Catalecta botanica : quibus plantae novae et minus cognitae descriuntur atque illustratur

141쪽

MISCELLA NEAE. 22 Tridibu g. a. Romis breuioribus. 3. Filamentir debilioribus et facile disrumpentibus. Conferua marina nodosa lubrica, ramosissima et elegantissima rubens. Di . Histor. Musc. pag. 3 S. I. ab. I, fg. Ab amico suauissimo Trent sil hanc sane elegantemptantulam communica idua habeo, qui ad littora maris septentrionalis Ducotus Ot suburgici illam legit. Differt ab antecedentibus I. Froudibus robust ioribus,

paulo crassioribus, rubentibuS, siccitate purpurascentibus. a. Ramir ad apicem magis attenuatiS. S. mmulorum Ue

licillis euidentioribus, distinctio1ibus, exacte globosis.

Conserva alpina lubrica, filamentis nodosis caeruleis. Dili. Hist. Musc. p. 38. Tab. T. si g. qi. In lacubus turtiosis prope Leelum Ducatus Bremensis primo obseruauit hanc spectabilem varietatem dilectissimus Profi Meriens mihique in loco natali ostendit. Stratis vagis, ramosissimis, densissimis, saepe ad aquae

superficiem libere natantibus, palmaribus et inaboribus, subrotundis et quasi caespitosiS, e fusco vel etiam Rauo- viridibus, versus peripheriam saturate et quasi ex caeruleo viridibus, siccitate colorem retinentibus. Differt insuper ab antecedentibus I. Filamentis longioribus, ramosioribuS, robristioribus, nodis quasi obliteratis primo intuitu teretibus et fere continuiS. a. Ramis elongatis, divaricatiS, Versus apicem e caeruleo saturate viridibus, nodulis euidentioribus et distinctioribus, quam in trunco et ramis majoribus, dem bilioribus et flaccidis. Observ. Ob ramorum et ramulorum copiam et densitatem toti caespites non rite in charta explicari posse

sunt, sed siccitate Lollabuntur ita, ut rami a se inuicem

142쪽

inuicem distingui nequeant; hinc ramus tantum chartae vel vitro imponi debet.

Equi se tum eburneum scapo fructi sicante nudo demum elongato in frondem Verticillato - ramosam: Vaginarum dentibus subulato-setaceis. H. Telmaleia caulibus aequalibus teretibus, laeuibus glabris: fructificante simplicissimo, albo - rubello marces center sterili ramoso, fistuloso-poroso, albo; ramis sub quadragenis, octos ulcatis; sulcis alternis in aboribus; dentibus vaginaram sulcato - se taceis, scariosis; vaginularum qUaternis, dorso sulcatis. Ehrhuri Hannoev. Magag. Stuck I S. P. 28 T. IT 8S. Bei trage Band. 2. P. I Sy.E. palustre tenuissimis et longissimis setis. C. Benh. P. X 6. Prodr. P. et . E. longioribus setis, palustre. C. Bctu . Pin. P. I S. Hippuris. Lobel. ILOD. P. Sili. Scuus fructificii is primo apparens, ultrapedalis, digiti crastitie, erectus simplex, teres, glaber, eX albo rubicundus, lineatus. Vst in re ultra unciam longae superne dilatatae, fere unciam latae, striatae, sulcatae, albae, inferiores approximatae, sibi contiguae, supremae distinctae, ad medium fere multifidae: dentibus semita ociam longis, subulato- taceis, scariosis, rubicundis, demum fuscis. ico terminalis, oblonga, superne attenuata, Obtusa, tereS, ad quatuor uncias longa et unciam fere lata. Cusulae verticillatae, densae, rosei coloris, longius pedunculatae. Semina coerulescentia. Semine disperso et spica marcescente, demum Corrugata Vel decidua, scapus elongatur in frondem verticillato- ramosam, saepius ultra tripedalem, erectam, strictam. Causir fistulosus, porosus, teres, glaber, albus, nitida S et

quasi politus, basi crastitie digiti, sursum versus sensim ma

143쪽

FILICES,

12sgis attenuatus, inferne ultra pedem nudus. Romi simpli- ces, in verticillis densissimis plures, triginta ad quadraginta, ad vaginarum basin egredientes, erecti, stricti, palma non raro longiores, caulem longe superanteS, tei UeS, fili formes, saturate virides, octosulcati, sulcis alternis profundioribus, hinc tetragoni, retrorsum scabriusculi. Vog:-m ne quadridentatae, dorso sulcatae, remotae. O erv. I. Planta hiabus generis spectatissima in locis vliginosis umbrosis semper prouenit docente amico aestumatissimo Maelmanu, Lycaei Hannoueranae DireetOTe.Observ. II. Equiserum eburneum quod Ill. Praesi de Schreber prope Streilberg in Principatu Earuthino primo obseruauit, diuersum huc usque putaui, ab Equisito Telmeseia Ur horti. In litteris Vero nunc me fecit certiorem praeceptor ad cinere S usque colendus Schreberus, obseruationibUS eductus, Equisitum suum e humerem eandem esse plantam cum H. Tetanteia Ebh. et hoc in alterum aetate transire.

FILICES.

Obs er . Onoclice character capsulas requirit sub frondis pinnulis recuruato-Contractis, pericarpiZ mentientibus, inuolucro demtutas et annulo articulato elastico cinctas. Miror sane Cel. D. Mith in nova sua Filicum methodo, Actis Taurinensibus inserta, huic generi denegare annulum articulat Um, quum tamen Onocleae sensilis capsulae euidentis sime hoc annulo gaudeant. Plantam, in hortis

botanicii haud raram, iteratis vicibus inspexi senim I Pexque

144쪽

ISO CLASS. XXIV. CRYPTO SAMIA. Perque annulo articulato instruetas vidi capsulasarinato oculo, Cubus asserti Veritatem cuique in

vivis aeque ac siccis speciminibus demonstrare possum. Omni itaque Iure Liburi Generum plantarum illustris editor Schreberiis ad eam limus ordinis diuisionem retulit Onocleam, capsulis a nuto articulato instructis. Onoclea S truthiopteris O. frondibus subbipinnatis: fructiferis secundis; pinnis pinnulisque recuruato- contractis subarticulatis, pinnulis demum euolutis planiusculis, dorso capsulis effusis undique tecti S.

Munda Arethiopteris frondibus pinnatis: pinnis pinnaeti fidis, scapo fructificante disticho. Livit. Syst. Veget. p.

Filix palustris altera, fusco puluere hirsuta. C. Balth. Pin. p, Si 8. Frondes steriles plures ex una radice, Poli odio Filici mari quodammodo similes, in caespitem dispositae, ex

ouato-oblongae, erectae, pedales, festiuipedales et nonnunquam longiores, laete virides, glabrae, pinnatae: pinnis alternis sessilibus, approximatis, angusto- lanceolatiS, acuminatis, pinnati fidis: plussutis suboppositis, integerrimis,

constuentibuS.

Frondes fructiferae e medio caespitis frondium sterilium prodeuntes illisque plerumque breuiores, rigidiores, crastiores contractae: Pinuis sub oppositis, approximatiS, Oblongis, distichis, secundis, sesqui unciam ad duas uncias Iongis, obtusis, plerumque incuruis, supra conuexo-planis, costa dorsali eleuata, subtus sulco profundo exaratis et hinc fructificationum globi in duas quasi series secundum longitudinem diuisi, profunde pinnatifidis; pi vitulis alternis, oblongis, obtusa S, neruosiS, apice laciniatis et quasi palmatis, Pinaceis, ante huctuum m imitatem seorsim Iecuruato-Contractu

145쪽

FILICES,

IS tractis et capsularum aceruum pericarpit in modum includentibus , approximatis et sibi contiguis, fructu autem maturo capsulisque eleuatis, effusis et demum confluentibus, iterum euolutis, planiusculis et tunc pinnae planiusculae dorso totae capsulis tectae. Capsulae globosae, pedunculo longo, superne paululum incrassato insidentes, rugulosae, splendentes, fuscae, aliliuio articulato purpureo nitidissimo, crasisto

cinctae.

Semina subrotunda, subvillosa, e viridi susca. Observ. I. Ad inmunem retulit Laeneus hanc Filicem.

quae autem ob annuli articulati praesentiam capsularum ab Osmunda remouenda est.

Observ. II. Frondis fruetiserae pinnae Mon integrae, sed potius profunde pinnati fidae et pinnulae apice iterum laciniatae et quasi palmatae sunt. Hae pinnulae ante maturitatem fructus cum suis laciniis seorsiim recuruato-contractae obseruantur, capsulas

plures in modum pericarpit includunt et globos sibi contiguos ita efformant. Hoc cuique obse vatori in conspectum veniet, quando frondem fructiferam adhuc contractis pinnulis et capsulis nondum maturis, a tergo inspiciet. Maturitatis autem tempore capsulae eleuatae sese magis expandunt et ob Volumen auctum primo ad pinnu- . Iarum marginem protuberant. Capsulae autem magis magisque expansae et effusiae pinnulam euoluunt pinnasque demum planiusculas, dorso puluinatas et fructificationibus undique tectas reddunt ita, Vt eo tunc tempore Acro lichi speciem mentiantur frondes fructiferae hujus Filicis, quae tamen dure meritoque lycheae Potuis, quam

146쪽

obfer V. Hoc genus pro charactere habet capsulas in duas lineas costae frondis parallelas et approxiniatas

dispositas et annulo articulato cinctab.

Blechnum Spicant frondibus sterilibus pinnatifidis; fructiferis pinnatis, anguilioribus: pinnis integerrimis

iumen Spicant frondibus lanceolatis pinnatifidis:

laciniis constuentibus, integerrimis, parallelis. Liuii. S st. Veget. p. y28. Syst. Plant. Tom. IV. p. 383. Acrost ictam Spicavi Flor. Germ. TOm. I. Pag. qi. n. a Frondes steriles pinnatifidae: pluvis alternis, aP- proximatis, oblongo-lanceolatis, basi confluentibus. Frondes fructiferae in medio caespitis frondium si erilium prouenientes illisque duplo longiores, graciliores, ctrictiores, pinnatae: Piunis alternis, remotioribus, duplo vel triplo angustioribus, linearibus, margine integerrimo, restexo, fructificationeS maxima ex parte tegente et inuolucri speciem esticiente, subius secundum longitudinem lineis duabus cum costa intermeaia parallelis notatis, lutescentibus, demum intumescentibus, fuscescentibus et margine euoluto capsulae maturae totam occupant paginam inferiorem, cor a dorsali plane obliterata. Capsulae subrotundae, exiguae, fuscae, densistimae, pedunculo longo valido insidentes, annulo articulato, atropurpureo , minus pellucido cinctae, elastice dissilientes, polyspemae. Semina minuta, fusca. O erv. I. Ob annulum capsularum euidentissimum removenda est haec Filix a genere inmmissu, cui ad scripserat Liuueia . Ob Di P. II. Capsulae ante maturitatem in lineam utrinque intra coctam dorsalem Pinnae et marginem cum costa

147쪽

FILICES.

spectum veniet, si euoluatur margo. Ad mechnum itaque genus pertinet Spiculit, quo cum consentientem habeo fautorem et amicum Ill. Praef. de Schrebem Maturitatis autem tempore capsulae eleuatae marginem pinnae utrinque euoluunt et

pinna evadit planiuscula, dorso tota tecta cap lis effusis ita, ut ne ullum quidem costae dorsalis remaneat vestigium et eo tempore clero ichi sipeciem mentiatur. Hoc in statu vidit Cel. num plantam eamque in Prodromo Flor. Berol. n. g T. Acro icho adscripsit, quem in Flora Ge manica eram secutus. Simile quid etiam in pluribus aliis Filicibus obseruatur, ut scilicet capsu-Iae , quae in lineas vel glomerulos ante maturitatem erant dispositae, maturae inter se confluant totamque non raro inferiorem frondis paginam tegant. Character itaque genericus Filicum in distributione capsularum semper ante maturitatem erit quaerendUS.

POLYPODIVM.

i. Polypodium itu ense frondibus subbipinnatis, subtus hirsutis: pinnis oblongis; pinnulis ouatis, obtusis,

crenatis, fructificationum glomerulis crenarum discum tegentibUS.

Acro ichimi ilum se frondibus subbipinnatis et pinnis opposito- coadunatis, obtusis, subtus hirsutis, basi integerrimis. Linim Syst. Veget. p. sas. Syst. Plant. Tom. IV. P. 3so. Oeder Flor. Dan. Tab. 3s I. Frondes oblongae, utrinque attenuatae, Palmares, semipedales, supra saturate virides, pilis rarioribus ferrugimneis adspersao, subtus ferrugineae, pilosiores, subbipinnam

148쪽

oppositis, remotissimis, tres ad quatuor lineas Iongis; reliqui ' alternis, remotiusculis, vix ultra Vpeiam longis, tres ad quatuor lineas latis, sensim in apicem laneteolatum decrescentibus; omnibus subtus fructiferis. Piunulae ovatae, obtusae, obtusiae crenulatae: in ne sine ad stipitis neruum Oppolitae, coadunatae; reliquue alternae, ad costam decurrenteS, remotiusculae, Crenatae; crenix subrotundis, reflexis.

Stipes e viridi fuscescens, pilis ferrugineis, paleis linearibus immixtis, tectus, hinc conuexus, inde sulcatus. Capsularum glomeruli subtus secundum longitudinem pinnularum in duas series dispositi, crenarum disco assixi, subrotundi, distincti, ferruginei, tomento ferrugineo induti et crenis insuper reflexis maxima ex parte tectit in turis capsulis effusi, approximati, tamen non totum Pinnum Iae discum obducentes. Capsulae subglobosae, ferrugineae, nitidissimae, pedunculo breuissimo insidentes, annulo articulato saturatiore cinctae.

Semina minutissima, subrotunda.Obferv. I. Inuolucri vestigium nullum obseruare potui, cubus vicem pilorum tomentum et margo pinnularum reflexus ferre Videntur.

Observ. II. Capsularum glomeruli, grenarum disco in inferiore pinnularum parte insidentes, approximati quidem, tamen non sibi contigui, sed distincti, neque capsulis maturis margineque pinnularum euoluto estust, ne quidem totam pinnulae inferiorem paginam undique tegunt, sed intra costam Et marginem occupant locum, hinc reuera Polypodii species est haec Filix, nec ullo modo ad Acrosichim referri potest. Umerus olim maximo cum jure Polypodii generi adscripsit, in recentioribus systematis Vegetabilium editionibus Acrosticho adnumerauit, quamuis in Systemate

149쪽

FILICES.

ueniae conferta. At in diuersis Polypodii specie-hus idem obseruatur et frons in iis post capsularum effusionem subtus non raro tota tecta obse vatur fructificationibus.

a. Polypodium multi florum frondibus supra-decompositis: foliolis ouato- oblongis, inciso - serratis, se raturis spinulosis, stipite paleaceo. P. Filiis femina L cri in frondibus subtripinnatis: pinnis summis pinnatifidis; imis pinnatis, pinnulis repetito- Pinnati fidis, omnibus undique ferratis, serraturi S spinosis. heis Plant. crypt. pag. 31 T. Flor. Germ. Tom. I. Pac.

P. crissatum frondibus subbipinnatis: foliolis ouato-oblongis pinnis obtusiusculis, apice acute serratis: serraturis acuminatis. Schreber Spic. Flor. Lips. p3g. Ti.P. crissatum frondibus subbi pinnatis: foliolis ouato-oblongis: pinnis obtusiusculis, apice acute serratiS. Leera

P. cristatum frondibus subbipinnatis: pinnis ouato-Ob-Iongis: pinnulis obtusiusculis acute serratis: serraturis spinosis connivensibus. Uufinnitu Tab. S=nopi. Filic. in Ma-gag. fur die Botan . Stuck IX. pag. s. fig. II. P. Diau sim frondibus sub bipinnatis; foliolis ouato Iongis: pinnis ouatis incisis; Iaciniis apice acute serrati S. Mulier Exidriclis dat. 8 gr. Tab. a. fig. a. Flor. Dan. Tab. TOT Filix tenuissime secta ex monte Ballon. I oh. Musi. hist. , P g- T3 - gaera me iocris, superiorem tantum frondis partem represevtuus, justo laxiorem Rupy. Ien. p. 3 3. et a g. Nota Hallari a. n. 3. Filix mas ramosa, pinnulis dentatis. Dili. Gies. P. ii T.

150쪽

tis : pinnis summis subpinnatis: infimis pinnatis; pinnulis Pinnatifidis, latiusculis, apice denticulis laeuiter spinosisterminato. IVeis. Crypt. pag. 3 tb. Frondes bipedales et longiores, in medio semipedem latae, saturate virides, subtus pallidiores, rigidae, Quato-obiorigae, apice acuminatae, planae, subtripinnamtae: piunis alternis, patentibus, in apicem pinnatifidum attenuatis; inferioribus duplo fere breuioribus et duplo latioribus mediis, plerumque sterilibus, basi hinc productioribus, oblique triangulis, bipinnatis; mediis reliquis longioribus, Oblongo- lanceolatis, fere bi pinnatis; I perioribur lanceolatis, magnitudine decrescentibus, pinnatifidis, demum iamucronem tenuem pinnatifidum desinentibus. Pinnulae alternae, py tentes, oblongae, acutae, glabrae: in moe pinnarum inferiorum iterum pinnatae, quarum eXterioreS magis protensae interioribus sociis, sesquiunciales et longiores; et Feriores pinnatifidae, angustiores, demum in mucronem acutum tenuem decrescentes: fusiolis vel laciniis alternis, oblongis, obtusirusculis, patentibus, margine inciso - serratis, apice plerumque trifidis: serraturis spinula incurua termi-

Stipes e viridi suscescens, rigidus, infra medium nudus, paleis fuscis validis secundum totam longitudinem adspersas, ad pinnarum exortum paululum dilatatus et quasi

nodosus, tamen minus ilexuosus, hinc conuexus, inde

Capsularum glomeruli subrotundi, subtus in foliolis vel laciniis pinnularum duplici serie dispositi, paribus in quovis foliolo vel lacinia duobus vel tribus, in ma-soribus pinnulis raro quatuor, hinc in pinnula subtus secundum longitudinem considerata, quadruplici serie plerumque Iocati apparent, in inferioribus pinnis rariores, in mediis et superioribus copiosiores, densiores, in summis duplici tantum serie secundum longitudinem intra pinnulae costam et lacinias