장음표시 사용
11쪽
continet, non nimis mendose anno Samuat 1653 p. Chr. n. I 597) scriptus. 63
Νo. I 6I3 dimidium classis secundae et cl Nes 5-6, S-10 continet et praeterea classes 3 4 e codice 148 et igitur multo mendosiuK descriptas. 'Tertius, quo uri Sum, commentator mattoxLdixi a est auctor Sid cinem timudis, qui circa ducentiK abhinc annis floruit 'i. Is Nayanam plerumque Secutus, raro ab eo disSentit. Opus ejus Summa cura Calcuttae A. I . I 812 editum est; quos in radicibus deprehendi erroreS a typographis commissos, iusta proferam. Grammatica Katantra sive Kalapa deo Κiuniirae ascribitur, quapropter qui
hanc Sequuntur, Knumarae quoque Vocantur. Radices ab hac schola in noveni classeη distributae Sunt, Secundam enim et tertiam Paninis classem una Almst*luricontineti ordo radicum in universum a genere, quod accipiunt, dependet, et minuη facit, utrum vocalem dc inSerant an eam rejiciant; Singulae igitur classes intres classes minores Sive SerieΝ dividuntur unam, activa, alteram deponentia, tertiam eas radiceS, quae in activo et medio declinantur, continentem. Ordo autem radicum in his minoribus clasSibus non raro a Plinini discrepat , neque mutandi
causa ubique facile intelligitur. Haec K ut antra grammatica ab Atreya et Mattreyacitatur, et Vopndeva pluribuη huc pertinentibus usus est libris. Ex iis qui radicum colluctionem Kni antrae nomine inseriptam scholiis illu- Atrarunt, duobus uSus Sum, Rama nullia et Κ:iqinutha. Ille Ram n thmcarnuaen, filius Vedagarbha -tarha - acaryae commentarium Manorumci inseriptum anno L ii hae 458 smramga. .rfinis τοῦ o: A. I . 15363 ad fluvium Iaharmad ravim composuit. Hic commentarius, clare et perspicue conScriptuS, a Superfluis argutiis liber, non Solum multon grammaticoS citat, verum elimia a ScriptoribuΝ et libris, qui tum pro decore Indicarum literarum habebantur, argumenta petit. Sic Visti nupurana, Κn-
una cum commentario Jayamungula inScripto, Mugha, NutShada, Κ irata, opera Jayadevae et Govarilhamo, Putriatantra, ubdalan hara et Nahityadai pana saepe nominantur et tanquam testeS proseruntur. Ex Scriptoribus et libriS grammaticis
tantrae grammaticam scholiiΝ illustrarunt, Durg; inha, Trilocana-dasa, Vardhamana-miςra, omnes Vopadeva priores et ab eo in commentario ad Kavi alpadrumam citati. Praeter quoR Ramanatha etiam tanquam auctores suoS Govindliabattam,
12쪽
vCaturbitriani, Blii magenam, Candra minem, Damodaram, Purnacandram, Ruinam, Ita maeandrani, Vararucem laudat, qui omnes ad Κῆitantrae Scholam pertinuisse videntur, et quorum nonnulli jam in Madhavtya citati suuL Usus Num tribus Hamanathae codicibus, literis Bengalicis scriptis, quorum unues in hibliotheca regia Parisiensi asServatur, Taeteri duo Londini Ε t-India-house Νr. 648 et 984ὶ,
qui omneου non raro multum inter fie diKcrepant.
Antiquior quam Rama uatha videtur Micimillia luisse, nam Iiamanatha
quamquam eum nominatim non commemorat, interdum tamen commentarium ejus DLattimantiari inscriptum respicere videtur. Hic commentarius in uno tantum
codice Londini exstat cΝο. 28 19 East-India-house), quem quidam Lala - Maliata-Varaya jussu clarissimi et de literis Iudicis optime meriti Wilhinsit e codice Bengalico literis Devanagari eis descripsit. Ille autein linguae Sanseritae tam rudis, Scripturae Bengalicae tam imperitus suit, ut plurimis lociS textum depravarit, fiduciamque Wilhinsit sesellerit. Errores ab eo in radicibuου describendis commissos infra indicabo. Ex hoc codice idem indicem radicum alphabetieum East-India-house. Νr. 2820) compoκuit, quem clari Wilkins inprimis cum editione Κavi halpadrunue a Careyo curata collatum, omnibus variis lecti ovibus enotatis Londini anno I 815 edidit, qui liber praeter Omnem veraS radices
etiam omnes, quotquot Pandita iSte et Carey commiSNerunt errores, continet. Duos praeterea libros ad eandem Echolam pertinentes consului, quorum alter non nisi radices ipsas earumque significationes continet, alter non multo copiosior eSt Iahaturatnavali inscriptus, quem quidam uadbakrisnadharuinara
Vopadeva novae scholae conditor, medico Κ cava natus set discipulus I hanesse in aula Hemadris regis Devagiris hodie Dowlutabadi circiter medio duodeeimo seculo, ut vulgo narratur, floruit ). Iu eius radicum collectio ue, vi Ipud ma inscripta, quae versibus Anustubli composita est, radiceS Secundum ultimam literam ordine literarum dispositae sunt. In versibuη, quos Dba- lupathae praemiSit, Octo cum laude commemorautur grammatici: Indra, Candra, Xa kritana, Apiςali, 'uhatayana, Panini, Amara, Iinendra; praeter quos in Dommentario Eavyakaimadhenu iuscripto, qui etiam Vopadevae aSeribitur, citantur
13쪽
Εturam conscripserunt, et praeterea DurgaSinha et L arvavisman. In versibus iis, quos radicibus praemisit, Vopadeva aSSeverat, Se praeter Omnes eas radices, quae in variis collectionibus enumeratae Sint, etiam EBS, quae aut in regulifi grammaticorum mr ut Grurm' etc.) commemorentur, aut quaR Mus poetarum melioris notae comprobet cui R T iri I, NI. Emum J, aut quae in Vedis tantum oecurrant ut n*mr, alluctriis etc0, recepisSe. Hoc quidem ultimum verum non Exi, nam non nisi eas vedicas radices, quae jam in aliis collectionibus insertae Aunt, exhibet. Sed omnes varias lectiones e diversis scholis et grammaticis collectas tanquam veras radices recepit, quarum quum plurimas in aliis Ithris etiam tanquam varias lectiones enotatas invenerim, non dubito, quin plerasque Si non
omnes caeteras etiam apud eos auctoreS, quibuS USufi eSt, deprenderit; quamquam nonnullae radiceΝ apud eum aperte Ex erroribus Seribarum ortae sunt, ut
19.I.) et interdum ut credamus inducimur, illum ipxum radices finxisse, ut quum praeter sp et et quae a Kat antra et Mailreya additur, mr, etiam quasi ut ordo expleatur tres alias UT AT exhibet, aut quum l. II. decem illis radicibus Arcti et quae sequuntur, quatuor tri , mi. R d. Rei addit et quasi propter variam Kauci hae lectionem ma quatuordecim radices, quarum penultima littera π eSt, a caeteris omissas, inserit. Itaque Opufi illud VOpaduvae quamquam sino judicio conscriptum, attamen ad dijudicandas Varian lectiones, quae apud alios inveniuntur, maximi est momenti. I pSe non semper eam quam debuit curam adhibuit, neque raro suas ipsius regulas neglexit; Sic in Sententia ζ m mrr, signum M Kecundum ipsius decreta ad utramque radicem reserendum eSt, attamen et Vopad evaei Durgadfisa recte id ad posteriorem reStringunt; non ita alio loco ud. q. 7 760
decimae classis flectit contra caeteros auctores, qui priores duas ad primam classem reserunti in Pt 3 DK Scribendis in Nignum decimae esse classis oblitus est; CIT et KNI. rectius tu CI mutavit; eadem incuria multis aliis locis conspicitur. Haec collectio radicum Kavi halpadruma inscripta a viro doctissimo Ca-reyo in grammatica linguae SanScritae edita PSt, paucis tantum mendis typorum deformata, quae correxi et infra indicabo secundum codieem Νο. I 05 in bibliotheca regia Parisiensi et commentarium Κavyahamadhenu inscriptum, Londini
14쪽
Hanc Vopadevae collectionem commentatus eSt nursici Sa-ca man, natus patre Vasudeva-Sarvabhauma Bhattacarya, cujuS commentarius, Bhritudini ci inscriptus, anno Lalcae I 581 .mner mi Λ. C. I 650.3 summa cura et diligentia compositus, amplam auctoriS doctrinam et cognitionem totius literaturae prodit, atque multo majoriS PSt momenti, quam commentarius Vopadevae ipsius. In uno tantum codice, literis Devanagaricis scripto Londini East- India-house. Νο. 418.3 exEtati Alia radicum collectio vemibus composita BD uratnhhara est A. D.
l805 Anno Lahae I 727J a ςri - Νarayanavandya conScripta, quae cum ratione collectionis Vopa devae ita congruit, ut praeter auctoris et libri nomina nulla paene dissimilitudo reperiatur. Londini in codice No. II 72 Εast-India housO
Duo restant opera hoc loco breviter stommemoranda, quae saepe a Ra- manetillia et Durgadusa citantur, quorum in altero radices, quae idem significant, collectae et dispositae sunt a mattamalia quodam, qui quum a Sayana non nominetur, haud dubie eo junior est. RuS OpuS verSibuS conScriptum cSt, Si eX loco, quem Ramanatha affert, judicandum est: parma risinin Er-s N l VIR RE NURU l .lt ii
Alierum est Lavi hava, quod a Halayudha cnon Helayudha ut vulgo in lexico meo vocatur) Sub Speciem laudationis Eristinae, regis peninsulse Indicae compositum est; qui quum haud dubie sit celeberrimus ille Κristina in urbe Uidylinagara initio decimi Sexti seculi regnans, Halayudha coaevus paene Ramanathae erat et igitur alius atque auctor vocabularii Abhidhana-Ηatnamalae. In hoc
Τribus codicibus Londini. East- India housc) litoris Devanagaricis Scriptis usus Rum; quorum duo Νο. 346 et 890.) e libris Colebrookii erant et in versibus disponendis multum a tertio Νο. 2539 e libris Τaylorii discrepant. Ad scripta de rebuS grammaticis agentia etiam reserendum est mat-tistrivya, quod dum libris vigenti duobus res a Rama geStaS enarrat, proprie ad leges grammaticae exemplis illustrandas a marimari, filio Dharasvaminis se
15쪽
a cundum commentatorem Vidyavinodam, compositum est. Auctor autem ipse nihil de se, nisi Re, ΓH-I haras ena in urbe Balablii regnante, carmen. cismposuisse tradit, quapropter circiter Seculo Sexto aut Septimo vixisSe.putandus est' ; certe quidem Vereus pοStremi in duobus tantum commentariiM, Jayaman-
gala et Kalapadipi ha, illustrati Sunt, caeteris ad versum 31 verbis Anam
similibusque sinem facientibuS; at quum omneS admodum recentes Sint, nullum inde argumentum peti poteSt. Nomen ipSum forma prakrita nominis san-scriti ueti est. ΛntiquiSSimus commentarius Jayamangala eSt, qui quum Vocabu
larium Viqvapra aca citet et a Ramanatha Iaudetur inter annos IIII et I536883
conscriptuS eSt, fori Se tamen antiquior est vocabulario Medini inscripto. Quo vocabulario Kalapadipiha quoque ex regulifi Katantrae a Pundarixa-Vidyasagara-
Bhattacarya conscriptus antiquior Se videtur. Juniores autem fiunt Vidyavi- noda, Hariliaracarya, Bharatasena auctores commentariorum Bhatticandriha, Bhat-tibod hini, Mugdhabodhini inscriptorum; Sextus commentarius a Kandarpa-takra- varii ne conScriptus, quum Ram unatham citet, seculo etiam decimo Sexto junioresti ' Septimus Uyakhyananda, quem Ramacandra ScripSit, Sex priores tantum libros amplectitur. Radices, quae in collectionibus enumerantur, omneK vulgo a grammaticiS pro elementis, e quibus derivanda fiunt verba, habentur, et SerioreS quidem unamquamque radicem Secundum leges grammaticae declinant; antiquioreη autem etiam tales, e quibus Solummodo nomina derivari pOSAunt, inter radices inseruisse videntur. Quum autem multas radices neque ex nominibuS inde derivatis cogno- Scamus, neque earum usum lociA e libris claSSicis Sumptis probare poSSimuS, Sunt qui contendant, tales radices Omnino non in lingua exRtitisse, sed a grammaticis neficio cur mere eSSe fictas. Mira tamen assertio, quum tam paululum literae Indicae notae Sini. Puto contra quemque sibi pereuaSum habere posse, eaη radiceS, de quibuSOmneS grammatici consentiant, quum literae Indicae melius cognitae fuerint, omnes exemplis inde sumptis probatas repertum iri. Indicae literae etiam arbitri erunt radicum, quae aut dubiae Sunt, aut quarum forma et vis a variiου varie Statuuntur, quamquam proVinciarum diversitas propria variarum lectionum causa interdum
eeS, quae auctoritate grammaticorum nituntur, recepi et ordine alphabetico ex ul
tima litera disposui; quae in variis locis propter diversitatem flexurae enumeratae
16쪽
sunt, in unum collegi, variis lectionibus ad radicem, quae veri Rimillima esse videbat in relatis, set in Dilatupatha auctoritate, qua quaeque dubia radix nititur, indicata. Silentio praetermisi tales radices, quae non ni Si errores erant scribet Ini, quas solummodo enotavi, quum plures codices in iiΝdem exhil, udis consentirent. Reci illas multas radices, qui apud viros clarissimos Careyum et Milhensium inveniuntur, quae quum nova et gravissima auctoritate virorum celeberrimorum ilsonii, uosenii, BOppii confirmatae Sint, et interdum ab iiη, qui studio linguarum comparandarum opstram navant, uAurpPntur, omneS in nDta Subjecta inSeram, locis, quibus in Dhatupilina indicati inveniuntur, appOSitiS.'
') malam falgae, ordine literarum dispositae.
17쪽
De ratione, qua radiceS Rcribuntur. pauca sunt monenda. Quae radiees revera in consonantem excidunt, eaR grammatici a brevi terminari faciunt, a quo nota accentuR, cuique radici proprii, Sustinenda est. VopadeVa etiam, quamquam essectus accentuum aliis modiri exprimit, saepe tamen metri cauSa radices in abreve cadere facit, ut hoc loco: muπσ prit'. in et, nM N uva ατ mr li. in titulis hoc a omisi, radicibus exceptis, quae Secundum grammaticos re vera ina breve lipsinunt, PaR autem RoSrnium Meculun Secundum ultimam conNouantum disposui. Pleraeque, quae a V Di π incipiunt radices, hira dentales literas in certis casibus in cer bratos V Pt mutant, quod ut indicarent, grammatici ejusmodi radio A a cerebralibus incipientes Scripserunt; in quibuS Rosenium iterum Secutus in titulis dontales literaκ rei inui, grammaticorum ratione Acribsendi upposita et uncis inclusa. duae radiceri a Gr, m, incipiunt, quarumque V mutabile mi, eas omnὐκ a duobus cerebralibus literi R q. Q, incipientes Meribunt quidem grammatici, annotant tamen sonip r Mecundani consonantum re u in dentalem ERAP, quae propter praecedentem e r bralem in Terebralem mutata sit, eamque inflexura rursus in dentaIem literam tranΝire, quum reΝΝanto causa e MSPt P citi . Quod quum re vora paense nulliuK Sit momenti, in radicilius indico more scribendis dental O literas retinui, scripsi igitur Rr. . , quod non dubito, quin ni liqui quoque grammatici secerint, quo facili uri Pjusmodi radie fi ab iis, quae re vera a νω m I 23.s. Sh.
18쪽
duabuis literis cerebralibus incipiunt, distinguantur. Gravior est ratio radicum Acribendarum, quibus p uultima litera nasaliκ est, quarum aliae nasalem in tota flexura retinent, aliae autem Pam ante affixa literiη indicatoriis farim i in et πsignata ejiciunt; illud Indi signo δ, quod nusalem literani Tanie ultimam conΝonantem inserendam esse indicat, exprimunt, hoc inserta litera K. Quum nasalis in utroque gen re aeque neceSSaria Rit pars radicis, eam ubique in titulis nasali, quae 3 - Π vocatur, reddidi, forma quam exhibent grammatici apposita es uncis inclusa. De radicibuκ decimae clasSifi cis. p. 3TI. Cujusque radieis flexuram inprimi R in prpes uti, perfecto, duobvη suturis,aoristo, gerundio, participio praeteriti, praeterea in paΝsivo, desiderativo, intei Sivo, causativo ex auctoritate Setiyanae, ubi Psi ini non ost citatun, indicavi. Quum omnino non incredibile sit, illum eas formas potius ipsum finxisse, quam in libris classicis invenisse, multoK locus magiri formarum grammaticarum cauΝn citavi, quam ut vim radicis probarem. In nominibus SanΝcritiM Latine reddendis cum Rosenio consentio, in eo tantum diAcrepanΝ, quod genera, quar indi et arsiRMπῆ vocant , latinis nomiuibus activi, medii .et deponentiri expressi; deponentia ea appBllo, quae exiernam Nolummodo medii generis formam neque vim eius recipiunti Voce conjunctivi denique tempuS Vedicum a Puni ni ric dictum interpreta
Uua3 vis cui quo radici insit, grammatici nomine in locativo casu posito iudicarunt, sed ita breviter, ita parum definite, ut raro veram vim expresSerint VOpadeva, quemadmodum omneS, quotquot deprehendore potuit, radicPS variasquct lectiones collegit, ita quoque, nimirum ne salleret, in vi radicum xtatuenda omii RlectioneΗ approbavit et recepit. Equidem, quas asserunt commentatores explicationes et interpretationes poteStatum a grammatici8 Etututarum, Remper citaVi; potius tam n, quam ut illos sequerer, aut locis o libries clasΝici R Rumptis, aut, ubi exempla mihi desuerunt, auxilio nominum derivatorum et interdum linguarum cognatarum potestatem cujusque radicis indicare et quam accuratiΝsime potui definire tentavi. Caeterum puto cavendum esse, ne illa grammaticorum de poteStat radicum decreta nimis urgeantur, nam illis nihil ungius, nihil magis dubium et ambiguum DSSe pol t; sic, ut unum modo exemplum asseram, vocula, quae uest mi, unumquemque motum ut eundi, currendi, volandi etc. indicat, quin etiam exprimit mutationem, quam Subit lac coagulando, et nescio quam multaS alias.
Quam historia Indorum tantis tenebris obvoluta Sit, difficile quidem est Statuere, quo tempore Indi linguam Sanseritam ita, ut grammatici eam describunt, locuti sint. Hoc tantum certum est, Uedas et pleraque quae ad eos pertinent
19쪽
scripta illo tempore priora esse: quod idem etiam de eodice Manuis, de .carminibvs epiciη Bamayana et Mahabluirata valere videtur, quamquam in multis rebus ita a grammaticis discrepant, ut quum eae non omneου licentiae poeticae ascribi pos-Sint, seriuS quasi tempus arguere videantur. Talis discrepantia in promiscuo usu generum activi Di medii, quum raro medio vi S propria insit, conspicitur; in Vedis autem medium vim suam servat aut passivam recipit, ita ut inter ea dua genera nullum paene intersit discrimen. Ex illo tempore, quo lingua Sanscrita, Sicut grammatici eam describunt, florebat, pauca tantum si ulla literarum monumenta restare videntur. Quarto jam seculo ante Chr. natum lingua Sanscrita ex ore et quotidiano usu recesSime, et praeter virofi nobiles et sacerdotes illam edoctoNeaeteri dialectos e lingua sacra ortas, sive si vis linguam Sa critam Corrupte et barbare loeuti esse videntur. Quanto majores illae dialecti progrediente tempore, quae cujusque est linguae natura, subierunt mutationeS, eo magis etiam ab usu quotidiano doctiorum et eruditorum recessit lingua Sa crita. Qui igitur auctoreM eo demum tempore vixerunt, quo lingua SanSerita in ore solummodo dociorum hominum languebat, et literae prioreου operaque grammaticorum holi erant sontes, unde cognitio linguae Sacrae hauriri potuit, ii omnes nullum omnino
argumentum neque ad corroboranda neque ad refellenda placita et decreta grammaticorum prae b re pONAunt, DPquo eorum testimonium contra veterum usum ullius est momenti; nisi forte antiquiora, classico linguae aevo compoSita, nunc vero d perdita aut non NatiK nota, literarum monum nia cognovi KSe et Secuti eSSe putandi sint. Qua consideratione ductus libros Sertoro tempore ScriptOS non omnino praetermisi, Sed ex iiS locos, quum antiquiores ideoque meliores mihi desuerunt, SumpSi. Quotquot exempla loci Drukriii Nanscrite versi in dramatis exhibent, rejeci, neque intelligo, quomodo quis inde aut ex ipsis Prahritis dialeetis argumenta naturae et indolis linguae Naias critae petere potuerit, quum illi loci ita ad verbum Sanscrite redditi sint, ut paene nunquam naturae et indolis Sacrae linguae ratio Sit habita. Doleo sano, me brevitate tempori Α, e quatuor tantummodo primis libris carminis Mali: ibliaratae exempla sumere, caeterοου intactoS relinquere coactum fuisse. Quum Vedae ad grammaticam Nanscrtiam maximi sint momenti, non dubitavi locos e libris nondum editis proferre, quapropter citavi hymnOSVasishthoe e quinto libro Rigvedae sumptos, cum commentario Madhavse, octo pri- res libroK Vajurveda3 V asan yis cum commentario Mahidharpe, Nighantum et Niristam, a Vasha conscriptos, quoR OmneS una cum decretis c Pr Κatyetiyanae ad illos octo Y urvedae libros e codicibuA Londinei ibus descripsi.
20쪽
Nostrae aetatis necessitati satisfacer , viamque lexicographia suturis certo quasi landamento posito munire volui. Quomodo, quae volui, aSSecutus sim, judicent doctiores. De externa libri specie optimsi meruerunt viri honestissimi G. IIulier, in ossicina Berlingiana rerum typographicarum actor, et Ε. Bonde, qui typos Sanseritos magna solertia et dexteritate caelavit ; maxima vero gratia habenda est redemptori II. B. Konig, viro amicissimo, erim de literis Indicis promovendis merita satis laudari non possunt, et qui, ne qua eareret liber meus elegantia typographica, nulli pepercit sumptui. Dabam Havniae mense Martio 1841. Disiliet oste