiam , ut gubernentur ab haerela legitimo Throni, nempe a matre certa,
non vero patre incertos si credimus τι--erio, mi fides praestanda , veluti testi de visi, Adib.3. y.8.6 Candea, vuleo tara F, Vrbs Indiae Citerioris ampla, in Insula ce lam, de Regni cognominis caput. Eius Rex t eius Insulae est praecipuus,aIios sub se habens vectigales, Elephantibus prae sertim affluit, quibus omnes orienta' les Reges frui quaerunta let Sunt & alii Reges in Insulis Indiae
mira, & alijs, qui potitis Raja discendi sunt patrio vocabulo, idest Principes , sed tanquam minus celebres, sunt hic praetermissi.
una ex Terrae partibus antiquitus cognitis, Ipbricbia ab ine lis dicta, teste Ioanne Mone Africano: sed Lusitani hisce ultimis temporibus detexerunt meridionalem eius partem non diim Euroriis notam. olim Romanorum tempore diuisa fuit in sex
Prou., & Pιοι eam distribuit in i a. r giones. Ioannes Deo canuι ex roeentioribus totam Africam dirimit ita , partes quatuor, Barbariam, Numidiam
obiam, de Nigritarum regionem. Sed hoc tempore praecipuae sunt Asbiopia inferior , sub qua Regna Monomotum& Monemugi Barbariasub qua Regna Marocci, ex Fezais, fi bis asperior, seli Ab finia, congi Regnum,ci uinea snigritia, Nubia, Mara, siue desertum, ac plurimae Insulae. Magna ex part inculta est,& ob situm Csti desere
eximia vero agrorum narratur teraciatas; sunt & varia monstrorum gener , quorum diuersitate A, ac multitudinem inopiae aquarum adscribunt,test Mercatore inscio Atlante. Hic suit Ca rhago, Vrbs Romae aetatula, Reipublicae
cognominis Caput, a Didone condita, quae nune iacet in ruderibus longε, lotoq; sparsis, ex cuius ruinis ereuit et mneii Urbs caput Regni cognominis, quae ab Augusti si Imp.Carolo V. annors 3s. expugnata,& proprio Regi re
stituta, deindE Turcis subdita, hodia vero quandam Reipublicae formam seruat, eiusquὸ Princeps is D T v
De AErario Presbyteri Ioannis Abyssinorum.
i πNter potentissimos Principes co I rnumerandus Nubiopum, sinu EA Fonorum imperator,dictus te Grais N gua, ab Europaeis abusive Presbur Ioannes, vulgό Prete-Gianni appellatus, qui ex Salomone, & Reginae candaris prosapia ortum sese iactitat, relissionemq; Christianam Iudaicis cetrc-moniis immixtam profitetur, sed quomodό iuuandi sunt, ut ad fidem Chtholicam conuertantur, tradit FHTh mas is Iesu deno mingent fatale lib. p. I. p. 7. eq. tenocem vero Episi
192쪽
Notitia Practica AErvij Vniuersalis. 12
larum , quas Claudius huius Imperii Rex , & David filius ad Romanum P5- tisicem, & Regem Lusitaniae miserunt, legere potes apud Masseium lib. isa,ist.
Ind.; Titulorum , quibus utitur, alii sunt apud Mercatorem in Atlante, de'. Anton. de San Roman. h s. I Eia Oriental. eap. 26. alius vero apud Damianum de Gora in riseript. Legat. inlius, nempe: Rex Regum N. N. Rex Ab sinorum Presbyter Ioannes, omnium- ρυ uarum Provinciarum, O iuxta,
ad finem marium ; Rex Nili, O Iudex Magni Sullani,ct babisationis Cayri, Caiberia Alexandrina υirtute Dei, O Redemptaris Nostri Iesu ci tui, O vim
a Alium deniq; ponit ess singius in
Aurifodina Iuris DbL veri Vires pag. 38o9. N. Supremus meorum Regnorum a Deo unic8 dilectus, columna dei, or
tus exsive Iuda inritis David, frius Salomon, filius columna Sion, ex semine Iacob, suus manus Mariae, filius Nabusecundum carnem Mus Sanctorum Pe-Di,o Pauli fecunaeum gratiam; Imper Dr Superioνis, ct Inferioris AEthiopiae, , an plissimorum Regnorum, iurisdictisnu, terrarem, Rex Goae, Camres,irgola, Barn, Baliguos, Aria, Varatia, G23ama ad Nilum, Amara , Bagnamodri, Arabea , Varitici, Tigrimon, Sabains,
fis Saba, Barenas, O Dominus usque in Nubiam, qua in Jg tum extendi
s videndi Botreus in Politia Regia de
rebus Absnoram, deq; Asbiopiae P , triarebis, alisque. Hic Rex ant E aduentum Turcarum erat post Romanum Imperatorem P eentissimus inter Reges Terrae, di Obtumiit Regi Potiugalliae una vice contra
infideles r o oo oo.d Amas auri,dc mi litum , de annonae quantum desidera ret, etiam a oo ooo. , si vellet; Potest namque, ut ait .sua ea, hie Presbyter Ioannes centena millia militum mi
tere in campum. Habet porro M ignus hie Princeps Religionem quandania militarem Equestris Ordinis sub pr tectione S. Autony, eui quilibet Pater-fam. tertium quemq; hlium e sua s bole, non tamEa primogenitum cons crare, de offerre debet; ex quibus selis git ille Princeps r ao oo. nobiliores, de elegantiores pro sui custodia , reliqui fines Imperij defendunt , essivi insa alleganduns Praecipua eius Regna ad Superi rem Subispiam pertinentia sunt Bem
inter Nilum, & Mare rubrum. Tigrat, in quo est Urbs Casumo sedes olim
Reginae Sabae, Amabara, Fatigara, S lait, inara, Holcait, Dambea, Bagam aer, Narea, pars Moa, ct Damus, i quo sunt Amazones mulieres bellicosae dcc., contra Mauros, Turcas conistinuo belligerant, & ideo lex est apud
Mauros, qua cauetiir, ut nemo possit nubere, nisi duodecim cbristianos oeciderit . Et natulus Legatus apud Damianum de Gres narrat, Prete-Dus
praeter sexaginta Christianos Reges si hi subditos , habere adhuc quinqire Reges Malium edicos. Triplices hie Rex habet reditus, nimirum ex fundis suis, ε vectigalibiis sororum, & deciamis mineralium, tributis Principum ei subiectorum; multaq; loca plena auro, panno, Sc lapidibus pretiolis habere dicitur, Oidenta gerus d. Par. I. pag.79 a. Nullum vero habet Palati ii, sed sub tentovs degit, quorum 6o oo. secum defert, unde tota eius vag Aula io. vel Ia. fere milliaria occupat,
atq; decies centum millia ad bellum instruit, ac in stiper,s o. Elephantes, Equorum veto, de Camelorum multitudinem innumerabilem, teste Uvesse- singis post tuum traf . de Iure Maies.
193쪽
128 Nicolai Caietani Ageta IC. Parthen.
terminatur ad Boream Rogno Marocano, eiq; subest Irata Prouincia perampla, & Vrbem habet primariam rasuram. A paucis vero annis Tasieranus Rex, qui cum exercitu octoginta millium , ac ter mille selectissimis Equitibus, fricae Imperatoris quaerebat titula, post multas,insigne'; victorias Regna Marocei, de Fe a suo subiecit Imperio, cuius rei narratio in appendice par. 1 o. Diary Euroni, in histbria Brachelio Thulaenana per Henri
Id me factum est, ut Regnum illud μα ς-ua canum, quod rerum belloruq; vicissitudinibus obnc xium fuit, & sub uno Principe , Serasso dosto , uni tui deinde rursu dinisum, hodie in unum Imperium coalitum sit amplissimum ,& potetissimum, & militum copia prς- stet, licet ibi sint vastae solitudines,quet omnem perimunt Exercitum.
Regnum Marocci .r Egnum hoc . nomen sortitur a Uarecbo, quae est Vrbs ampli Diuita , & scd s Regia cum Palatio su- pei bissimo; Eius ver5 Prouineiae sunt septem, nemph Susa, Hea,Gu la, Ma-νochia oldes,1Iasoria, de Ducata, sed
Ma ιcbia, de quae an occasum tenduli sunt admodum fotiles,&cultae. Descriptio accuratior petatur ex Io. Leone Africano lib. a.de Maro c. Mercatore tu suo Ailante pag. 3 ι7. Gothos edo in Aricboniologia comica,O Giero in Politia
Regia de Regno Ser si fideli Domini J
ex quibus Κloc . ae a rario lib. I. c. 28.
rum in I hes Rerumpat par. I. tit. I 2. a Rex Marocci cmnium bonorum
subditorum absolutus est Dominus, primitias, & decimas semper exigit, tum vero tributum fructuum, te pec rum ab illis, qui XV. annum egressi
sunt, ut alios reditus omittamus, ex
molendinis, focis,& Terris percipiendos. Militari multitudine valde abundat, cum praeter militiae ordines, &praesidia , omnes quidem incolae ad
Regnum FeZZae. I UEχZanum Regnum Asricae ampla, Γ ita dictit in a primaria Urbe μα- , siue Fusa, Africae Ciuitatum clarissima, de ideo Thuano lib. 7. teste 1
Saracenis Aula Occidentalis dicta. Eius Prouinciae sunt Fe a, situ E Fessa, Hasbata riss, Garem, gara, Temesea, de Cbau . Ipsi met autem Authores, qui
supra in Regno Marocci , de hoc pari
a Rex itidem praeter decimas, & a solutum dominium, habet telonia,&vectigalia Ciuitatum, in quarum introitu pendunt res Metigat, nemra Civis Fessantis duo pro centenario e traneus decem. Sunt quoque reditus molarum, quae Fessa adsunt plusquam 4oo., Templum, Carruaen dictum, habebat plusquam 8 o. aureorum millia annui rcditus,multa alia quoque Collegia , & Xenodochia Fessae, quae omnia percipit Rex, quin etiam haereses omnium Iudicum , de omnium suorum Oiliciariorum, Sec. testibus Leone Ανν eans in descript. Africae lib. 3. de Botero apud Moch. lib. I. ae Arario cap. 2 8. &OMenburgero in Thes Rerum M. par. 1-ρ g. 777.
De civisio Regis Monomo tam .i Ix sso mota pa est Africae Urbs, IVI Regno nomen dedit, tria
palle Australi AEthiopiae inferioris, estq; valde extensum, & alias diuisum
194쪽
Notitia Bactica AE rvij Vniuersalis. 12
in tres partes, sed Regna, nempEleum Sedanda , de chiranga , nunc autem sub eo censentur viginti quin quo alia Regna, quorum Reges, illum Monomotapae in supremum Dominum , ac Principem agnoscunt,sed ex ijs prPcipua sunt Regna Mongas, de Mora-- ga, de ex hoc ultimo oriundus est hodiernus Imperator Monomota a,N-ste Emmantiele de Faria in tract. de Asia Lusitanica. Haec regio fertilis est, di metalli sollinarum praesertim auri abundantia, ideδq; Lusitani hisce vltimis temporibus Coloniara duxerunt versiis oram littoralem , & in locis in- aterioribus aliquot etiam arces extruxerunt versus auri seisinas, eis. Faria .
' Rex vero a subditis nullum aliud exigit tributum personale, quam dierum
aliquot operas, di crebra munera, sine quibus nemini coram eo comparere licet. Magno hominum gaudet num ro, quos ad bella promptos habet, Moc tae Srario lib. t . cap. 26.OMenbu gerus in GesuriRerum' par. IO8o64
a antea Regnum valdhextensum, nunc autem angustioribus limitibus coarctatur, ibiq; Rex Christianus, utidi Episcopus totius Regni, minor tur in Urbe Banaa, quae Vrbs LSaluatoris dicitur a Lusitanis, quorum d minio subsunt aliquot urbes, uti Loanda, scit Ciuitas S. Pauli, Benguria, &Lmbaca, & Regnum' ex electivo in successivum mutatum fuit a moderno Roge Garcia dicto, Baudrand in Lexis. G gr. to. isag. x I. Olim linguis Pr uinciae Regni Congi suos habebant Reges, nimi rima Scinae Panga, Bamba, Songo, Batta, Aetola, ct Lemba, donec tantim in unius Regis Bembae potestatem concederent, variae de inta des
cerunt a Congentibus, praecipuε a sola, cuius Rex potetiti sinus est, qui
anno Ison. Lusitanorii in ope cpteros
Regulos subegit, Se sit periorem se costituit . Vid. Regnum Congi, Me est υ ram desWiptionem Regni Africani, quod tuo as incolis, quὼm Luiauis Congus appellatuν ρον Pbilippum Pu etiam olim ex Oroardi Lone is croamatis lingua Italica excerpta, nune latio sermone donata ab Augustino C ssiodoro Reinio, Iconibus, ct Imaginibus rerum mem rabilitim quasi vivis, opera , ct indu fia Io: Israelis de Barfratrum exo
Hie tamen Rex Angolae loco tributi singulis annis ingentia dona suppeditat Regi Congi, sub cuius imperio
copiosissimus incolarum numerus a quiescit, ade5 ut urgente necessitates inde oo. millia militum secundum morem regionis armari pollini. Pans, totius Regni propugnaculum, argenti, aliorumq; metallorum fodinis frequens est, ad haec incolae mercatur Regi innumeros congerunt thesauros, me, de Blasitta in descript. huius Regni cap. 2. Gotb red. in Ar boulia. C m. post quos Aloch. de Aiario lib. I. cap. 27. Oldenburgerus iurbs Retumis bipar. I. M.8o9.c, 8 io.
REX A et dominium suum extendit in ora orientali aethiopiaeaci Mare rubrum usq; Metropolis Ciuitas huius Regni est. Dar, quae 38.leucis distat a Zeilla, ex qua maior com meatuum quantitas petitur, ibi cni t est mel,& cera in magna copia, fruges,
studiusq; diuersi, qui in Aden, & Arabiam dc seruntur, pecora quoque, speciatim verveces, dc vaccae. a Hie Rex, qui etiam religioni Ma- timetanae est addictus, eo quod professiis sit, se semper bellum gerere velle cum Christianis Abssiniae, idest ib- ditis Presbyteri Ioannis, sibi Sic
195쪽
13o Nicolai Caietani Ageta I CParthen.
omen inter illos barbaros parauit. hxpectat ille, donec A set,longo,d roq; illo 3 o. dierum ieiunio Quadragesii male debiles facti sint, in preditur
tunc eorum regionem , multaq; damna infert, teste oldenburgero in es Ferumpubisar. I tu 798.n. II I .
1 Ex Burni dominatur ei regioni,qiis se extendit a Guangala,Ortum versiis ad plus, minusve quingen- ata milliaria, inter deserta Seth,& Ba ca , continens partim montes, parti aia planielem, ubi alias Garamantes, teste Cluuerio. Piopter frugum copiam cst ibi quoque nonnullus mercatorum concursus: In montibus vivunt past res armentorum, & pecorum , teste Ol- 3 dentaetero in Thes Rerum M. par. I. pag.79η. n. 3 3.
a Hic Rex populo valdε potens est,
cui nihil aliud oneris imponit, qua in decimam fructuum. Pro exerc tio, lo- qeoq; artis manuariae solent latrocinari vicinos, aut captiuos facere, eos auo commutant equis, quos a mercatori- sbus Barbaria consequuntur; unde inse-sant mirabilitEr Abyssinos latrociniis, ε igendo pecora, depraedando sodi nas,ac hominis in captiuitatem abducendo , OUenburgeν. ibid.
nunc occupatione Prouinciarum Baui, Fatigar, Angore, aliarumq; adebcreuit, ut iam inter praecipua illius ropionis eenseatur, teste Isaaco Volsis, Regemq; habet proprium Magnum
Galam dictum, ut testantur Andreas Batelas Anguis,de meroum. Lobus L .sitanus a
Monemugium Regnum Asticae insaethiopia inferiori, estq; peram plutrum Regi Macoco conterminum, eiusquEditio latissime patet , crediturq; extendi ad limites Regnorum Momba , auitia Sosia, & Mofanotet, teste est. Ivaaco Beninum est Vrbs celebris in Gu,nea regione, caput Regni cognominis, quod est valdE extensum, & sub ipso complectitur etiam Regnum, Oura rumdictum, in quo sunt plures Christiani. Tombutum Vrbs pariter Africae, Regni cognominis caput, in Nigriti
Bia fata Urbs Africae in Guinea regione, Regni cognominis caput. Sed de his, aliisq; Regnis, & in uinciis non constat apud Europetos, Scriptorum inopiam, cum ex ijs pauci hucusq; peruenerint, sed haec indicaD se sit satis.
Prae maria 1 A Meriea quarta orbis pars nou, A ter detecta, nempe anno Iq92. sub Catholicorum Regum au spici js a ch=i obora columbo Genuens, & postea ab Americo Ve pucio Floietino nomen sortita, alias etiam ob magnitudinem Aouus Orbis dicitur, ciperseph India occidentales, quarum
pro maiori parte felicitas, ac tempori es tanta, ut primus earum inuestig tor ferὰ opinatus sit, Paradisum terr strem in illis inueniri, ut tradit Goma in his. Indica lib. i. quem refert Maselistari mo in Auet acri tuo. Mag.7 89.
196쪽
Notitia Practica Ararij Vniuersalis. 13r
Nouiunq; hunc orbem antiquo prae poni debere, concludunt Ioseis M. 3 4.bi .nM., ων. Indiari,& an
ius situm, longitudinem, & latitudine, atq; uniuersalem diuisionem, & descriptionem variε exponunt Gerard. Me eator, Appianus,le Gemma F ui, alijqo magis communiter tamen duabus magnis Peninsulis diuidunt,quarum alte ra dicitur America septemrionalis, quae Regnum Mexicanum, siuξ Nouam Hispaniam, aliasq; regiones continet; altera Moidis lis , continens Peruis tuam, Brasiliam, aliasquE.
a Augustissimo nostro Hispaniarum Regi maior pars Americae subest, nempe Nova Hilpama, sed Regnum Mexi-
canum cum annexis Prouinciis, Florida, α Intulae Cuba, His mota, & S. I unis Portus diuitis, cum adiacentibus,
Terra Arma; in America Meridionali,
cum annexis Rcgnum P mni,nouum Regnu- Sranatense, Peruvia, Regnum
cbiu , de Parastuara , cum P. ouinciis adiacentibus, de quibus accuratE lo: de DB in descript. Hispan. cap. tr. p Da I 3. in Novo orbe, seis δε- scriptione India occidentalis lib. I 8. nouis tabulis Geographicis, O υarbs ani--ιiutu, fructuum; Iebnibus iuuis .
3. Mef. de dignitat. Reν.HVμ cap t a. Gregori Dpm Madera de Monarchia Hisp. c.6. '. Torquemada in Monaris. Ins lib. I. p. 6. alij quθ', quos refert D. Ioannes de Sotomano in supremis Castellae,& Indiarum Consiliis Senator in duobus tomis , quorum primus de In diarum Iure , M iusa acquisitione tria tribus libris agit; alter vero quin qu libris comprehensus de Iusta Indiarum obrenatione pertractat. Occidentem is porr. , ait Io Boeribtisius in PMnice Augus pag. 1 i.ὰ . Iexicumque, aurix diuues Antipodum μι i suus , quas se t μνis ter Maximi Ortus aperuit, qua3t falsa, feliciq; veliscatione monsνorum t domitrix Hispania recti , Orbis totius
a cetoberrimi Scriptores, aut undant o&' ω vocis elogio, aut immoriati Musa
rum canta ilit tabunt. 3 Lusitanis subest Brasilia in quatia omdecim Praese miras diuisa, que& Noua Francia Regi Galliae, Montandia , siue Terea Laboradoris A slia, q. adam autem parent Batavis, atq; Siscis . Unde hae nouae regiones proprium Regem praeter iam enumeratos nullum habene; non absonum vero visum est, ut de his amplissimis Regnis nonnulla separatim ageremus.
ideo sit. C A P V, T I. De bErario Regni Mcxicani, siue Nouae Hispaniae.
t YNter omnes Americae regiones misua respania praestat, est enim a plissima, caeteris cultior, amaenior, ac
populis sequentior, habetq; viginti
prae ipuas Vrbes, quae aliter Regnum Mexicanum quoque dicitur, ab eius
primaria urbe, quae est sedes Proregis Hispani, de Cancellariae mme Hi via
ma, eamq; non solum inter Ameri Vrbes, verum de Europae amplam, Senobilem faciunt, Heraera in deferi .
Ieqq. Fri Ioas Torquem. in Monareb. Ind. raon per tot. ubi in lib. s. ex ea 37.as o. agit de expeditionibus ad nouum Mexictim , Morean. de Indiaritare lib. I . p. s. n. Ia. Io: de Lan in descript Η 'AE. t t.pag. a q. quem resert quoque KLe Ae dirario lib. t .e. 6.n.6s.
a Diuiditurive ab Hispanis inistres partes, quas vocant 'Uecturas: Quae media est, dicitur Audientia Μ
xici, sub qua Hispania Noua stricte
sumpta, in qua sunt Prouincia uexia cana,Mectoaeana, Panuca, Masala, sed Auriorum, Guaraca, Ea sci, dc lue rama. Praefectura in occasiam extensa dieitur Atidientia Guadalvara, cui subsunt hae Prouinciae, Noua B ii cinatia, Cusiacana, Zacateca chamul na, Xatis , de Gua laxara, seii Noua Galitia, eiusq; praecipua Vrbs est Gui. dam: . Praefectura autem versus Ortum
197쪽
Nicolai Caietani in gela I CPartheti.
quibus supra relati, & Geograpbi pase
3 Ex quibus amplissimi reditus quotannis Hispaniaru in Regi Catholico
subministiantur, nam praeter argenti
gazam, classe illa, quae singulis annis εportu S Ioannis de Vma soluit, in Hispaniam inseruntur pretiosis nae merces, in primis autem nobilissima illa coctenilla vermiculorum genera sunt di varia aromata, balsama, alia i ,1 quatiuis pretis, censente de Laae d. IM.que sequitur Riock d. p. n.n. F.
4 Refert Herrera bis. Ind. decad. a. lib. 8 p. s. quod in Mexicana Prouincia, ubi Indi ita pauperes essent, ut nihil aliud haberent, quod tributi nomine Aotectum eorum Regi pendere possent, pudiculorum saltem certam pen- stationem facere cogerentur, quos sacculis inclusos offerebant, eorumque plures in Regis Palatio repudicio, in Camera ad hoc disiposita ab Hispanis repertos , nunc sub felici Hispaniae Regis dominio Tribunal est
constitutum in Urbe Mexi rana, in quo tres Rationales, sed Calculatores,c sit uti, ut vectigalium, aliarumq; exactionum rationibus sumendis, & reliquis exigendis intenderent, & omnia
alia ad Regij patrimonii administro
x A terrae pars, quae Pera, siuE premula dicitur, totius huius Novi Oiuis est nobilissima in America meridionali, quae inde persaepe dicitur Peruviana, Reges antea habuit proprios, Incas dictos, sub quibus ingens Regulorum numerus, de quorum Incarum
cuigine,& Imperio , ac rebus Emunm
uis noui huius Orbis generalis domis natio gloriosissimis nostris Hispaniae Regibus cesserit, antiquis tamen Rogulis particularis Indorum guberi aritio relicti fuit, Solor nis Indiari gu
α Diuiditur ab Hispanis in tros Praefecturas, quas Audientias vocat,suntq; Praefectura Regum , nitar in medio ,r ubi Vibs Regum, cusium, de Peruvia regi propria,quq perampla,& a Septentri ne in meridicm in duas partes Andibus Montibus secta . Audientia stiri, ubi Prouincia aut tra 'riixo ν , de
Paramorum . Et Atidientia charcarum,
qtiae etiam de la Plata dicitur , ubi Prouincia chica,Cbarcarum, & Monta na, de quibus IM. de OEt in descripLHisp. p. i l .apag. 3 3.de alii. 3 Auri, argeutiq; ditissina inter omnes totius Orbis regiones non immerito Peruvia censetur,' non solum enim plurimas, casq; nobilissimas auri, argenti, ac metallorum fodinas habet, sed fluuios auriferos, qui rutilantibus arenis, de perlucidis undis limpidi a reo quodam profluxu ruere videntur, O EUbis.Occiuent. India lib. 7. cap. a I. ex Liuinoi Apsilmio de reb. Per Totius regionis caput est Lima, scit c uitas Regum, totius maritimi tractus exculti suma Metropolis, populo ste o quentisa, agro rerum omnitim fertili, ac tutissimo portu gaudens, ambitus valde extensi, in quo latae viae, amplum
forum, Archiepiscopalis Eccletia , ii bilis Academia, plura Collegia, sedes Proregis,Ne Regiae Cancellariae, M H
4 Cum Linia de principatu contendit alia Vibs Cusum, montanarum Vibi si
regina, quae ante Hispanorum aduentum, fuit Regia Incarum sedes Et Gua cauesica Vrbs, argenti viui ditiis missidinis per totum Orbem nobilis. Sunt etiam Vrbes inequipa, de S. Marci . .
198쪽
Notitia Praeficat Ararq , Vniuersalis. 133
Araca, ob portuum, nobilium antistet rum commoditatem , populi frequentiam celeberrimae ; & de alijs Urbibiis S. Franeis i de suito, Pyιω veteris, S. Iacobi de Gtivagi Ia , ouxilli, Pis-rae siue S. Michaeos; cit. de Laet , in S,
s His V lsibus merito adiicienda est 1 Dropolis, scit Argentea,vulgo de Piata , quae licet habitantium copia , cum tima, & cussa comparari non possit, opulentia tamen insignis , dccei , R octo leucis distans a celebri illo O in pido,& Monte, cui nomen Poto ' , argenteis fodinis supra modum resinto, e quibus, aliisq; eis vicinis immem
sis eruitur argenti copia , quae uniuer
sam Hispaniam, & Europam implet, &in Asiam etiam, atq; As icam magna ex parte dilabitur , Acosta lib. . Hisor. Ind. v. 6. O seqq. Vnde ea Vrbs ,- gentea dicta est, in qua Archiepisco pus , & Regia Cancellaria residet , SO
s6. Ex qua sola Poto es fodina ab
anno. Sos. quo effodi caepta fuit, ad ann. 38 . centum, & undecim milli nes extractos fuisse, memorat Mosa Gib. . cap. 6. habita selum computatione ad quartam partem , quae Regisoluta est, post Laetium, Mociae Nina ἐνio lib. I .cap. 6. n. 16. de si haec ad iwstraevsq, tempora ineatur, scribit de anata I 639. Solornan. de Indiargubem. lib. . cv.Unic.n. plusquam 8 o. in illio rius pondetum argetati puri, ac puti ex cedere. 6 Prouincia Peraana adcδ omnibus metallis, soraragdis, variis gemmarum generibus,& pretiosis tu argaritis abii, dat, ut Francisc. Xeressu dii ciso aedes fuisse, cuius aica, parietem ac tecta vi diq; aureis laminis erant obducta; de
Graua, incola&..daizerma Prouin .iae a, imo ad Grticem auro ad praelia armamri, tradunt apud Myertiniusn Theare Vita hum Iom ossit. R. . pag. 3o. Videndu
- . CK6 P V T I I I. De . Erassi, Terrae firmae , seu
t a Llera Americae Meridionalis pars Terra inma lath sumpta , quae alias casella aurea dicitur, ea sor-th ratione, quod ibi aurum plurimum reperiebatur, subest etiam dominio Cath .Hispaniae Regis: Continet, haec regio Terram Gemam propriam' sub
minua , Fluuν Deo , de carthaginis noua , de quibus Io: de Lari in descit . Hispan cap . a pag. a o. aliiq; apud Solo an. di Indiari ruis lib. I. cap. 6. a
a Panam Urbs iuxta mare des sinapposita est, cum nobili alia Vrbe Po tu bello; quae Urbes, quaecumque, vel Erimana regione in Hispaniam , vel ex Hispania in Per iam aduehuntur: Gdo potauum hospitio recipiunt, siquidem diuitiae, ac merces utrobiqi a nauibus exonerandae sunt, & terrestri iti quere , aut per amnem , qui dicitur chagre comportandae, qua de re)ob classium concursum, ec nauale coi mercium , Episcopalis Darienis sedes ad hanc Urbem Panamensem translata est , de ibidem Regia Cancellaria comstituta. 3 sequitur ad Occidentem Popia an regio ampla versus montes, auri venis opulenta, pluresq; complectitur Pr uincias minores, in quibus Hispani in- collim metropolim Popvanum, alias'; urbes nempE Fanum S. Fidei de Anti
quaria, Caramantam, Arm mi Fanum
S. Anna de Andrema, Caribusnem , Calium, Ama eram, Timanam, rasum , de Agredam. 4 Nee miniis celebris Prouincia, quae Nouum Regnum Granata dicitur , cum gubernationibus S.Martha,Venezuelae,
199쪽
Portus ad Hispat enses elasses cipie-das tutissimus . Abundat haec Proui cia omnium fructuum copia , auro, &smaragdis , aliisq; pretiosis lapillis inter plura nobilia Hispanorum oppida eminet Vrbs S. Fideri de Betota cum Regia Caneellaria,& Archiepiscopoli Ecclesia, Soloman. dib. I.ωM. . o. s Venea:-ia Prouincia nobili is in G,
in primis tritico abundat , nec non armentis , atq; pecoribus , it aut merito horreum aliarum iudicetur . Praeter alia oppida praecipua Vrbs est coinum. Venezuelam excipit ad ortum Paria, quae & noua Andataria dicitur,sub qua amplissimum flumen Orenocum , cus oppido cumano, cum celeberrimis salinis, di Arce S. Iacobi, Io de Iairi , ubi supra . A
r Atagua ya, siuE Paniora ia regio ampla meridionalis partis, sin qua sunt aliquot Prouinciae, nemph ra guasa propria, Tucumania, πι--tia V Parana , maira, ciaca, de Mutiij Argentei, uu i go Rio-la Plata . , Chilis, seu cilis Prouincia partim
maritima , partim montana , caeteris
P i uanis frigidior est, cuius Metropolis en Fanum S.Iacobi, Colonia Hispanorum cum Regia Cancellaria: Terra quidem natura sua sertilis, omniumq; ad vitae necessariorum abundantissima,
tignitq; piper longum, auriq; obrisi hie
ingens prouentus ; de quibus, & alijs huius Regni Chilis latius oco .m mera, & alii relati per Soloman. de In
3 Furida fc vocatur, quod ipsa D minica Palmarum reperta sit, quam Hispani PUcua de Flores appellant , est
quidem ampla, satis amqna, ac omniufructuum fertilis, oras tamen habens asperas, incol is barbaros, cuius occupationem Galli scpe , irritis tamen conatibus, adorti sunt, ibiq; Hispani pos sident Arces &Matthaei, de S. Di i
De AE arto Insularum Cubae , Iainaicae , Hispaniolae, N
S. Ioanni S. I Rima de Europae vicinior est Insi I la S.I nnu, qtiae ab oppido primario,portu capaei ismo, Se probE mu hito, Portus diuitis appellatur, habetq; vltra minores, alias tres nobiles Hispanorum Colonias, anuitq; frugibus, fruetibus, animalibus, ac auro, Io LMi in aes pr. Hi p. cap. a I. pag. 2 q. latilis apud Herreram in descripti Ind.
cap. 7.1 . Principem vero locum obtinet Baniola , siue.Infula S. Dominici , ab eius Metropoli Urbe, quae dicitur Dominicopolis eleganter structa ab Hispanis, qui eam vocant Ia Eoasiua: sunt aliae Urbes conceptio de Vega aeibum
Fanum S. Iacobi, Portus argenteus, vulgo de la Plata, Aetina , sed Composesia, de Mons C si. Eius .forma longa est ab ortu ad Occasum, gaudens erimia Cetli temperie, soli ubertate, auri,& argenti sodinis, & sacchari immensa copia,& aliis utilissimis frugibus, de qui
bus latius agunt Petrus Martyr de Nous Orbe decad. i. multa in bist. M xicana lib. i. cap. t o I. ct seq. Solor m
3 Ab occasu autem Hispaniolae iacet Infula Iamica, quae ab Hispanis S.I. cobi vocatur, habet auri metalli, sae- chari , & grossuli magnum prouei tum, duo contineus oppida, Orisan, de Seuiua , cum aliquot Coloniis Angi
His proxima est Insula Cuba in longum valdE extensa, quae appellata fui ea cbri μογο columbo in honomi Fer
200쪽
dinandi Regis Catholici 'Himis ,
militis utilibus rebus abundans, prae cipue magna tinctorum piata, di quodam picis genere a1 naues oppae, as idoneo. Continet autem sex Hissipanotum Colonias, quarum prae stantiores sunt S. Iacobi, de celebre Emporium, ad quod appelluenauigia, quae ex Pen uia, &-mnania in Europam redeunt,
s . Post has vero Insulas cubat iacet, quae olim Margaritarum copia nobilis luit, sed postea ob aquae inopiam derelicta, translata huius unionum piseationis emporio ad alia, cui Margarita nomen inditum est, Saloma. d. v. . Non est autem in toto orbe Insula tam parua, quae tam reditus suppeditauit, quam haec Maetaris testet Mercatore injus Atlante.
De aruario Insularum Philippinarum. t Λ'Vgustissimus Rex noster Hispa- Lx niarum, inter Amerieam; &Asiam habet quamplurimas Insulas, orbis fere appendices, dictas Philippinas, quia auspiciis Catholici Philippi II.vere Magni,m adato Noua
Hispaniae Proregis fuerunt inuentae. Earum praecipua Vrbs est Manila, in meditullio insulae eiusdem nominis, ubi Prorcx coni mora tui. Sunt autem
langE maioris momenti, quam vulgue
aestimantur, nam praeter alimentorum, H .& auri abundantiam, opportunae ad-
modium sunt ad vicinas Insulas subiugandas, & commercia in toto illo Archipelago exercenda, vi inquit Blue ras infuis petat.apud Io de Lari in descript. His pag. 7 . de de alii scabra in υira Pbilini IIIJ. 7. cap.I. plfri, mi relati per Solin D ie Indiari uin
i o Rasilia est pars admodum amDIa II de sertilis Antericae Meridionalis, alias dicta Prouincia S.Crucis, a Lusitanis detecta, & occupata .. Diui uitur in quatuordecim Praefecturas, sevivii aiunt, capitanias , quarum s adjDominos particulares pertinent, qui illas armis acquisivere, reliquae octo sunt Regni Portualliae . Ex hac Prouincia in Europam traduci plurimas pretiosas merces testatur Io: de On in descript Hisp. cap. Io. quem se quitur Κωck de re a diis. l. cap. 6. n.36. ubi Pellerus addit casea Bahaeum de rebus B Hia pag. I a. Plura autem doeius descriptione,& aliis agunt Here M in de repti cap. 23. O bis. Iarac dec. r.
N ad Instituti nostri eleph grana peruenimus, paucis tamen te sistere voluimus , Lector studiose, ut scias, οὐ arithmeticum Imperiorum rationarium, Ied ut undε orsus est, in eode Deoninetur sermo a succinctam terrarum orbis notionem, curiosam iuxta,ae perutit aerarii constituendi curam in hoc Promptuario Uniuersali nos tradidisse, ut pusticishommodis, ac thesaurario operi consulentes, miscendo utile dulci ad placitum omne tulisse punctum videamur; Coeterum concludat PMdrtis: dupejunt mihi, quae I bam, sed parco sciens: Primum, esse ne tibi videar molestior, ' γ st Do Vit quem multarum rerum varietas :