장음표시 사용
1쪽
MOTTA OLI SUPPONENSI IN GYMNAsio
VA mihi die ὰ Sanctissimo,atq; optimo Pontifice Gregorio Decimotertio prasiegendi publice luc de loco is protendiead littera quae quia nulla magis bomina melies illustreis.
mansueta' , reddant;et ad Nniuersumsplendorε,ac Iocum ditatε vitae,adq; res alias omnes habiles ejiciant, ct accommodata aucupari humani es consueuerunt,dem data
prouincia est ea ipsa ego in im ensas adeo me,atq; inextricabilis discultatis. ur , ambages eau compulsum vidi; ut ab iis,nel quomodo euadere ipse sine contumelia possem; nec quae futura estent aliis eὸ coniectis euadendi consilia, cogitationes,adiumenta,nasivi Dcile perspicere. 2 am,vt eorum aliqua explic
o percenseam, quae tunc animum meum perculere,cr Nero nunc etiam concurim percelluntsis occurrilitarimo obuersatur oculis, cum ingenio mihi meo, atq; eruditione,exiguo utroq;, pene nutas eram prorsu3,ω exactam esse
rationem ineundum eorum; possiuturnam ,si minuu desidiam, oe otium; a publico tamen cess. non odis labores eos, vigiliau,qua in umbra, domo , conceptae umbra lavium is domui deseruirent, nullosolis,nullo essent pubveris, nullo frequentis,nulla oculorum, nullo audientium periculo comprobatae, periculum faciendum. Faciendum vero hoc in loco,iden in lectissimo oculo Itabae, idest Romae; idcti in toti ad elegantia domicilio, idest in amplit imo, vetustis. mos Theatro orbis terrarum; idin ea in Hia,quae summetrum ingeniorum a ma semper atq; paremfacundi sima; quae sedes, O receptaculura iuersa li. beralioris disi Ulla quae conferreatrix excia rix optimarum artium , qua ut orbis Domina atq; inperatria Aleriam earum rerum om/tam,qua ad latera rum Iudia spectant. Iudex,fuissemper sincera qkidem,s incorruptassed cum primis seueri a Num qu id obtundam ego Vos minime necessaria oration . aut quid antiquorumlem rumanemoriamomutasmane nota repetere altius eonem per maiorum Nesrorum clarissimas imames per illustreis omni aetate viros, perfundatores, amplificatores, urbis rerum Domina,per vindices, conseruatores populi genti; principis, ceuUalis feriatus homo otiosus expa-fer,singula percurram virtutum moment non earum quidem,qua belli,armotrum' periculis comparatae arer nomen huic patriae, illustia epererer sed qua ab ingemorum eo edati one,ab optimarum disciplanarumstudiis, ab eruditionis,lbterarum s ornamenis expetita, eas omnes,qua coriticua in his nationibus , insentis erant, quas manu illa,armis ideukπusuo longe fulgore super
2쪽
oratione certeintli verbis explicari nullo modo possunt. . Dure vero ad illa quemquam, paupertatemqi, inopiam suam in dit 1simo,admirabilivmffem. perre tam feracissimo feminario traducere quota odo velle, is ridendam sproponere,id vero extrema demἔtiae est. Nimirum reperietur tam audax,ct importimus quisqua, amue prostigati pudorisquε si minus caetera alia,non tamen ipsi hi extremi cineres Ua haec dissipata quisemo exesa, imperiosa tamen ossa,ipse hae ruinae permoveant ptiscum adhuc imperium, ct maiestatem Piram teis. Certe quidem ego quoties in semi absumptum hoc a*icio Romanae potent eadauer in se ipso iacens, mi isto parente ribe tamquam sepulcbro tumulata totus commoueor, concutior ontremiscin iiii i sis bis ruderibus, obsitis . ingenti situ pristina venustatis resiiquiis, is hoc squallore, in hoc puluere, marmorum sane, aedificiorumq; segmenta; elaboratum aliquod priscorum artificum man2bus signum vel Coae veneris, vel Gnidiae, vel illius a Zeuxide ad quinq; omnium virgina pulcherrimas elaboratae Crotomatis Helena de marmore forsan in tabulam derivatum exemplar curiosis, er attentus pervestigo: sed multo magis ista olim vius,atq i spirantia simulacra, illa ribis ornamenta, principes illos Reipublicae, Heroas illos omni aeuo illa Ireis, per quos imperium hoc Bene nota ment' ait, animo perrequiro:istralpectare, cum js colloqui, eos audire,*Ds colore, o venerari inibi videor. Scilicet hic tu Maree Tulli, hic tu c ato. hic tu frui hic tu Caesar,Cotta,Varro, o Hortensi; si illustrium acviarum pars reliqu et quorum actiones quidem dum viveretis praeclare vix imo prorsus
oceanor Nirtus certe,atq; nomen non nisi Caelo terminata sunt:hic inquam vos
costituisse Rempublicam, oe terrarum orbi dedisse legetior humana vitam persemiferam,oe in auem omasie moribus , literis certum est;atqueut poeta vester dixit ne vixisse, ais aeuum aptasse. At deserit hoc nobis tempus. mi, necessum substitui in locum vestrum nos fecem Utima atque extremum effaeti iam,e fenescentis madi abortum. An propterea obliuiscar egomet mei,
o ingenuitatis meae, nec cui sim successor datus c5siderabo. An νοδ quisquam Mamaee Antoni Murete ambire sine crimine nefario successionε tua potet oe quora prius loco vestigia posuisti, pedem figere e Reperiantur portenta hominum,n5 homines itabatur in omne nefas natura iliceat quidquidlibet humano ingenio, sintq; ad perpetuum generis pudorem, infamiams infames mortalitatis pam Ius Phaetontes Icari: nihil en im tandem assequentur alitud, quam fulmina, quam ruina quam sepultura locum nefanda clade nobilitatum, quam luctu propivquorum, quam saeua truculentas extremae cladis monumenta . Nobis
certe, saniores suntDustioresf iudic saltem igniculi, at , ita defixis in mamtudinem rerum tuarum oculis, tenuitatis nostra nobis consciI, nec insanimus, nec temeritate,aut arrogaria praecipitamuri fatenturi ingenue non venisse, tu
hunc locum,quo fatisfacere vlla ex parte nominis gloria tuae plodori speraremus: Sed postquam impulsu praesertim tuo venimus perhorrescerris formi reterstringi doctrinae tuae luminibus 2cibus ingenij submoueri. Cauete euim
3쪽
t ingenissa cognatio rerum; ea doctrinx magnitudo , ea suauitas moriun ea humanitatis proantia iea Nu eloquemia. Sed demens inconsideratira ego, qui in laudes irrum tkas Marce Antoni;nec vidia superare illas humanae lingus.
iuignitasti adi i ad attingendum unum esse teis Iota qui idoneus esti polsis .
Terterruerunt me haec duo vehementer Auditores humanismiuqua quidemihi cum aliis communia essent, si modo illi quemadmo m ego discultatem magis ectare,stmagnitadinem huius oneris quam temerὰ, ct consderate ιι citiuati sua fidere voluissent,sed tertiam illud miato perterruit Nehemen M. O perterrct ; quod, ctoli Q, O totum meum est,nec νlla mihi ex parte. cum re quis commune: quo videlicet sancti mi Pontificis, omni auo memorandi Gregori; singularis in me benignitari amor e dubio paternu in Ni ν rius dicam diuina quadam pictas: ampli morum cardinalium bis scholis prae fictorum propensosumma, n me ornando, euebendos studium illustre: νωsrara omniam fauor maximus, quod mihi ἡ memoria nunquam excide and morBin quadam coriuuctio ac veluti conspiratio: demum eximia quadam,
ponti eis ipsud,o amplissimorum cardinalium, vestra denique de me eL meis studiu expectatio contruetur. Et Pontifex quidem cum in urbem primum. veni multis me calami atibus aulictum,ωvisu non culpa mea, sed temporumiarumnis diuexatu benigne liberaliteta, excepis,summa humanitate fouit,prstis reait ;nec passus est natum ingenu/, O semesordibΜs, liberaliters educatum homiseramuis,o probitato litterara ornamentis, o magnis omnino rebus.. magnas gloria a puero suduisset,in miserijs extremis,ati eatremis malis consenescere. Esthac sane diuinitas mentis eius , ut benignus in omnes, liberaluc fili sed excelsit,illustriss animi homines,piis nati ad magna videantrer, os .cile agnosat; in suam eos tutelam suscipiat 1,nustr in re non adiuuet, Orne amplectatur. Indemandano autem profesonis huius munere, quam illustre eius de me, qu bonorificum, quam coisans Iudicium fuit/Quam ille opinio nem de eruditione mea habIut'quibus eam verbis saepius eapsiicauit qua ora time Ust vultu luam plexo malistas , qua diuini numinis me omahit sinitii, o defendit' tam ego,νt sacrosanctum religionis caput colui semper, ven
ratus sum; colamyct venerabor dum vivam: νtbei resecto rem sum admiratu admirabori. nunc etiam amare,6 patrem,diligeret compellor sique alia haebenignitatis eius iam pracipua,ut dominus cum sit, pater esse πctit. De grat, rudine eη mca promittere quicquam nolo; erit Ere mihi semper Deus. Qua
ampliUmi cardinales' quorum,o qui prafecti bis scholis sunt cor aliorum pilarique quam in me iuvando, fouendo Vnando laboraris quam se acres dine sues mei praebuerint; quam bonor: clo studidi de eruditione mea senserint sermones inter se habuerint,apud , a ,s apud ipsum Poni cem victa se cerist qκdm pers cue, sine fucola hac prouincia demandanda divitatem sibi meam cordi ese Gederisi,quum peruulgatissmumsi tq; omnibuta. plane notum nec in dicendi breuitatem,qua mi u hodie proposubnec νcro is orationi i
4쪽
ytinam ν , velumsaltem eorum illustrissimo Gulielmo Si letto, viro erorum sanctitatem, sine doctrinam hoc faculo nulli alii concessam perpendas,cμm quouis Neterμm comparando, patitudinem animi mei dicendo explicat, re,er quam ' maxim8 posset amplisimis verbis gratias,uti debeo, possem agere, mortaleis.sus enim est vel νita,velsolatis, vel honoris, vel dignitatis, vel GiImmationis mea am extrema amquam minuta pars, quam iste no iuuerit, non erexerit,non confirmauerit,non fulcicrisinon alueri non propagarit fateor qhidem,communem esse mecam bonis omnibus sortem istam; νι quo quis , optimussit. docti mira eo certissimum sibi in illastrissimi holus hominis fucultatibus prasidium esse scias: me tamen νnum ita ab eo prae caeteris dilectum,adiutumi Nideo,ut nemini me in terris post optimum Pontificem plus debere, libem uti, fatear, agnoscam. Tibi virosenex optime, sancti mesdoctissimum
yim in Ie vocavero eum, quo cum nul7us comparari mortalium sine scelere
potes tibi Diui Diuat omnes vitam quidem, et senectam inam bonis omni-bim fructuosam in multos placidissimosi annos jamam Ner), nomen in multa scula, at s adeo in aetermiatem omnem a Deo impetrent, ct propagent, νι sui latissimam tibi in Caelam viam aάhuc vivens munivit; ει in coelo splendorε nominis vastum,c p illa trem comparasti, posteris omnibus aetatum omnium ruivera latidis erunt cupidi , O praeclara, quibus insessant, vestigia, ct perpetua
rclinquas monumenta, atque aeternitatem gloriae, quibus inflammentariSed qua tam se illastris poterit, ac tam magnifica orationis mea pars, quae conuerti ad Nos auditores debeat praeclara Ne ira in me, ac immortalia b vcscia recensere. Ego quoties in dignitatem amplitudincm' huius loci, atque ivuntris intuebar; per piciebam facile reperiri in eo praeclar dima ornamemta Vita , multa etiam,cr honoris, tranquilcitaris animi subsidia:sed si anim rum 'Urorum, si totiua urbis consensio, si benevolentia defuisset: ita mecum de hissatuebam,ut non solum mihi non appetenda, nec magnopere procuram dat. sed permolsa etiam ram trista mocvnda,insuavia peracerba viderentur. Essecinis vos ne unum id mihi deesset,atq; ita secistis, τι beneficii vestrimonimentum nuybi sine praeclarissimis,oriae mea,ais illustribus monimentis
spectari posit. Dicam enim tibere, nec quequam arbitror futurum, tam rerum mnium imperitum,qui arrogantius me dicere existimet, prius Mihi beneficio viro deligatam hanc prouinciam fuisse, quam ipse cam ego vel optassem,νelectissem. Nostridie enim eius diei, qua M. Antonius Nir Immortaliuate diagηus vacationem a Pontifice bonorificenti mam impetrauit; quum eum maia
id Caprarica invia offendissem , acta sis mihi elapsa diei retulisset , veni de
Uilio ipsius ad Illustrissimum Sirletu,nec tam,ut mulius ipsum deposcerem ; :m,τι ea more meo,quid facienda mihi arbitraretur consulert. Sa diesan κ mus ille senex vocem illam emisit honorifica mihi semper, atq; gloriosam esse quoque in Gregorianorum temporam selicitate reponendum, qua tempe
sole τὰ clarissimus loca istum pras imo au'ritatqsua orbum res tui et,
5쪽
In urbereperiri, pia orbἱtatis elus uesiliatm possem, Iuctum , detergere
Temporis haec momento transacta simi, quumque a meridie domo exirem; nee pucquam tale cogitarem Iratulationes radi ct prensationes hominum osseudo;quas dum agnoscere non audeo,quippe,qui nihil dum et ad poni: scem re tulissem; vel ita statuissem cum aliquo i habere certi quicquam possem; is re νehementius omnes,alacrius gratulari, vultu, oculis, specie,verbis laetitiam praeferre;mbit denique pratermittere,quod significare, ac praetendere,ct Iocunditatem, ardorem animorum,quoquo modo potuisset.Creuere ui prim illa die
huismodi ossicia: ec iam pauci,aut obscuri, sed plurimi, sed clarisimi,sed νοας vel optimus,vel doctissimus, ita mihi gratulari,ut in νυ istare, pr c doctrinas.a certisiuum testimonium esse posse arbitraretur. Pat, mini, patimini auditores, tenerum quodammodo,o delicatum esse animum, in eo homine u quo non multis solum literis seuerissimas philosophis parte excusto, sed multorum etiam laborumsed belli armorumhpericulis comprobato tristis esse animus, seuerus , debuerat: patimini emolliri, frangit, tantisper me, ev gloriae me non recordatione; non spe,non voto, sed praesentia ipsa , sed simctu fruitiones laetari. Tamne ego essem rusticus,tamne barbarua, immanis,m no commoueretiquum totius in me Romae studia vidissem'quum nullus servilius aetatis,conditionis,ordinis: nullas vel in tanto dignitatis ,splensorist, stastigio collocatus; vel in tam calamitosam deploratami fortunam depressus: Nullus Nel tam occupatus negotiosust, vel tam otiosus, ct dissolutus: nullus Netiam auidus gloriae,atq; nominis Nel tam eius contemptor, inimicu3 .nullus vel tam excultur doctrina, er literis; vel tum impositus, ct barbarus, qui mihi non gratularetur in ore me,in oculis,in sermonibus non haberet. Me aetates omnes e omnes ordines, me integrae,νniuersaei nationes, me praeclarissima terr rum orbis pignora non solum osciis,commendatio noverbis ,sed humeris penestiis in hane iItam sedem,ati, in hunc locu detulere. Me Itali, me Romani mei, me Galli,me Angli,me Germani e Sarmata, Poloni,me Graci,me Babilo
mj, Gr Chaldaei, sid quid ego stimulos e omnes enim bos, ct plures alios non mνGesolum, sed in hae ipsa Corona,consessui video dignum esse censuere, qM, O tanto, ac tali viro substitueren O a quo sibi cultus ingenij, atq; ornamenta traderentur. Scio ego maiores νδros clarissimos viros nihil sibi in vita Iocum diud euenire,ac latius Iudicam,quam quum detrictis, profligatis, hostibus submnes curru in Capitolium atq; in illam arcem forentissimi imperii triumpbantes veheretur. Mihi vero non iocundum, gloriosumi ext Himem in illa ipsa putcherrima urbesummo uniuersae ipsius Wbisstudi consensus a clarissimis,fortissimus nationibus in hanc omnis humanitatis, o literarum arcem tanta G, tam sinxera laetitia,ais, exultatione omnium deductum esse Triumphus mihimnus se e In omnium pulcherrimus , hic ipse funestus currus Triumphalis i ster hic constectus corona omnita esse potest, quae vel ad dignitatem, est amplitudinem vel ad laetitiam,Iocunditatem , excogitari,at', optari possunt. SabHic propagatores nominis mei, praeconessoriae indices dignitatis onseruato
6쪽
pugnatores fortunara. Persistite in egroea voluntate ista defendit mate, tum, ni am vicate iligue,euehit 'em ornare semes,tueri efendere,arem care, diligere,euehere incepuIu. Salario tu mibi Roma mea, se enim pulcherrima puella Gracis carminibus in orationem meam derivatis Iubet appellaro salvemisu ma mea,Martisma,aurea coronasplendens, sapienti ima r Da;qua Coelum ipsum exbibes in terris,cuius imperiti, nee iominum,nec temporis labefactari viribus poteB;salue Roma mea, ac si maiestas, ct amplitudo tua humani ingenij ornamenta non despici a me νno tuam in laudem, luα-
quid, o 4 literis, o ab ingeniorum fructibvi fas est expectari, id expectato,Perstrinxi Auditores) quam potui breuissme, cir Pontificis optimi, ID
Arismor in Cardinarium, o velirum omnium in me beneficia, deque me e pectationem:quae quidem,quo sum illuHriora grauioras eo maiorem mibi diffultatem paruit vlla ex parte,vel horum omnium in me meritis, vel expectationi tanta satisfaciendi.Nam illud ipsum grauissimum deme Iudicium prese satis en ad res mainas deposcendum; νοο in ingenuo gratos homine nia Bil balure vim maiorem,quam habeant beneficia,consueuit. ccedit,quocernario diai,ingenium nullum, eruditis,per eaigua oci baius,atq; adeo νrbis ampsitudo splendor; eius viri, cui substituor facultas, ornamenta,quibus ommbua rebus obrutus,cy oppressus onuictus iubilominis ad aliquid praestanda expectatione botu ulla omnino ocu in quem possim confugere,νι deo,quam humanitatem vectram. Id νηuni mihi cum sit reliquum praψdis,per
eam ego vos precor , obtestorf,beneuolentia mihi,ut adstis ea, eoq; studio, qu/bus euehendum ad hoc munus censuist . Si mecum non agatur summo Iure; inon quid Nires ingenium' possit attendatur; si una sit proposita vestra benignitra , vester j,fauor , tu Nero, tueri discitem hane prouinciam, respondere quoquo modo concitata de me opinioni posse videbor. Ipse quidem natura d
reis, aut ingeni, bonitatem nec asserre,nee praestare possum; illud, quod possum asseram, practabos studium diligentiam tu industriam tum si quild laboratio quisqua potes indipisci multoru annom literarios labores, essi, plane indefessos,multarum noctium rigilias,multarum lucubrationum fullinem, multae lectionis studium, multarum literarum tractationem. Addam his eximiam, o perpetuum in Nos amore , addam vestrorum in me meritorum memoriam se piternam addam pietatem animi in hanc urbem singularem , addam in eos omnes,qui bene demesunt meriti beneli merebuntur religiosum pen/ cultumatq;
obseruantiam oddam in tuenda huius loci dignitate studium Ibmmum, O immensum, dabos operam re a me quicquam desideretur, quod praestari a disi. genti posse, industria , bomine censeatur. Eloquentiam quidem, quae praecipua pars est huius functionis ita tractabo ;vt esse apud vos breui tempore entiatis; est. philosophia eam, siue illa sit, qua ad mores,sive qua ad naturam is
cta siue etiam, qua ad Deum non disiungam. Interim, dialecticen vobis uniuersum cum rhetorice simul ostendam; oe quibus locis occaso tuleris naturalis,
7쪽
ctatione,quanta nullus fortasse unqua ne optare quide ausus est, professiusum; vobu. minime me ind si ea tunc comendatione fuisse probare possimis ea simul artem tradam,qua ad illud perfacile per iocundes, discendum, cum p mis est accommodata. Quoties autem vel de Theologia,vel de medica faculta trivel de mathematicis disciplinis, quicquam erit d putandum; tum vero, est antiqui mos patres relligionisnc rae; est eruditismos pryca aetatis medicos; praestantissimos quosq; mathematum scriptores adhibebo; in quibus, Nin his,qua ex varia erunt, multiplici lectione repetenda,ita me geram,ut in Graecis, o Latinis scriptoribus curiosum, o attentum hominem agnoscatineas emnia quanquam ingenio minus, O viribus sperem assequi, labore tamen, industria temporis praeteriti, perpetuos in vos amore,nec expeter nec tentare recusabo. In praesentia Marcum Tullium, in quo uno explicando practari hae omnia putant, atq, eius eos praesertim libros aggrediar; qui ut discitimi, ita nullius ad hane diem docti hominis scriptionesunt,commetariis , tentati,quis de diuinatione inscribuntur. De quibus cum multa prius dicenda viderentur, multa etiam de modo eo, atq; ordine, quem in praelegendo Obseruabo, qua dici hodie non possent,quin vos plus aequo detinerem; conssilui diebus nonnutrisprioris libri proaemio absoluto in initio ipsius libri alia de his rebus omnibus, deque divinationis materia, oratione di putare.Nunc vi vobis, qui tanta buc alacritate couenistis presectionum mearum gustum aliquem praebere posm, explicaboesiquid o promio, sed breuissme, ne vos more r. a vobis peto, H qui tam patienteris benevole me hucusq; audivistis, breuissimam nunc di putatione crfortasse non ocmda teucri reliqua o patienter audiatis.