Pharmacopoeia, medicamentorum omnium quae hodie ad publica medentium munia Officinis extant, tractationem & usum ex antiquorum medicorum praescripto continens, pharmacopoeis omnibus, atque etiam iis qui opus factitant medicum, valde utilis & necessar

121쪽

Cassiae fistulae,hoc est cassiae ligneae uer Nardi Indicae, ana drach. sex. Pol ij CretensiS comae, .

Styracis Pamphith, liquidae Auic. Cala.

Thlaspeos tenuis Cretensiis,uel potius Cappadocis magni. Ameo S, Chamae dryOS, Chamaepityos campestris Cretenti S, Hypocisti dos succi flaventi S, Malabathri foliorum, Terebin thinae, Nardi Gallicae purae, Gentianae radici S, Anisii seminis torrefacti, Mei Athamantini. Succi acaciae, adhuc humidae, Damoc. Foeniculi Cretensiis seminis, Terrae Lemnise, Chacitidis tostae, Amomi, BotryOS, Acori, Phu pontici, Carpobalsami,

Hyperici Cretensis seminis,h 4 Gumine OS,

122쪽

Cardamomi Indici, Cardami,hoc est nasturci j Auic.&Nic. ana drach. quatuor, Andro

Dauci puri Cretici seminis, Galbani, Sagapeni recentis &ueri, umia Niri opopanaci S, Aelisard Bituminis Iudaici, ,--.add. Castorei seu Castoris testiculorum, Conas centauri 3 Cretici tenui S, non recetis Radicis tenuis aristolochiae pro b d siccata longae Nic. rotundet Auic. ana drach. duas Androm. drach. unam Dalnoc. Mellis Attici drach. centum quinquaginta, seu libras decem Androm, Vini falerni, aut optimi ueteri S odorati, quod liquoribus & gummis dissoluenta dis satisfecerit. Theriaca Antidotus nobilissima, quae antἡd tranquillitate quam. aegris p rqstabat μὴ bo diu est, hi sortita est descriptionem. Cuius paridae modus eae Galeno cum Actuario ponendus est. Pastilli theriaci, scillini, magina hedicroi: tria piperis genera: herbae, radice S, semina, ro De siccae, agari cum crocus sit siiccus fuerit,sphragis lemnia, chalcitis iusta, amomum, cinnamomum cassia fistula, opobalsamum, acacia nisi in ollis fuerit Aliquida casto reum, aspalathus: sicca

123쪽

s pCTIO SECUNDI. Ia sicca hqc terantur in pila Aegyptia, uel alia duo

rissima, ne aliqua huius substantia inter tun dendam extrita, cum his praedictis remisceatur. Leuigata haec cribro tenuissimo incernano tur,ut in corpus promptius penetrent. Myrrha

autem Sc crocus, si non sit siccus, uino macerata lituigentur: si tibi ita tutius fieri uidebitur, ut

crocus natura humiduS non teratur. Omnes

item succi de lachrymae, ut sagapenum, OpO- panaX, optum, acacia si liquidior est, & tundi contumax succus hypocisti dos, succus gly-cyrrhizae, uino perfuste soluantur,& ad lqui gationem fiant idoneae. Sed thlaspi & rapi semen

satius est per se in pila tundere quia cum alijstus a mortario haerent) deinde uinum affunde ire, quoad exacte dissoluantur: tunc misce his quae uino macerata Sc liqui gata fueriit. Sic thus per se in mortario terere prs stat sed leuiter, ne latescat, & cretum in promptu habere: ut in

spergas his quq uino ligulgata sunt. Gummi uino infusum macerari potest .ac ipsum uel per se, uel cum thure t uigari. Sic quidam ex uino, alia per sel uiganda. Cum haec omnia uniendi tempus erit, in uase duplici liquentur cum melle, prima resina terebinthina,post hanc styrax Sc galbanum prius confracta & contusa in pila, pistillis aut uectibus ferreis, paucissimo melle crudodia stillato. Vbi haec nostris digitis dilatata fuerint, iam liquata in melle resina eX-cipiantur, atque ita denuo operculo uasit imo

h s posito

124쪽

m C O N p Π c T. o p 1 g T AA posito resoluatur. Satius enim est mel simulatq: haec fuerint iniecta, minimὸ agitare: sed operoculato uase quod aquae insistit, coctionem moliri. His uero liquefactis, arida immitte his quq Jquigata ex uino fuerint: & misce denuὀ, duinabunde crassescant. Atq; ita paulo pisi his quet

in mortario sunt, cochleari magno quae lique facta sunt, paulatim affunde tepida: 8c uir alio quis robustus ipsa in unitatem cogat. Vbi pro coierint,& crassamenta adepta fuerint, crassamque massam ostenderint, mellis cocti me diocriter & despumati nonnihil inisce : mox aliquam tritorum & cretorum portionem: deo

inde rursus mellis quippiam postea liquefacta misce tepida, & omnia in ampla pila cochleari

ualenter contere, M a dijce quae ex aridis superosunt,& mel. Vbi omnia ex cochleari unita fuerint, tunc in pilam coni j cere oportet, ac uectoi bus ferreis ad amussim repurgati S, ne quid haereat rubiginis, asia due tundere, illitis opobal samo uectibus si quidem a tenaci medicamen ii lentore detinentur, ut haud facile a tunden tibus attollantur. Praestat autem in sole tunde re ita nanque citiuS cuncta in unum coalescui. Postea pilam quae medicamentum continet, contegere oportet: & post quatuor aut quinq; dies similiter in sole tundere: atque id opus i terum atque iterum seY aut septem dierum in teriecto spacio, ad duos menses, aut omnino dies quadraginta repetere, Tunc manu Opo

balsam O

125쪽

balsamo pauco intincta, in uasa preciosa reponatur: sic tamen,ut illa non repleantur sed spat,

cium aliquod relinquendum, quo perspiret. Ad haec, operculum saepe detrahendum est, ut liberius exhalet, & maturior ipsius usus tibi

cotingat. Longo enim tempore ad sui coctione antidotus eget. Color eius, quia uirtute no mutat, parui faciendus est. Nigricat autem, nisi propter chalcitidem male ustam, flavum aut Tuscum medicamelum fiat quae quamuis pauca drach. enim quatuor in totum recipit)alio.

ruin tamen colorem superat. In quo non aspernanda mihi uidetur eorum opinio qui chalci iidem abdicant: non tam coloris lenocinio quam grato medicamenti sapori intenti. Ae ruginoso enim Sc uiroso sapore totam compo sitionem inficit chalcitis, ut sua absentia nonten ero gratiorem palato saporem faciat. Sed quia nigredo uehementer in theriaca ab anti qui S eXpetita est, cremandae chalcitidis ratio ex Aetio & Actuario depromenda est. Qua tuor in uniuersum chalcitidis drach. antidotus accipit uerum multo copiosiore quam hic sit . Amo duassare conuenit. Crudar itaq; chalcitidis drachmas non pauciores quadraginta in ollu lam coni cito : quam deinde candentibus carbonibus non operculatam impone S, ac simul atque fusum fuerit medicamentum, ac leuio rem Sc spumositorem eius portionem superue

hi conspexeris, statim tollere, humique depo

126쪽

va CONr BC T. O PIATAE nere oportet,&nequaquam, quemadmodum Consuevimus interdum, perinde ut ij faciunt qui ignem suscitant, inflare ipsi conuenit mi rum enim est quam ita rufus 3c flavus color excellat)sed ne soli quidem exponere: uerum re. frigeratae capere quod spumosissimum insidet, nihil habens in serusi, neque flaui aut pallidi. Chalcitidis enim ust ae colorem subalbidu, aut cinereum,non saluum, aut ex pallido flauum, Galenus. Deinde experientiae gratia, '' eius exiguum quiddam sumere opo et , acuet uigatum intueri, num quid post i quigationem quispiam ex enumeratis coloribus appareat.

D d si qualem sumpsimus perdurauerit, por

raceum cinereumue colorem referens , eius

drach. quatuor adscere c6 uenit tale siquidem exignum ex tam copioso combusto reperies. Atq; hic est chalcitidis urendae modus ex Gal. lib. r. de Antid. desuinptus, quem in Theriaca se scripturum receperat lib. I. Comp. phar. gen. Est 8c Chalcite os ustrina Sc apparatus apud Lib. ad Oribasum huic ualde affinis. Theriacam porcofici uult Aelius,ut cinnamomum, crΟ- cum, hedycroi magma, rheum, per se teri suaοdeat. Herba S, radices, & omnia arida simul tundit semper similia cum suis similibus, aromata per se, ac reliqua etiam per se seorsum. Post ea cassiam & lemniam terram in pila cum uino optimo terit atque unit: melle que despumato

omnia excipit. Valeris Cordi praeparatio non admodum

127쪽

s ACTIO sECUNDI. ras ὁmodum ab his dissimilis est, & facilitate sua

commendabilis, omnibusq; in promptu, quo iure Pharmacopoeis ommnibus imitada.Theriacae uires ex Gal. monimentis sic decerpunt Actuarius & Alexandrinus. Ipsa aduersu S in

Tima mala medicamentum aleXiterium est exopertum. Datur in uenenatis medicamentis, aut

uenenatorum plagis, nucis ponticae magnitu dine cum uino. Capitis dolores diuturnos,uertigines, auditus graue S,hebetudines oculoru, gustus instrumetum debilitatum, comitialem morbum, non nisi recta ceruice spirantes cum mulsa pota sanat, disiecans, attenuans, & e duoetu faciles reddens humores. Succurrit etiam

recenti & ueteri tussi, & ij s quibus thorax dolet. Febre carentibus ex mulso: febricitantibus utem ex mulsa. Conuenit sanguinem eXpuentibus, siue a thorace, siue a pulmone eductio fiat. Siquidem recens eductio sit, cum poscar inueterata uerὀ cum aqua decocti radicis symphyti mane &uesperi similiter. Stomachi uici a, uentriculi difficilem coctionem & imbecillitatem emendat. Inflationes stomachi Scintesti norum cruciatus sedat, aut colum diu dolente S,aut ileosos placat. Datur nuci S ponticae magnitudine cum aqua calida. Valet etiam in cardiacis, Sc ijs qui animo linquuntur, 3c cholerioci S. Lumbricorues omne genus mirabiliter exigit, cum succo mentet data. Hepatico S affectus, itemque morbo regio lab0rantes strenuo cu

128쪽

rat. Febre carentibus cum uino mulso febris, tantibus autem cum tepida asia data. Indur

tos lienes liquefacit, sordes'in ijs consumens cum o Xymel ite data. Deterit & lapides renu, cu decocto apij dc petroselini, aut semine dau ci, aut quorundam aliorum,& difficilem muctionem uesic :&in ipsa exulcerationes interdum sanat, cum decocto cha intemeli febre ua cantibus data, aut cum uino dulci. Praebetur quoque in omnis generis rigoribus diuturnis. Maxime uero quartanis, si quis ea artificios, utatur, laoc esst post inclinationem. Datur etiahydropicis cum astari decocto,& similibus matalis: potissimum uerὀ ijs qui anas arca laborant. Elephantia quoque correptis saepe auXiliatur. Et partium corporis resolutione S in potu accepta Cepe sanat. Mulierum purgatione S mo xuet, Si mortuos foetus escit, data cum pasio aut aqua mulsa: ruta tamen, aut dictamno prius in ijs liquoribus incoctis fabae magnitudine. Podagra afflictis, & articulorum defluxione infe statis conducit post inclinationem, non semellatum, sed mulioties etiam pondere drachmae unius pota, pro uiribu S & aegri temperamento. Opitulatur dolentibus etiam imposita. Admirari autem oportet hanc antidotum, quod non modo corpori, uerum etiam animo malo assecto medetur. Ex atra enim bile natas diuersas imaginationes, hoc medicamentum e Xhibitum sedat, e uasiis lienis atram bilem ueluti elacn S

129쪽

eluens & exhauriens, quemadmodum etiam ex ferarum ictu illatum uenenum,& aquae formidinem hydrophobiam uocant) pessimum sanὸ, & curatu difficilem morbum, aut potius in curabilem, assidue data saepe sustulit. In pestilentibus similiter constitutionibus praesu

mente S ipsam, hoc malo corripi prohibet. Ηyemis tempore iter facientibus costulo, ut eX ipsa sumant. Est enim ueluti bonum uiscerum inteogumentum, quod plurimum ijs qui eam sum Pserunt, calorem eXhibeat. Dare oportet bracmedicamentum, cum probe conco Xerit qui tipsum accepturus est, neque cibis refertus sit. Bibat autem ieiunus: & iube ut sufficienti tempore a cibis abstineat, quo medicamentu cono coqui possit. Inspicere uerὀ etiam oportet tempus & aetatem eius qui sumpturus est. Aestate enim neque omnino dabis, neque in uigore ae talis eXistentibus ut qui plurimum habeant caloris, neque saepius medicamentum ipsum ex hibe dum esse hortor. hs uel ὀ qui iam uitae de clinationem attigerunt, pituito si S nauseab Unodis, & cruditate laborantibus, ijsq; qui cibum non appetunt eX melancholia aut frigiditate, hanc saepius & plurimam exhibere conuenit. Similiter etiam ijs qui stomachi inflatione la borant, & uteri malis, non cum aqua, sed cum uino bono acueteri, consulo hanc frequenteres e sumendi. In biliosis, febricitatibus & pueri,, Omnino eius exhibitionem uitare oportet. Maior

130쪽

TIeriaca Diatessaron.

Maior enim est eius facultas, quam uires eorutolerare possint, eo quod illorum corpora facio dis luat, Sc innatum spiritum celeriter e tinguat. Atq; haec de theriacae uiribus ex Ga leno dicta sunto. Non ignoro nobilissimis quio busdam nostrae tempestatis Medicis, singula

rem eorum quae theriacam conficiunt raritata

te, celeberrimae Antidoti facultates desperasse, quod magna uerorum simplicium penuria diali gentiam nostram infamet,ut omittam Arabuin huius descriptione uarietatem .sed profectὀista nullo modo ueterum autoritatem conuel

lunt nec si quid nos deficit, protinus ingeni j

securitate maiorum fides antiquanda est, quin potius summa diligentia ex remotissimo orbe ad commendatissimi medicamenti supellectilem materia petenda est.Theriaca Uera nos utino posse, contendut Leonicenus in erratis Mea dicorum,&Manardus Epist. s. lib. 6.&Fuchsius Parad. lib. I. cap. 2. Ea tamen neutiquam maiorum luminibus obstruunt. Quin theriacae laudes exequitur Alexand. Aphrodisiensis lib. I. Prob. ult. Et theriaces Antiochi compositio nem describit Plinius cap. 24. lib. 2 o. Theriaca Diatessaron, quod eX quatuor rebuS constet, Mesue o& Avicennae describitur, ad uenena tos morsus & potus efficax, Omnesque cerebri frigidos affectus, conuulsionem, resolutiosnem, morbii comitialem, spasmum cynicum,

uentriculi inflatione, &coetionis tarditatem,