De statu politico; secundum praecepta Taciti formato: scriptum meletema. Joan. Tobias Geislerus

191쪽

connexa per se: progressi longius sit Vit-

tus, imperans parti animi, quae obedire debet, ut Servo Dominus, Imperator Militi, Parens Fili, Lux&Lumen Vitae, lib. . cassi quaestioli Motus celer Cogitationis, acumenta solertia, quam Rationem vocamus, i. Me Natur Deorum,quae cum adolescit, Sapientia est, Ab i. de L. Ea summa Ratio est Sciapientia bonis civis, commoda civium defendere; non divellere. atq; omnes eadem sequitate continereo cer. lib. a. cior Sic laetiorem refert Tiberium Tacit. lib. a. c. 6 . quia pacem Sapientia r-maverat. Ita lib. a. hist Cas. Paulinus describitur cunctator Natura, cui cauta potius consilia cum Ratione quam prospera ex casu placuerunt. Et quanquam Ratio etiam Modum denotet, ut videre licet lib. s.

Anii. c. ari talib. I. c. 6. hic tamen pro Prudentia sumi, quis non videt suae enim Ratio de Consilium, Artes sunt Ducis propriae, inquit Antonius, lib. 3. IAN. cap. 2 o. ea etiam est Status seu Reipublicae qualiscatae. Vocatur Ratio Reria inib. I. s. c. 83. Virtus, Seneca epist et . Modo latius Virtus funditur. Regna, Urbes,Provincias temperat, fert leges, colit Amicitias, inter propinquos liberosque disponit ossicia. Dicitur Sapientia Tacito lib. i. unal. c. 28. Ubi rebelles Milites languescente Luna perculsu

192쪽

non nisi Germanici Sapientia componi posse, subdole docet Tiberius d. l. a. Ann.

c. 3. u. 6 . Sic dicitur, quod Sapientibus quietis Sc Reipublicae cura , lib. i. hi p. c. 88. Ita Prudentes in Concreto Sapientes callidi temporum vocantur sib. uua c. 3 3. Quo Vitellius beneficia dabat immodica, ea Sapientes cassa habeant. l. hi p. c., s. s. l. Diximus supra cap. i stationem

Status jam tum Aristoteli notam fuisse ipsa verba Latina in Tacito fundata, ex hoc

Rationem Status erutam credo recomprobo. Ita hae i. N. Zor. c. . notanter iacterum antequam destinata componam , repetendum videtur, qualis Status Urbi , quae Mens Exercituum, quis habitus Provinciarum, quid in toto terrarum orbe validum,

quid aegrum fuerit, ut non modo Casus Eventusque Rerum, qui plerumque sortuiti sunt, sed Ratio etiam , causaeque noscantur. Eidem etiam dicitur in Statu militari

Ratio belli, lib. 3. IAB. c. SI. s. s. Videtur autem Rationem Status aliam esse corruptam, aliam rectam. Ita est eorum , qui non observata Justitia , caete

risque Virtutibus Politicis omnia pro DO-

193쪽

minationem augenda per a d nefas po-

, tentia, moliuntur sede qua dixi cap. S. 6. Vera autem Ratio Status est , quae illes a Pietat ei Iustitiari secundum Prudentiam clxilem, Rempublicam moderatur, qualem Saniores Politici observant. s. o. Talem igitur ex Tacitis. A. adductis verbis facio Definitionem Rationis Status iatio Status est Prudentia Rempublicam civiliter temperandi. Placet Definitionem exammare. Dicimus Rationem Status esse Prudentiam. Ratio est Arbitra bonorum: malorum, ut Seneca scribit, Vm. o 6. med Prudentia etiam est Cognitio eorum, quae Homini,quae

Reipublicae obvenire possunt bona mala, ut patet ex Ethicis. Errant proinde, qui cipe Ius Dominationis, vel per extraordinarium Remedium, vel per certum quendam politicum Respectum ad Rempublicam

Rationem Status definiunt. Jura Dominationis contra iis commune asserunt multiuat Ratio Status non contra Jus commune, sed tantum inae jus temperamento. Qui eX-traordinarium credunt Remedium , in omnem Rempublicam extraordinario modo regendam statuunt absurdum. In ordinario etiam Modo Rempublicam regendi fundata Ratio Status sequeretur minalias, sisne rudentia. Itatione pota egi

194쪽

rta fri ordinario modo Rempublicam. Ite um absurdum. Qui certum Respectum ad Rempublicam dicunt, certo Rei Rationem Status tantum attribuunt, quae universae Reipublicae attribuenda . Nec respicit Ratio Status, sed temperat Rempublicam Prudentia forma Respectum illum ad Rempublicam, an bonus vel malus, E. non est ipsa Ratio Status, quae hunc Respectum dirigit nec ejus Genus , quale sub se hoc modo Rationem Status comprehendere nequit. g. 8. Ratio haec Status attendit Rempublicam principaliter non casus quosdam singulares tantum incidentes, ob quos novum inchoandum Regimen , vel Imperii nova Dispositio deliberanda Tumultuantibus Exercitibus credit Tiberius periculosam Severitatem, flagitiosam Largitionem, seu nihil Militi, seu omnia concedcrcntur, in ancipit Rempublicam esse,i. i.

nai c. 36. Ita lib. . o ua l. c. o. queritur

Idem, in piaecipiti Rempublicam esse , si

praemia Accusatoribus denegentur, UOmodo, irritas Leges, credit Idem Vide Rempublicam, quam pro Ratione Status tam curiose pensita Tiberius Circa casus etiam pro tempore emergentes versari, non negandum, de quibus dicturi s. xiv. Fit vero hoc per accidens, cum per seRespublica sem, per consideranda. s. Con-

195쪽

s. s. Consistit autem Ratio Statiis in Temperamento Reipublicae. Qui prudens

est, dc temperans est, Senec. ep. 8S. E. Prudentia Temperantia. Moderationem Iapientiam an Lepidi celebrat Tacit. lib. 6. ii l. c. a . ut merialis, cum salubri temperamento Domitianum, ut vana, Imperium pueriliter cupientem eludit , lib. . histor. c. ult. Cum autem Aratori aliquod onus imponitur , non omnes, si quae praeterea Facultates, sed rationis ipsius is re Ratio consideranda est, quid ea sustinere, quid pati, quid dicere possit ac debeat, Cicer bb. 3 in Verr. Ita Ratio Status in Republica pro Temperamento. Non in Pertinacia, sed in quadam Moderatione posita est Ratio Sintis cicer. orat pro Cn. Planc. Nun- quam praestantibos in Republica gubernan da Uiris, inquit Merri lib. i. Epis . o laudata est in una Sententia perpetua Mansitori sed ut in navigando Tempestati obsequi Artis

est, etiamsi portum tenere nequcas tactam vero id possis mutata velificatione assequi, stultum est, eum tenere cum periculo cursum, quem caeperim,potius quam eo commutato, quo velis tandem pervenire reiccum omnibus nobis in administranda Republica propositum esse debet. Et orat pro . Planc. Neque inconstantis puto, sen

tentiam tanquam aliquod navigium ex Reipublicae

196쪽

dublicae Tempestate moderari. Ego vere haec didici, haec vidi haec scripta legi, haec de sapientissimis clarissimis Viris, sin hac

Republica, dc in aliis civitatibus monumenta nobis literae prodiderunt, non semper easdem sententias ab iisdem, sed quascunque Reipublicae Status, Inclinatio Temporum Ratio Concordiae postularet, esse defendendas Id ibid. Habis hic clarissime dc Temperamentum moderamen Reipublicae Inde celebratur Tiberius apud A SIC ob. 3. Anu. 6s quod fuerit prudens moderandi cui nota Vulgi Natura, quibus modis temperanter habenda, callidus temporum Sc Sapiens creditur l. rara c. 3.

L. Piso Pontifex nulli os servilis sententiae

Autor, quoties Necessitas ingrueret, sapienter moderans, commendatur eidem . 6.

Pater Pisonis , cui praecipua ex eo gloria, quod Proesectus Urbi recens continuam Potestatem, insolentia parendi graviorem mire temperavit. Quando Idem i. a. re r. xv. s. Vespasiani de Muciani mores describit, egregium dicit Principatus Temperamentum, si demtis utriusque vitiis, solae Virtutes miscerentur. Manius Lepidus i. 3. nual. c. so censet, quod Suppliciis: Remediis Principis Moderatio temperet quo

modo es vidius Priscus Moderatione plum

197쪽

O. Istra, quam V perfecit, lib. Vet. . nues.secus atque Felix . . . a. qui non pari moderatione egit cuncta malefacta sibi impune ratus, quia magna potentia subnixus. Erravit errorem Politicum Tibernis apientior, qui in oratione sua, qua udicium adversu Pisonem instituit, usus dicitur Tacito meditato Temperamento I a. Anna c. a. quod Caractastis l. ira Annal. c. I. deplorat dicens: Si quanta Nobilitas: For- thina mihi fuit, tanta rerum prosperarum

Moderatio fuisset, Amicus potius hanc Urbem, quam captus venissem Valens,orta,composita seditione Militum , utili Moderatione, non supplicium cujusque poposcit ac ne dissimulans suspectior oret, paucos uacusavit , gnarus , civilibus bellis plus Militibus, quam Ducibus licere, I resor. c cis Ubi Vectius Bolanus Britanniae praefuit placidius, quam feroci Provincia di-onum est, temperavit Agricola uia suam,

ardoremque compescuit, ne incresceret,peritus obsequi eruditusque utilia honestis

miscerea Tutat in Agric. c. S. Ex his uis apparet, Statum in Temperamento conlistere, quod semper media via incedit, ita ut nec laedere, nec parcere videatur. Quo observato effectus ex antea dictis perspicuus,&bene Imperator de II Nov. . a. x ad humanae Naturae varietatem tam quod semper

198쪽

manet.

s. o. Ratio Status utem temperat Rempublicam, sed civiliter, vel secundum Artes civiles. Sed quae sunt Artes illae civiles trici licet, quae aptae temperandis animis, ob quas Drusus laudatur l. 3. . unal. c. 3I.

Et civilis ille , qui utrunque se Respublicadat, vel Fortuna permittit , se aut explicat, aut contrahita ut iudicat Seneca de Trau-quilli uim c. g. Tacitus lib. . . unal. c. g.

de Germanico dicit, quod ipsi fuerit civile Ingenium , quale Regnantibus in aliis sui similibus minime placere credit Idem lib. a.

uua c. ia atque optime mira Comitas.& diversa a Tiberii Sermone, vultu, adro rantibus, obscuris De Tito l. a. Hi p. c. s. dicit, quod Natura atque Arte compositus

alliciendis etiam Muciani Moribus, quod Tribunos Centurionesque, Vulgus Militum Industria, Licentia per Virtutes, per Voluptates, ut cuique Ingenium,adsciverit. Italicivilitas l. xi Annal. c. i 6 describitur, quod Germanorum Rex, nullis discordiis imbutus, pari in omnes studio egit, modo Comitatem 'emperantiam nulli invisam, saepius Vinolentiam ac Libidines, grata Barbaris usurpans. Ita Augustus . L. nu. cap. q. civile rebatur misceri voluptatibus

Vulgi sc crito Populum molliter ha-

199쪽

vorem vulgi Reipublicaeque Piso per Civilitatem acquirit,l.xv Anu. c. I. Ita eniim Tacitus Claro apud vulgum rumore fuit per Virtutem, aut species Virtutibus similes. Namq; facundiam tuendis Civibus exercebat,iargitionem adversus Amicos, ignotis quoque comi sermone congressuri aderant fortuita, corpus procerum, decora facies quae certe sit non faciunt,tamen commendant Civilitatem alteque ipse lenitati Magnificentiae, taliquando luxu indui rebat. Optima deerantu Gravitas Moriarii Voluptatum Parsimonia milionis Civilitas, ubi spem Successionis in Imperio cohitat , dc Studia Militum ac haec obtinendum affectat, describitur l. i. Hilior. c. 23. Scilicet Otho in Itinere, in agmine , in Stationibus, vetustissimumquemque Militum, nomine vocans,ac memoria Neroniani Cosinitatus, Contubernales appellando , alios agnoscere, quosdam requireres, cpecunia aut Grati a juvare, inserendo saepius quaerelas, ambiguos de Galba sermones, qua que alia turbamenta Vulgi. Satis civilis hoc in casu Otho Titi rursus Civilitas habetur l. s. nitor c. i. ubi jam majore vi famaque evitatque lib. 2. Histor. c. s. clarus militia

200쪽

isi privatis uti iussi rebiis, certantibus provinciarum s. Exercituum Studiis : Atque ipse ut supra Fortunam crederetur, inquit acitus , decorum se promtumque in armis ostendebat comitate dc alloquiis ossicia provocans ac plerumque in opere, inagmine, regario Militi mistus, incorrupto Ducis Honore Agricolae civilitas habetur

apud NoBr. c. 6.8. s. in quibus digna reperiuntur notatu Germanicus cum in

gyptum venit, multa in Vulgus grata usurpat, sine Milite incedere , pedibus intectis, di pari cum Graecis Amictu , lib. 2. Annal. cap. s. Vitellius quidem hanc civilitatem etiam exercere discupitu sed dispari Successsua Etenim I. a. ilior cap. s . Comitia Consulum cum Candidatis civiliter celebrat, omnem infiniae Hebis rumorem , in Theatro, ut spectator, in Circes, ut Fatator,

affecta; ic quae grata sanes populari, si a

Vis tutibus proficiscerentur. Memoria Vitae prioris , indecora xxilia accipi cbantur. Caveati. quisquis est Magnatum, hanc Maculam habeat. Solum Fundamentum Civilitatis Po 'itica Virtus Corbulo omnium ora in se vertit, corpore ingens, verbis magnificus, super Experientiam Sapientiam, etiam specie inanium validus, i i 3. Annal.

. . . Ptolomaeus AEgyptios insigni moderatione tu favorem ii sollicitarumit.&Resci