Commercii litterarii dissertationes epistolicæ historico-physico-curiosæ, Jodoci Hermanni Nunninghii et Johannis Henrici Cohausen

851쪽

no primus ornis, sed in amplitudinem progres-lis aestimatur. Obfuraturin obliteratur indatori nomen, si grandior libraria suppellex a Munificentiori quopiam, inprimis Principe, aut Patriae Magnate adjiciatur. Scripsere Gesnerus, Lippe nius, Iocherus, aliique Bibliothecas Universites, qua opera posteros sibi magis devinxerunt plusqli laudis immortalis obtinucrunt, quam si totidem eosdemque plane libros sumptuo se collectos non universo orbi, sed uni altem Urbi dedicassent. Editae istae Bibliothecae omni aevo sim pertnniores, nec enim Vulcani furor istarum exemplaria simul omnia, ut forte hane illumve Bibliothecam consumere vel Bellonae iniquitas distrahere atque di pergere potest exemplo Vaticanae olim, de Hannientis nuper , ut fama tulit, flammis consumpti, Budensis, ut alias innumeras taceam, martia impetu distra laedestructaeque. Librorum ac Manu scrip orum bustum a furore Anabaptistico Monasterii excitatum, notius est , quam ut opus sit recentibus threnis prosequi. Ita fata ipsis Bibliotheca crescenia posuere modum', cum quarum ML dio fundatoris quoque nomen intercidir. Ut verum sit in re tam facile pereunte nominis auis pari aeternitatem, Vide amice ne ista, quibui nostri memoriam aut admirationem Parare volumus, aliis ridicula radiosa sint, aut alteri in ambitionem detorqueantur. Examinabimus nunc Letra, quas a Bibliothece publicae frequentatoribus scrvandas exigis , qua

forte nonnihil praecidendae aut modificandrerunt

852쪽

Lex prima est , singulis dieba Rerialida .

sex horis , tribas acte meridiem totidemque post Liam, Dominicis vero Festivisique diebus binis ramram pomeridianis publicus ad Bibliothecam hane d rur accessus c. Necesse pitur est , imo primum necessarium constitui Bibliothecarium , cui, cum maxima vitae pars juxta hanc legem inter Bibliotheca eriagasterium ex professo transigenda sit , merito suffciens salarium sustentationi congruum ex deposita se Larga pecuniae summa in perpetuum iandandum est nemo nim aris, nedum Musis gratis inservit aut inservire potest. Qpamvis S adhuc satis negotii facesset, sim per virum habilem scientilicum oneros huiemuneri Parem, nec minus ledulum S indefessiim de cujusvis servitio promptum, quem juncta er ditioni humanitas commendet inter estphalos reperire. Non enim sufficit Bibliothecatio sola

auctorum nomina, solos voluminum Titulos dignoscere, chartarum munditiem, compacti ni tenacitatem, de membranarum vetustatem

in medium roserre, depraedicare Biblioth cam visitantibus, sed necesse est cerebro in culpta singulorum contenta gestare, Sc dispositiones

dc scopum authorum posse ostendere, ii quid in illis obscurius petentibus elucidare. Sed quo tu ille in Nestphalia, qui vel habeat, vel habere gestet, ad allaboret talem Librorum nou tiam, ex qua disserendi promptitudine scientiarum candidatos veluti Professis informare valeati Crede mihi, si ita polleat qualitate pro pter ejus eloquentem dc vivam vocem magis comm. iam Tomi . 'N

853쪽

major erit studiosorum frequentia , quam oti omnes istos mutos Doctores, quorum praesentia contubernium nullam eruditionis auram Alavissimam amabunt. At nunquid diebus Dominicis atque festivis Bibliothecae anuam penitus causam manere fuerit decentius

Lex Secunda. Nulli permissum est libratae Bibliotheca secum sumere domumve, aut quoqκι alibi extra eam de aut transferre.

Generalis, omnibus Bibliothecis scripta lex est; Absint rapaces manus. Quid autem de stabuli illa librorum ad suos locutos damnatione, ex tra quos nec illis cum Bibliothecari consensu soras exire liceat, sentiam , jam supra fusius disserul. Lex tertia tistrantes sive Curiositatis is sudiorum ausa hanc Bibliothecam cujuscimque sta rus aut conditionis fuerint, quo O ipsemet precando fructum spiritualem sibi acquirant, nec minus procurent eum cndatori defuncti , exisin limine ad ima einem Crucisxi genibus ores corde dicant: Et fidelium animae per miserucordiam Des requiescant in s. p. amen

quam precatiunculam a recedentibus ex Bibliotti pari ad priorem maginem pietate O genuflexiora exsolvendam fledula tommendamus. Laudo in entionem , non tantum dractos vis estphalos, sedi beneficii non immemoresac Sanctos, sed habesne istius praeliminarueram tionis in alia mundi Bibliodiera exemplum foratio ista nimium pharisaicae ostentationis haberet, δ in pluribus risum magu quam pietatem Procina tet

Corale

854쪽

ret Librorum in Bibliotheca Hildesens extantium primae paginae , quae ontispicio adversi est ,

passim ista formula, Et Fidelium animae dec inscripta est, ut non raro etiam a nolentibus v lentibus, qui, quae haec epigraphe sit, curiosius revident, tacite legatur, quod stratagema laude sua non caret, nec serie etiam apud plures bonae intentionis fructu exterior vero illa quasi affect ta devotio, vix factum habebit, nisi ostiarium constituas, qui intrantes de hac lege serib mo. neat, ii tamen apud majoris abollae viros pa

rum gratiae esset reperturuS.

Lex quartara confabulationes O fallia collo.

quia liminentor.

Lege hac ut .sexta in conclavi Bibliothecario, ipsam vis habitare Angeronam, instantes postulas Harpocraticos, is sidem Pythagoram. Qui Bibliothecas publidas unquam frequenta vat, novit hanc stricte observari non Posse, cum non raro Virorum doctorum .in dignitate constitu-tOrtim, quos eo ducit curiositas, ibi si forte obviantium gratis eruditis confabulationibus, de hoe illove neoterico scriptore censuris taceo Novesiarum Relationes qtiam morosorum raciaturnitati inservire comperiantur. Neque ero Bibliotheca publicae tali occasione altum adeo depostes silentium, cum non instequenter doctelirigantium fiant palaeitrae.

Leges s. 6. 7. I asteriscis non admodum indigas taetereo. Proponens Onam. quae singularem Bibliothecae munditiem postulat, jure , nisi enim nitotae elegantia libros sing N a las

855쪽

los recommendct, curiosorum oculis vix fati faciunt. Nosti quam delicata Gallorum de Batavorum in iis sit exactitudo. Invenias inter illos qui librum sorditie infectum, ne tangere quidem sustineant. Dolui proin non semel in tua Bi liotheca plurium librorum, tum ex hypocausti sumis ictero Laborantium, tum ex quotidiano usu Elephantia insectorum sortem danda igitur erit opera, ut libris jam a te insigni numero pretioque congestis quam de novo imposterum acquirendis servetur nitiditas, ne posteritas un

datorem dieat suisse ESTPHALUM, id

ast, ut Hollandi interpretantur sordidum. Liber selectus non illotis manibns est tractandus. Lege Ioma ordinas quot annis per D. Executores tuos Bibliothecam visitandam Laia

usus e desectus , si qui irrepserint strictim

emendandos. Verum Executorum qui id gratis exequatur, quis erit Z Nunquid Bibale more Τeutonum pro isto onere illis debebitur Ut libros excutiendo sorte haustos Bilveres e faucibus eliminent, nunquid vino generose erunt eluendae 3 Qui officinas Pharmaceuticas quot amnis visitant, lauto convivio, liqustre Bacchico post operam navatam splendide excipiuntur.

quid ni illi, qui Bibliothecas P. Sed nimium severus es lege quinta ciui se,

rios, non merum olentes scribis esse Mum amicos, in quo Executorum istorum nemo tibi facile

fidem habebit. Si in ipse Bibliothecae loco hanc refocillationem illis non permittendam an ceris, saltem ad praecipuum quoddam oenopolium illos is

856쪽

fas erit ablegare, more pervetusto inphalorum, qui peracta opera vino coronant ubi porro rundatoris memoriam magnis cyathis recolere non intermittent, modo generosum, .libera-lam sumpolii Vinalis undatorem te praestiteris, lilod utique inter requisita Fundationis Biblioth cae publicae non erit omittendum. Dispiciamus igitur nilnc coetera requisita ad Bibliothecae pubi a te intentae fundationem penitus necessaria. Plus enim ad illam requiritur, quam libroriam congeries. Nam necesse est illam praecedant aliae Fundationes, quae Bibliotheca firmum solidumque ponant fundamentum. Non in acre, non in foro publico , nedum in Curia aut Ecclesia Cathedrali stabiliri potest congesta Librornm suppellex. Fundator itaque primum sollicitus esto de comparando tuis mediis loco congruo nam locus debet praecedere locatum quae certe apta debet elle domus solide exstructa , si ad secula perennare debeat, diversis conclavibns necestariis instrueta loco urbis commodo a populi tumuiru artificum strepitu remoto, cujus erectio dc arcae tectae servatio, quantam capacitatu sum-m.im requirat, ipse supputa. Frustra talem ex aere publico exspectaveris, nis ex paratis Universitati erigenda nummis sumptus isti deputentur. Insignis tibi quidem fateor, Librorum est supellex , dc ut opinor, ad omne scientiarum genu atque apparatum , cujus penuriae hactenus Civitatem Monasteriensem laborasse scribis , instructa. Si alias Gallorum Batavorum secundi omnes facultates in ordinem digestas hisce annis

857쪽

divendita Bibliothecas in suis Catalogis exculleisin , conspicies , quam immane enciata, optrum igitur

Lege Octava statuis , ut singulis anni qui adranistibus novi ac recens ac quilii libri Inserantit r. Sed amabo ex cujus peculio. Fundanda igi uir rursus erit capitali summa, e cuius censu an nuo quolibet trimestrio Notabilis fiat, ex libris novis rarioribus ad Bibliothecam accessio. Si elpes est, quae nunc dubia , iote aliquot lustra fore Giganthaeam. Et ccrte hac fundatione plane opus, neque enim tam libri quondam Capitulo Cadiedrali Hildusheimensi a certo Parochi Legati, quam summa pecuniae pro Imu augmento Bibliothecae nunc tam pectabili fundari

mentum posuit.

Quibus ita praevi dispositis tandem no remis

pore publica Bibliotheca tua Vrbs Monasterie iis gaudere poterit. Sed adhuc sine custode, si

ne pulverum diis patore , sine blattis ida , sine arachni-fugo verbo sine Bibliothecario. Huiς igitur quoque praemittenda erit, ut jam supra insinuavi, condigni salarii fundatio , quo ille non Librorum dumtaxat, sed omnium, qui tari ii e usa ingrςdiuntur , famulus ex merit rari

nuatim remuneretur

His demum adde , quod istis lege ec maeonstitiitis annuis visitatoribus, quod qlyhistoris p xum tuorum desiderato, supplexori, Lim tori , exasciatori , quod demum si aliquanda praeba sebmittenda sint, typothetiae pro navanda opera, labore dc chart* c. jure debetur, quaφrae molis sit publi*an wnder e Bibliothecam

858쪽

cum stupore summae pecuniariae emergentis intelia liges, in qua praevissentanda nisi te muniscum

Praestes Musarum moecenatem, certo certius in-ge ntibns excides ausi, Exspectare namque, did ex aerario publico suppleatur, est sperare tempus , quo Gryphes iuvantur equis. Plures majoris longe momenti, quam Bibliotheca uiatica, in patria Monasteriens restans cum laude faciendae undationes, quae tamen ob pecunia dc patronorum defectum negliguntur, multo minus illa constituenda: Bibliothecae publicae, quae

Ex his omnibus credo Annice earissime, sessi eienter intelligis, difficulter vineam in sterili solo plantari; frustra in Mi sardia Bibliothecam. Haveat haec sibi res suas, si Bibliothecae publicae institutionem, quod ex verbii tuis repeto, Cathedra Episcopalis , ac Paulinae Ecclesiae dignitas,& amplissimi Magistratus clarissimornmqne ossi- ei alium splendor maxime exigat, rigant illam M aere. Servi tu, Capituli ac stholasteriae re- densis, cujus Canonicus 4cholasticus es , augendo splendori, ut si Bibliothecam destines facile voto poti re Neque enim indatione DoRus praebendatis enim hunc in finem a te minoribus impense facile pranda neque Bi sint rario, qui papemui erit nccessor, ne hic

visitatoribus, quorum munere lubenter Domini Canonici Capitulares fungentur , neque magnore annuo labrorum augmento nam quos iri vitam sat

859쪽

sit magno numero comparaveris, euriositati,

studio illorum privato suffcient indigebis. Magnificentius quoque erit Vredenam, S. Felicitatis Capitulum, e scholasteriam perpetim gloriari benefactore suo Nunniugio, cujus

memoria aeterniim quoque sic perseverabie, quam Nimigardiam, quae tam Patriae , quam e variis territoriis extraneae Nobilitatis ore odio superbii, eaque circumfluit opum ab dantia atque potentia Hic Litterae meae desiderantur, quarum hoc extitisse argumentum recordor , quo Canonicis Vredensibus antiquum monumentum e Basilica collegii liminantibus aures, vellere i addito versu Leonico; , inod deder x templo monumentum cand

is Posteritas rapuit, ceu male ravi decorun ,, Indocti mores gaudent hos perdere flores. Pro vivis ores, qui mactant calce sor res. . Virtuti studuisse putat qui talia mutat. Vaha tulit hic punctum, celebra minc, nere sun n.

In eujusignum ambis depingit dignum,

Forte exennabiti tantum hoc depict amabit dcc.

860쪽

Viro Amicissimo Reverendissimo, Amplissimo Domino Nunningio S. P. D. Cohausen c.

Te jam in tertium mensem cum quartana CD flictari audio illubens. Male furiarum hae quarta condem cum Musis pinguem quidem tollio aqualiculum , sed proin subtiles non generat spiritus. Cave cum contra illam, ne belli quidem mediteris apparatum, ne tandem victus se ecumbas, periculose blitariis natura viribus ista lucta

committitur.

Gaudebo aliquando de argumentorum ne rum felici, quatri minaris , eversiones, scribis omnis aetatis monumenta tibi astipulari. Dole in iis hactentis me tam bospitem aut potius cacutientem fuisse, ut nullibi Bibliothecarum ublicarum vestigia deprehenderim. Illas quidem hinc inde avorum nostrorum aetate erectas esse ficile alicubi legeris, Sc adhuc non uno loco extare nemo quidem negaverit, sed si ex omni aetate scriptorem in medium protuleris , qui illarum tantam, quantam suspicaris utilitatem contra me demonstraverit, na solus lauνea appolliηea coronaberis. Contradicit enim huic postulat ipsa Bibliothecae publicie, qua talis, si libros, quasi

catenatos habeat, natura , ut sussicienter ostendi. . Dendero sane illa omnis aetatis monumenta

de quibus valde dubito , nam ante ducentOS nos nullae extitere Bibliothecae publicae te 1 mori