Vtilissimum dialecticae compendium non minus dilucidum quam succinctum, authore Iacobo Gisleno Thalassio

1쪽

REVERENTO AC CLA

Vindelicorii ad phanu diui Maii victu Praeposito, ibidem in cathedrali ecclesia Canonico ,No. Regia consiliis,& c. Comino,ac

Mecarnati obseruanoi me Praeposite, ea mihi tantummos do cura fuit, ne aut ego laboris fruis stra suscepti, alit illi secuniarum suara facturam pateremur, & cfficere ut ius Uentutis erudicndae prose 'Una , meo commodo praeposuiise viderer, quod fieri non potuit,si multorum sordida copulata potius, quam optimus doc ei. modus apud me valuistent, Quapror

dissimo, S. D.

Uum in alnia Ingolsta.dicnsi academia , nobis lisssimis aliquot acolescetibiis Dialcetica praesogeda sitiscepislcm,digni

2쪽

ter relictis illis praestigiis, meris* iinp6.

Ruris,ex tanto scriptorum aceruo, quae optima viderentur,in Compendium redigere elaboraui,adiectisndnullis, quae ab alijs ,aut studio neglecta, aut tradita fuissent obscuritas,quam ut inde aliqua utilitas nasci posset, idi ea ratione, Vtre illi minus temporis in hoc iuucnili

exercitio collocarent, et ad caeteras oes

artes facultate expeditiore haberet. Naqui hui' auxilio destituti sunt no solum DO eruditos, Veruetia ad quamuis discis plina adipiscenda ineptos ee necesse est, at loge aliter qua propositu erat eueniti ita ut ex paruulis principiis maxime se Penumero , res cooriutur, defuctus eniillo officio, ad maiores occupationes a nimum adplicare institui, nec in lucem emittere quicquam, quod ad disserenis di artem spectare videretur,ne sycophatis innumeris calumniandi fencstrae praterent, si ab Atistotele,Boctio, Rodo, pho Agricola, tanquam post Homerii Iliada conscribere: oc prose o no mentea fefellisset opinio ,si vel meo vii cosilio, aut aliis non audire didicissem,

A ij simul,

3쪽

simulat* enim illi quibuscum magnae

mihi familiaritas est. Viri omnium ici tiarum peritissimi inter quos Iacobus Cornelius a Tholnis est , legum decre torumq; doeu,r,orator vehemens, i nGgueo cum latinae,tum graecs peritus rem ex animo processiste, & illos patio costanquam Leontini,de rebus quibuslibet disserere,nodosq; plusquam Gosedianos dis oluere posse viderent,non Vt in huiusmodi negocio fieri selet, efflagitarunt,sed seposito mee famae respecturimperarunt, ne publico adolescent ut rum studio, eadem per me fortuna clauderetur,quandoquidem non Uni tantu, verum omnibus nati essemus,cdmunus

cadu*,siquid labore,aut industria partacsset,iai si ex literaru fautore,hostis, ambcoruo albo manibus explodi satius duincerem,QUOIUm quum Vno quicquam turpius,altero crudelius, Virow vero inhumanius accidere non posset, tamen multorum periculo doctus, qui in re so imili tentada, magnam nominis infamisam pepererunt,amicis an aduersanda,

vel in corum sententiam pedibus mani. hiis p

4쪽

efflagispectu

mulo σὶa clautantu, rntinua parili , anulius du/ quam 'ero in tamen et resistis famuanda, mani

bus Busi eundu es et penitus ignoraba. Sua

sitent ingens polyphemora turba,suasit re Iacob' Tholnis, re si ra5e bis per omni dissonate,hic publico studioru fauore motus,illi vero,quo suis rostris dilaniandum cadauer haberent. Nam quum suo titulo, quem grandi in pedagogiis aere mercantur,superbi sint, oc ab omniliterarum candore, alienissimi, hoc tantum student, ut in alienis corripiendis, strenuissimi videantur, volunt* prae ter suam barbariem,misera iuuentus nil admiretur,discat,a metue,horum consoliis agitatus,variet distraetus, tandem silccubui,mem totum quum amicis gratificari studeo,Momom sibilis exposui, typis committens,quicquid dialecticos rum studioso arbitratus tum fore utilis smum. Quo te munusculo pro immenssis in me collatis beneflcns remunerari

sines dignissime Prsposite,licet benemerendi studio me tibi perpetuo debendae gratis rea effeceris .Exiguu istud est se, reor, ViXl memorabile,at animu specta his longe gratissimum, Non enim in Praesentiarum aliud erat, quo tuo cando

A iij redu

5쪽

ite dimini mitassem, hoc tamen onere l

inie ,ut, nostre Dialectice quam te honis literis mirifice instructum,ac lite

ratis maxime patronum , contueri Vc

lim ab immenso Sophistarum,& Lullistarum agmine, quid criminis obiiciatur,id tua aut horitate in semctipsos struxisse Videantur, Quinetiam spes est, ut quu doctissimos quos ,tum ec clarissi mu illii viru D. Uolpi gangu Remos,patre tua,Celeberrimae citisuoru cofoedo rationis Triumuirum ac iurisperi torsi, quos quidem Germania habet, lumen, atcs decus,vel tuo nomine reuerebunarur,quo minus quod literarum reipublicae collatum est, audeant impetere. Cui inquam patr tu me officiosissime comis mendes oro,ac meum hoc qualecunq; est Dialecticae cxercitation s Commentariolum .eo animo, quo tibi dedicatur, quanΦ vitro se tuum fatetur,idin serio triumphat,accipias, Atin ut coepisti literatorum te Mecsnatem prestes,quorali patre,& in qua constitutus es)dio litate, dignu iure omnes gloriemur. alescelix,ex Ingolstadio ipsis Calen

uis Februarijs, Anno M. D. XXXII. i

6쪽

COMPENDIUM DIAι

a,quae Philosophie Pollio.

Ediuidunt, hon in Ethica.n locum sortita est Logica. litica,illa nempe, si

a rerum Omnium

, comitantium, sisue ipsam quodammodo superantium, ve rit as inueniri non potest. Nam si que Vis diale latent,definiedo explicat,in erpretatione obscuru explanat, Universi partes distribuit, ambiguam re contemplatur atin m separas, postremo quae Vesa, quaeiu falsa sunt, regulis tradit,Quapropter artium maxima, re ad ea, quae ab aliis do. centur,luce esse non iniuria Seruio Sulpitio placuit, cum nonnullis λογiri, apopellatibus dicendi videlicet,et rocinandiicientiam. Languent enim non aliter, atq; vitibus destitutae artes omnes,si siue cum ab hac non receperint, nec Obstat,

. A iiij si con

7쪽

s contentionis, aliqui mentis non ad modum integrae, Zc tenebrarum artificitam Vocitent,per quam scientiarum quelibet,cum humanarum,tum diuinarum obscurior,difficilior 3 reddatur, hactas tum ratione moti, quod huius veluti machinis, ait subito verborum incens dio,& ruina vastentur, quaecunt Vera sunt,per illos qui Sophistae vocantur,deinde quod praeter innumeras hsreses,seg sthismata , complures hinc si

perit itiones manarint, atm pullularim, dum hac confisi, multi ab orthodoxa fiude turpiter desciuerunt, addentes, erro rum dogmata sibi sedem inter Aristotelis Sc Chrisyppi spineta,reperire,nec Vis quam posse comodius, imo huius vim ,

in cute quod aiunt si perpenderio '

mus,apparebit ex sola dialecticae igno rantia,plerumo generari quicquid impium est,cuius fidem,exemplis citra negocium probare possem, nisi aut noti rem arbitrarer , quam Vtilla requirat, aut loco commodiori reseruandum,sabiem ad exercitatione scholasticam,cono tutandum aduersarium, probanda p ipsarum

8쪽

sarum rerum principia conducere. Ad haec, habitum aduersus sutile argume tum nemo inficias ibit,absin cuius spesculatione,sapietem in oratioe sine lapsu . futurum impossibile ducimus: necesse en a est, no solum in absurditatem verti, qui phantasias minime exercitas ha

hent,uerumetiam pertingere eam, quae

in negationibus est temeritatem, quum circa significantia versetur, et significa circi φωta, orationemoe interrogatione, Sc re insitisAsponsione cosistentem , cui definitio esectica nem Stoici esse volunt: Verorum Galsos rum,ato neutrorum scientiam,secaturσQ,in eorum qus sunt, Ac vocis locum, Definita a cuius diuisionis secunda parte, tam diale. assiudicio,tanquam ἁπο τώγIαμuas incis diuisio. pienda videtur dialecticae speculationis ratio,quae praeter aerem ictum nihil sit, o uox

Vel ut Diogeni Babilonio placet, se sum,qui auultu percipitur, Ratione sui non habere uidentur, qui de illius a so- .no differentia anxie nimium altercan tur,nec speciem esse voce sentio,& geinnus sonum, uerum aequales,atm eidem

subiectas definitioni. Non enim sonus

9쪽

ouicqua est,quod non id e vo x dici posite soli η set,Quamuis nonnuli, in ea sint opinio ηὸς ne, ut vocem tantum iis eise sentiant, quibus pulmo est, Sc arteriae, nos tam e Plinias 4 a rei veritate non latum unguem di se dentes, insem, boues, Zc arbor u folia, D-D- non aliter hominem vociferari dis ' cemus, licet ratione paululum diuersa, Nam quae ex aere impetu percusso, fit, animalis dicitur, hois Vero, articulata, ex m ente proficiscens, Utral tam e cor ubi eos. Pus est,teste Aschidemo, Antipatro,at.' Q Chrysippo corpus adpellatibus,quic Diuiditu liqvici facit. Rursus posterior illa

kox tata Vel extiteris,proxime costituitur,aut diis ctionibus, si prima incomplexa est, n vox inta mLVel Verba,essentia, vel accidens, deplexa. pluribus nata dici, vel paucioribus, Sinvi eoua alteru,qugm coniuncta Vocant, in prae Dicta. dicamenta non caden3. Quo aute relisio. praea quae minus nogocii facessant,de his eo Mane ita racpsignificatis, primo tractandum est, quae simpliciter dictitur, magnus enim ad totius cognitione gradus est, partes nosse. Intero es igitur,qui Philosophi adpellari gestiunt, decem earu vocu ordis nes eo

10쪽

ta,quod simplicibus vocibus, simplices res stibsint, ec absim alterius intelligatur ope,vel adminiculo,essentia Qualitate, qualitate, )s τί, i,quadO,facere, pari,copositu ee,habere,qugo sub illis latitant,& ab eis distributa, ante alicuius disputationis ingressu perd iscedos, no secus,ac literas,qui verboru exacta ratiosne habere volui. Nec res, aut ens princ t Reseeens

piu nisi colasu dici potest, in his quae fiσ rem cena

ne occupat indiuidua sul,quq caput,ge denta. Deralissima,mediu vero,subalterna,vltimis in proxia, Spes infimae,quod subius gi necessse erat,ne quis subalterna a spe ru nomine abhorrere, putaret, na in plura diuisibile, alterim subiacens Spes est. v NSut praeterea,quae in diuisioe oppositione indicat, aut aliis accidui, ut propriuet accides. Ex his manifestu est,unaqua Q Vocu simpliciu,aut gen' ee,aut spem, proprium,accidens,vel indiuiduu, quae

absin posteriori, ob id aut praedicabi ρlia, Vel ut aliis placet, Uniuersalia dicum