장음표시 사용
141쪽
Hoplomate apud eum legatur. DIOCESIS secundum Archidiac. de 1 Escrip. statutum. lior. 6. dicitur di stinctio uel diuitio siue gubernatio quia diui se α dii ieria est ab e celeia
do tum itur pro regione uel prouin a,S sic forte capitur. in l. praeli des de cisti. rec. prouin. Aliquando sumitur pro prouincia,etiam interdusumitur pro parochia. Vide de hoc Archi. ibidem S 6. . q. i. episcopum.& dicitur a dis quod eli duo,& cessio. i. separatio , quia i cparat cluas iurisditiones. Et nia quod appellatione diocesis non comprehenditur civitas, quia dignius iub minoiari compraehendi non debet, sed ciuitas dignior est dioceii, ted appel-aaticine criH-atis bene diocesis comprehendit, ut nor. in capitul. Rodulphus de te scrip. Et quod nomen Orcinarius plura comprehendat quam nomen ci iocus amis, uide glos. 2.cle. i. de tuea & honesi. cleri. & melius xlo ui uerbo dioce sanus in cIem. i.
DIOCESVS tota eli parrochia episco
DIPONDIVS est genus ponderis le
uis sinu ex duOb . assib. compositi, ut dicit Beda super illud Lia. 12. Nonne quinque p/stare ueneunt dipondio, uel est as duplicatus,vide
red. instit. g. S si plures uncie . Et quod in numeri est unu ira, tu ponderibus eii as,quod duo habet dipondia,& dicuntur a dya quod est duo de pondus,quasi duplex pondus lGuissimi poniter I S.
gatricat illum cui relinquitur uel 3n quem disponitur,ut sua manu γclpIantur. Sy. Ot liquum uerbum est quod signiricat ut de manu alterias
accipiatur. Et commune uel bum
est quod utrunque significationem
hao i uerbi gratia Uirectum tae
bum est inititutio, quia significae quod institutus sua & non alterius
manu accipiat. is de haerecl. insit r. per totum. Idem ua uerbo hau es esto eo. tit. D m Me ibo accre caro in tit. C.quando non peten. par p t entibus accret cuiat. Idem in uerbis aco Pit,l go, captat, quia sunt fiat recte significantia obliquum uerbum est restituo. l. rei tituta , ct per totum titulum T. ad Trebrit. Item ibi, uolo quod tanto haeredem μή cipias quia tunc per fidei cominis tum pars haereditatis est illa γciii tuenda l. pater siluam. I. fin. m. de legat. 3. Item ibi, Ogo ut titium hae- redem facias. l. ex facto in prin. T. ad Tiebel l. nam per hoc uidetur uelle intelligere quod haeredita- tein itiam sibi restituat, & sic non directe haeredum illum facit. Idem Tm uerbo detur. l. si i. trebatiani. v. le ulu fru. legat. Et breuiter nonne ueroum i :gnilicans quod quis de ma0u alperius accipiatur, eth obliquum de communi uerbo , ut
supiti tuo, nam si paganus substituit filio impuberim quandocunque decesserat per uerbum ni bsΗ- tuo. haec substitutio est fideicom-m Illaria, ut no . in l. centurio. T. de uulg. substitu. Si autem stibilitii intilio si haere, non erit subititutu vadmittitur ex directo suo iure. Ethergo commune, quia habet utran questigqificationem . Et rationem quare non est directuin, sit illud uerbum instituo ponit Bartol. iiii Praeal.l. .ccntario quia magis genae
142쪽
tale est nam in loco alterius qua Ii- uno simplicite Minentio-tercunque positus, dicitur substitutus etiam in singularibus legatis, secus de uerbo instituto. Idem in his uerbis perueniat,pertineat, habeat,
retineat, remanear,reuertatur,de uoIuatur,conuertatur, succedat. Et breuiter quod cutique uerbum significat sic utroque modo quod quis sua manu habebat, uel ab alia, dici
tur commune ut no.Bari in I. centu
rio prae allegata. DISCRETIO.i .differentia. C. qui tecsa .pos. l.discentis.& de sac. san .ecc. l. li.in prin.
D I S C RIM E N. i.damnum C te s. instr. l. a. dic ut ibi de extra deele. ut quis duas lib. s. Aliquando discrimen. i differcntia institu. de liberri. g. sin.& ibi no. Aliquando. i. periculum. n. de iure. tur. I. praetor edixist.& C.de Poena iudi. qui male.
DisPOSITIO debet large interpraetari quantumcunque paenalis sit, si
aliter non possit habere effectum. Pa.in c.bone memorie. 2.nu. 6. de pollula. praelat.
DISPOSITIO etiam penalis extenditur ad limites rationis expresse Pa. in c. i. quarta toI.uersi. quod autem de re iudicata.
DISPOSITUM in uno utrum significet tantum illa ueI etiam disposita in alio distingue , quia aut factum est denefando,in uno & quaeritur an signincet concessionem in alio.Et econtra factum est de concedendo in uno, & quaeritur an si-hniscet denegationem in alio. ecundo si diis positum in uno habet casum fgmficatum a contrario sensu , an significet dispositionem contrariam in illo casu .'Te ito si est dispositum in fauorem an significet dispositum in odium uel econtra. Quarto an dispositum in nem in alio. Pro quo notandram
quod debet regula heri quod dispositum in uno significet tamen iri is Io,quia illud continet quod significat quandoque tamen significat iam extenditur,prout.ex quo uis modo
significandi probabili concluditur.Vnde ad primum quaesitum v
spondetur dicendo quod dispositude negando in uno significat. consessionem in alio &c. uerbi gratia testator dicit lego domum excepto tali instrumento, per hoc dene atum significatur in aliis instrumentum concessum. l. quaesitum. idem respondit. uer. denique.ff. uehaere. Instit. Item in mutuo denegatur esse procuratorem , & pupitalo testem significatur quod aliis coceditur. Idem dic in omnibus edictis prohibitoriis .l.cum praetor. T. de iudi . Nam quod de uno negatur
de alio tonceditur. 2o.distin . qualis I S. q. 3. c. eod.Similiter concessum
in uno significat denepatum iaalto,quia econtra quod de uno coceditur,de alio negari uidetur. Iesecum ita legum.sside conui. & dem. Ite notatus in c. nonne. de praesum.
de l. quaesitum. g. i. n. de fund. instri& instrv. leg. uerbi gratia, testator dixit sic ego duas statuas marmoreas, & omne marmor. per hoc
quod dicit duas statuas marmor asuidetur denegare de aliis statuis nec compraehenduntur sub illis uerbis generalibus , dc omne marmor , ut l. cum haeres .f. i. de leg. 3. Item ubi collegium conceditur aliquibus aliis uidetur denegatum , ut intit. de col. illi. C. Item ubi mulier
pro bonis paraphernalibus . i. bonis quae tradit marito supra dote ,& non pro dote sibi providet quod alique res pi*nori. obligate tunc alie re s mariti non sunt sibi pignorii
143쪽
uideret, omnes essent sibi obligare pignori, di sic dispositio in uno, operatur denegatione in alio uel I. H. C. de pac. Item ibi in secundo casu respondetur quod dispositum in uno si habet casum signatum a contrario sein ta tunc significat di
spositionem contrariam in illo ca
sia v. g. debes mihi pecuniam pureliallu meo promisisti eam titio sub conditione si ex ea uenerit dispositiam uidetur sub contraria disposi
tione. s. ut si non uenerit, eam mi
hi non debeas. Et ista dispositio
contrarie contrario non tollitur
tur τ in dispositio fauorem significatur et dispositu in Iesionem,ut si contrahe lo tecta societate dico paciscedo op habeo duas partes lucri& tu tertia , signi incatur alia dispo quod et habeo duas partes damni di tu tertia insti. pro socio. g. illud& sic signiscatur d i i positio retorsiua dispotiti in Iesione disponentis seu paciscentis sui fauore. Ex hoe deciditur quaestio talis quod qui impetrauit gratiam ad praebendas
integras non habet gratiam ad Iemi praebendas quia in semipraebendis nih4l est dispositum.
casu istis uerbis dispositioni seu eo ITEM iud ei non possune conuenirixiam lignificato expressa, seu aliqui die sabbati & non possunt convenicie iat. s. pecuniam. st . si cert. putat. Item legatum ademptum sub codit: ne sub contraria conditione datis este intelligitur ut I. aliquando in K. ff. de condi. & dem O. ubi text. non dicit datu est, sed datum in tela I igitur facit quod no. gl. in l. apud antiquos sue uerbo coniectura. g. de fur. Item ibi,dando dote mulieri si trulor mihi reddi si per cliuortium in matrimonium fuerit solutuli Oc casu in casu contrario. L si fuerit solutu ne per d mortui, sed per inortem nihil uideor disponere . l. si cu dotem .is. l. mat. Item ibi conuenticulam illicitam fieri prohibe-
-us extra ecclesiam. I. conuenticu
la. C. de epi. & cle. Non ideo sequitur ae in ecclesia permitratur fieri quia Cocra rationem.naturalem &ciuilem est , di sic haec uerba extra ecclesiam ibi nihil operantur sed ibi ponuntur, quia de facto non fiere. C. de iude. l. die sabbato utrun- m:. i. non posse couenire, nec poce coueniri,disponitur expreste , dc sanificatur ex uerbis dispositionis, nec hoc dispositum quod nopossint conueniri, retorquetur in eoru lesione qd non pos, it couenire quia dispositio utrunque cotinet ergo nihil signi ncatur aliunde. Ite dicendum indispositio in odium. cquod etiam significet fauorem, uda liquis est infamis, ecce odium resequitur fauor,qd non compellitur est. testis. Ide in delegato qui etianon testificatur. Ad quartum incinbrum respondetur aseirmatis & qi dispositum in uno simpliciter, etiasignificat extensionem in alio, ut si cocedit alteri in fundo sito aquae haustum,etiam intelligitur concedere seruitutem itineris aquae haustum lege item. g. i. is de serui. rusti
bane in ecclesiis, sed in priuatis do DISTRIBUTIVUM dici ur quod dii b. Et sic lex proli; e morbu ur stributionem significat & hoc diapente , quia P medicamenta mor- uersimode, prout diuersitas subie-bis hoc exhibent iura negociis in cte materie uel aliud medium pro aut . haec constitutio. no. in conat in babile habet diuersificare. uer. γα. Prin.cOI. 8. facit. c. ut constitueret. . sic dicendo , quilibet sere lapidem
144쪽
sensus,est quod unusqliisque per se simu Icentum tanta habebunt , Ra
capiemii uexillum , non competit insolidum fert lapidem. Ideo si testator dicat, quilibet haeredia meo runt det titio decem,tunc quo sunt haeredes , toties titius habebit decem.l. si plurib. dc ibi ni .glo. n. deleg. 2. S. autem testator ollendens duos uel tres cum digito, dicat si
cuilibet in solidum, ideo nec actus tecondi. si habe di centu & est simila sicut cum duo simul portat trabem,& nullus eoru per se. I. ita uu Ineratu. .. t. ff. ad i. aquilinum.
libet uestrem haeres mini esto , sen D I S C V S S O R require infra insus eii m quilibet sit haeres in par- spector. te non insolidum. l. hoc articulo. in D INSERTUS uel disterior e ine q
te,no in solidum. I. hoc articulo. insi. de haer. inst. Nam materia subiecta non paritur de pluribus quemlidet solidum haeredem esse , cum impossibile sit cuilibet eande haelis sapientia , ut C. deor. cog- qualis inae uenit superlatruus disertii
simus, ut C. de aduo .diae . tuas. l. Paimpossidi Ie ut culuDec ranae titionem in iudicio.
tio centum, siue unus solus haeres in I. cognoscere. g. g. de uertio. it sit . siue plures, titio debentur contu gmm . . - ... solum. l. ab omnibus in prin. ff. de DISPUNDIUM dicitur damnum ueIle . t. dc l. si quis in fundi uocabu detrimentia. Aliter dicitur longam
Io. in fi . eo. tit. Et si in eodem casa haeredem dare titio , uel eximit eua dando , adhuc centum debentur titio ab aliis. l. ab omnibus in prin. prae IIeg. Ite ibi quicunque primo .in ressus fuerit calirum habebit centum, duo simul ingrediuntur. qui Lbet admittitur , quia hae ei distributitia uerificatur in uno solo , etia in pluribus uel omnibus cocurrentibus, quia primus est qui aliquis ante se non habet, & actus prinii uerbi distribuitur cuilibet insolidum, ideo etiam actus lectandi uerbi erso quilibet qui primo
in Ire litur nabet centum. l. qui filium. 4. r. s. de leg. r. Sed si dicatur, quicunque ingressus fuerit primo habebit illii equum, uel. hunc fundunt, tunc pluribus simul ingredietib. nullus debet haberem propriosi miscato uerbi,quia unum tantu requiret. Item ibi quicunque ceperit uex: Ilum boliem ozuiri habeat
acum, duo simul capiunt, hi ducidi inutile compendium uero breue dc utile.de accu. c. qualiter ἴc quando. 2. ad h.& cap. dispendia de rescrip. lib. Lin glo. i. & cle. dispendiosam de iudi . facit regula qa ob oratiam de reg. iur. lib. 6. inde dispec icitus. i. damnosus. cle. prs alleg. de iudi . ubi concor.an glosi. Quandoque disypndium dicitur idem quod tedio Cim absque tamε utilitate, ut in iure. praea Il. c. dispendia.
DISPENSARE ide est quod dispone
re unde dii pensatores diculur eo domum alicuius uel res disponuar,& ita accipitur in I. disperis loces. f. de scitu. Et dicitur dispelare uidelice: rigorem iuris relaxare
per eu qui hoc facere potest . Et si aliter fir no est dispensare, sed da L. sipare . Dii pentatio est iurig coi
nium S prouida relaxatio utilitata seu necessitate pensata , iecundum
Guil. in lpe. tit. de dispen. Vel sic, ad rigoris iuris per eum ad quem
145쪽
spectat canonice facta relaxario. 1. q. 7. msi rigor. &c. se. Quandoque enim di spen satio sumitur improprie id est pro iuris declaratione ,
ut in c. quintaual. de iureiur. prout ponituram Spec.titu.ide te. rub. de dispen. g. r. Item secundum Io. An. quem sequitur dominus Antade Bur. dispensatio est quaedam communis mentoratio ad singula&ci de iure concessa propter impossibilitatem prouidendi de omnibus parcicularibus,sicut nauigantes quaedam proprium, ut alio tal-ua sint. a. q. 7. dispensationes. Et traxit originem a Deo qui ex sola misericordia, de dispentatione uniuersa creauit, & ea subiecit hu: us modi instit. de re. diui. g. in pccudum.& disp. iatio est quadruplex scilicet semiplena ad minoris. in q.
r. si . quis haeretice. Plena ad sacerdotiu.I. q. 2. conuenienti b. Plenior ad episcopuin ri. disi. nos consuetudinem. Et plenissinia ad priuatuomnes ordines & dignitates..1 O.
q. . ipsa pietas, ut no. Io. And. inglo. c. praeal. nos consuetudines. Iterio. quod dispensans habere debet intuitum boni uniuersi, cum Omnis lex pro bono & publico sit inuenta. q. distinct. erit autem lex. di intuitu rationis & causa'. Hinc
est quod si dispensatio fiat absque
intuitu rationis , dispensatio no dicitur, ut not. in c. quia in tantum de praeben in glo. etiam non tutus
est quo ad Deum,cum quo sine causa dispensatur,ut not. Banin capitu. non est de uo. S uo. reden. fa. ι I. q. 3. is qui praeest.& 2 .q. I. manet. Et debet tria iam uere dispensantem,necessitas, utilitas, & euidens praerogatiue meritorum. q. p. tali coniugio,' capit. exigunt. item dispensatio non conceditur cuique
nisi habciit lx ge concedere , &
tollere, & sic per principem & pa
pam, uel eorum aut horitatem ii ri potest. Et dicitur notanter quod dispensans debet respicere comodum uniuersi, quia alias uideretur dispensatio impossibilis titio. cuius commune introductum sit pro
bono publico . . distin. c. supra a leg. Et quod dispensatus priuatum dicatur, patet q. distinct. priuilegia. & quod ius publicum praeferendum sit priuato , patet cap. bOnae memoriae, id est de postu. prae-la. Sic enim dispensatio fit etiam
pro bono communi. Item non dicitur acceptio personarum quae prohibetur. cap. nouit. de iud. x de reg. Drr. in iudiciis lib. 6. Quoniam enim circa equales equalia, dc circa inaequales seraantur me- qualis,oim bonos non solum ni tu poeriarum, uerum etiam praemiorum exhortatione afficere debeamus. ff. de iusti.& iur. l. r. ideo, bene conceditur uni quod alii de negatur. Item licet contra ius naturale non admittatur. capit. dispesatio i 3. distinct. in pi in .dc ius commune fundetur super natui ali ratione distin. I. consuetudo tamen dispensans mouetur ratione particulari contra ius commune, quod nopo teli omnibus particularibus prouidere,ergo dispiniatur secundit naturalein equitatem, & rationabilitatem , nam qui pro aliis laborae praemiatur,& plura sentit continoda, qui plura nabuit onera. ut in regula Quae 1entu onus &c. de reg.
DISPUTARE , est allegare, uidelicut intentionem suam per probationem in iudicium deductam ostendere , dc eam pro uiribus alleuerare,dc roborare, ut i t. quae lilo. .
aliorum & 13. quaestio. 8. conu nior. di de fid. instrumentorum ,
146쪽
inter dilectns. Si de re iud. abbate sane l. c. im similibus. Quod autem. huiusmodi allegationes, de disputationes fieri debeant super testibus, dc aliis actibus. patet in capitulo in causis de test. & in auth. eodem titu.g. quia cum similibus. De hac mataria uide Specu. titu. dedit pia. g. allegata. DISTRAHERE , est uendere. ut m de contrahem emptio. dc uendi. l. si ita distrahitur. & L rem alienam de l. quoties. eodem. titu. cum multis similibus
uortio in aucte. te nupt.g. nuptia S.
α ibi in alo. ff. de diuor. dc rep. le e secunda. Et vide. C. de ii. de diaractio. pignor. dc C. de iure delubet. I.
DIs TRIBUIT, non est uerum dire ctii in substitutionibus Bar. in l. ce
iudi. l. fina. dc is loca. l. cum domini. Quandoque ponitur pro tribus inesibus. 12.dist m. lectis in gloss. Aliquando pro decem. insit. de ii obli. penuit.& ff.qui de a qui . si cum
fidei commist ama. g. aristo. Ponitu e etiam aliis modis , ut ibi not. Aliquando procriennio. u. te ulu c. l. I.quamuis aduersus. Aliquando ponitur pro anno. ff. de iucces edi. I. g. largrus. g. quibus. Aliquλndo monautii ira significat C. de aqui. pos. lege secunda. Item quando diu fieri intelligatur , utiae extra de electio. quia propter. dcc. olferri de libet. obli. cum multis iuribus.
DIVERTERE . est discedere diuortio.i.contractum matrimonium separate, unde dicitur, mulier druertit se a uiro suo. ue l. 3. ls. de diuor. dc l. si ita filia. eo. tit.
tutio. st . de uulg. dc pup. & est ue- DIVINATIO , accipitur tripliciter Primo pro scientia theoli Siae , a
quo theologi dicuntur diuini. Secundo pro scientia in fata a Deo , dc sie accipitur Prouer. is. Diuiis natio in labiis regiis, in iudicio noitrabit os eius &c. Tertio pro scietia magica, uel fallaci . prophetationeiupi prophetizatione, quia
falsi prophete dc magi, fingunt se
praeuidere, uel praescire futura , ut capitur in l. nemo C. de malem a- them. dcc. dc sic dicitur diuinatio adiuino,nas, nare, id est uaticinari, uel futura praedicere. Genus autem diuinationis a Persis se reaceste allatum. Et diuini dicti sunt
quasi Deo pl. ni. Sunt autem duoge nera diuinationis, culus quidari quatuor dixerunt e si e genera. Et habentur haec omnia. 26.quaest. I. c. r.in princ.
pillus. g. territorium. ff. de uerbo- DIUORΤIVM secundu Goisdc Hoc rorii signi a. in sumni. eod. titu. g. a. inter ui- D. V punietur protabiennio. T de re rum dc mulierem Iegitime facta
xum quod dicit Bart. de uerbo distribuantur, quia est obliquum si est simpliciter prolatum, secus cum adiuncto. , scilicet per fideico miliarios, seu executores, quia tuc est directum , ut ibidem per Bart. inversicu. sed si quis testator dicit dcc. melius per Bartol. in l. fundi trebatiani in fi. ff. de usu seu . deleg. dum loquitur de uerbo dentur. De natura distributiui ui de Bart.in l. stichum. g. stipulatio. ff. de uer.obli. dc in I. si quis in fundi uocabulo. g. i. s. de leg. r. dc in l. qui filiabus. q. fina. eodem titu. Et quae sint nomina' distributiva. Bart. in I. hoc articulo. s. de haereis di.instituen.
DISTRICTUS. idem est quod territo
torium. cle. ne romani de elect. deterritorium aicitur a terendo l. pa
147쪽
separatio. Et dici inr legi iti me,
quia quos Deus coniunxit homo non separat , sci licet uiolenter, &absque ratione. Non entin homo separat, quos poena damnat, quos
reatὸ accusat, quos maleficium coarctat, N. q. a. 1 olet.& de consanet.
de affini. cap de infidelibus. Bedicitur a diuersitate mentium quia
illi qui matrimonium distrahunt
in diuersas partes eunt. utifend. iiiii. l. i. & l. 2. & isde uerb. signi sica. l.inter stuprum. g. diuor ium.& l. inter diuortium. Sic ergo dictum est a diuortiando, quia inueritate diuersa sunt mentes diuortiatorum, quae prius erant coniunctae unitorum , quare etiam repuisdium dici solet. n. eo. ti. per totum.& C. de repu.
D I V V S, idem est quod sacer, uel
DINALEM accipere. i. epistola imperialem , per quam reuelata est quantitas , quae solita erat dar in ordinatione pontificis. DIES est duplex ,'nat uralis,& artiis ficialis.Naturalis est quae more ro
dum post decennium per hac diei
appositionem impeditur translatio domini, ut in l. sempronius. m. de usu fruc. lega. di tamen ibi promitto tibi decem post decennῖum, non impeditur obligatio I. centesimis. ff. de uerborum obliliatio.&ita dies apposita significat ibi dominium impediti. hic autem non significat obligationem impediri, sed tantum executionem. Sed quae sit ratio diuersitatis doct. se multa inuoluerunt, eo test tamen dici ita ratio, quia si impediretur obligatio nulla . esset promisso uel legatum, nam ad id tempus trahi noi potest. Secus in condi ione quae de sui natura retrotrahitur, sed dies certa non potest sic retrotrahi in domino, & sic dies optime imp dit dominii translationem. Iteiri
ibi promitto2tibi, qua die mihi placebit. valet dispositio quia dies sed tempus potest poni in uoluntate obligantis, licet non ipse actus
etiam dico incertus pro conditione habetur, ut in I.dies incertus. st de condi. dc demon.
mano incipit a media nocte&al- D I ES quando apponitur ad aliquid tera sequenti media nocte finitur faciendum non est opus interpel-I. more.is. de ter. Et significat pro- latione ad morum contrahendam ut quiuis significadi modus decla Panor. in c. potuit. in a.col. uersi. rat. Nam ibi haeredem instituo eκ item n .de Ioca. die tali, usque ad diem talem, si es DICTICE sunt columnae ecclesi. in nihil facit, quia tollitur dies,& di qu bus imagines patrum in suo ca-spositici remanet puta. l. haereditas. thalogo ponuntur. Vel sunt tabude haeredi. insti. Similiter ibi con- laescribendi, uel pingendi a dicto stituo praedio tuo seruitutem a ta- dicte.
li die uiqne ad talem diem. 1sde DE D ANTE O. serui. I. . Ratio quia hoc casu DOCIBILIS proprie dicitur liber. sed docilis est homo doctrinalis.& praecedenti sic ciuiliter disponitur, ut nihil significet ipso iure, sed in enectu. Item ibi promitto tibi ascendere capitolium prima die quamo tuus ero,nihil signis iacat, quia subiecta materia figni fi
ponitur tame unum pro relinqvo.
2 a. distinction. qui episcopus in princip. Et Petrus in epiliola. Erunt omnes dociles Dei 36. dia
care non dat. Sed ibi. Iego tibi sun DOLONES, dicu tur si gella quedam X a intra
148쪽
Intra quorum uirgam latet pugio Vnde & Salomon in iudicando me
de quibus meminit iureconsult.m lsi. ex plagis. n. ad i. aquil . DoLVS malus secundum Hosti .
eo. tit.ia sumin. dc Gois est callidiatas,fallatio aut machinatio ad circumueniendum , decipiendum seu fatim dum alterum adhibita,ut imeod.tit. l. i. g. i. committitur caliditas talis in tacendo , uel dissimu-Iando,unde Salo . Qui dissimulat iniuriam,callidus est Prouerb. II. di poteli poni exemplum in uenditore.qtu si sciebat seruitutein deberi , uel rem alienam , uel alii
obligatam esse,nec certificauit emis Ptorem,tenetur ei, quia dolo malo uersatus est. De hoc de rescrip. capitul. super literis,& II. quaestio. a. praescriptum. Sed fallacia committitur in mentiendo, & fallum asserendo contra conscientiam . Vnde
Augusti. Mendacium est falsa uocis significatio cum intentione sal
Iendi. I 3. quaest. io. secunda,ille ergo. Machinatio cOmnaittitur ex parte uerborum. Nam machinatio est
occulta insidiatio . Dicitur autem dolus malus ad differentiam doli boni,nam dolus bonus est quando
aduersus latronum , uel inimicum quis machinatur multo sortius in hostem publicum. ia. quaestio. secunda. utilem.& carit.quaeritur. S 2 . qu ltio. 8. ut pridem.st .de leg. 2. leg. cum Pa er. 9.titia ad fin.&talis dolus fraudem excludit. ff.de leg. 2.prqalleg. Est tamen hosti fides seruauda fidem seruanti . a 3. q. t. nolli estimare. Sed frangenti fidem fides
frangatur eidem. .C.de pac. capitu. cum pronas in glo. Accur. Vnde ueteres dolum bonum uocabant solertiam,ut nae eod. titu l. i. g. no luit.
Vnde dicimus. Iste est bonae indolis , quasi bonum dolum intus haoen, dest ingenuum , & solertiam.
reti icis bonum dolum adhibuit , ill est ingenium . de praesump. caΡ- affert. Item dolus bonus fraudem
Item dolus fraus oc simulatio sunt nomina reatuum, qui nunquam peς mittuntur a canone , α qui peccae non peccat de legis aut horitate. 2 3. quaeilio. q. qvς peccat. Et utilissimulatio est de his , quae ui uetusue causa fiunt. Vulla nil refert, armis contingat palma dolo ue. Narra
dolus est virtus quam quis i ho ite requirit. Sed nudum quis alienam perfidiam arguit propriam fidem
quomodo eκ dolo detur actis doli quae dicitur subsidiaria , cum nullum aliud remedium speret , de hoc uide Gostred. Ep. not. differentiam inter ista quinque nomina , dolus,lata culpa, leuis culpa,leuitasma culpa,& casus fortuitus. Nam
dolus est insidiosa,vel studiosa machinatio ad aliquem decipiendum. ut supra dictum est de dolo malo. uerbi gratia. Deposuisti poenes me librum, & ego te dolose ad fine
quod titium quem leto fure in eiad, uec qui uult furari librum tuum in domum meam intrare facias,dinvito ostium apertum ut intret& suretur, ego teneor deposito subtracto, quia commili dolivio. Sed lata culpa eli non intelligeraruod omnes intelligunt quod ne cire quod omnes faciunt quod ma ior pars. scit. I. euis culpa est detadia , uel negligentia . Sed leuissi ma cuspa eu quae aliquo modo potui praeuideri. Et casus fortuiti est inopinatus rei eventus quia nullo diligenti potuit precauerit , ut
inundatio,naufragium, ruina,meedium, tempestas incursus latronum , de quibus institu. quid.
149쪽
modis contra. Obli. g. item is cui, re ibi melius quam .aliqua alia Iex finali. C. de pigno. act. leg. qua fortuitis. Et quando dolunt adhibet reus, intelligemla sunt uerba secundum quod actor intelligit , alias debent intelligi uerba in proprio,sensu, se spon. capitulo extiteris in text. & in glos. Item qui dolum obiicit dolum probabit te . quoties.st .de probationi . Hoc tamen fallit in paliore qui negat suo dolo uel negligentia quum pernile &cutio de carceris, argu . f. de eden. leg.si qui s. g. ulti . Item dolus est fraus, & non econuem Q. n. de pact.leg.iuris gentium. g.dolo. Sed contra is. de re iudic. leg. fraudem ubi dicitur quod fraus non fit sine dolo. Solus. Fraus fit dupliciter. Vno modo de re cum
consilio , &sic fraus nunquam fit sine dolo . Alio modo de re sine consilio , ut quando aliqui decipit aliquem re ipsa ignoranter & sic fiesine dolo. DOLI capax est proximus puberta
tis scilicet quando mas halbet a 2. annos di dimidium , tunc enim potest delinquere, praeterquam in adulterio secundum Accur . Femina uero quando habet ra. α dimidium annos, ut not. T.de regul. iar. l. Pupillum. Augustin. uero dicit in epistola ad Renatum, quod puer dicitur doli capax cum est septem annorum quia tunc mentui Et uerum loqui potest. de hoc not. in c. omnes utriusque sexus de pae.& remisi . iDOMICILIUM alicuius est ibi maiorem partem bortune siue constituit, uel magnam partem bonorum suorum , uel si ibi habet laiarem idest mnitium. ut C. de inco. dc cen. leg. sine lib. ro. uel nihil ibi habet assidue tamen, n uersatur.
sola tamen domus non constituit domicilium sed magis ibi erit ubi
summam rerum suarum constituit, unde i ut sitis discessurus non sit, unde cum profectus fuerit peregrinari uidet in dc ad quem locum cum redierit. peregrinari desinit de hoe Ini a.de λ.comp. ex parte Abb. tamen non potest habere domicilium nisi in suo. monasterio licet alii s culares cierici, dc laici bene possint litura habete domicilia si diuerais locis se ista instruerint, ut non nus in uno quam in alio se collo calle uideantur. Potest etiam quis este sine domicilio, secundum GonDe. de foro competent. Et quamuis Coilred . scripsit clericus ibi habet domicilium ubi larem constituit de non semper ubi ecciesiam secundum Archidia. tamen not. quod locus ubi clerici seu loca in quibus clerici tenetur ad residentiam , semper debent pro domiciliis reputari. licet etiam aliqui contra dicant. dc sic etiam not. Innocen. Hosti en . de priui. cap.ex ore. Vide de hoc Archidiac. de rescrip t. statuistum. lib. 6 in glo. super uerbo actorct reu S.
Bart .m leg. i. m pri n. g. ad Sylleia.&in l. 2. C. de testib.m l. praesenti. g. iane. C de his qui ad ecclesiam confiig. bo glo. 3 q. s. in summa. Felyn.
in c. cum oporteat col. I. uer. nec Obstat.de accri.
DOMINIUM directum secudum Aeton. in summa de iure emplay. circa sinem. dicitur habere illeui possidet ciuiliter tanqua.nommus, & illud dicitur dominium directum, quia solus dominus directus habet ciuilem posses.sionem,u nota .ln leg. 3. s. ex cotrario. ff. de acquiren. polle.' vel ideo dicitur habere dominium directum
150쪽
quia sine omni alia obligatione li- duorum eligebantur, unus constituebatur a plebe, aliter a maioribus. C. de iudiciis. /DotaVS sumitur quandoque agna
beram potestatein habet rei qualiter non est in illo qui habet dominium utile uel mixtum.
DOMINIUM merum sorte idem est quod directum, licet de illo dominio & sequenti raro legatur, dicit tamen illa duo dominia merii de mixtum sunt potius duae disterentiae quae diuidunt hoc genus imperii , ut sic omni imperium aut siem erum aut mixtum. ut in I. imperium 1L. de iuris i. m. iud.
DOMINIUM mixtum est illud quod
partim conuenit cum directo dominio,& partium cum utili.
DOMINIUM utile secundum AT .dicitur habere ille qui solum naturaliter possidet, di non ciuiliter , ut emphyleota usus fructuarius et seu datarius , quod Ioa. no placet, ue3. g. ex cotrario is de acquir. post Sed quida ue Ato. refert in sum. C.de iur. empli V. dicunt emphiteo tam habere quandam ciuilem posses dc utilem rei uendicationem .issi ager vecti. c. i. Et dii laridoinimum a possessore. ut l. si qui s. ffide acquir. posses. in g. differentia. de ibi nota. Bar. quid sit dominium,& quot uplex . Et quan uis communiter dominium tradatur rei traditione, datur tamen casus quo daminium traditur si de rei traditio. Ne , saltem noua quando uidelicet, quis prius habet rem aliquo titulo , sciliret pignori obligatam ex locato uel conducto, & creditor dicit debitori, placet u habeas pl-gnus in solutum & alter respon-ns.t, placet, ut not. in l. cum dominam C.de pigno.
D O MI N I recti erant quidam officiales defensores ciuitatum utilmunicipiorum.
DOMINI mores magistratus sic di, quia domini recti suffragio
men. & ciba. lega. & ad similiter in prin. Item pro omnibus cohabitantibus in domo C. ne lic. pol.
patr. Il.prae. l. I. in n. accipitur etiam pro omni b. gerentiti. eadem signa uel arma . Etiam communiter do is
trius est quae conifat ex parietibus , tecto de fundamento proteges nosa chaumatib. & imbribus. bi omnes de domo nobiliti dicuntur, an bastardus copraehedatur. Et reseo detur quod capiendo pro agnatione,tunc n5 copraehenditur. Si pro descendentibus ex eo te langit inet unc compraehenditur, ut l. pronuntiatio in leg. ifile uerb. fig. Si capiatur pro habitatione, tunc attenditur an sic habens, uel ne. Similiter accipiendo pro portanti b. idem signum. est utilendum an portet,vel ne,& dicit Bar. quod secundum coamunem modum tombardiae dice do omnes de domo intelliguntur omnes de eode sanguine' scendens,
sed quando simpliciter sit mentio
de domo, tune capitur pro loco. De hoc uide Bar. l. tutet e. ff.de capi .di- min. Nam appellatione domus secudum Bar. non comprehenditur porricus nisi fiat extensio uocabuli ἀ& sic statuta de domo nori compraehendunt porticum . Alii contra in
I. certa ff. de leg. i. in g. sed si quis
ad opus. Stante ergo itatuto quod puniatur repertus sine lumine i nocte extra domum secundum illos non punietur repertus sub portico
DOMUM reuocare est dicere te non debere litem pati eo loco quo conueneris. sed ibi domum habes. Vnde legatus qui mittitur Romam,