장음표시 사용
31쪽
tum superioris istis veris, Candide Lector, . niantiam Rotmarvi P. L. AEloquentiae, in hoc nobilissimo literarum Enia potio Prolata ordinarius, cuius pus manibus bene precamur, laeto a us infirmissima conflictaretur valetudine acteoque ob morbum quotidie malis ac magis ingrauescentem, premum vitae diem ipsamque mortem sibi impendere facile praesagiret. paucis ante horis , quam ex hac demigrabat hominum vita, rogabat me prouidentissime, ut primo Almae Ingoinadiensis Academis Tomo, quem iam tum sub pristiora manibus habe.
Equidem tum propter singularem nostram amistitiam familiarem consuetudinem, tum communes humanarum miseriarum casus, amicissimo atque carissimo Collegae in praesentia elarissimorum virorum. Reuerendi D. Bartholomai S ι, Ss- Theologiae iacentiati, tunc Mademiae Prorectoris, i in vero
Sussraganei Frigngensis, &c. ac D. Philin Menaelii Medicinae Doctoria a Prose ris longe Doctissimi, quos ambo mirifiea amabata colebat, animo libenti sum pollicitus, me, cum quam Irimum plus otii saepeteret, maturabant enim illo tempore ambergam proficisci id auod a me tam diligenter petebat. obseruaturum sanctissime, diligentissimeque facturum uocit,.
nere ex animi sontentia confecto, ego sane promissis fidelitet naturus, ad opus pertexendum priis quoque tempore me contuli Erat autem iam tum dimidia sere primi huius omi para typis exeusa. Quare totius operis Methodum penitius aliqua in contemplatus, illam ex arbitratu meo trahit enim sua que que voluptaa libenter immutaturus eram, nisi bisset in ordiane iam incepto necessirio miti progrediendum. Verum enimuero habuit procul dubio Rotmaras, vir pra elara eruditione ataue doctrina ornatissimus, egregias ordinia instituti rationes Nam prima in arte Acclamationes ad ut anilimos Ptinuigea, lustres Comite ac generoso Barones,
32쪽
qui eo tempore, cum hunc laborem fusciperet, Academiam nostram illustrabant, . plerique etiam nune illustrant, a quam fingularia' ob oculos posita Scholae mamenta, carminibus perfecit domssimis, istoriam nimirum a Poesi consu exorsus Est enim oesi perquam cognata Historia,' quodamodo solutum carmen, ut scribit Fabius auratilianus, vir abundanti doctrina idque adeo verum est ut Liuius Autor grauis smus ab Heroico Iemistichio historiam inchoarit. In arteri cunda perpetuos Academiae Cancellarios, videlicet, Reuerendissimo Principes ac piscopos Eystetenses, tanquam eos, a suibus summa literariorum honorum dignitas in Adolescentes, uuenes ac Viros bene meritos derivatur, laudibus extulit maximis Procancellarios vero amplissimos, Principum illorum munere defunctos, saltem nominavit, suo postea loco digni mis eos laudibus maturus. In tertia, Fundatores Academiae munificentissimbs, nempe Serenissimos utriusque auariae D ces, adeo aue alios Principes Illustrissimos, qui celeberrimum hoc discipunarum optimarum domicilium praetentia sua insigniter collustrarunt, verbis et rauit amplissimis cinariam ill stribus Comitibus. Quintam senerosis Baronibus, qui bonis hic operam dederunt literis, ordinate coniecrauit; uinque illis Partibus nobilissimo loco natos complexis nobilissimum etiam Patronum quaesiturus. In sexta arte Reuerendissimos Archiepiscopos ac Praesules, qui ex Schola nostra laudabiliter pro. dierunt; neque tamen omnes, sed pauciores, vel ob angustiam temporis, Vel eas etiam ob caussas, quas in partis illius Praesatione ad Lectorem breuiter attingit, gloria & praedicatione Dferendos putauit. Hoc autem mihi initio mirum videbatur, quod Ecclesiasticis Principibus seculares anteposuerit proceres: Atqui re post accuratius perspecta, primum illum Autorem fortassis excusandum opinor, quod in hac parte ordinem Academicum obseruare voluerit Plerique enim ii, nobili quidem gemere nati, antequam ad excessum illud Episcopalis dignitatis fastigium sunt euecti, cum fruetuosos studiorum cultus hic capescerent, rincipes, Comites ac Barones in ordine merito sequebantur Proinde Autor sextam hanc partem nobili atque optimo viro D. Ioanni a meabure, canonico Salisburgens, cuius
33쪽
PRAEFΑΤ1 AD LEcTOREM. XIsngularis humanitas , pietas, Virtus' doctrina clarissimae illi
Familiae vere lanata, mana nos summae amplitudinis honores digne
Haec autem sexta Pars, dum typis excudebatur, lucis hane usuram reddidi Autor, ionisin doctis omnibus maxumo cum luctui ereptus. Ego ero, quantum vel seneriores liaterie, vel auiae occupationes otii mihi tribuerunt, ad opus hoe contumandum potissimum contui, is pax s. stlitem Y exoris sua, relisuum sextae illius areis atque integram septimam Partem fideliter absolui: Quanquam nam Rotmaras reliquos Episcopo breui percuraeerat; ego tamen, cui vita virtus illorum . praecapue abebergonsis atque assaurensis , multo fuit persp
etior. addidi quam plurima. In septima quidem arte Rotmaras Ilerosque Theologos ad praesentes aque si adhuc vivos Theoiso ei Collegii Prolatares descripserat; ego autem, tum quod
ille nondum ea correxerat; tum plura ego sieram expiscatus, diligentem omnibus iis limam adhibui, δε venerandos societatis Ias Theoloso interposui Doctores Caetera, in quibus praeislans Theologica Facultas commemoratur, atque dignissimis effertur laudibus, a vitam Procancellarii Assieni istam ad finem vaque prima Tomi. omnia mea sunt. De hoc tamen, amice Lectior, te fimur commonefaciendum existimo, quod carmina, identidem admixta ex Annalibus Ingolstadiensis Academiae ab eodem D. Romam ante conscriptis, pro eo sane atque ipse prius coeperat co tam fuerim mutuatus. Quicquid igitur laboris & conatus in hoc opere' praesti E. eandide Lector, τ aequi bonique consulas, te etiam atque etiam vehementer rogo mearum namque fuit partium inis ehoatam pertexere telam. uodsi vero noua tela a me fuisset conruxenda, aut Vetus illa retexenda sed hoc pace pio. rum doctissimi D. Rotaem manium dixero eam sorte methodum eram obseruaturus. In prima Parte optimos undatores , eis nignissimo Auctores, Conseruatores fidelissimos, atqneir pugnatores Λ axungoIstadiensis cademiae meiusdem immuιmtatum a priuilegiorum magnanimos, Serenissimos nimirum utriusque Bauariae Duces, tanquam validissimas Boiarum Athenarum columnas eram descripturus. In secunda Ecelasiasticum
34쪽
nostrum Magistratum perpetuos Ingolstadiensis Aeademiae Can. eellarios, Reuerendissimos Pontifices ysta fianos st eorum vi-eem sustinentes Procancellarios Amplisinios In tertia agminficos uniuerfitaris Rectores, m praeclara senatus Academici I mina: In quarta, Patres Academicos Meeleberrimo quatuor Collegiorum Prosetares, qui alteri quasi arentes atque ed eatores Bon quidem corporum, ed ingeniori lapientiae, tot excellentissimos omnique virtute, doctrina clarissimos filios Eeciosiae Catholicae Christiana Reipublicae, tum recta institutione, tum vero rectis exempli gonuerunt. Reliquas Padites Archiepiscopis, Episcopis, Ducibus, Principis , Comitubus, Baronibus, Abbatibus, Praelatis Manonicia Ecclesiarum; ainin Theologis, Iureconsilitis, Medicis, Philosophia, alii que praestantissimis viris, qui ex hac arente fidelissima. Inmustadiensi Academa, tanquam ex equo Troiano, Prossierunt, ex ordine debito eram consecraturus Minalium denique stactuum monumenta Colophonis loco additurus. aodisperest, syneere Lector, te iterum atque it eum rogo, ut siquid fortassis in hoc primo Tomo vael Ermivin, vel neglectum vel omissum fuerit, in meliorem interpreteris Partem . nam non omnia possumus omnes, nec aliquia omnia in tam breui temporis spatio percidere potest. Enitar autem sedulo, DEI Opta Nax benignitate aspirante, ut secundum T mum qui Iureconsultos, edicos QPhiloisphos, ouantum operis magnitudo patietur, ex ordine continebit, elaboratior quam primum in lucem exeat. Interim bene vale ac si qua in arte honestos meos conatus iuuare potes, haud grauatim
iuua. Ingvistadii ex meo Museo, prid. Cai. Dec. Anno 1ss
35쪽
.eademntrum illitia, incrementa, recessitatem, st utilitatem quidam rolixis orationibus Maustis libellis sunt pros uti, posteritatique commendarum. Latini cum in rebas multis aliis., vocum penuria coacti, tum etiam scholis appellandis publicis partim Graecos imitati sunt, partini lieentia in ipsime sibi ere inuenerunt appellariones Academiae vocabulum, Seholae symnasi appellatio mea est, Ἀωaecis integre ad Latin vadum Latinum vero niuersitas SVniuersale studium, antiqnitatem resipiens Academia, in qua Peripateticorum Pri eops Aristoteles,' ante eum lato, docuisse scribitur, in t eo erat ante Urbem prorsus insalubri. Cuius rei quam caussam Plato praetenderit, infra dicemus. Seholae appellationes apud Coelium Rhodiginum variae reperiuntur illa tamen maxime ad praesens facit institutum, eum pro sodalitate is conuentu tuum num accipitur. Oraeca ostendit origo, dictam esse Seholam ab otio, non quod, quian Musaruis castrismilitant, otio dediti sint; sed quia nullis aliis eurisis laboribus, quasi otio indulgentes, distrahi debent, si in arcem eruditionis cupiant Euadere. Is que me apud eundem Rhodiginum mouet quod scholasticam legem interpretatur, otiosorum morem, qui stationibus, aut alietibi fabulis nugisque bonas horas lapius conterunt, cum s steritas honestatem vocabulo addiderit. Gymnasia itidem ab exercitio dicta constat, quod ibi iuuentus non in honestis tantum instituitur literis. sed in bonis moribus o virtutibus exerἀ s cetur;
36쪽
eetur; quanquam' in alio sensu voeabulum Gymnasii a reco mico usurpatum Iegimus, cum literarum studiosis a vino, Venere, a balneis abstinendum non aliter atque Lyrieus, docet:
Multa tulit, fecitqus paeer, Maait, isset,
Abstinuit menem, es Baccho Uri. tam apud Graecos etiam aliarum Scholarum nomina,ve Lycaeum, stoa, Prytaneum Canopum,' Cratieum Cori thiacum; sed iis omnibus cum propter nominis celebritatem, Praeceptoria Aristotelia praestantiam admittationemaue , tum vero doctrinae integritatem.veritatemque, nomen Acaaemia: praetulerunt Latini.. Tropria tamen & significanti pae hoc dixis rim aliorum isti voce latini niihi videntur cum Vniuersitatem uocant. Neque enim eiusmodi tantum Scholam innuunt in qua non humaniores literae, aut Philosophia solum cum Themlosia, sed omnes pariter traduntur Facultates clinguae, verum etiam Academias a Scholis triuialibus, ut uocantu vulgo, α
uae iis nobiliores contendunt Videri, particularibus, mani. estissimo discrimineis Ionsissimo interuallo distinguunt. Vt
enim Collegium duo rofessores non faciunt ita nec una, nee duae Facultates tantum Vniuersitatem possunt constituere, sed pariter omnes cum suis membris integrae ad eiusmodi Scholae perfectionem necessario requiruntur, quemadmodum integrum Academiae corpus, quatuor Decani, quatuor Facultatum typi, cum Rectore repraesentant; id quod ex iis . in posterius diacentur, manifestius apparebit. Vniueriitatem igitur, non priuilegia tantum 4mmunitates sed inte3ra Encyclopaedia, omnimodo persecta omnium scientiarum Inguarum.traditio,. Vna: cum priuilegiis rimmunitatibus, sine quibus superiores acuutates neque debemus, neque p ssumus docere, neque squam locorum tradi, testatur experientia in iamobrem qu eunque
literarum officinas, cademiae quidem nomine quanqLam' id temporum antiquitas facit excellentius quam ut quibusvis Scholis atque etiam particularibus, quas vocant. honeste pos-st, aut debeat applicari audi symnasii, quod frequens apud Lucteranos esse icis. Universitatis autem appellatione insigniri
nun9uam posse facile concedimos. Proinde etiam Uniuersale studium a Fundatoribun vocatum nouimus, cum quod uniuersis
37쪽
eo pateat aceetas, tam Vero ma niuersae Iiterae ac latentiae ibi doceantur. Verum usus Merierientia nune aliud nos do..eet, ut etiam illae scholae niuerutates dicantur , priuilegiis-xe niuersitatum gaudeant, in quibus duae tantum doeentur eientiae, Philolaphia scilieet ac neologia. Neque vero niuersitatis vocabaeum tanquam barbarum repudiandum idcirco quia arbitretur , quod ab Oratorum Principe usquam in eo usurpatum sensu, reperire est, cum metaphora sit non usquam adeo longinque ab ea traducta significatione, in qua idem voeabaeum usurpauit Cicero neque vero Academiae vocem in eo, quo nos timur sensu, apud oratorem inueneris Uineres sese habet, vetandem diuertamus ει quibuscunque utamur appellationibus, certe inter Academiam Atheniensem' nostram illa est differentia, quod ibi Philosophia tantum, hic vero omne studiorum genus tradatur Germani inter suas Ac demias duplex videntur statuere discrimen alias enim vocant Matres, alias Falias, tu ex illis enatae sunt, vel ad earundem rationem triuilegia sunt institutar: Sic Bononia. Parisiensis Academia multarum aliarem sunt matres 8 nostra, filia dicutur Viennensis. Aliae praeterea dicuntur mnasia tantum, qualis est Sehola lagoistadiana. Dilinsensis, tibinsensis c. aliae vero Archigymnasia, Vt Schola Viennensis Friburgensis c ius appellationis quae sit ratio, non intelligo, nisi forte ita sint dictae, quia ab Archiducibus fundatae.
imisumseram totam mane Quaestionem hodie nutilem, postaeo stitutam Paeem We hal in Imperio mistro germanico male sonanytem, nisi literat orbis putarem interesse, ne quid in noua hac ditione desideretur operum Rota ris qui pro temporis, quo scribebat
ratione, impune eam Pertractare materiam poterat.
ntequam hanc ipsam aggrediar quaestionem satis certe grauem' periculosam primo apud omnes x singulos, cuius
38쪽
emique a condisionis et religionis filarint, protestatum vo- Io, ouicquid de hac re in medium, attulero, aut haereticis Scho. Iis dixero , id neque in cuiusquam Academiae, quae diuersam mnobis dominam profitetur, neque in eorundem , qui illinc proin
diere, vel Doctorum, vel magistrorum, aut quomodocunque:
illi sunt intitulati, ignaminiam, multo minus quod Academi sum patronis detractum velim, a me dici, se ut nasutia qui. huadamin insolentioribus, qui co tent, qualemcunque m et ueam quaestionem, Meos,. qui plerisque Principibus, subditi ne ad defectionem ab Ecclesia Catholica fuere autores, factili commonefaciam, e intelligant, quam periculosum sit, stiummo Pontifice, primo priuilegiorum datores conseruatore, discedere. Primo illud omnium consta iudicio' sententia, priuilegiorum vim non tam in ciuilibu actionibus Icholastis sis impunitatibus, quae rectiva immunitates dici possunt, quam
x promotionibus & graduum contributionibus consistere. Deinde eam promouendi autoritatem non a priuatis hominibus , non a quocunque Magistratu, aut viris principibus, sed a Sanctissium Pontifices Augustismo Imperatore concediis posse, cdebere, solere, ita ut nulla per totum Orbem niuersitas unquam laetarit nomen , nisi autoritate summi Pontificii Imperatoris. Tertio ouod ea ipsa priuilegia nos ad perpetuam erga Mesinam 4eaem Romanam, Imperatoriam maiest tem, obedientiam, eiusque defensionem, a synceram religi nis Catholicae professionem, obseruationemque Iure suo, &i
remissibiliter sine dispensatione obligant vltimo, si illi omniano Academiae absolutein simpliciter tradi. mi solere, aueram re, aue posse, sed in aliqua semper Priscipe persona funda ri, unde Academiis sint petenda qua non requisita, audetu delegato Vicecancellario neglecto, promotiones vel prorsus non haberi, vel eum par subreptutum institutae fuerint, cassari stannicillari possunt. In quidus omnibus quid haereticis Seholiacum Catholieis sit commune, ea ipsa demonstrat. Data illorum maioribus Catholicis priuilegia non negamus sed re nunc&iure ab iis usurpari, hoc est, quod insciamur. Quod enim ad Ecclesiam Rumanam Religionem Catholicam attinen, iam constat, nec tergiuersantur fateri Hati elici obedientiam erga
39쪽
farie iam olim a is esse desertam, quam ne nunc quidem ita inprobis incessere conuitiis desimim, ut non tantum hostilem, dis diabolicum sibi: inesse animum testentur. Eadem rationea suo ordinario in spiritualibus 2 a summis totius orbis Mo. narchis constituto Cancellario discesserunt, Wipsime sibi sine promouendi potestatem arrogant inaum uim desertorisb. - eontulit, ruptoque religionas Mobedientiae iuramento, quo non priuilegia data obligant, ea quoque deseriis castari, necesse fit, ni vos mihi persisnati Cancellarii, aeterique eiusmodi Academiarum metare respondera velitia,' in laeti vestra defensionem neatis adferre, mimis andum relinquos ta tarte ad publicum Romani imperii indultum, de quo tamen ut ego non laboro, . ita parum mini oonstat, eonfisatia, pactaeonismandae gratia, ut dicunt, vobis oneessum. Promouendi agitur autoriiste ut gaudeant Scholae haereticae, nihil ego, ror is quod oeta dixit mura inquo a navi discrimis etiam .
Em tamen sub fulvisos illo cancellari adlammeumque digmtatem st gradum scholastioum neutiquam me promo-- morerim, o quidem si aureos mihi polliceatur montes, at expensas recens ab inoudo depromptas lubministret. Ex hoe vis fiante, cui furentam haeretici aprin immisere,' caeter minimmunitatiun suae ciuiles sunt, periculum labefactatioque promanat. Nam quam: meticae Sohobe ab ordinario suo . notis. tu Ma haec ilignassima tanquam legitimo suo in supremo magustratu, quem omnes Uniuersitate a principio agnouerunt, dis. miserunt, priuilegiis quoque suis cauilibus excidisse, ea est veri amate clericus enim est se Iarum Magistratus, proelericia in soro iuridiciali reputantur scholares omnes. iri Academia Friburgen si a Comistorio niuersita tia ad Miscopum constantiensem, tanquam ordinarium cius loci, appellariis lat. bain etiam studiosus, de homicidio conuietiis Ordin
rio, non initi aut seculari Magistratu exsistendas, Sed de in abunda latis est dictum.
40쪽
Ex ---Αcadertiuirem viris riticimbuaallam pri eipuani fuisse caussam est eredibile, eum quod intelligerent..ear m)-randem' necessitatem militatem esse, tam nee Iublica , nec Ecclesias a Respublica sine diseria stare, meditanorere possit, tum quod Cipurae communi hominum societ te bene mereri, eiusque rei perenne monumentum vellent ponse relinquere. Frustra tamen a se e litas arbitrabantur ae dentias, nisi Meaedem verpetuae lento Studia literamine Terent maxime. Quod commodissime fieri posse censebant, si non salutaribus tantum statutis eas exomarent, sed&una trucis quammumrent, ct corroborarent priuilegiis immunitatina que Atque hae una riuil orum inaussa Mur. Deindo etiam, ut iuuentus, me ingenuein liberintervae tractari, non solum ad Academias, tanquam literarum madieatus, alliceretur ad studia apessenda redderetur alacm sed etiam in coepto Studiorum cursu Exhauriendisque laborub confirmaretur, priuilegia&immunitates tanquam incitamen. tum quoddam ire calcar proposuerimi.
Tertio, quia ad uas ipsas literarum 'allaestras mon nisi ingenui generali animi ac Principum liberi essent conflux ri, ut ab amnsorum agrestium hominum iniuriis tuti, securi,
sine interpellatione Studiis vacare Nossent, eos ammtautatibus, quasi quodam propugnaculo praemunierunt. Nectu enim moua, aut horum tantum temporum est iniuriandi tudiosos consuetudo sed' iam olim ab hominibus imperitisin erudiationi inimicis attentatam' usurpatam, ipsemet testatur 4mp rator, qui peruersam eam vocat, iudicem puniendum st init imo infamiae proponit notam, quicunque iniuriam Studiosa illatam non Vindicat. Ultimo par est credere, quod Principes, cum eogit rent earum urbium, intra quarum iuros parietes fundansentis eademias,' celebritatem, utilitatem, quae ex caeluacholastico promana uberrime, adeo ut urbe per studia luterarum doctosque viros inclarescant, ciues vero Ex impensis Studiosorum vivant ditescant, non iniquum sunt arbitrati,