장음표시 사용
31쪽
MN . Ab hae gemina ιχ onyce Sardovae appellatur, colorem ungui h bens, in Sarda, qua si carnibus ungue hominis imposito & utroque translucido, placere maxime coepit, quoniam sculpta caeram non aufert. Indi Per ratis in collo utuntur. Primus Romanorum Sardonyce usus est prior Λ stricanus di inde Romae celeberrima fuit; hanc gemmam suille tradunt, qua se Po 'licrates tyrannus ab inuidia fortunae redimere credidit, proiecta ipla in mari, quae s pisce eo die capto regique in culinam deportato relata est. Et postea Romae in delubro concordiae aureo cornu per Augustu in inclusa, coeperunt hae gemmM pluribus intelligi coloribus radice nigra,aut caeruleum imitante,& ungue minium, nec sine quadam specie purpurae, candore in minium transeunte; has Indis primum non habitas in honore scriptores prodiderunt, tantae tamen magnitudinis tu' isse ut ex ipsis eapuloa saetitarent. Nam ibi torrentibus detegebantur, deinde per' suasi a Romanis his gaudere coeperunt. Utiturque his vulgus perforatis in col lo, & id Indicarum argumentum est, Arabitae excellunt criadore circuli praelucido. sed non gracili, medietas enim circuitur limite candidato, optima Arabicarum est, si nec colorem suuin spargat in alterum, nec ipsa ex altero mutuetur, reliquum nigro finiuntur. Nam si transluceat. vitio vertitur, si perspicuitatem arceat, perficit ad decorem. Inuenitur ex Indicis caereum colorem α corneum imitans. etiam albi circuli, unde nomen earum ortum putant ComeoIas vocant, quamquam ali Carneolas a carnibus nomen sortitum volunt, ct Sardam veri u p. quam Sardonycem esse. Melleae aut seculentae improbantur, re Armenicae, quae sunt Zona pallida. Dionysius dicit, hanc gemmam ad corporis custodiam facere, eoque Athe nienses uti solent.
ob nominis societatem exponenda est, ct sucis natura. Sudine dicit in hac gemma esse candorem unguis humani,item Chry loliti colorem, &Sardae ct Iaspidis. Aliqui dicunt. Indicam onycem plures habere varietates, igneam,nigram, corneam, cingentibus candidis venis, oculi modo, interuenientibus. Ovx Arabica nigr inuenitur candidis Zonix, ct per hoc ab Indi ea distat, quod illa igniculos habet, albis cingentibus Zonis singulis pluribusue, aliter
32쪽
Interpretameva Gemmarsim. 23' 'tamen quam in Sardonyee Indica; Dicunt alii carnosas esse Indi ea , parte Cambunculi, parte Chrysoliti & Ainethyni, sed toti in id genus a vera Onyce abdicatu. verum namque onycem plurimas variisque cum lacteis Zonis habere uenas omnium in transitu colore inenarrabili & in unum redeunte concentum grata suauitate,
Hematites sanguineo rubore, & propterea Hematites vocatus. ' Hematites. in Rihiopia praecipuus nascitur, &in Arabia, ct Africa; huis non sine mendaciis magi fata humana attribuunt, ut scilicet a rege aliquid petituris ad asse; litibus iudiciisque eam interponunt. In praeliis etiam salutarem este pro. nunciant, quafi non satis sit eum oculorum & Joc tuorum medicinis decorasse.
corallium, quae Gorgonia appellatur, quoniam extractum aqliis Corallium. lapidescit, gignitur in Mari rubro, ct in Persico, laudatissimum in Gallieo inu. circa Orchades insulas. ct in Siculo circa Dreps num, di ante Neapolim, & ante Corniculum etiam hae tempestate, forma eius fruticis est color virudis. baecae eius candidae, quantisper sub aquis ct molles sunt, ac tactu prope carnuis lenae, exemptae confestim durantur & erubescunt, scut corna satius, aiunt tactu dum vivit, prorsus lapidescere, propter quod euellitur retibus ac serramento Irmscinditur, pro A inmuleto item pro ammoliendis fascinationibus infamiae alligatur. Dioscorides etiam salutarem domibus quia eas nec maleficis nec umbris malis vexari sinit . a somniis item inanibus prael eruare, Metrodorus assirmat, quod maria eo molliat fulminibusque 2 Typhonibus resinat. Stomachi doloribus sellatum autha puluerem contusum epotumque conferre scribitur. Cap. IX.
Est & Gemma Hephesiiter dicta. speeuli naturam imitans in m holi re reddendis imaginibus, quamquam rutilis. Experimentum est, si seris uentem aquam rei rigeret, aut s in sole materia arida additu aceendat; MagI asse runt portantibus ipsum audatiam augere, grandinesque α locustas a fructibus aris
33쪽
gras mi Stellae Libanothani, Chrysiam. eere; in ChrUOIampis noctu ignei coloris. licet die palleseat; est
Croeallis. Crocasiis. quae caerasu in repraesentat; est & Panthaurus ignei fulgoris gemma in India reperta, ouanea in se lapidum virtutes continens, ut
Prolequamur & luc gemmas lutei coloris, qui rutila dilutior est, qua . coussi,uι. lis est color auri, eius coloris est Cerytolitus,aureo enim colore transis lueet, has mittit aettilopia, sed his Indieae praeferuntur & Bactrian si variae non sunt, deterrimae vero Arabicae, quoniam turbidae sunt, ct variae & fulis oris interpellati nubilo macularum, etiam quae contingunt limpidum veluti seo. De sua refertae. Optimi sunt, qui in collatione aurum albi tale quacian argenti faeie eogun . Funda hi includuntur, caeteris subiicitur aurichalcum ; inueniturhaee gemma & in Germania. in iugis Minia eis & locis sibi vicinis, sed faeile fran gibilis, splendore tamen ad candorem declinans s hunc vulgo
Cetrinus. Cetrinum vocant; vanum di credere ipliun aduersum nocturnos ti.
mores valere, si feta asini in brachio sinistro ligatus, demoniaque abi. e, o ba. get es iam expertes geminarum aliquos ChryjoeIectroι appellant,quae in colorem Electri declinant, iucundiores matutino aspectu; est ex his Leucochrysiu nuncupata, interueniente candida vena. Sunt re ita eo genere Capniae, sunt di viti eis similes, veluti croco fulgentes. sed vitreae discerni non possunt, lachis vero deprehendunt, tepidior in vi-2 Dibusii. treis; sunt in eo genere Meloch si, veluti per aurum sincero melle translucente, has India mittit, quamquam ad inittriam fragiles; Boischus autor est, in Hispania Chusoliton duodecim pando a se visam; Hormesios. Hormeson inter gratissimas aspicituri ex igneo colore radians, auro ridisetvsii. portante secum in extremitatibus eandidam lucem; Chusoto θgemma est, quam lux caelat, prodit obscurum. Haec enim est in illo inrito. diuersitas ut nocte igneus sit, die pallidus. AEtiteι Diuus est, ct tereti positione alterum lapidem intrinsecus cohibens, cuius crepitu sonorus est,qumna inouetur. quanquam tinnitum illum non internum scrupulum. sed spiritum esse; hune AEtitem Loroastrem omnibus praeseri, maximainque illi tribuit Potestatem; inuenitur autem in nidis aquilae, aut in littoribus oceani.
34쪽
Est succini genus, quod EIectrum meant Graeci. in insulis se- Συc1νum. ptentrionalill oceani genitum. α ad litius vi tempestatum adactuin. Id oli in Glassum gentiliter Germani voeabant. inde glessaria dicta liaea Gussum.
Fortia fuit, Roiulinae militiae Austra uia & Sudinia a barbaris, quam . quam ct in locis aliis inueniatur, abundantius tamen in ea ipsa ἔ nascitur autem defluente medulla ex pinei generis arboribus, ceu gumini e Cerasis, dentatur rigore maris, succum arboris esse de significatione nominis eapessimus. Pinum ve.
ro unde sit genitum ipsius succi odor indieabit, falsum est, quod pardanae sylvae hanc speciein lapidis fletisse existimantur; sed Germani in Illyricum eam intulerunt, quomodo per Pannonica commertia usque ad padanos homines fore delata,.quae ibi primum visa etiam nata credita est. In munere Ner suis principis omnis apparatus sine succino inornatus suit, nec dissiculter cum Rex Germaniae per idem tempus tredecim millia librarum douo ei miserit; sunt eius genera quamplurima, quae pro secie nomen habent. Candida, quae odore praestant, fulva ct translucentia, Caerea, ct quae falerna, utrunque a similitudine i ut vini, aut mellis, insan. tibus quoque pro amuleto alligantur,contraque lyinphationes cuicunque aetati, quod fulvum est, abo aliquibus Chrnoe Iect iam vocatur, Chr σιώβ. id. si collo alligatur. mederi febribus dicitur. Transpadanae mulieres ipsum circa colla gestavere, valet contra sentium vitia vario genere aquarum. iuxta illos infestante guttura ac vicinas carnes . Calistratus prodidit ipsum tritum eum melle ac rosa ceci aurium vitiis, ct si cum Attico melle oculorum obscuritati-aus mederi; Stomachi etiam vitiis vel per se, vel cum mastice, firma eius epota, iattritu digitorum ea loris vi accepta attrahit in se paleas ct solia arida, t magnes ferrum; notissimum id euique, Crateriles inter Chryso- inarerit. Iitum re Electrum colorem habet. praedurae naturae. CheIonitidos Cialoni . est testudini similis. ex quibus ad tempestates sedandas multa vaticinantur quae ex his aureis guttis sit, cum Sorabeo deiecta in aquam feruente ui a tempestatibus tueri: Chrisophis auruin videtur esset Chri his. Duturium gemma, Electri colore, inuenio, qui ex urina Lyncis ita D Murtu . duritiem calculi coit istud etiam animal persentileere, hoc documen. eo probatur, quod Egellum liquorem illico harenarum cumulis quantum Valet Mategit inuidia, scilicet, ne talis egeries trant eat in nosrum ubi , medetur regio
35쪽
Theoeol. morbo ue Thecolitos. nucleo oliuae similis. spernitur quam videturJed remediis pollens vincit aliorum pulchritudinem, tolutus quippe ix haustus, pullis calculis, renum dolores ac vesicae leuati p. XII. - .
alui. obiter re opali natura dicenda, ct cui super Ius carbunenti Ignem te. nuiorem, Amethyni purpureum fulgorem & Smaragdi gratissina in uiriditatem inesse diximur, ix culicta pariter incredibili mixtura lucentia, eui suuphuris ardentem flammam aequatiere. Compositores gemmarum ei preciosissimam gloriam ct maximam dii ii cultatem dedere ὲ magnitudo eius nucis auellanae; en in lignior factus historia Nonii re M. Anthonii triumuiri antea relata. Vitia opuli iam, si color in florem herbae, qtiae vocatur Heliotropium exeati aut Chrystallum, aut grandinem, si sal interueniat aut scabritia, aut cuncta oculis oe- eursantia, nullosque magis, India similitudine indiscreta vitro adulterat. Expa. rimentum in sole tantum est, fallis enim contra radios libratii digito a pollice.vnus atque idem translucet color in se contumptus, fulgor veri subinde variat, plus hue illucque spargit sc fulgor lucis in digitos funditur. Appropinquant Pedarot . huic gemma ali/, quam Pederota novit nant. & priuatu in genus faeseunt, cum suinina coloris ex aere dc purpura conflat, viriditas Smaragdi alui. deest, nitet, sed mollius. Opalus raroque non scabes, melior ille, cuisius color colore vini fuseatur, quoniam. qui diluitur aqua, traditur alei in Rgypto ct in Arabia, di vilissimi in Ponto; item in Gallatia re Cypro ac Thaso , amorem conciliare creditus est.
Interpretamenti Gemmarum Pars Ouarta
Reperiuntur & gemmae caeres eae, hoc est. quae coelum colore ImItan tuc ceu Saphirus CFaneusque, quamuis ix nomine tali color signifieetur e ηιuia ut Pliuius inquit ; Est autem anmι ex Iaspidis genere, caereseo eo.
36쪽
lore, Iaspis entiri, ut dictum est, caerulea circa Thermodoontein amnem reperi
tur. Optima est Schytica, deinde Cypria, postrema AEgyptia; Tlieophrastus
hane gemmam in marem & foeminam distinguit, dicens, eam quae mas est. a Saphiri colore multum non dissare. Haec est gemma, quam ossicinae hodie Turcicam vel Thoricum vocant; Neoterici aiunt, ipsam ea, vi . pollere, ut hominem in lapsibus, ne membra laxantur. franganturve T-ες-. conseruare, aliis non inepte visum est, hoc nomen ante Sinaragdo coeco minimeque translucido accommodatum fuisse, uti constat ex superioribus, qui in argentariis metallis regionis Atticae in loco, qui Thoricus dicitur, repertus est, indeque ipse nr x ad hanc gemmam pinguites caeruleo colore tuitae scenistem tractum. ut di ipsa Thoricus nominari coepta sit, quum, Plinio teste, Smaragdi sint, qui aliquid e Saphiro caeruleoque habeant, dii cutiant legentes. Cap. II.
. . Saphirus eiusdem coloris gemma translucida, cui aliquando an . sub η μreus puluis in esse videtur, hoc est, ipsum punctis aureis eoi lutere, raro que cum purpura. dc hi mares sunt, .ad eosque Cyaneus appropinquat ex sententia Theophrasti. Adulterantur autem maxime tinctiira. idque in gloriam Regis .Egyptii adscribitur,qui primus eum tinxit; qui candidi sunt Sapinii colorem Ada mantis reserunt, sunt autem, ut Plinius inquit, inutiles sculptur . interuenienti bus Chrystallinis centris; optimae apud Medos reperiuntur nusquam perlucidae. Quae, si de Saphiro a Plinio dicta, intelligantur, nequaquam probanda sunt, quum Saphirus ct sculpitur S. perluceat; sunt ergo de Cyaneo haec verba Plinii accipi enda, 'ni in Colore, uti dictum est, ad Saphirum accedit. Promiscue enim Pli. niua agit de Cyaneo ct Saphiro quae Solinus de Hyacintho retulit, Sapphiro ac eommodata sunt, ipsum esse colore caere leo, qui aliquando violat eo diluitur, aliquando nubilo obducitur, quandoque in aquaticum eliquescit. Pretiolas vero. zui inculpabili nitore inuenitur ; optimus enim in illo tenore est, s nec densioriaco sit obtusior, nec propensa per picuitate deiectior, sed ex utroque tempera' mento lucis ct purpurae moderatum, sumiter florem trahit. Quis negat haec sinis gula inesse Saphiro, et subdit, hic est, qui si ii it auras, coin coelo facit mutatio . Mem. nec aequaliter rutilat, quum aut nubilosus est, aut serentis dies; praeterea ipse in os millas, magis friget. Medici aiunt, ipsum vim fugandi Antracem pe- sileatem habere, quod experientia plurima comprobatum cognouimus. Dici 'sco Disiij oc by Corale
37쪽
eorides epi foras oeulorum sanari dieit, inuidiaeque ias flere. fi in eo Sciraberniustulptus fit. Cap. II L
isis. Est & gemma. saphicum imitata, dicta Calais, candidior eo. IIttia
Cerauni . roso mari similis; est α Ceraunia caerulei splendoris, in Carmania nascens, est & candida, de qua inter candidas dictum est. Sunt autem Oinites Chrystallina peripicuitate , Solinus inquit, Cerauniorum genera porro diuersa sunt. Carmanicum caudi dum est, splendet tamen caerulo. fi sub diuo habe x colorem siderum rapit; SOtacus iacit alia duo genera Cerauniae, nigriss ruinhelitesque similesque eas esse securibus. Pollet & Lusitanuin littus gemina Cae- patinia, cuius color Zeptropo est, qualitas igni probatur, quem si perferant ρduersus vim fulgurum creditur opitulari , Plinius ait per illas. quae nigrastaeetuli. sunt, ct rotundae, urbes expugnari ct classes, e.isque voeari Betulo ι pquae vero longae sunt. Ceraunias, iacit re aliam rar.im admodum αParthorum magis quaesitam, quoniam non alibi inuenia ur,quo. in in loco fulmineae . sicut dc Amisia, quam aliqui Notiam vocant, Brontio. quam fmiluersadere eum imbribus ιχ sulguribus dicit, eundemqle essectum habere,quem Bronistia, quae cum tonitruis cadit, ct fulmina icta restinguit, si credimus, calamitatem vocant a calamo feruntque plures calaitas senui iuncias elli, Caiuites eadem eluquam Ostracitem vocant, nisi quod hanc caeruleae bullae interdum cingulit. Cap. IV.
38쪽
Syn Oehitide imagines Inferiorum teneri, utraeque nigrae ἰ Oreabar. Ρnubites. hari nominis. e nigro futuoque di candido placet, inter geminas ni. Orca. gras Morion Indica numeratur, quae nigerrimo colore iraiablucet, in Mo ιον.
qua miscetur re Carbuneuli colos ς Aliso nigra est & ponderota. sondistinguentibus eam rubentibus venis, quae igni excalefacta septenis diebus calorem tenet. putant prodesse eam contra frigoni; Betus est Be , quali oculi pupilla nigra, e medio auri lucente candore ei reuincincta. Ηaee propter tuam lpeciem sacratissimo Allyriorum deo dicatur ἰ sed est alia quam Belum vocant in Arbelis naicens. nucis iuglandis magnitudine. spe ete vitrea; Chalcophonos nigra est, et illita aeris tinnitum reddit. tra- Chalc/ρώonos. goedis, vi suadent magi. gestanda. CheIidonia duorum generum Chocidoni ssunt, hirundinum colore, α aliae parti in purpureae. nigris interpel. Iaotibus maculis; monisus nigra est, mixta rubentibus maeulis, quae Droms . trita ex aqua vini saporem facit. di ebrietati resisere putatur; Eneaν- Anaardia.dia eognominatur dc Cardisce gemma una. in qua nigra emgies eor- fridis eminet 3 altera, eodem nomine, viridis coloris, speciem reprae lentans; tertia nigrum cor ostendit, reliqua sui parte candida; Medea. Miae ab inuentrice dicta, habet tu nigro venas aurei coloris, sudorem redis dii eroei, saporem autem vini; in Ontilla per album sarda nigraque AIN VIAE. vena transit. vu Igus in nigra radice caeruleam facit. Leucophthalmos Leucophthal. uatuor est colorum, ex rutilo dc sanguineo in medio nigrum candi.
o cingitur. Cyamea fabaria semina nigra est, sed fracta fabae simili. tudinem facit. Caput V.
Gemmas ad Ectypam eruditi dixere, quae ad imagines in eis
kalpendas aptae sunt; harum quanquam multae numero sunt, Peaum Penu Mentides tamen,quae di Gem obuidas nuncupatur. quo nomine praegnan- Gemo,uida
tes ac pleuae lignificantur. sese principem effert, quod usu vulgatior est, dicitur mederi parturientibus et ei iam parere; tales inueniuntur in Macedo. nia iuxta monumentum Tiresiae, speciesque est eis aquae glaciatae Ide eis etiam sunt insemeIe nigra vena quem libens colorem secante per Mes meis. medium Nasomonites sanguinea nigris venia. Nebrider Libero patri
sacra, nomen traxit a Nebridum similitudine; in stalpendarum gem. H ΘM .
39쪽
' Inarum arte Pyrgoteles princeps suisse scribitur, ex quo se vetuit Alexander ab aliosealpi, sacilius etiani, quae voluerimus gemmis inlculpi terebra seruefacta. Caput VI.
Unde Gemmis nomina indita sunt.
Nomina gemmis indita sunt, vel a membris animalium, Vt Hepa rires a iocinore; Uriopthalmos tres hominis oculos simul expri mens; vel ab animalibus, ut Carcinias, qui cancri marini colorem imitatur I Echites, quae viperaest Seorptites, quae Scorpionis aut colorem aut effigiem exprimit; HVIopthalmos, quae caprino O culo similis; re a gruis collo Geranites, Heracitis accipitris col lum referens; AEtitos, a culore aquilae candentis eaudae; Μirmetirer innatam formieae essigiem habet; Deopthalmos a luporum oculis, quatuor nempe colorum est. rutilo & sanguineo. in medio Nigrum praecingitur, Thaos pavoni eli similis; Λrenae similitudo est in Hammocriso, ubi aurum harenae mixtum videtur; CaIa Ziar grandinum ct colorem re figuram habet adamantinae duri tiei I narrant etiam, in ignem missam remanere suum frigus ἔEnais rotunditatis absolutae, in candore est lenis, sed ad motum fluctuat intus in ea, veluti in ovia. liquor; sunt quaedam a leonis pelle Imminatae ut Leontios, Pardatios 3 color aureus appellauit Cristiton, Crisoprassum glaceus, melleus Mesithrota, Crorias a croco; Rodites a rosa, Melites mali colorem; GIcites aeris 3 Cicites fici referunt; sunt S apud Barbaros si a nomina gemmio, nondum latinitate donata. Nec id praetereundum est increscen tibus varie in gemmis maculis atque verrucis linearum, quae mul tiplici ductu α eolore gemmὰn Metu ut saepenumero in ea ma
Omni us gemmis obseruatur in primis figura, in quibus oblonga mD λMς probatur, deinde, quae vocatur lenticula, postea clipeiclos α rotunda ἱ Λngu - '
40쪽
losis minima gratia est, cauae aut extuberantes viliores habentur aequalibus; sed qua ratione veras a fallis deprehendere possumus. magna diis cultas est, quum inis uentum sit, ex veris gemmis in alterius generis falsas traducere, qua fraude nulla est literosior, sed ut aduersus fraudem ea parte mortalium luxuriam muniamus. praeter illa, quae in principalibus quibusque generibus priuatim diximus, hae e procDrrolario adiecimus. Translucentes matutino probati, aut si necesse est, in quartam horam postea nequaquam; pondere etiam probantur, nam si grauiorest sentiuntur, reiiciendae; post hoc corpore, fictitiis enim pustulae in profundo apparent. scabrilia inente, in capillamento, fulgoris ineonstantia, priusqaam ad oculo a Perueniant, nitor desciit. Mangones geminarum efficacissimo experimento deprehendunt fraudem, si decussa fragmenta Paulum in lamiua ferrea terantur. re. cusantct limae probationem, quain fictitiae admittunt, quae etiam fragmentis ob. fidione sacrificari posie, veras non posse; in hoc tamen diuersitas est . quae aliae Laipi ferro non possint, aliae non nisi ratula s Verum Oinnes Adamantem perse.
runt magisque seruore calidum. - . Caput VIII. i ... a
Theophrasti de gemmis sententia est l Gemmas terrea seeaque materia constare, quae, dum per defluxum aut distillationem secernitur, &, pro loci temisperatura, uue per calorem, ut in murrinis, siue per stim, ut in Crystallis condeu. atur, ct ceu quaeque planiores splendidioresque sunt, sic puriorem purgationem. que materiam in 1e demonstrant, inde fit, ut quaedam quum minus puram materiam nactae sunt, vitiis obnoxiae fiunt, ea in translucentibus eapillamen inm sal, plumbam vocantur in non translucentibus, si in aliqua parte sui transparentes sint , Gemmas minime conflatiles Aristoteles docuit. tanquam eis minus humoris, quam metallis, insit, quae per omnia genera conflantur, in ipsis tamen sexu inreperiri omnium conteii sus est; Foemina semper hebetior splendore ct inferior virtute est, insuper st ad remedia occultaque vi a coeca origine pollere nemo sanae mentis negauit, ad superstitiosa tamen & anilia, magicasque vanitates efficaces haud facile concesserim, nam id fateri, ceu ridiculum, ita nee sane religiosum esset. Quis enim non rideret in Gagate eastitatem, in Sarda laetitiam, in Topatio Reuritatem. si finistro brachio adligatus fuerit, in Hyacintho maris tranquillit tem, si in ea Neptunus scalpaturi in magnete uxoris impudicitiam deprehendi, si
puluillo subiiciatur. α illa non quielcat, quod si aliqua id genus a me relata sunt,ut E a pia