Annales Ingolstadiensis Academiae: Emendavit, auxit, continuavit et codicem ...

331쪽

similia prognata. misit Dominus naphta Virumque 1.M. Parentem vix duodecimum ingressita annum in tuteum Munculi Eberhardi Bis maam, viri consularia sedani concessit. Domi eum non in icea in honestis literis fecisset profectus, eo longam peregrinationem, quam partim in Baam, dia partim in Saxonis maritima, russia, Wiathuania confe4 cerat, Vacociam, forte racouiam δε post florentissimas qua queataliae malliae Academias studiorum causa inuisit. Tandem Vetenbergam iam per id tempus, propter quosdam in relio

ne nouatores, celeberrimam deuerat ubi pene per decenmuni honeste, magnaque cum literatorum admiratione vixerat.

Hae in Wittenbergenst erimmoratione ita se Staphsas Muauisti irincipue probauerat, Vt Comitibus demori praeceptor datus, conui-m apud eundem teretur; ct eo instigante Fragmenta quaedam ni

Caeterum quia Dux Pressiae ALBERTVs, posteaquam viri illius nomen factum esset celeberrimum frequentibus ad se imnitabat literis, tempore belli Schmalcaldici Vitenberga dise

dit ' Vocabatur antem tum temporis in aula suas a Reuere

dissimis cillustrissimis Principibus Domino FRANCIsco Osnabris. gensi, Ducibus Bruns icennis Megalopolensi, sed quia Dux

Uressi iam praeuenerat, suam operam illis minare amplius non potuit. Atque ita seruitiis praedim Ducis russiae mancipatus, uxorem duxit Annam, ex Patricia morum familia ratistaniae ros atam, coniugali obseruantia, matronali pudicitia,' uuali pietate reclaranti Posteaquam vero in cademia Regiomontana Pressia aliquandiu Prolata fuisset, nec illi eum aeteris conuenire posset, resque indies masis, magisque displiceret, abdicat Prosetisonem xin Consiliariorum numerum Ducis Pressiae adscribitur. Frequentes enim illi cum Gallielmo Gaaph , acuto quidem de docto, sed partim Anabaptistarum, partim Sacramentariorum

errore dementato, contentiones erant, illaeque tum molesta tum

varias ei cogitationes de relisone pariebant. Interea quoque auder .niora cum religionis suae Wittenbergensis naufragiam feeiiset, desertoque Lutheranismo impiis Maaichri, Nestoriique

332쪽

I164 dioeriter perturbarat, russam petiit,' Staphl- tanquam a rara lagonistam in odiosumin acerrimum pertraxit certamerti Sta ' a vero, qui diligenter Lutheranam dominam audiuisset, cumque eorum fundamenta, ut Apostolicum super utroque doctoratu recipiendo loquitur diploma percepisset, eaque umplain blasphema esse cognouisset, iam antea haereticorum era res abominari caeperat,' de castris, terrisque Lutheranorum ad catholicos transire cogitarat. Itaque eam occasionem, quam illi inandriae contenti nes amplissimam offerebant, minime negligendam arbitratus est, quantumuis eum summa rerum illius iactura fiebat. Est quidam non neruditus vir, qui eius transitus ad Catholicos tres causas deseribi Et prima quidem ab eo constituitur Deus, aut omnis boni fons&origo, qui cunctantem non aliter, quam Aeneam apud Vergilium Mercurius, tacite semper instigarit, admonueritque. itera eorum omnium, qui professi Lutheri dogmata. ex eiusdem progressi ossicina, verum sibi a purum vendia , aut Euangelium, continnae inter sese contentiones, dissensiones, ct in diversissimas opiniones scissiones, praeter tuam quod ipse partim a Gaaphao, partim abi adro, atque etiam Fractio quodae subinde impeteretur, exagitareturque. Tertia denique, quod cum aucteri, Melaachtoras discipulus, antesignani praeceptoris sui doctrinae corpus pararet, eamque cum sanct rum Patrum doctrina accurate conferret, tantum eo a saneti Patribus distare deprehendit, quantum caelum a terra cisam obrem sibi cum Lot eiusque liabus e Sodoma exeundum e sui. ω his, nisi de transmigratione ad Catholicos, cogitauit.

I lictor vitae maph re, eius operibus praefixae, diserte assimat, eumdem ex comparatione nouorum domarum cum Sta Patrum scrimis, Conciliorem decretis QDoctoriim scholasticorum dilucidationIDux, quas Paduae exceperat, eum hausisse frumim, ut non tantum in Lin ri verba nunquam iurauerit, sed potius omnem imus impugnatissiarripuerit occasionem. Addit, Mam . eum ex Academia Reri montam ad aviam Ducis Borumae LaERTI Mandenburgies transsea Eetur, hanc expressem adreeisse conditionem, ut sibi religionis lubertas relinqueretur; ex Prusia vero eam maxime ob caussam, V - - , seditiosum hominem, & capitalem hostem suum, qui armatus eontra ipsum publice incedebat, declinaret, in vicinam Sitinam eo.

iugis suae: Patriam anno 155a secessisse, eisino bis uuae ma--,

333쪽

qnae sibi debebantur,is omnis rei domesticae irreparabili damno M. I, M.que ibi in Damnis primum civiri, dein inorsu etiam . Canonico

rum Wratisimiensium amicitia atque interiorem similiaritatem de 'uenisse.

Quod ipsum posteaquam Reuerendissimus in Christo Peter ac Dominus BALTHAsAc Prombalistas intellexisset, issam eum literis euocat. Impetrata igitur a Duce Prussiae, nanquam dissiculter, discedendi venia, cum suis in silesiam tranui, sedem'

sibi Nysiae ae suis positurus. Ibi cum Reuerendissimo Episcopo .peram suam in erigenda Schola fideliter posuisset, ilico tribus magnis innotescit Principibus, Augustissimo Imperatori EUM NAMDo primo Reuerendissimo Archiepiscopo Suisburgensi minAELI a Misabere, religionis Catholicae cliteratorum, omnisinque literaturae amantissimo serenissimo denique Boiorum Duci ALBER quinto, profligatae ex multis prouinciis religionis asylo tutissimo dissimoque. Praevaluit inter tantos Patronos Imperator, &4--lam circa annum Iss4. Viennam Austriae vocat, ibique Consiliari rum numero adscribit inire res cum per Saxoniam innotuisset, dictu mirum, quam grauiter Doctores Saxonici, praesertim Melaniatoa, quicum vixerat amicissime, pertulerint. Paulo post colloquium de religione , anno Domini Iss7. Wormatiae v angionum ab Imperatore omΝ Do indicitur. Eo etiam ab imperatore, ut inter primo esset colloquentes, destinarae Stapinius, qui cum videret Augustanae Confessionis Doetores inter se non posse conuenire, mutuisque altercationibus tempna

colloquendi protrahere, interim Τrimembrem suam Theologiam ibidem conscripsit, qua graphice Sectariorum inter se dissensi nem, .sententiarum, opinionumque confusionem depingit. Id tamen opus in publicum emittere, non erat illi animus, nil amicbrum quorundam voluntati potius, quam sibimet ipsi paruisse Prodiit igitur fauitate in lucem trimembris illa Theologia Main si, quae ita aduersarios exulcerauit, irritavitque, ut qualleoniurati eum vicissim inuaderenti l qmbua facile primas teis nin Mesaachisa, primusque cum Stapb is congreditur deinde Illyricus, ct Iacobas Mareas submissiluas quibus etiam is eas in sinas suis sentibus, aculeiaquein calumnus ascessit.

Eodem

334쪽

1364 Eodem tempore, cum Staphiasin propriis,' aduers

αα noram, quos habebat grauissimos, innotuisset scriptis, etiam serenissimus Boiorum Dux ALBERTV qmntus eundem summo studio in Consiliariorum suorum numerum adtauit, vi eius OP ra in repurganda Bauaria,' religione Catholica men , Pr mouendaque teretur. Et sunt lane, qui eam inlationem, quae post a Domino Iseurrinis eliciter est confecta, ante a Stapinis delineatam dicant, sed morte praeuentum Mapb - , eam Prosequi non potuisse. Anno vero ass9. eum ab Imperatore Comitia forent

apud Augustam Vindelicorum indicta, eois ipse a 'lus ab

Imperatore vocatus est ut in grauissimis de religione conlautationibus sis opera teretur. Ubi etiam defensionem trimeminbris suae Theolo ae contra praedictos aduersariosis calumni tores suos, saeliciter,' Catholicorum magno applausu edidit. In iisdem Comitiis, promouente rem initano Imperatore RDIΝAmo, cum Doctoris gradum, propterea quod uxoratus esset, nulla posset conferre Acadetitia, summus Pontifex hon

rificum ex urbe diploma transmittit, eique doctoratum miri iure Pontificio, &MSS. Theologia recipiendi potestatem facit, assistentibus, ut diploma habet, ReuerendissimisEpiscosns, uer humensi, Wormaciensi&Lavantinensi, item Asieris μα--o Vradisiaulen Praeposito, aut tribus ex eis, aut aliis in simili facultate doctoribus, si vptis eorum iuratisin rigoroso praec dente examine ad dimi Theologiae' iuris Canonici gradum recipiendum idone in lassiciens repertus uerit, omnibus eo cessa priuilegiis' immunitatibus, quibus Doἄores Theolo frui laudere solent. Creandi prouinciam Reuerendissimo ANehiepiscopo salisburgensi, MICHAELI commisit,' rubrum puteum, quo eundem inauguraret insigniretque, summus Pontifex transmisit. Rem itaque Reuerendissimus Archepiscopus Sin burgensis confecit, praemissis praemittendis, assistentibusque

Iraedictis Episcopis, Doctoribus, raphsam S. Theologiae, elisia Canonici Doctorem creauit, inaugurauitque. Anno deinde seri clementissima vocatione serenissinu

Bauariae Ducis LAERTI ex Silesia Inmistadiam commigrauit, dotaeilii eonstituendi caussa in urbe, ut ex ea tuti in compen,

335쪽

diosius ad Imperatorem orchiepiscopum salisburgensem' 1 64. telam praelibatum flauariae Ducem, quorum trium revorum Prit aeriaecipum consiliarius erat, commeare 2 remeare posset. Adducit una secum coniuge quinque liberos, berit , ridericum, Io nem, Aa eam ct filiam Maam, ex quibus hodierno die duo tantum supersunt, ridericas LL. Doctos ossicialis Aiehstadi

nus de Au eas Io aes primum praeterito anno Isin in Italia Sema magno tum fratrum, tum Patitonorum desiderio morituri

Stapbrias Insolstadii Scholae Inspector, seu Superintendens a Serenissimo Principe constituituri Dicendum mihi nunc ellet, quo quam Maum labores cum in Serenissimi nostri Principia ALBERTI quinti, tum etiam imperatoris seruitiis exhauserit, quam dissiciles, plenasque periculi peregrinationes,' in diuersas Romani imperii prouincias prosemones per media Haeretiis eorum agmina, ad synodos prouinciales, Comitia Colloquia, Tractat a Conuentus religionis causa institutos, in Ecclesiae in.

eolumitatem subierit, conreceritque.

Dicendum praeterea de incomparabili ipsius animi magnitudine, ac virtutum mamentis, Zelo religionis feruenti erudiatione rara tam in Graecis, Baebraicis, quam Latinis literis, i delasso in oppugnandis Haereticis studio, & dexteritate singulari, uinximo rerum suin experientia, denique de admirabili erudentia, grauitateque cum humanitate coniuncta, nisi . qui in exequiis eiusdem animae rationibus luculentissimis litarunt, abunde satis. ωquidem amplissimis verbis praestitissent: δε me intra septumis cancello proprio continere, ingenii mei tenuitas hortaretur.

Illud tamen summi viri inuictissimi religionis Catholieae propugnatoris, Reuerendissimi&Illustrissimi Principis Smaxis inusti Presbyteri Cardinalia, testimonium de Maphylo honorificentissimum silentio praeterire non potam. Cum is Nuncium alisqvirudo Pontificium apud Imperatorem FEMINANDVΜ, in primariorum quodam aulicorum conuentu id Ausustae, anno iis factum amanuensia quidam Maphyi annotauit ita sertur dixisse: iod inter omnes eos, qui haictenus Lutheranos impugnarune seriptis, nemo id talicius praestiterit, ne vulnus Lutheran rum, quod iam conantur tegere, magis dete rit, quam Sta in

336쪽

3 4. 'las. Cui cum inter alios citi areos Consiliarios, qui eum admem rat Dominus Geurem veteranus ille clarissimus tinperatorum Consiliarius Ioannem Eccium, opponeret quod ille idem praestulisset inter omnes felicissime respondisse dicitur Hosas, Mi s. ut plerosque alios collemtio ex Patribus opere, non intellecto ab haereticis usum esse, Stapb3- vero illorummet dim . factic scriptis in eontradietionem pontia, illos plane confundere, unde sudes illis est in oculis IM, quam omnes quotquoehaetenua contra Lucteranos scripserunt.

Sed pergendum ad reliqua,' quae ipsius migrationi sum

re propinquiora sunt exelicanda. Interim dum est inseruitio Serenili motorem Ducia, Prodromo scribit Sta 'las anno Is6r. Postea vero imo 6a cum ab Imperatore Pragam accitus esset, in ea peregrinatione Hysterodromon mulgati Anno Domini Is63. elebratur synodus Tridentina, ad eam a Patribus Concilii Si 'las, Lindaras, emcritas, tanquam lumina eo tempore religionis Catholicae in Germania singulari. ter, magnis propositis praemiis, euocantur, ut ab iis, qui r rum Germanicarum &χm esum pullulantium cumprimis essent periti, informationem caperent in de remediis, quibus χἀe-tibus obuiam iretur, Wiam dominantibus mederetur, fieret consultatio. Et iam in 'iam Legatum Caesareum destinarat Imperator, iturusque erat omnino, nisi Diti BERTVs, destinatiatum ad Imperatorem, tum etiam Patre Concidi petitorii literis obtinuisset, ut remanere illi liceret. Detinetur tamen ετ finias integra aestate a Caesare, eesponte, eiusque opera circa res Concilii utitur, eaeque lucubrationes super plurimas sessi nes ad Concilium, nomine Caelaris compositae, etiamnum apud heredes dicuntur latitare. Verum dum apud Caesarem Oeniponti commoratur, modi hum, ut videbatur, laetatem incidit ae proinde testamentum ibidem condidit, subscriptione Imperatorisin diplomate munitum, reuehiturque Ingolstadium. Et ecce, quod ei grauissimum accidit, eo ipso anno, mense Decembri, fato quodam sinistroaecidit, ut filius natu maximus Alberim, quem unice chamma bebat,is de quo summam frugis eradationis, vietatis Φem conceperat, lagoistadii moreretur. Quae re emn ita. pedi

337쪽

tactauit, ut infirmitatis plurimum pristinae virium imbecillitati, s6Manimique aegritudini accederet, ct lese Mapb is, tanquam vates me quidam breui moriturum praediceret Nec mora omnia pra parat ad mortem, &'Ridem locum sepulturae apud Franciscanos sibi primo omnium deligit. Paulo pou anno Is64 mense Ianu rio Monaeam solito more in negotiis ducalibus abit, quibus perseetis redit inde longe infirmior, unam erat prosectus. Dum lecto decumbit affixus , fidelissimo suo tamnio, seu amanuens Domino Proe heus, instar valedictionis, Germanicum dictat libellum, de ultima desectione intitulatum, in quo omnes Catholicos pie aesedulo admonet, hortaturque, Ut ne latum quidem unguem a

Catholica religione discedant Libellus sane ille, apiis omnibus inter omnia scripta rv li, baxime in delitiis habendua, quod

quaedam quasi extremi iudicii tuba videatur, qua torpentes exis citentur animi, & nutantes confirmentur.

Cum itaque vires corporis indies magis magisque labes etari morbumque augeri sentiret ac proinde supremum vitae diem haud procul abae intelligeret, primo suae providet domui, mala rite disponendo deinde et6. die Februarii peccata sua per consessionem expiat,' Missam sibi in aedibus celebrariearet,in sese Christi corpore tanquam inuiolabili & indeficienti

cibo ac viatico pascit, munitque. Secunda vero Martii sacro. sancti olei Vnctionem petitin accepit. Habebat autem perpo- tuo Christi Crucifixi imaginem ante oculos sibi positam, quam non fixis tantum intuebatur oculis, sed etiam oblatam osculis saepenumero excipiebat. Tandem quinta Martii animum exha- , Duit,' quod quidam dixit Poeta perquam grauiter, Leniter expiram, placide in Domino obdoraeisit. Coniunx Anaa, posteaquam suo viduata Maph A,' ad instar illius quae Euangelieae totos dies templis quasi assixa,

assiduo pene fletus, ἁ lachormas fudisset, vix quadrimestrespaeium marito superstes, subiscuta est eundem, relim tribuastitia impuberibus Mapbrius libros tres de Christiana Republic dicitur eum instituisse, qui si absolui potnassent, procul dubio

totum Christiannm orbem in sui admirationem & Iernenti a ligionisin pietatis studium coniuertissi-. Illud etiam addidero.

sita eundem charissimum 2 PAVL Illi Pontifici 2 Imperatori.

338쪽

1 64, ut cum Imperator augustissimis duobus diplomatibus antiqua m gentilitia St ' insignia, primo tanquam ex Romanorum,1ecnnd ut Imperator confirmauerit, nobilitaueritque tum vero pontifex Comitis & equitia aurati, Palatii Lateranensis dignutatem eidem per achariam Delphiau Nuncium Apostolicum benigne contulerit. Ipsemet sibi ramis eiusmodi secit Epit phium,quod monumento lapideo apud anciscanoa est insculptum Petri, fata tuli Stapbrias, ear qae peregi, Dum seu suppresum Aligionis opus. christe tibi dens, dimitti rimis credo,

iliam atria spe releuante mea. Est memor fati, fatus tria verba, viator, Quam sex certa mori, quam male certa disti

Mensem, diem annum eius natiuitatis hoc disticto comprehendit Vitas Iacobaeus, oesios tunc Professor et Mascitur has Staphylas fragiles mortalis in aras, Ma ter agam lux ubi ciausa fuit. Mortis vero annum, mensem ae diem alio disticho non minus artificiose idem expressit. Extiactas fatis Staphlas conceserat Nessus eras, Martii lux ubi Quinta fuit. Vixit Annos L. Menses vi die X. Sepultus apud Franciscanos intra cancellos ad manum dextram, versus meridiem.

obiit

339쪽

obiit in ipso est D. Iacobi Apostoli, piissimus' relu Is6

gionis pacisque amantissimus Princeps F,RDINANDvsi Romano Σααrum Imperator cuius anima vivati ΚΟ.

Ampliauit Collegium seorgianum M. christi ac speras

Regens, versus Septentrionem indongitudinem, nouo a fundamentis extructo aedificio. In ima parte pistrinum una cum Oilegiatorum habitatione construxit. In media veroin tertia aedificii parte duplatae habentur habitationes, quarum aliae versus Orientem , aliae vero Occidentem speetiint.

Erexit, instituitque hoc anno amplissimum Collegium literarum ac religionis qua seminarium Alchstadii Reuerendis-- simus Illustrissimus Phineees, MARTINus a Schaumbere, Episcopus Alchstadianus, idque etiamnum liberaliter, magnis alit sumptibus. Incorporatum est Philosophico Collegio Ingoista

diensi. d. P. In bd. diplam Naem. XLVI. Anno eodem die a mouembris obiit vir pilamus ae Dominus mol angas Gothardas is Maceos cum per 3a annos Professoria Ciceroniani,' senatoris functus .esset munere, prinatimque domi in magno discipulorum numero, magno exhausisset labores sepultus est in Caenobio Franciscanorum, nari-hus Epitaphiis, quorum unum humi iacens eiusmodi habet in. scriptionem; Daci t mi Gestiar de fram mmr, Dem ad seim schisest ore Iast die Idroa.

nauis in mamineas sub autumnum huius anni larium cathedram , . uam in septimum decimum annum tenuerat tandem reliquit aetaliam suam repetiit, in patria ibidem schola Bononiae,AES. Canones explicaturus. Die g. Octobris, cum mox discessurus a nobis se set, oratione publica scholaribus Germanis valedixit. Aduocauit hune Serenissimus Dux viLIEL- ex italia admodum Iuvenem odinauitque eundem cum ipse, tum eius successor ALBERTVs magnis hon noribus ae ut o meis fatetur, maioribus quam ipse optarat, ob excitatam sellieet aliorum inuidiam. Fuit vero, quamdiu hic Versatus

est, huius scholae magnum lamen indein primi honores,in meliora stipendia inter ceteros vel Canonum, vel Iuris ciuilis Professores in

ara ipsum

340쪽

is sum semper collata sunt. Vt distipulorum siennam conatus in s pientia ciuili proueheret, breues ad calamum dictationes post his, tam voce Iempnem Ouuandae scilicet memoriae gratia omnium primus hae in schola tradidit is quae de publieo docuit, ea praelo ut me eurigami, Ut sua in docendo sedulitas nemini non obuia in posset. Et cum eo tempore habitationum pro studiosis ensus in immensum augerentur, 3 ein ERTI Ducis fauore eosdem moderatus est. Hisce praeclaris suis meritis omnibus earus, ita sese iam comparauerat, Vt discedere a nobis nunquam cootaret quo etiam fine in Italiam ueer, res allis suas disponendi gratia, proserius erat eum paenali, Vt 1 estribit, se eroque praecepto ex ipsa sua patria adigitur, ut Bonomam redeat, in celeberrimo illo Gymnasio Ius eanonicum profiteatur.

Eodem anno initium sumsere eontrouersiae, quae inter artistreae Facublatis Prose res Patre Societatis Iesu ortae plures deinceps unos durarunt. Duo erant capita accusationis, quam Ariistae contra IesuNtas apud Erasmum magiam texebant. Primum: mo Dom- a S

ωmparan Hactenus illae, quas dixi, Artistatum querelae, die 5. Iul. tu a Moyachium perscriptae quibus nudias nona eiusdem respondit, atque nis etiam teris totam tempestatem dimauit, non ad vota quisedem Artistariam eum inueniam Serenissimi Ducis auctoritate alteram lactionem philosophicam, quae propter discessiim si iam vacabat, Iesultis collatam, atquem in Arbores Ioa ----am adiumetum fuisse.

2. Doctor, a Philoisphaae pes plures annos ProseMr, hoc anno relicta sua lectione Burghusium concessit, Consiliarius ibidem ac AD sesso ducasis Regiminis futurus. Commendant hunc ricta artistica,

quod in expediendis Collegii philosorhici rebus niaxime industrium