Octauiani Vulpelli ... Tractatus de pace, indutiis, et promissionibus de non offendendo. in quo sex, & centum quaestiones ad forensem praxim pertinentes, examinantur. Cum quaestionum, & materiarum indice

261쪽

3 Clausula rato manente pacto in promis de non offendendo, quid operetur. a V O6 Poena in cautionibus de non ossendendo ad scri pia squando is totum, uel in parte fisco debetur,an ossenso ex interuallo repercutere liceat. Poma una ct eadem, nunquidpossit d iuerso iure

6 Fificus semper obseruat. l Pacissentes si inuicem communi oonsensu digladiauelint; ressinusisti poenam committunt. 8 Uendens prior, nonpotes ex eo contractu agere, cui ipse contrauenit. 9 Clausula rato moenente pacto; in eius fauorem ,

qui non obstruauit non operatur. dendo, uel paci, contrauentum est, possit altera etiam exint uallo repeicutere& iniuriam retaliare; sine conuentionalis,seu Pra - roriae poenae metu : in qua omnium consentu admissum uidetur, ut non dicatur ab eo promissio, uel pax uiolata; qui ab aduersario praeoccupatus fuit: argum .l. semel mora, ubi Alexan.sol. ma. ex qηo enim altera pars pro

I I na parte promissioni de non ossenEc ea satis frequens omittenda

est quaestio, An posteaquam ab immissioni

262쪽

missioni prior contrauenit; ex noua iniuria postremum facinus, potius ortum interpretandum est l.aut facta. g. causa. ubi Bartol. Tdepce. ut post Ioan . And. in addi. ad Speculo gub. de trin. & pa. communi voto transuere, glos Bart. Bald.Castren .l.qui fidem. s. de transac. Bar.Castren. Alexan. Ias. Dec.Claud. Alcia.l. cum proponas. ij.C.de pac. & in terminis Roma consi. 1 1 1. & 2 3 8. & de communi testantur, Alex.consi. I IJ. in iiij. Cor.

2.in ij. Paris. I 6 .in iiij.Ceph. 3 3.in j.& plerique ex recentioribus ; etiam quod subsit

clausula rato manente pacto, &quae poena toties committatur &c quam aiunt tantum in obseruantis fauorem, operari: ut in specie Alex. d. consi. IIJ.nti. 7. ut si semel offendes, iterum & ex interuallo ueterem iniuriam, nouo facinore recrudescat.

Verum haec omnia respectu poenς quq parti sit stipulata , absque controuersia proce dunt; sed quo ad poenam, quae fisco promissa sit, amplius deliberandum: & quod idem sit concludendum, probare uidetur Roma. i. Onsi. I IS.&238.&Cor. consit. Ja. in j.αIJ7. in iij. Sed recte intuenti contraria sentetia, probabilior uidetur,nempe ut pro.ea parte,'ua: ad fiscum pertinet, omnino poenae locus esse - N debeat.

263쪽

V , debeat; stante clausula rato manente pacto,&c.cuius uim & uerba, quae generalia sunt, si perpendamus; utique non alia est facienda interpretatio,nisi ut a quocunque,& quotiescunque ex interuallo, fiat offensio, poena committatuta. a quibus uerbis, non aliter est recedendum; nisi cum de contraria stipulantium mente, liquido constet: uulg.l non

aliter. At facile credendum est, fisci agentes, qui partes ad eiusmodi cautiones coegerui; non aliud prospexisse; nisi ut eo modo caueretur, ut quoad promissionem fisco factam,

numquam absque poenae incursu contraue

niri posseta. ne uno iam sequuto delicto; sciret pars offensa , antequam sibi manus it rum ligarentur, tuto, . & absque promissae poenae metu, posse uindictam sumere, &pu-hlicam quietem perturbare: cui quidem Pretior satis non prospexisset; si ita clausulam illam interpretemur; ut primo contraueniente , alius impune contrauenire posset: quia maius subest periculum, ut pars offensa,vindictam quaerat,quam ut semel offendens, ueterem uelit iniuriam resticare: & potius C. terpretandum est, quod praetor, ubi maius erat periculum , cautius prospicere uoluerit uulg. iuribus. Nec aduersatur Roma.d.cons. I J J.qui3 loquia

264쪽

loquitur in poena in compromisso apposi tarquo casu nullus subest scandali timor,& Reipub. minimum interest contractum obseruari; sicut in allegato consil. 218. quia sua in specie, non aderat clausula quae poena toties&c. quae respectu fisci plurimum operatur ut s.&promissionem, quae alias sequuta prima contrafactione euanuisset, sustinere uidetur.

. Nec me mouet Cor. d. consit. J I. in j. de 137 . in iij.quia, uenia dictum sit, sine ratio ne, & sine lege loqui tui . . Nec obijciatur prout alias mihi obisctum fuit, quod cum una, & eadem poena promissa sit, non debet diuerso iure censeri. uulg.l. eum qui aedes. de usustu stu. & consequenter fieri interpretatio; ut respectu partis scui fides non fuit seruata in non sit commissa; respectu uero fisci sic : quia non est inconueniens quod parti non obseruanti, non debeatur; fisco uero,qui semper obseruat debeatur : ut in simili probat Alexand.

istantiam patet, quia si duo pronii serunt fui eo te ad inuicem tion offendere , sib poenaentum, pro dimidia fisco, & pro alia parti .pplicandorum, & con cordi ter digladiaue N a rint,

265쪽

rint, fidem fregi me dicentur ; &qub ad fiscum attinet, poenam soluere tenenturaicet ad inuicem propter mutuam obseruantiam, fiat compensatio ,. ac poenae exactio impedi tur, ut aiunt doctores. d. l. cum proponas . dc

inserius dicetur. Nec scribentes in d. l. qui fidem, & in l. cum Proponas, & alibi supra, recte perpensi, aliud sentiunt, quia omnes loquuntur in promissione ad inuicern inter partes facta; & poena partibus applicanda , nullam de fisco men tionem facien tes r. ideo Bald. d. l. qui fidem , prima & secunda lectu. rationibus, quas allegat; semper loqui- . tur quo ad partes, & idem 'n l. cum propos nas, dum dicit, qu bd prim b offendens non

potest ex eo contractu agere, quem prior fregit:& Castren .post eum dicens, lubd ex contractu quem quis impugn*t, se iuuare non potest . Ias. Duci. Alcia. semper loquuntur quando poena est adinui in promissa . ubi' declarat Alcidi in v. notab. quantum sit ad

ejus fauoxem, i qui non obseruauit, claus iam non operari. & ita duadent uerba Ale. X d. l. cQnsit. I I J.nume. 8. & Cepha. cohm. 37.& quod in his terinjnis tantum loquantur scriben. supra, p*xet ex legibus qua allegant a nempe in d. l.qui fidem, dc l. cum Hopong*,qu*xum mxio est, ut qui uenit ad-- 2 2 'I EI uersis

266쪽

uersus promissionem, uel contractum; non possit postmodum se in eo sandare, ne eo iuuetur,quod ipsemet impugnare ausus estiquae ratio in fisco cessat, qui nunquam impugnauit, & cui promissio facta, merito de- set obseruari: ut pluribus exemplis comprobat Alcia. l. l. cum proponas, in principis Mita Eugubij, aduersus praestantissimos doctores obtinui.

S V Λ1 N A V N. I Contumacia offendentis, restemporiis, nunquid principali praeiudicit erat . ,2 Sententia contra principalem, an aduersus M iussorem exequipvit . 3 Contumacia silij an patri noceat; si natumpro eo oblutitur. 4 Confelio unius, elaspersonam non egreditur.

3 Contumacia iij, probationes fissi coadiuuat. VAE S TIO CHII. γ

I c um nec alia frequentior praetoreunda est; An contum acta offendentis, respectu poenae in promissione de non offendendo, in pace, uel induri; a contenta, si desint aliae delicti probatio-N 3 nesa

267쪽

rst TRACTAT V s

nes, principali praeiudicet. In qua commu ni uoto, solet negati ueresponderi : ex his quς scribunt Guillel. in Specu. titu. de exeq.

senten. g. sequitur. Bartol. l. eius qui delatorem, nume. S.fs dei v. fi .allegans texi in l. ij. f. diuus Hadrianus. d. titu. & ex rub.&nigro.C. res inter alios ac.& quia quidquid si in fideiuslbre iudicii) sen tentia contra prinicipalem, aduersus fideitatiorem,contractus exequi non potest. Bartol. l. i. si iudi . sol. ita ut contra ndeiussorem , opus ut nouo procelsu probatione, & sententia prout respondit Commen. consit. 32. incip. inculpatus. & etiam in ficta filii consessione stante statuto , quod paterpro filis delicto teneatur, disputauit Barto. uulga. disput. statuto Lucanae ciuitatis. & in l. quum filius . de uerbo. obliga. quem frequenti calculo caeteri sequuntur.&maxime Soci. dicens ita Florentinos, & Senenses aduocatos consuluisse. Bald. l. i. g. si procurator. E. si quis iudi. non obtempe. dc nimirum quia ficta unius consessio , confitentis personam egredi non debet. d. l. eiu qui delatorem, immo nec vera. argumen. l. cum quaeritur. ff. de excep. rei iudi. & ita interminis respondit Cor. consi. 2I I. lib. 3.etiauera consessione principalis apparente. Quod limitandum uideretur tunc procederes

268쪽

it i

ssi ia

dere, quum principalis soluendo non esset, ne alterius contumacia, quandoque pusillanimitate, quandoque dolo procedens, fideiussori praeiudicium afferat, quod si soluendo seret,ita ut fideiussiori aduersus principalis bona, pro indemnitate daretur regressius; aliud statuendum, ex quo finale periculum, ad principale,qui soluendo est pertinet. & sic cessat praeiudicij ratio, quam DD. supra animaduertunt: ut in simili probasse uidentur Bald.l.j.nume. J. uer.praeterea.& Alcia.post eum nume. 2o.in fi.uer. sed quid. si legem nicipum. ff.si cer.pet. & Albe. j. par. statu. 18o. Sed adhuc subsisto per litium sumptus, & anfractus, quibus pro indemnitato agendo, uexaretur. quod & sensime uidetur 3 Bal .supra,& uerius puto. Illud tamen non diffiteor quin leuiores probationes lassiciat; ita ut principalis contumacia, maxime filii, & coniunctorum , fisci probationes plurismum coadiuuet: ut in simili Alex. consi. 61.

S V MD A V M. Ius accrestendi, an in poma, quae fisco ct partisse pulata es;solum habeat.

269쪽

a Ffius integram pomam exigere potest, ct dare

3 Ius accressendi, in contractibus non procedit. 4 Asius inimis, ii crativam causam habet. s Asini lieni similis; quo intumesientewmnia membra languessunt.

ANC etiam sui omnem mou am Iapidem) praeterire non potui; An si pars, promisisionis de non offendedo poena negligai; fiscus, cui altera portio ex iupulatione notari j applicata est; utranq; possit consequi; uel e diuerso : dc propter coniunctionem, assirmative concludendum uideretur; uulg. l. re coniuncti, cum simit.& ita aduersus Bal. scripsisse constat Ias. l. re con

. Suadet etiam quia fiscus, integram poena exigere potest; & parti cui poenae portio applicatur, tradere;ut aiunt Bar.l.j.C.de uendi. rei ficti. Io. Bal. l.j. C. ne sis. uel priua.&Rimi.l. si quis maior, in h. C. de transac. Sed contrarium aequius,& probabilius uidetur; ex generali regula, ψ ius accrescendi, in contractibus non procedat.l. si mihi & Titio. de uer. oblig.cum ibi not.& in l. unica C.

quando

270쪽

quando no peten. par. & in specie uoluit Bal-53ll. arbiter. intra centum. H de arbi. &ita rite . perpensus sensit etiam Ias. s. licet intellectui Bal. in d. Larbiter repugnet; quia non id pro- rpter fallentiae ab ipso traditae, 0 in poenis ius

accrescendi locum non habeat, contradicita& in hanc sententiam tetendit etiam Alcia. d. l. re coniuncti. 4 Nec aliter obseruatum scio. debent.n.U re Principes, qui in poenis lucrativam causam habent; ex Dyn.& Bar. uulg. l. non puto. ff. de tu. fi.& Nicos an .trac, de pigno. . mem. ij. par. num. II S. portione quae fisco stipulata est, este contenti: eius quod Traianus pe

I sipe dicere solebat, memores empe fiscum lieni similem sore: quo intumescente, cuncta

membra extenuantur.

I Arar orsi non appareat ex duobus inuicem d gladiantibus, an resecti fisci ,pomam pace , uel sipulatione de non ossendendo promissὸ ς

a Agens ad poenam docere debet pro eiusparte im- , pleuisse. ι3 Rei illicitae quamdo quis operam dare dicatur.e Honor uit pretoditur.