Imago militiae auspiciis Ambrosii Spinolae belgicarum copiarum ductoris stataria acie adumbrata

2쪽

MAGNANIMO

PHILIPPO

PRINCIPI,

EXERCITUS IMAGINEM L. D. Audabilem Philippi III. potenti mi Histanianum

Regis Tarentis tui, Princeps generosi me voluntatem extollam ' an potius tuam felicitatem deminen

totiuss Histam gloria applaudam 8 squid enim claromosuo sanguine dignius, quid lata Sobolisalutarius quid

denique orbi Hispano gloriosius tantus Parein machinami potuit ' quam quo ules optimi rarentis optati mi δι-gistri partes cumulatissme expleret Adeo qui tua Celsitudo hac ne A agno quere Alexandra longe beatior censeatur , qui quod a Patre es, ab Aristotele, bene esse haberet, hoc inferior fuit,quod tu utrumque ab uno consecutus videam. His antamenὸ coniuersa cur non plurimum gratuler, quae iustius missibi plausium facit de facundo Regum suorum genio , quam de Philonis ingenio Athena. Nos pomo Philippi III. Panentis tui laudandis in pamam ac nempublica udi s vel Pathmis tandi disciplinam in Umbratisi exemitu desu simus,quam nis consilentia velis tua Serenitati dedicatum imus: rati, id, qualecunque est. paulo amplius oblectamenti tua festudinia titurum , quam aut oeliatori Xerxi decertantes gallinacei, aut Alexandro Seuem Romanonum Imperaviori predicum SCatulorum pugna. I a Mantis proles a rebus gestis Magni nomen seretita, si ab inferis rediuiuasisteretur, abiecta Achi lis cythara spectaculi tanti tecum comvalis es contenderet. Meliis siquidem a Principe horas collocatum iis .in hoc mist

exercitu

3쪽

exercitu tomprobaret ii quam si LMm Sci sive Ayricano coalui legeret, vel cum Europos ae Asa caemia fige lucerericis G, .ldenique cum Par b μm Ee ib- ω 'iris aciam.

litanis artis pontiunculam; in m deV'Me iud nam oti ram tua 6epitudini confec*mW- ut ' Opitys oculis, a que animo complectaretaduciam facit gentilitia testra H a nitas, cum qua tuam Celsitud. diutissime in ternis incolumm

iandem vitio Deu se imma gloria transcribat.

4쪽

I quis unquam domesticis rerum praeclare gerendas u exem fis abundauit eor a tanta Hispaniarum Principi copia suppetit ut si Perdinandos,Carolos, Philippos intueri lubet,vbique maximus laudi & gloriae campus apertus csse videatur. tametsi maεna sint , si cum laudatissimis Philippi III. potentissimi Regis in Principem Filium

suum stud ijs componantur, quanto illis se c teris principibus maiorem , tanto his beatiorem mirabitur. Namytexcelsos animos, rerum a maioribus fortiter gestarum memoria magnis virtutum stimulis exacuat , plurimum

sane interest , quibus illae simulachris expressae posterorum oculis obiectae sint. Qua in re , si praeclaram sibi laudem merito suo vendicent, qui ingenii sui monumentis magnorum Principum laudes complexi fuerunt; quo illorum heroica facinora posteritati cum quadam volup tate commendarent. Eius tamen gloriae primas generosistimat Philippi III. meditationi, optimus quisque rerum aestimator facile assignabit. Etenim cui unquam Regum vel Imperatorum id in mentem venisse poterat, ut quarum alii vix artium effgiem calamo vel penicillo assequi potuerunt ue harum ipse non umbram quandam, sed vitam prope ipsam consectaretur. Adeo id verum, ut quam vix extremis lineamentis disciplinam militarem in historijs,picturis, peris romatis adumbratam legimus, nunc integram vivam,& prope diuinam prqclaro regij ingenij facinore excogitatam contueri liceat, ut martium verius gymnasium, quam militiae imaginem: animam potius exercitus , quam eius simulacrum hominare lubeat. Tametsi verbea non exigua censeatur laus in potentis-

5쪽

simo Rege; nullo otio diffuerς, quod ca Verissima Regulii

Rendidit urbes. Maior tamen gloriae facta est accessio e X praeclarae machi nationis nobilitaxe. Etenim industriam suam aliquan tutum melius collocauit fortissimus Rex, quam magnus

ille Agesilaus,quem quis sine indignatione cu filio in arundine obequitantem collustret ' Enimuero cum Hispaniae inuictissimi Reges maximorum regnorum Domini, idcirco se imperare existiment, ut salutaribus. legibus ac institutis rempublicam consement , Ecclesiae Romanae Catho. licam fidem prae caeteris constantissime propugnent: quis laudatissimam Regis optimi voluntatem non magnopere collaudet: qui armorum tractandorum filium non minusquam regnorum haeredem exoptet' quippe cum tanti imperij moles, velut nauis a decumanis imperitq multitudinis fluctibus nonnunquam quatiatur,necesse est armorum Virtute ac prudentia non secus ac clauo & anchoris sulciatur. Quare vere regium est, hanc mentem in summa p0'tentia obtinere, quae & militum gloriosos animos mentis beneficijs inflammet, militarem petulantiam, & igna' uorum desidiam iustis legibus coerceat. Ex quibus ses.

regnorum salus, Ecclesiae pax atque omnes triumphi ps0 manant. Quς cum Omnia in una militaris rei scientia poli'tasint i dubium sane est, an magis regia humanitas,uci su

pientia laudanda sit, qui memor illius: Princeps sapienssapientum commercio Omnem bene erudiendi principis sui curam , bello Ium optimo profestari, Ambrosio Spinotae demandarix Hisi porro cum Belgicis copijs au picijs Maiestatis sue,sum ma cum laude dc auctoritate praefuerit , eam facile bςi landi experientiam adeptus fuit , ut ei cuna illo apud φ uium milites sic affari liceat: Facta non dicta mea mos milites sequi volo

Optimus igitur belli consultor,Regijs mandati

6쪽

quo principis animum suopte genio in militaria illulia

satis propcnium . magis incit arct, armatum excicitia inita dedolari ex ligno curauit, vcstibusque atque aranis de .coris ornari, ut ii artificium ire dictur, nillil propius in tam exigua mole ad naturam ipt .im accedere videatur: sive ius quas lingulae nationes, quae Mais lati suae militant, dilliu tas habent , si arma, gladios. ilioracis ferreos.liasitas, galeas. vultus ipsos intueamur, prius naturam ab arte sciperatam Aluam hanc ipsi aemulam fui sic pulcinus. Qua in re plurimum enituit λlberti Strucij domestici nobilis Serenis. Principuni , industria, in cuius aedibus Bruxellis,

omnis hic exercitus natus & instructus. Adiunxit huic adiutricem manum Ioannes vander Elit,inac lunarum bellicarum suae Maieitatis dire istor. Imaginarius hic. exercitus diuisus more majorum in equitatum dc peditatum , quorum virtute bella fere confici solent. Pedites de conlilio Pyrrhi S C. Marij septenos propc pedcs exequant, seruata pedis minoris cum uniuerso corpore proportione: quae ubique in omnibus huius commenti machinis ratio ad amullim inita, eam inter statarium militem ac impedimenta , intercapedinem fecit; ut nec ordines plane interlucean i, & tamen arma sic expediri pollint , ut nullo turbato ordine, omnia etiam minutillima, in orbem gyrari possint. Quod vero ad equitatum attinet: equuli adeo affabre ex ligno caelati, ijs picti coloribus, ut Lysippi scalpellum, aut Apellis penicillum non magnopere desiderent; Sessores vero ita ab armis, veste, ocreis, calcaribus instruisti ut nihil paene vitae ipsi concedant. Tormentor Iomne genus ex aere solido fusum;adebapta proportione cu plaustris suis cohaeret; adeo omni necessario ad flainam tereti tubo concipienda, apparatu pollet, Vita stragem editura sint,sii quis e propinquo igne ad Roueat. Iumenta vectaria vehendis bellicis machinis ex ligno pposita quae cum agitatoribus suis ad viuum expressa.

Instrumentuna omne nauticum,& pontes,transportan 'di Copijs, in locis praesertim palustribus aut a fluminibus B a . irriguis

7쪽

irriguis , necessarij, sic fabrefacti i yx siue peditem, sue

quitem transuectare oporteat, eiu omnino copia ad mi

num haberi possit. Multum praeterea belli gerendi apparatum:instrumen ta & machinas,quae vel subruendi S Vrbium muris, vel cu niculis subterraneis agendis multum praesidij afferre si

lent, a plaustrarijs equis subuectantur. Annonam autem frumentariam, & quae ad sustentan dum exercitum suppetant, tabernas meritoria , ut invio re positum est,curribus abunde subvehunt annona ij. Papiliones, reliqui instrumenti laudes facile exaequant quippe tam ingeniose tensis velis ad verisimilitudinem exporrecti, tam splendide ornati, tam venuste in fronte regia insignia praeferunt, ut ars nulla in parte etiam hic claudicare voluisse videatur. Prae caeteris Vero rapit oculos magnificum tabernaculum rei diuinae sacrum. Cuius usus hoc longe laudatior, quod Eusebio teste, Constanti. num, primum auctorem habuerit. Accedunt alia non inferiora Custodibus & nobilibus stipatoribus assignata. Conditoria ad haec muralium tormentorum , ade0 Vt nec culinaria supellex, cum suo foco ad verum delineata desit. Nunc ad ordinem transeamus, in quo prudentissimi Duces non minus fiduciae, quam in militum robore semper habuerunt. Triplicem omnino umbraticus hic exerci' ius sortitur aciem , prima frontem essicit , inde media robur militiae continet: tertia denique tergum facit. Cai trorum praefecti dc metatores suis locis obequitant. Itoni tesserarij & fiduciaria ijs opera nauantes; suis quoquc clλ sibus singuli Duces & antesignani praepositi.Vexiliarii My lixaria signa, regijs notis insignita, vel erecta manibus νς' tilant, vel humeris sustinent supina. Sic porro singR 'ΤOrdinibus prospectum, ut nec peditatui tympanistae , o tubicines equitatui inflammando desiderari pollinx Equitatus in turmas distributus cornua totius agmi ''

facit, ut simul peditui & machinis aeneis praesidio sit

8쪽

Vna cum caeteris impedimentis extremas totius exercitu,

alas concladunt.

Inter impedimenta variarum nationum, sexus & cultu dispari homines, lixae calones: tum etiam infirmi , membris trunci, & mutulati, multiplici affectu spectantur. Plaustra comitaeatum omnem subvehentia , utrumque agminis latus certis ordinibus stipant. Sarcinales item Principis muli cum actuarijs suis, &omni necessario instrumento acu pictis eiusdem Ducis insignibus impedimentis miscentur. Iam vero si bene dixit Florus 3 tati esse exercitum,quanti eius imperatorem : unius hic statarius exercitus, penes quem imperium Serenis. Alberti Archiducis Austriae,&Belgicarum Prouinciarum Delicissimi Principis effigieni repraesentat. Cuius laudes eximiae . verboruat lenocinio

nihil indigae domestico judicio sese facile sustentant.Paludamentum,arma,phalerae, ephippia, fraena auro gemmisque decora. Equus & reliquus ornatus ita vitam spirant; ut vord vix dissimilia videantur. Parvo spatij interuallo prae- equitant tubicines argenteis e collo tubis pendulis. Iteni satellitium una cum praetextatis Principum asseclis. Pone sequuntur Ephebi honorarij: & qui a consilijs Principi

haberi astalent : cum honoratiori satellite agmen claudievigiliarum Praefectus.' Reliquorum Ducunt; quorum ductu de consilijs maxime res geritur, preter inferioris ordinis primipilos hi po tissimu adnumerandi, Marchio Ambrosius Spinoia,Omnium copiarum ductor& castroruni Praefectus Generalis: D. Ludovicus de Velas quo equitum magisterio insignis: Comes de Buquoy , summus armentarij Tribunus. QE's singulos ita dextre cum suo quemque comitatu & paludamentis ars conata fuit perpolire, ut etiam stilo haec subticente facile quiuis,qui vel nomine tenus hos duces norit, quo quisque corum ordine, quo loco qua militari pompa incedat ,perspecturus sit. Perinde suis in locis collocati C noris

9쪽

minoris dignitatis Pri secti, ut Cognitor Ceneralis, quini

Auditorem nominant rerum capix lium Praefectus, nihiltores ,mensores, & istiusmodi alij Hactenus fere ea proposita,quq st/xariam aciem c6hi, tantur: nunc ea leuiter delibanda, quae in castris locali, maximo in usu esse solent, qualcs ossicina d. tabernae; quo in genere id sua laude non carebit; tot diuersarum recula rum merces venales in imaginarijs his castris proponi

quarum ne una quidem in iustam proportionem peccet. Potissimum autem hae tabernae Visendq: Gladiorum Vni& mucronum , altera armorum Varisit xc qua pediti, quaequiti necessariorum Spectabilis; Tum Vna varijs utensi. lium rerum mercibus instructa. Adde denique Tonstri. nam, Pistrinam, Pharmocopolium. Eodem adimi rationis intuitu dignandae meritoriae an. nonariorum tabernae , distinctae picturarum vel insignium tabellis, prae foribus assixis. mensis subinde milita riter instructis. Nunc denique vasis conclamatis oculos omnes curio sissime in regiam arcem defigamus,quam velut corollariuin quoddam oene culto exercitu pari industria , ingenio & proportione excogitatam videre licet. Arx ipsa serfastigiatis propugnaculis, fortissimisque loricis e ligno si

brefactis munita in eadem arce praeter fossas & munimenta una cum aede sacra alijsque,Praefecti domus curioR ad modum elaborata conspicitur.

Adiecta pugna imaginaria, quaeque in vera obsidioptitum propugnatoribus tu impugnantibus usui summa dili'

gentia adiuncta set tormentorum aeneorum concussioni

nes. Ex plumbo fusilia peditum agmina , siclopis ach/μὲ)praepilatis arrectis castrorum valla ac munitiones praeiςI gressa in arcem regiam impressionem simulant. Iucundissimum sane Principibus spectaculum, incertiora momenta habet exercitatio, quam in pAsturi ὴμ nudi praeliorum ornamentis. In orbem pugnare cui ς'

10쪽

instruete , quadratis vel orbiculatis agminibus incedere.

ita militiae conferunt ue ut eorum exercitatio in milite sit laudanda, in Principe vero maximum ornamentum, qua sola Alexander ille vere magnus, unum orbi uniuerso solem inducere conatus est,quibus etiam praesidiis Pater eius

Philippus ignobile Macedoniae regnum ad summum militaris gloriae fastigium prouexit. QiFd ut magnanimus Hispaniarum Princeps aliquando assequatur, non illi cum Tiberio Claudio Fucinus lacus vacillanti pede obeundus; ut Turones sanguinariis tyronicys assuefaciat oculo dumtaxat curiosiori subinde dignandus hic fuerit exercitus . quem iis ordinibus qui iucudissit ni simul& optimi, ea virtute& constantia quae summa, eo denique cultu armorum ac vestium, sine quibus plerumque victoria desperatur, instructum χollustrabit; veram hanc militaris dis, ciplinae scholam non minus lubenter,quam utiliter complectatur. Etenim cum singula accurate perpendentur , facile apparebit, quantarum impensarum sit exercitus eos

alere, quibus victoria comparari possit. Quae non leuiter, animo ante bella expensa nobile sane prudenti specimen praeses erunt certosque triumphos parturiunt. Vix enim viriliter pugnatur, ubi mendicus miles simul cum hostibus & egestate confligit,& armatam mendicitatem fere ad omne flagitium exstimulant desperatio, magna peccandi dicentia, denique seditionum ac discordiarum flabella. Quare ne neglecta disciplina, imperium simul dilabatur. neruis quodammodo vincienda, quos vel martis calculo felicissimus Imperator Iulius Cesar non minus in auro

quam armis esse contendit.

Duo,inquit, esse qua Principatus compament,servent, augeant: milites pecuniam. Sed parum sanus videri possit, qui principibus liberalissimis haec tacite probare conetur. Si quis vero Castellano nomini ita parum aequus, & malevole meta, aliquas regiae munificentiae confingat , an hic magni veri & totius Bel-C a escae