Institutiones imperiales, erotematibus distinctae, ... Ant. Perezius

81쪽

LIB. I. IT X X III. I T. XXIII.

De Curatoribus.

Finita tutela, quia puberes, sive astu text. h. li sive oeminae, plerumque adhuc ejus aetatis sunt, ut nec otia sua tuerita adminiitrare non pollini, cum

sit fragile, infirmum laujusmodi aetatis consilium. multis captionibus suppositum atque insidiis expositum rideo dari illis Curatores

solent.

est Cura sive Curateia

Est potestas in capite libero, ad tuenda atque administranda negotia bonave, vel illius qui pubes factus, adlauc ejus est aetatis, ut ea ge rere non possit, vel alterius, qui ejushaodi citra indiget, jure civili constituta.

Abibus, O a quibus dantur Curato- O quot lex es Cura Z

Dantur in primis, masculis quidem puberi- in triti is O foeminis viripotentibus , usisse ad Ue smum quintum aetatis annum completum ridque vel a Lege, vel ab ordinario niagistratu , a quo tutores dantur Testamento vero curator non datur quia jus potestatis est mere per sonale, nec causam bonorum contingit. Vnde non debet licere patri disponere de bonis puberum, quibus jam est aliquod animi consilium neque enim voluit Lex XII abi, vim doeflectum patria potestatis, post mortem patris extendi ultra pubertatem. . iusi pater curatorem dederitin eum citra l. s. c. e quisitionem Praeco confirmabit Ius enim confirm.

82쪽

co IT. I 14 UT'. etκ Dacentem Optime liberis si iis prospecturum Arist. l. c. Iifidit, cum eos naturali propensione, tam-6. Eihi. quam quid ex se ipli, amet. Duplex ita alieeli Cura, Legitima, Pativa, nulla eua mentaria, saliena directa.

Danturne invitis adolescentibus ratores

cilli tales perse uim habeanteilet enim quaedam veluti famae

aut re

i tibiii. intellectum laesit , dc in uria, non permittere liber nomini, de se satis confidenti, rerum uarina admi- i. - nili ationem Polliint itaque adolescentes , si Mi vesint, abi oue curatoribus vivere, , si petierint dari sibi curatores, non coguntur tuac, vel illum accipere, sed luem elegerint ipsi: praeterquam in litena ad quam accipere cur torem coguntur, ne judicium reddatur illusoli Lura, cum minor legitinam personam lancti in judicio non habeat, de lata contra inclfensos minores sententia non teneat.

Qui in uter sub curis sunt

i, Furiosi desprodi i licet ima ores annis sint, in curatione lunt agnatorum ex L XI abb. Ra toeli, quia tale arebit tuis superesse in possitnt cum furiosis nulla sit volunt. nullus sensus. In prodigis est 'idem consen- i sus, verum ad bona quod attinet, furios alia a- cere exitum dictuitur ideo caue consulendum iis fisit, i, in egestatem deducantur. Sed Qt in dat naente' c.' pris, furcii. natas, qui perpe- tuo morbo laborant, Nique inepti dc impa--ἡ re sunt rebus sitis adminiitrandis, curatores

stram iu durat in hisce personis cura r

Quoad vitium durat mentis aut corporis: . Ita talea nullo ari corpori aut mentis vitio

83쪽

LIB. I. TIT. XXIII. praepe iti iusti impediuntii a libera reruini. r . dispositione. Quod iniuriosis procedit, naodo . si de simpliciter e ceperint mentem non etiam 1 curat tantum dilucida habeant intervalla Nam licet far. quidem interea sua gerere negotia possitat non tamen cestat cura , ne sit necesse .eptu, curato rem conis tuere Prodigis quemadmodum decreto Iudicis interdicitur bonorum admini strati , ne temere contingat aliquem hac nota adspergi ita dc decreto eadem remituenda videtur, eo simulata morum mutatione contingat, prodigum in diaetanum liuidere.

Dan tarne curatores solis prιberibus p

Biterdum S pupilli seu impuberes curatores Dite accipiunt ut puta, si legitimus tutor,Vel testa ditis. mento datus, vel a Praestide, non sit idoneus, si non ex ad tutelam gerat, ut removeri debeat oti da evel si tutor datus non in perpetuum, sed ad iij. εἰ tempus, tutela habeat excusationem ti alia .illa caula impediatur his enim casibus cdari curator solet, non uror, quoniam habenti et iti tutorem tutor non dattir sicuti patrem ha P . benti pater alius dari non potest Tutor quip- ''re , qui vice patris est , personae datur, quae est ut dividua. Loque fit, ut plines uni non tinctu tores, nisi quatenus pro uno habentur, veluti simul dati ab initio Verum curatorem haben P iri, quo minus curator detur, juris regula impe di mento non est tantum enina datu rebus in ministi randis, non personae. . t

Ωuod si tutor vel a Uer a valetudine, et elata necessitate impediatur, Gomodo consuletur pupillo '

Tunc Pericillo tutoris, ac decreto Praetoris S qti a Vel Praesidis, pupillus vel absit , vel cluod At ii . tantumdem eli, infans sit, qui absentis loco itisti. cst, perinde ustuic suo constitui debet Actor, . .

84쪽

c: IN sTIT IMPER. I. 11 . f id est, adiutor vel administrator. Ideo vero de R. I. Imp. ait, constitui potius actorem, quam pro curatorem , quod procurator peliculo ejus liti-L 14. sciet, cujus est causa actor vero periculo ejus, de ad a quo constituitur , rem gerat: atCui non po- min. tui. testin praedicto casu pupillo constitui actor, nisi ipse pupillus sit praesens, di possit sari. I T. XXIV.

De satisdatione Tutorum

& Curatorum. Tutoribus DCuratoribus haec tria sunt communia Satisdatio, Rem pupilli vel minoris salvam fore Excusatio

ab onere tutela vel curationis; Remotio tutoris vel curatoris, tam

quam suspecti. Gid est Sati datio, cur necessaria o quad

Atisdati est cautio, qua se datis fideiussori-

ribus deindemnitate pupilli. Non enini satis est, quod bona onania toris pupillo tacite sint obligat, sed oportet insuper cavere, Rem pupili silvam fore, dato fidejusbre. τὸ est Cur Oppi si oratione bonorum non defungi bie Ah i quidum per eam amplius praestet, uxta regulam , Plus cautionis in re est , quam in intersona. Ideo uia retoria satisdationes,

rui personas desiderant pro se

interυenientium: O neque pignoribi quis, neque pecunia, vel auri, vel argenti depositione in icem satisdationis fungitur. Itaque ne pu-ἰa. g. η illor me eorum , qui in curatione sunt, ne-3 ali 0 gotia curatoribus intolibusve consumantur,

85쪽

LIn I. TIT. XXIV. omnibus modis prospectum cautumque est pii pillis minoribusve.

Coguntur-ne satis re indistin D

omnes 'Nullo modo. Non tutore testament Dis C r. h. tquia siles eorum diligentia ab pi testato L. .dere approbata est quae approbatio est pro satis- qui

datione. Item tutores vel curatores ex inqui- satis mastptione dati satisdatione non onerantur : quia ded.l. I .hadonei electi sunt, fides nouisitionis pro . si vinculo cedit cautionis Satis dare igitur co detur guntur tutores legitimi, vel dati sine inquisi- curtione : alioquin ab administratione prohiben- datis tur quae ab piis gelia sunt, nullam obti nent firmitatem imo Wremoverita ut eius . de rosunt, sine nota tamen, nisi Laus appareat Attilo Possunt etiam coerceri captis pleno bin , vel ut inuictae dictione. Non enim potest dolo carere en qu imperio magistratin non paruit. A.

ne Atetim gerent Eo casu potest unus contutorum vel concu- sp

ui er e satisdationem, deindemnitate a f.

pupilli, vel adolescentis ut sic causa cognita deca ceris praeponathii , solus administret. Quod ut ui

Gid sinem eorum siti. Erat

Tunc, quidem adscriptum fuerit a testato qu Ire quis gerere debeat, ille solus administrabit: nemo. vel si non ierit adsta prum , quem major pars l. 26.3 r. elegerit. Sin autem ipsi tutores dissenserint cir ssi est. si ea eligendum, tunc Praetor partes suas interpo

'ς 'Ri administrare. Si l . . in

zi nec Praetoris definitioni acquiescant, italint de omnea gerere, quia fidem non habeant Hecto, admira.

quam t. t.

86쪽

permittetiri acina inistrata O. L itim tamen,

ne se muto distinctione dc aemulatione impediant.

Soli- ne tutores vel curatores administrationis nomine tenentur 'S. si Sciendum est, non solum tutores vel curato-dum. Let res, qui gesserunt, singulos in solidum conve-C.des afui a pupillis vel adultis posse, seda iis non

dejus. sussicientibus, eos, qui non gesserunt, tum ha tator redes tutorum vel curatorum, deinde dejust ,- rei eorum haeredes. Qui omnes si non sum-ciant, excultione facti, tuac in ipsos magistratus, qui aut omnino titis lari non curaverint, vel non idonee passi sint caveri subsidiaria a-ε t. c. ἀ etio est quia datur in subsidium S tillimumma hi refugium , atque etiam in in agi si acitum haere- .e no e 11 e tenditur.

At quomodo tu haredes r

/. . 6. Non quidem illi similiter tenentur, ut ii fi de ma nugistiatus, nam nec haeres totis negligentiaeri' nomine tenetur: nam magii latus in omne con P. coiculum succedit, haeres ipsius dolo proxime culpa succedaneus est

Cur incumbit si rei probatio '

fle . Non pui illo inciurabit, ut doceat, fidei usi , h. t. res sol vendo non fuisse, cum acciperentur, sed magistratibus , ut doceant , eos solvendo l. r. 6 ii fuisse. Qui tamen, si ab initio tutorem dederint idoneum , vel fatis exegerint, quamvis postea d.t lapsi sitit facultatibus tutores, vel si eluctbres, nihil est quod eis qui dederunt, imputetur:

non enim debent niagistiatus futuros casus, dct i 8s j fortunam pupillo praestare, cum non possint Vi-

87쪽

Gmam magi ratin hac Arione conveniri possunt

Illi soli , liu satisdationem solent exigere, ev. uales luat inseriores magistratus non autem in n. l. Majores, quibus jus dandorum tutor timest, or i.*.r Cp ismodi iuri Prafectus Vrbi, Praetor , Praese L . .:.rovinciae quoniam hi ex aliorum relatione lutores dare, M. fidei usibres admittere solent.

De Excusationibus Tutorum,

vel Curatorum. Quamvis Tutela ac Cura fit munus .i M. PVblicum, gerere tutelam extra H l/' ordinem cogi tutor possit tamen ex certis caulis , conceditur X cusatio vacatio ab oncretu telae vel

cura .

es Excusatio

Stallegati justa legitima cause

quis a tutelae, jure data , liberari tutendit. Quibus enim casibus tuti a jure data non est,ea nutilis est ipsi, ure , neque opus est excusatio gae. Alias, post uam tutori jure decreta est tu-hel , adeo necesiarium est illius mimus, Ut nec quili iam illud detrectare possit, niti justas ex- usationis sua causas adferat.

mot sunt Excusationum causa

Varii quae partim ad fortunam referri ossunt , veluti numerus liberorum , numerus tutelarum , paupertas, administrati restium, Fisci, absentia Rei p. causa, Potestas, Militia vel ad animum, ut is cinoris tura pupillo injuria , inimicitia capitales interi pati cm pupilli tutorem , imperitia uiterarum proseisio artium liberalium Vel

88쪽

yel ad corpus, ut adversa valetudo aetas na. iora annis, c. Iustinianus hic septemdecim causas proponit hoc ordine . . Est umorvi libιrorum , trium Romae, an Italia quatuor, in Provinciis quinque oc litidem superstitum.Cujus ratio consistit in cu-c qui N Olicitudine propriorum liberorum ut num. lib. δ' 'in non sit,patrem ab illa nati irati cura dis- . Huc 'Uti sui relictis, opem impendere exta

ui liberi prosunt vel non prosiunt

s.sed ad . Prosunt liberi exieritimis nuptiis procrea- optiυm ti illegitimi vero, vel adoptivi non prosunt, quia per eos non augetur respublici, ideoque I.a. f. 3. vorum nomine praemium nullum debetur.

. . t d adoptivi prosunt naturali patri, non l. et 'ebent autem duobus simul prodesse. Nihils advi inferest, in potestate sint liberi, an emancipati, a P Olli tradu vel ulteriorisci namin nepotereat sili prosunt avo , mortuo ipsorum patre,

i. a. c. qui '' in plui e pro uno reputentur,in patrem renum. l. si ext iv xvn Dico, ex filio a nam nepotes ex .aeetis . ai non prosunt, quia non sequuntur avum.

M soli superstites ad tutelae vel curae excusa- Hrin prosunt, defuncti non prosunt nisi isti, - ' nn is fuerint ei ina pro repu-

, ,h Q unx, in perpetuum per gloriam vi ib, ita in viliguntur, in animis hominum admi antriuii ex soli prosunt, non etiam ii, qui per caulam belli parentibus abrepti in obsidione

forte perierunt.

II. Administratio rerum Hsci. Ita enim Marcus Antoninus qui Philosophi nomen D.Mar sortuus est in Semestribus rescripsit, tun, qui 'nisirat, a tutela, vel cura, quam- d. . . diu administiat, excusari posse. Ratio hujus

I aevoc est, quia Procurator fisci quem vocamus The-mun. I. sciurarium Principis munus gerit personale clid θ.t, publicum, quod dccolporis labore, lanimi soli-

89쪽

LIB. I. TIT. XXV. vlicitudine vigilantiaque perficitur, exerc- ut merito ab alio se excuset, quamdiu adistrat Cessante autem administratione, ces etiam debet excusatio.

Ia Absentiam. ipublica causa. Ratio po- est in favore Rei pubi culus utilitas per tu set

e munus impedire u , imminuereturque.

eversistatim recipiunt onus tutelae. Quod au-

em aliquibus post reditum, anni concedatura acatio, hoc intelligendum de nova tutela sus icipiendi, non de veterr , ante absentiam susteis ta, post reditum recipiendari perficienda. IV. Potesta: conjuncita cum dignitate qua nurrem ii habent, qui sunt in naperi magistraxu , potesta naajorem honorem gerunt: qui quidem a rem. 1s.cipienda tutela se exciis are possunt, susceptam Oci . f. amen deserere non possunt. Edilitas non ex i, laisat, sicut nec Senatorius ordo sinepotestate. I. 1 Θ.ς sagistratus municipales, qui interdum pote-R S ates dicuntur , olim non erant immunes a tu fr elae onere, siquidem dari poterant tutores, sed arxcutiationem habebant. Magistratus vero, qui ut obi rondum administrat, sed administraturus est, escas. a uicta exculationem non habet quemadmO stilum neque is magistratus, quem qui jam de-

V. Lis tutoris vel citratoris cum tu illo me,

ea illi , de bonis omnibus, vel maxima eorum I arte, vel si de haereditate controversa sit quia Lib qui talem litem exercent , saepe inimici solent si si capitales atqui non expedit pupillo tutor xcusat, quam omnino removet a tutela nisi ili mater, avia, quae videntur esse extra O-2Mnem suspicionem At tutor, qui litem habet, facile

90쪽

INsTIT IMPER. Nose l. facile posset .. e minorein , quena, cisiisve 71 res, inpol . l.lbet. 96. VI. Numerus t itelarum. Nam ita oneras .item tutelae non affectatae, vel curae, praestant Vaca- tria. l. 2. UOnena, itantillia administrantur, quia tutor .ult. curatorve aliis N istis non posset commode u-jeqq.j percile nisi affectaverit suscipere i flectata: eo. enim tutelae, id est , modici patrimonii, non censentur oneriise uti nec honorariae plures siquidem tutela non facit numerus pupillo- paxi in Oniorum separato confi- cie indaritim reddendariimque rationum dissi-. le resin fratres consortes, id est, quorum indivisum adhuc est patrimoniuna, una erit tutela; sin tres disibrtes, tres tutelae

P U iii an quae imparem se oneri injuncto posse docere quia vitae sua necessaria in dies I conquirere debeat, de tales sint pupilli faculta-II ' quae non permittant tutorem ab administratione abscedere. VIII. Adversia taletudo. Igitur squis P F ς rore ibi sontico morbo ita affectus sit, ut ne V V quidem suis negotiis superes possit, a tui Q io excusatur incivile enim est, ut, qui alieno arti' chm xilio in suis indiget rebus,alios regat. Caeterili rapi out valetudo est, vel ad tempus,vel inpellic n. O. t. t L mian cita concedi iur excusatio. q Imperitia iterarum , negotionim im-m rbo. peritiae conjuncta Nam si rerum forensium sit peritus tutor, licet literarum i inperitus, poterit liter. l. 6. ad administrationem tutelae susincere, cum poss sit vicaria opera amicorum ies notari is uti, in D.t. ut conficiendo inventario&conscribendi ratio- nibus, quarum confectio tam dis Scilis non est, aucep. c. quam negotiorum procuratio. vitrio seu malevoletitia testatoris. Nam,t. . di p. si pater propter inimicitias aliquem testamento c. p. 3 tutorem dederit, ut cum implicet periculo ne L Item otiorum, quae sortassisa conomine rinio uit