Codex donationum piarum, in quo testamenta, codicilli, litterae fundationum, donationum, immunitatum, priuilegiorum, & alia piae liberalitatis monumenta, a pontificibus, imperatoribus, regibus, ducibus ac comitibus, in fauorem ecclesiarum, praesertim

131쪽

Ludovicus Germania Rex N eodericoComiti donat masdam . est, masiam.

'N nomine sanctae & indiuiduae Trinitatis. Lors

wI cvs Dei gratia Rex. Noetv M sit omn1bus fidelibus nostris tam pri sentibus quam futuris,quod dilecta coniux nostra HEMMAAEcgina,adiens nostrae Cellitudinis praesentiam humiliter deprecata est ut cuidam nostro fideli , scilicet T a Eoo Rico Comiti irestum VH ia,in eodemC matatu,cum pratis, aqlris,terrisque aratoriis, exitibus dc regressibus,cumque rebus pertinentibus ad praediactum forestum pertiitegre nou ro daremus Priecepto. Cuius petitionibus sprout dignum est fauentes praedicto Comiti praedictum damus atque largimur λr num,ut habeat teneat,possideat,cum suis ad se pertinentiis,tam ipse quam sui heredes,seu cui ipse suique heredes vendere vel mancipare voluerint, sine omni contradictione. ET ut firmius maneat inconuulsumque seruetur,

hoc ei praeceptum fieri iussimus,& manu propria su terfirmantes,sigillo nostro iussimus sigillari. SIGNVM domini LOTHowICI gloriosissimi Regis. Oihildrici Grao Cancellarius ad vicem Domini Vthetricialias. Archiepiscopi summique Cancellarij rccognouit &iubscripsit. Datum anno Domini DCCCLXVIII. Idus Aprilis,

132쪽

. NOTATIONES.

Zelandiae pars Walachria. IANvs Dousadib.3 .Annalium Holladiae, suspicatur, Theodericum Comitem,ad quem illa Ludovici Germaniae Regis liberalitas pertinuerit, fuisse auum Jheoderiei I. Hollandiar Comitis,& patrem sieroisiqui eiusdem Theoderici Primi pater fuerit.At que id quidem ex Reginone colligi posse videtur, quian.883.cierosum & Gardossum, Frisonum Comites , a Godefrido Normannorum Rege Legatos ad Imperato Nn missos,& anssi iberhardum Ducem a VHastarioseia mastero Frisene, Gerolsi filio, in venatione per fraudem trucidatum fuisse scribit.Quim eumdem esse cum Umastero, Theoderici I.Hollancuae Comitis Datre idem Dolis a censet. THEODERI Cus autem. Gerolfi pater,nisi coniectura me fallit,fuit Ludovico Balbo,Caroli Calui filio, Cubsecularius; ipsique idem Balbus Comitatum Augustid nensem 1iipremis tabulis an 879. legauit: ut apud Ab molnum .la b. .cap. 394egitur. A LGERvM i1hum Douia dc alij, Teisterbantiae Co

mitem nuncupant.

CETERvΜ i1tud Ludonici diploma mihi sitspectum H κω ipsi titulus Augusti aut Imperatoris non tri

buatur.

133쪽

COD EX

CAPUT XXIV. Arnu bus Imp. Gerofo Comiti, Theoderici I. Hollandia Comitis parenti , varia 'adia confert, an .

189. . N nomine sanctae & indiuiduae Trinitat

ΑRNvLPuvs Rex diuina fauente gratia. NoaevM esse volumus omnibus sanetie Dei Ecclesiae fidelibusque nostrri,praesen tibus scilicet & futuris, qualiter quidam fidelis & venerabilis Comes noster , - mine GEROLFus mansuetudinem nostram deprecatus est, ut ei quasdam res iuris nostri an proprium con

cederemuS.

Cvrvs petitioni libenter annuentes,ita fieri decrevimus.Dedimus namque ei inter Ahenum dc Suithar desHage,in Comitatu ipsius,in locis Northa & Oors nominatis,siluam unam & terram arabilem Hnam,& in loco qui dicitur Bodo ense hobam v nam, in Alburch quoque hobas duas, & in Dornum hobam senam,& in loco mus vocato,mansam nam,& in loco Theoti mansam unam , & in mansam unam, &quidquid ad easdem hobas& mansas iure legitimeque pertinere videtur,cum curtalibus & aedificijs, manci-Pijs,campis,agris,pascuis pratis,siluiS,aquiS, actuarumque decursibus, molinis, piscationibus , uris & inutis.

accessibus A regressibus quaesitis α inquamus , cultis

134쪽

& incultis,& cum uniuersis appenditijs & adiacentijs, finibus ad plantas hobas iiiste aspicientibus. Eae iussimus inde ei hoc nostrae auctoritatis fieri praeceptum:per quod volumus , firmiterquς iubemus ut ante titulatus fidelis noster de ijs omnitu ab hodierna die,& dcinceps, omni tena pore, liberam securamque habeat potestatem tenendi donandi, vendendi,commutandi,vel quidquid exinde voluerit faciendi absque ullius impedimento. ET ut haec concessionis nostrae auctoritas firmior habeatur , & per futura tempora a fidelibus nostris verius credatur , ac diligentius Observetur , manu nostra subter eam firmauimus,annuloque nostro sigillari iussim Q. SIGNUM Domini AxNvxpar inuictisiimi Re .gis. AsPERTVs Cancellarius, ad vicem OT MARI Archi- capellani: recognoui & scripsi. Data pridie Nonas Augusti, incarnatione Domini DCCCLXXXIX. In- ω dictione VII. anno secundo regni Arnulphi prudemtissim1 Regis. Actum Franconofurth in Dei nomine feliciter,Amen.

NOTATIONES.

seu praedium. MAssvM siue MANsA idem significat quod Hoba teste Hotomanno,Comment. De Verbis Fendistarum. C EROLFus, quem Regino Iib.2.Chronicorum,Vocat Frisonum Comitem,fuit pater Walgarii seu Walgeri Comitis,& Theoderici I.Ηollandiae Comitis.

135쪽

- . COD EX . ut habeat librum qui vocatur Vitas patrum, & Iibrum qui appellatur Liber de doctrina S dbasilidas,& ApoII

nium, & SIn ima 11idori. IvDITil volumus ut habeat Missale unum;& Iibrum unum,qui incipit a sermone S.Augustini De ebrietate,& legem Langobardorum,& librum Atquini ad Widonem Comitem. HEILwICH Volumus ut habeat Missale unum , MPassionalem& librum orationum cum P1almis, re libellum de orationibuS. Gis L A volumus ut habeat librum de quattuor vi tutibus,& Enchiridium S.Augustini. Haec omnia,Vt supra diximus,post quandoque obitu nostrum,ut inter eos ita diuisa permanean absque impedimento,Volumus. ab hodierno vero die quod DUncita praeordinauimus) suidquid de mobilibus Cuiuicumque rei deinceps,u vitam sanitatem Omnipotens desuper nobis concesserit,acquisiverimus , si aliter ante obitum nostrum non ordinauerimus , diue in laboratione,seu in peculso, in praedictis,quas inter eos dit istinus rebus,seu bencscijs nostris,qus habere videmur,VolumuS Vt super omnia medietatem VNROCH 1i- Iius noster , & ceteri nostri fideles, qui interfuerunt,

itando haec ita disposui mus,post nosti una obitum, pr

dute animae nostrae distribuant,tam in Francia quam in Langobardia vel Alemaniauiue in proprio siue in beneficio, ut supra diximus. SERVOS autem nostros, quantos nobis placuerit in supradictis locis dimittere liberos de no1tro praedio, tam in Francia,quam in Lagobardia seu inAlemania, volumus ut liberi sint,vel cuicumque illorum de loco in locum,dum advixerimus,voluerimus dare aliquem, in nostra seruamus potestate. Similiter de nostra familia, qui non de pMdio nostro sunt,sed forinsecus acuuisiuimuri Volumus ut cuicumque donarierimus eos de nostris infantibus, Iabsque contentione ceterorum

donati sint. .

136쪽

. Haec super omnia , sicut iam diximus ut ita permaneant, Volumus. Ego in Dei nomine EvERARDvs Comes cum coniuge GIsLA huius testamentum diuisionis fieri inter infantes nostros institui, quorum haec

Ac TVM in Comitatu Taruisano in corte nostra Mu-An. 8LIFestro,imperante Domino Ludovico Augusto,anno regni eius, risto propitio,Vicesimo quarto.

NOTATIONES.

SEVεηλ vvs Comes seu Marchio potentissi imis

uxorem habuit GISLAM, Ludovici Pij filiam,&Caroli Calui Imp. sororem : ex qua plures Vtriusque sexus liberos sustulit. Possedit autem praedia amplissima Varijs in locis,ut in Longobardia, Comitatu Taruisino, Memannia, Hasbania,Taxandria, Condriisio,Austrotiandia,Cisonio,Vitriaco,& alibi: ut ex Testamenti tabulis iam a me recitatis, quarum a rographum in Cisoniensi Abbatia hodieque adseru, tur,constat. CETERvM 'in Cisoniensi monasterio RAI NARDis Remensis Archiepiscopus an. II 29. Ordinem Canonicum instituit,AMelone primo Abbate regulari ibidem collocato,cum antea Hermannus cognomento Insulanus , Praepositus & Thesaurarius Cisbniensis , loco cessisset. De hoc ipse monasterio Cisoniensi deque S. Fuer ardo

137쪽

rardo FIOdoardus lib. .cap. I.in Historia Remensi ista vadit: Formino Papa Fulco Remensis Archiepiseopus litteras mittens et otat qualiter Eurudus Marchio S.Calixit Papa or martyris venerabile corpuι a Romana Sede impetrauerit, at que in eius honore monasterium in tradio suo constituerit. uod pradium post eius obitum, adsilium usin Rodulfium Abyatem hereditario iure deuenerιt; qui res issas ut cum memorati martyris gleba, vita sua diebus absque ulla contradictione tenuerit, ct de faculo migratur in eastim res,cum monasterio , ct corpore sacro, Remensi S. Dei genitricis ecclesia delegauerit eamdems rerum seuarum heredem instituerit. Tunc vero Hucboldus quidam , sororis huius Rodu maritus munus eiusdem Abbatis calumniabatur, ct ab e elesia Dei Icnitricis iure conabatur auferre. Proinde precatur,ut quid sibi fit in talibus agendum , suis eum sacris in

fruat litteris harum collationem rerum aterna stabilitate corroboret,atque contriarcentes digna excommunica tionis ultione percellat.

Ο3I IT autem S. Euerardus in Italia, in que corpus eius Cisbnium est adueetiam , per VNRO VM filium primogenitum: ubi festo ritu quotannis die I 6.Decembris col itur: ut in Fastis nostris Belgicis disseruimtis.

CETERvM,'uod hactenus a nemine notatum, filius secun db genitus S.Euerardi BERENGARI Vs, cuius supra in testamento fit mentio,postea Rex Italiae ac demum Imperator fuit.

ANAsPIs hodie vicus Anappe,ad gentem Roblesiam pertinens Pin Castellania Insulensi apud Flandrostquem vicum Alberius Pius,Belgarum Princeps itulo Comitatus decorauit. NDRI ESTRIMPpagus Condrusorum , Condros de quibus supra cap.2O. CARFINIvM Can :SYMMINIvM, Summin vici stat Cisonio vicini. Viragi Latine Victoriacum, Dry inter Atrebatum

& Duacum, vicus ad Episcopum Atrebatensem is citans. ν

138쪽

sCELLEAvRT vicus Vicinus Comitatui rixandriae: ut ex subiunctis Testamenti verbis liquet. Forte Scelle, prope Amue iam,aut alius vicus illo in tractu,adScabdim B. . ΗΕLrssEM Est hoc nomine Abbatia ord. Praemonis stratensis,apud Thenas Hasbamae Brabantinae opidum: ouae an hic designetur,dubito. Hoc constat, S. Eueraris dum illo in tractu,hoc est,in Hasbania praedra no pauca possedisse.

PLACITO ET MALLAvERIT.) Placitum & Mallum pro eodem apud medij aeui scriptores usurpantur. Vitus Amerpachius in Notis ad constitutionesCaroli Magni per Lotharium Imp. eius nepotem editas,ait in L sibus Longobardicis pers e Vtramque Vocem coniungi, expositionis caussa:& Mallum esse vocem Ortigine Germanicam. Nam locum indictum vel designatum Germani vocant ein Mat vel Mapat: unde aucupes quibusdam in locis dicunt Malen,hoc est,notare

locum a

Oa hanc coniunctionem idem Amerpachius suspicatur & nomen Placiti esse Germanicum,& deductum a data., quod significat locum vel aream. Inuenitur

utrimque Vocabulum etiam coniunctum in Capitularibus Caroli Magni,nominatim in cap .cuius inscriptio est: Quae ad Numam, cyp. 17.haec leguntur: Vt nullus ad mallum vel ad placitum infra patriam arma portet, id est, stultim-Ianceam.

SPATA)id est, Gladius.Hinc apud Hispanos est ordo Equitum S.Iacobi de Spata,qui pro tessera gladij insigne,pectori aflixum,gestant. SPovRONE s. id est, Calcaria,Teutonice Sporen Gallice Eserons. BRvNI A. id est,Lorica,Gallis uuirasse. . HELMVM significat Galeam, Idesm,Heauime. BEM RARGAs, id est,Tibialia ferrea. PIPA AvREA,)ul est, Canula, ad su mendum seu hauriendum Tacrosanctum Domini sanguinem ex calice ben edicto, more veteris Ecclesiae. Baroni uln

139쪽

inium in Annalibus consule. FLA UEL LvMP seu potius Flabellum, ad muscas amcendas aut ad calorem minuendum FACILvΜὰ pugionena,mgmtri, interpretantur. PRYLAcTERIVMθ Gallis Reliquatre, capsula Sanctorum ossa seu reliquias continens. Quo 1ensu etiam Usurpatur a Baiaerico in Chron. Cameracensi. CEND ALvM ὶ Taffetas, aut quid simile.. Sic Auriflamma vexillum fuit ex cendato. GARALEsὰ cum Cochlearibus, in contextu Testamenti,fere iunguntur. Itaque Garalis videtur patel-Iam quelis significare. Hispanis hinc fortasse Iarro

de aqua.

FIALsBERGA uorte, olli tegumentum, Voculo Teutonico, Hauberi, veteri lingua Francica , idem quod uuirasse Sic Bemberga seu Beinberga significat tegumentum tibiae , Voce,nisi fallor, Germanica. Vt visit, constat S. Euerardi aevo, non ibium in Germania nostra inferiore, sed etiam in Gallia, & Insubria, quam Langobardi occuparant,linguam Germanicam in Usu fuis1e.Vide Nithardi historiam lib. 3. BusTEA Gallis Boiste vel boite Latine arcula.

140쪽

DONATION V M.

Carolus Caluus Imperadia Abbatia Hasenomensis anno 877. confirmat.

N nomine sanctae & indiuiduae Trinitatis, CAROLus misericordia Dei Imperator

Augustus . si seruorum Dei utilitatibus

subueniendo conferimus , profuturum nobis hoc ad aeternam beatitiidinem Dre, nullo modo ambigimus. QUA PROPTER nouerit omnium sanist, Dei Ecclesiis fidelium,nostrorumque tam praesentium,auam & futurorum industria,quoniani fratrum 6c sororum necessitat thias in coenobio HAs NON nuncupato, Videlicet sito in Comitatu Atrebatensi, in pago Os TREBANTO,superfluuium Scarpin, sub tutela S. Petri Apostolorum principis, Deo militantium subuenire cupientes, eorumdigent ijs Per ERMEN TRvDEM,filiam nostram,Abbatissam,patefactis,decerni mus, per eiusdem Ermentri dis depretationem,nostrat Altitudinis praecepta eiS co firmari,quatenus per nostram munificentiam ad augmentum 6c Vtilitatem eorum ea perpetualiter possideant, quae inferius descripta habentur. Concedimus igitur memorato coenobio infra ipsum monasterium mansos duos,& cambas duas,silvamque unam, dc insuper etiam de sillia Abbatis,unde possint sexaginta por A2Iniumcisaginari,nec non & in praedicto pago villam Scaldiai. O cum