Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis

151쪽

EDIDIT

I Keptuaginta, et quod excurrit, abhinc annis CΛROLUS AURI ILLIUS, rerum orientalium indagator Sui aevi serme sollertissimus, nu- morum haud Oxiguum num Ortim cuneorum, quos, anno 177 liii Oelandiae insula repertos, a semet ipso delinealos aeri incidendos cura erat, in Secundo hujus regiae societatis actorum novorum Volumine, quae Sua erat eximia doctrina mentisque acumen acerrimum, erudite descripsit, itaque inter nos primus' oculos doctorum atque animos in illos Orientis thesauros ver-λὶ Ante AUnivii Liuu suerunt quidem, qui hane materiam pei Strinxerunt; at, si unum Ci EWBERG exceperis, omnes Omnino obiter modo et potius curioSitale quadam, quam vera in rem penitus penorandi cupiditate ducti, monetam tractabant cusicam. Inter ceteros tamen in hac re, ut in quacunque litterarum orientalium parte, OL is CELstis eminet, qui si ejusmodi numis operam dederat diligentiorem, omnes facito anteverterat. In Actis Literariis Sueciae anni l7od ex . c. p. 115 cuscorum numorum socii mentionem.

152쪽

lit, quos terra suo ana sero innumeros deinceps in lucem odidit. Neque post eum desuerunt, qui, monumenta patri de VetuSta illustraturi, has etiam tetigerunt antiquitatis reliquias eo magis allicientes, quo difficilior sit explicatu ratio, quod ea S in regiones Septentrionales importaverit. Λt quamvis ita multa summi momenti oblivioni eriperentur, tantum tamen ab suit, ut desideriis plane satis factum esset eorum, qui his tandem tem poribus, linguam Λrabum et historiam ac geographiam Orientis

melius edocti, priorum ci numina novo submitterent examini, ut nil morum interpretes, quasi aliud agentes munere explicandi non raro sui eti, Si non longe alia, quam quae vere exhiberent inscriptiones, legisse viderentur, tamen in miras delaberentur

conjecturas, ah accuratiore rorum consideratione sucile exorsas M.

Neque id mirum res enim est ambitus maximi eaque laborat difficultate, ut nemo, nisi litteris Orientis bene imbutus totum se ei dederit, in ea rite versari possit, et materia denique sorine nova apparet, quae celeberrimo FnAEMMO non in rem nta

modo nmplissima, Sed loges quoque et praecepta revera debet. Quaro si hujus aevi Viri docti, Subsidiis cujuscunque generis olim incognitis adjuti, Veterum illorum interpretamenta saei linegotio censore et corrigere POSSint, id studio rei ardentiorierectiorique ingenio non aeque ad Scribendum eSt, ne progredi otili scien tiae. Crevit interea semperque crescit in variis Sueciae muscis

) Rem loquor notissimam, quae si I vcii spreto illi, cujus merita de re numaria orientali nemo umquam denegaverit, saepius acciderit, levior in aliis ejusdem aetatis viris opparebit.

153쪽

mimorum Orientalium moles, praecipue his quinque postremis luStriS, P0Siquam lege cautum est, ne quidquid in terra suerit

inventum, SiVe Sint nuuii sive aliae res antiquae, prius divendatur, quam reipublicae suerit oblatum, ut ea, quaecunque con Ser Fanda esse habuerit omnia, pretio triente aeuto, emat. Hinc factum eSt, ut in regio, quod 1 olmiae est, antiquitatum muSeo, collectiones mimorum ingentes quotannis accumularentur , ei vasta illa plurium millium congeries ipsa sua magnitudine mOnetpe elificae amantes deterrerent. Mortuo jam ΗΛLLENBERGIO, qui, dum in vivis erat, has res mirifico amplectebatur amore, nemo Superfuit, qui earum curam apud nos gereret Singularem, quum litterarum Orientalium studiosi in alias, quod laetiores iis videbantur, regiones inde a studiorum initio abrepti, a numiS, tamquam re leviore, abhorrerent. Diu quidem erat quum mira quadam vi me allexerunt haec documenta commercii, quod intor Orientem terrasque horeales iis intercesserat speculis, quibus historia patriae nondum e tenebris omnino emergere Coeperat. Sperabam enim sore, ut, his monumentis Vetustatis rite examinatis, via tandem pateret, qua ΛSise et Λfricae poeunia in tam dissitas regiones in Vecta esset. Postquam IIavniae, LIND-n nato duce, harum rerum delicias ultimis labiis gustaveram et Parisiis thesauros, quOS numOphylacium regium complectitur stupendos, aliquamdiu inspexeram, in patriam redux nihil habui antiquius, quam ut, quantum in me QSSet, muSeum euscum boliniense in Ordinem redigerem et qualitercunque a me recensitum atque explicatum publici juris sacerem. Volis lubens assensit regia academia litterarum humaniorum , historitae ol

154쪽

antiquitatum, cui liae collectiones concrediise sunt, et benevolo HiLDEDR 1 DI, mihi amicisSimi, qui supremus num ophylacii est custos, auxilio adjutus experientiaque edoctus, rem anno 185sngsPESSuS, intra quatuor annorum Spatium absolvi. Neque tale negotium, quamquam Saepe molestius, Sua caruit mercede. Nam quum sero Sex millia mimorum cuscorum tot enim jam tunc temporis continebat muSeum rogium - SingulOS in Suam

classem digestos, in indicem retulissem et eos, qui similes erant, SeparaSSem, collectionem illam jam antea egregiam ad Onuctam Vidi, ut ea, quae jam prident a Mal in siri, in io disposila et magnam partem ob inclyto 1 ullo bergio in libro VNumis- iii a ta Orientalia)' inscripto explicata, Aoo modo nuinos singulos numeraret, nunc plus l0o0 complecteretur , in quorum numero multi inessent insoliti et rarissimi, nec pauci nondum sediti. Censura etiam eorum, qui Iecti aderant, denuo instituta graVes quosdam interpretum errores corrigere milii licuit, quum lumina adhibere pOSSem, quae FnAEMNIUS aliique Summi Dominis viri liuic materiei affuderant. Nihil mihi serventius exoptandum est, quam ut illam mu-

sei regii insignem collectionem, qua sieri potest fide et diligentia descriptam luce publica donem, id quod mox Sperare licet,

quum regium muSeum in ampliores aedes trans eclum, Spatium obtinuerit numis rite componendis necessarium. Et Sane dignissima milii videtur, quae ab omnibus harum rerum aestimatori hus cognoscatur. Complectitur enim num Os Octodecim certe

155쪽

dynastiarum Λsiae et Λ Dicae, intra annos 79 698, 9J - , 95 1002, IJ cusos, qui omnes omnino in terra Sueciae in

venti sunt Ne vero interim omni harum rerum notitia careant viri docti, operae pretium esse duxi , notabilioreSquOSilam mini OS cusicos, novissimo tempore demum re pertos, prout occuSio eos milii Obtulerit, conjunctim interpretari, adjecta situ aliquorum delinealione, qui prae ceteri S notandi mihi viderentur, considens soro, ut rei aequi judices liaec monetae cuscae studia benigne accepta mite judicent. Quo consilio inito, novus I Olmiam allatus est thesauruS, qui, anno 1845 inter arandum in agro Vetusto prope praedium Gerete puro eciae Farinem in insula Gothlandiae delectus, praeier

uria ornamenta, annulos, fragmenta bacillorum, in minutus partes diffractorum et magnam num Orum Occidentalium multitudinem, quinquaginta Sex dirhemos quoque comprehendebat , quorum Sedecim magis minusve confracti, Omnes Vero' i Praeter hos magnum numerum possedit museum aliorum Orientis nil morum, quibus pretium collectionis non Parum augetur. a) Si integros solos computaveris, summam num arum hie una repertorum 10SO enficies. Simul, ut saepi88ime accidere solet, haud exigua fragmentorum copia invenia est. Inter occidentales, ut a Cel. Hii DEiιRA: Do aecepi, duo erant sue enni, rege

Olavo SL6thon ung Sigtunae cusi; D2 dati ici, annis 1014-1070; lGl0 anglosaxonici, regibus Eadgar, Aethelred Il, Cniit, Harold I Hare sol, Harthaon ut et Edwardo consessore; 7 iri an dici, rege Sithric III; 927 germanici, imperantibus Ollonibus I, II, i II) et Conrado Salieo, praeeipue ex iis terris, quae juxta Rhenanum fluvium nec procul inde sitae sunt; 4 hygant in i, regibus Basilio it et Constantino XI procusi.

Omnia ex argento suerunt. Ex his annis, comparalis dii hemis, tacite concludere li-eet, quo tempore thesaurus in terram sit depositus.

156쪽

valde triti plurimique peri Orati erant. Unus ansulam etiamnunc gervabat integram ; in alio autem extremae ejus partos affixae romanebant. Vero Simillimum igitur videtur, eos sit, in Sertos,n seminis Orientis, ut mos ibi seri, pro Ornamentis suiSSe portatos. Hahilus eorum universus, si reese video, testari vide-

tur, DOS, IOnge lateque QSSe VagatOS, antequam, aliis diversi generis admixtis, ex Anglia ut Dan a geld, vel aliunde in Suociam inferrenior. Λliud talis lonuioris eorum itineris documentum inde

petendum PSSe credo, quod anni, quibus singuli cusi sunt, tanto a se distant intervallo, ut antiquissimus annum misi in BD

i 708l, recentissimus nutum 589 I998l certo exhibeat. Haec

opinio a munero dynastiarum etiam confirmatur. In lania enim

num Orum paucitate undecim claSSOS constituere potui, id quod antea, no in collectionibus maximis, sactum esse memini. Ob-Morvandum quoque est, muliOS hic ineSSe mimos, qui recentiori aetati originem debent , quibus pretium hujus illosauri non parum augetur. Satis enim constat, dii homos post annum 544 955l cusos in Suecia valde rarescere, quare 2G modo in mu-Aeo regio ab anno 546 ad annum 595 notare potui. Λt hἱedocem certe ejusmodi deprehendimus. Inter alios rariores duo quoque adsunt, niter Suaridicus, alter itit, schididicus, quarum classium specimina in nostris torri S numquam antea visa Sunt. Itaque quamvis primo ad Spectu parVa appareat haec quaSi praeda denuo recepta, inter notabilissimas num Orum collectiones in

Sue in reperias merito eam colloca Veris.

157쪽

Octo sepositis, qui aut fragmenta erant minora, e quibus nihil explorari poterat, aut numi, quorum tituli prorSuS QVanu mant, quadraginta octo Supererant, qui sere omnes, Si sa-mani dicos aliquot vulgares exceperis, Vel Singularitate sua vel raritate A se commendabant. Respectu habito ad diversus, quibus adjungi poterant, dynastiuria in claSSOS, sic Sese habue

Ordine hoc classium servato, omnes deinceps describam, brevissima modo annotatione adjuncta. Qui pleniorem cupiantharum rerum scientiam, eam in Scriptis FnmuNII aliorumque sa-oilo invenient.

λὶ Ne offendaris, precor, benevole lector, inter solos cusicos, nurn u vere petile- icum invenire, quem tamen a ceteris orientalibus separare nolui.

158쪽

Vid. Τab I fig. 1. Partem nutrit aversam valde oblitteratam delineare omisi. Λnsula integra numiis munitus est.

Λ. I. Non est Deus nisi UI Alluti unicus,

cui non est Socit S.

'omine Dei. Cusus est hic dii hem in Mahi anno nonagesimo

Deus est unus, Deus micruuS; nec stenuit nec uenitus eSt, Nec

Dei, missus , ut doctrinam relictionemque Neram omnibus religionibus superiorem reddat, etiamsi pluviorum deorum cultores detrectunt. Coran. 9, II. Inter ceteros hic eximium locum obtineat oportet. Non aetate modo primus, Sed loco etiam, quo custis est, notabilis et adhuc in editus primum, ni fallor, oculis numismalicorum On

159쪽

sertur. Duos nunc possidet regium museum dirhenios, in hac urbe cuSus, par nobilissimum. Λnno 1840 inter stupendamnum Orum cuneorum copiam, qui in insula Oolandi se inventi sunt ' in, fragmentum Osrendi dii hemi, qui in Malii e usus, ex anno modo Ser Vahat, e quibus litteris tumen annum sol 715l sacile ossicies. Lilloris ad me datis, cl. FRAEHAIUS eum ineditum et rarissimum declaravit, id quod eodem jure de praesente valet, ut ex libro riusdem Fn EMNII, Uuinque centuriae etc. inscripto apparet, in quo annos tantum Bl, 92, 98 et 29 in tiuitiis Omajjadarum Muli ilicis afferre potuit vir venerandus. De nomine urbis IIcllii, quod frustra apud geographos Orientales investigavi, in commentatione de Mus eo Spre Wit -κiano p. B5 sqq. erudite ille disputavit et non sine magna veritatis specie contendit, hac appellatione mine latium, Iracae per-esicae urbem, caput Medise antiquae, de quo paullo post hic mentio erit, significari. JEκ1D SECUNDUs aut IIiscuan Rhalisu.

2. Vid. Fab. I sig. 2. Num us perforatus et valde praeci SUS.

Λ. I praecedentis epigraphen hahet.

Λ. II. seque ac margo, easdem ac N: a I praebet inscription S. Num us lacerus et, teri in sere parte amisso, duobus d Os ,rmatur sornininibus, quorum alteririn, anni numerum primum

H in nauseo regio, ut celeri a me hic cilati thesauri, jam servantur.

160쪽

perrumpens, litterarum ductus nimis dilatavit. Nihilominus satis superest, quo Vocabulum hoc loco bene agnoscas. Duod At ita est, Dumus est rarissimus nec antea in Suecia inventus,

quid Z quod ipse Frietinius, qui in Quinquo Coniuriis' p. 295

primus ejusdem edidit exemplar, id in nauseo hi ita Dico Londini solum invenire potuit. Ceteroquin, id quod satis superqueConStat, numi in urbe Wdsitin, quae anno 84 l705J prope Tigridem condita est esse RiTTEn, Erilhun do, I h. X p. 188j, anhalisis una: iudicis cust in terris septentrionalibus valde frequente' inveniuntur. Museum regium jam sequentes exhibet

annos: 80, 87 , 88, 92, BI, 95, 96, 98, 99, 106, 107, 12, 116, 117, 120 126, 128 150. Num Ophylaciuui

I. I id. I ab. I sig. 5. Numus perforatus, contusus, diruptus Pauda modo legenda Ser at.

centesimo ot vigesimo in margine exteriore: - A - Dei