장음표시 사용
291쪽
iam durare n0n p088it, ita 0ccurrerit, ut in ipsa necessitate famis, in qua sibi uidet iam m0rtem pr0ximare, inuenerit cibum in id0li0 p0situm, ubi nullus sit h0minum, et n0up0ssit inuenire alium cibum; debet m0ri aut exindo cibari Θ, XII. Si Christianus uideat se a barbar0 uel a R0 man0uolle interfici, debet 00s ipse Christianus interficere, ne ab illis intorseiatur 3 uel si licet sine interlaeti0n0 00s inpugnare uel repellere, quia dictum est: N0n resistere mal03XIII. Si murum p0ssessi0ni debet Christianus facere prop- 16 ter h0stem et si ille Christianus, qui fecerit murtim, cau8an0n existit h0micidii, cum inde aliqui e00perint pugnare et interficere h0stes γXIV. Si lieot de lante bibere uel de pute0 ubi de sacrifiei0 aliquid missum est 3 si de pute0 qu0d in templ0 est et i5 desertum factum est, debet inde Christianus bibere 3 si intempl0, qu0d c0litur, id0li puteus ibi sit usti lans ot nihil ibi laetum sit in e0dem puteo uel flante, si debet haurire aquam inde Christianus et bibere 3XV. Si Christianus debet in balneis lauare iisti in thermis, 20 in quibus sacrificatur simula eris 3 si Christianus debet in balneis, quibus in die fest0 su0 pagani l0ti sunt, lauare siue cum ipsis siue sine ipsis 3 XVI. Si in s0li0, ubi descenderunt pagani ab id0lis ue-8 Matth. 5, 391 iurare P ducare, m. 2 durare A occurrere A 3 idolo A 4 autJan Py inde MA 5 seJ se uel P uel Romano firm 7 si licet
scilicet A impugnare uel repellere signis m. I corr. repellere uel impugnare P repellere uel impugnare edd. 8 diectum F 9 posses-
292쪽
S. Aureli Augustinintentos in die fest0 su0 et aliquid illic in s0li 0 sacril0gii sui fecerint et scierit Christianus, si debet in e0dem 80li0 de-
XVII. Si Christianus inuitatus ab aliqu0 adp0situm habuerit carnem in escam, de qua dictum fuerit illi, quia imm0laticia est, et 110n manducauerit eam; p08tea autem ad aliquem translatam ipsam carnem aliqu0 casu inuenerit uenalem et emerit eam aut adp0sitam habuerit ab aliqu0 ali0 inuitatus et n0n c0gn0uerit eam et manducauerit, Si peceat 3 XVIII. Si de h0rt0 uel de p0ssessi0ne id0l0rum uel Sacer-d0tum e0rum debet Christianus seiens h0lus emere uel aliquem fruetum et inde edere 3 Sane de iurament0 uel de id0lis, ut lab0rem non patiaris in requirend0, quae d0minus d0nauit, ut inuenerimus, ante 0eul0s tu08 u0lui pr0p0nere; si quid autem aliud apertius aut melius in scripturis inueneris, dignare mihi significare. Inde, quae inuenimiis, haec sunt, ubi Laban dixit ad Iad 0b: Deus Ab raham et deus Nach 0r, quem autem deum,n0n significauit scriptura; et it0rum Abimeleeli quand0 uenit ad Isaae, ubi iurauit uel qui cum ill0 erant, sed quale iuramentum, 110n Significauit scriptura; iterum de id0lis, ubi ad Gede0n dietum est a d0min0 in libr0 iudicum, ut de uitul0, quem 0ediderat, h0J0caustum faceret; et in Iesu Naue de
ut dominus donauit efir d0mino d0nante Pi m inuenerimus, m. Isupra i inueniremus R inueniremus P inuenimus e fir 19 sacrificauit
293쪽
Hierich0, ut 0mne aurum, argentum et aeramentum inferretur
in thesauris d0mini, et sanctum a10catum est de ciuitate, quae anathema est; et quid est illud, qu0d in Deuter0n0mi0p0situm est: Ν0n inferes ab0 minationem in d0mum 5 tuam et anathema eris, sicut h0c ipsum est 3D0 minus te seruet; Salut0 te; 0ra pr0 me.
HONORABILI ET DILECTISSIMO FILIO PUBLICOLAE AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM.1 16 Aestus animi tui p0stea quam didici litteris tuis, etiam mei c0ntinu0 laeti sunt, n0n qu0 me 0mnia talia perm0uerent, qualibus te indieasti esse perm0tum, sed qu0 m0d0 tibi auferrentur hi aestus, late0r, ae8tHaui, maxime quia petiS, ut definitiust tibi rescriberem, ne in mai0res dubitati0Π0s inci-
15 deres, quam antequam interr0ga8808. h0c enim uideo 110nesse in mea p0testate. nam qu0 m0d0 libet scrip 8er0, quae mihi uidentur sesse certissima, si tibi n0n persua8er0, pr0 culdubi0 eris insterti0r. n0n autem sicut mihi adiacet suadere e0 1110d0 adiacet etiam persuadere cuilibet. uerum tamen ne
3-5 cf. p. 133, 3-9 4 Deut. 7, 26 14-15 cf. p. 124, 12-151 argentumJ et argentum M inseretur FA 2 est om. Pi 3 quid est quide MPi qu0d inde utero nomi0 R 4 in d0mo tua P 6 c0n-
XXXIIII, Aug. seci. II pars 2.
294쪽
tuae dileeti0ni negarem 0perulam meam, p0st aliquantam deliberati0nem rescribendum putaui. 2 M0u0t te certo, utrum eius fide utendum sit, qui, ut eam seruet, per daem0nia iurauerit. ubi te u0l0 prius c0nsiderare, utrum, si quispiam per de08 fals0s iurauerit se fidem seruaturum et eam n0n seruauerit, n0n tibi uideatur bis peccasse.
si enim tali iurati0ne pr0missam cust0dii set fidem, id00 tantum pecca88e iudicaretur, quia per tales de0s iurauit; illud
autem nem0 recte reprehenderet, quia fidem seruauit. nunc
uer0, quia et iurauit, per qu08 n0n debuit, et c0ntra p0llicitam fidem Deit, qu0d Π0n debuit, bis utique peccauit; ac per h0e, qui utitur fide illius, quem c0nstat iurasse per de08
fals0s, et utitur 110n ad malam sed ad licitam et bonam rem,n0n peccat0 eiuS Se 800iat, qu0 per daem0nia iurauit, Sed b0n0 pact0 eius, qu0 fidem seruauit. neque hie eam fidem di00 Seruari, qua fideles 110 cantur, qui baptigantur in Christ0. illa enim J0nge alia est l0ngeque discreta a fide human0rum placit0rum atque pact0rum. uerum tamen sine ulla dubitati0ne minus malum est per deum falsum iurare ueragiter quam per deum uerum fallaciter. quant0 enim, per qu04 iliratur, magis est Sanctum, tant0 magis est p0enale periurium. alia
erg0 quaesti0 08t, utrum 110n peccet, qui p0r fals0s de0s sibi iurari feeit, qu0niam ille, qui ei iurat, d00s sals0s c0lit. cui quaesti0ni p088unt illa testim0nia suffragari, quae ipse c0m-24-p. 131, 4 cf. p. 128, 17-2l 1 negare F 3 fidei MFA 6 et damJ etiam A bisJ is R eis Pi
sed e .) Pt 2 tantum om. M 8 illum MFA 10 uero om. , m. Iadd. Pi 11 bisJ is R 13 ad malam sed ad licitam et b0nam rem ad mala. sed ad licita. et bona, sin erasae) P ad malum sed ad licitam et b0nam MFA a ad malam spost. m del. m. 2) sed ad licita et bona et eras.) Pi ad malum sieo sed ad licitam et bonam R ad malam rem sed ad licitam et bonam es Ir ad malum sed ad licitum et bonum mi 4 qu0d MFA 15 qu0d PMFAR eam om. R eandem M sn m. IS. u.) FAae 16 u0uantur, m. 2 δ uocantur P; 17 aliaJ ista Ra om. MFAR 18 adque, corr. atque P past0rum M 20 uerum iurare fallaciter R 23 iurare Μ quam codd. a e quia ceti. edd.; εcripsi qu0niam
295쪽
m0m0rasti de Laban et Abimelech, si tamen Abimelech perd00s su0s iurauit sicut Laban per deum Naeh0r. haec, ut dixi, alia quae8ti0 e8t, quae me merit0 Drta 88is m0ueret nisi illa sexempla 0ccurrissent de Isaac et Iad0b et si quas alia p0ssunt inueniri, si tamen illud n0n adhuc m0uet, qu0d
in n0u0 testament0 dictum est, ne 0mnin0 iuremd8. qu0d mihi quidem pr0pterea dietum indetur, 110n quia uerum iurare peecatum e8t, sed quia periurare immane peccatum e8t, aqu0 n08 l0nge e880 110luit, qui 0mni m0d0 ne iuremus adm01o nuit. sed tibi aliud uideri sei0, unde nunc disputandum n0n est. ut illud p 0tius agamus, unde me c0nSulendum putaSti. pr0inde sicut n0n iuras, ita nec alium, si h 00 placet, iurare c0mpellas, quamuis dietum Sit, ne iuremus, nuSquam autem in scripturis sanctis legi meminerim. ne ab ali0 iurati0nem 15 accipiamus. alia uer0 quaesti0 eSt, utrum ea pace debeamus uti, quae inter ali0s inuicem iurantes facta est. qu0d Si n0luerimus, ubi uiuamus in terris, nescio utrum inuenire p088i-mUS. neque enim tantum m0d0 limiti sed uniuersis pr0uinetis pax conciliatur iurati0n0 barbariea. unde et illud sequetur, ut 20 B011 fruges tantum, quae ab eis cust0diuntur, qui per de0s fals0s iurauerunt; sed ubique inquinata sint 0mnia, quae ip8a pace muniuntur, quam iurati0 illa c0nfirmat. qu0d si absurdissimum est dicere, nec illa te m0ueant, quae m0llebant.
lueris Μ nolumus R m 17 possimus ras. eae possumus P 18 limitis Funiuersis m. 2 eae uniuersi e Pi 19 iurationes s e . m. 2) barbarica M iurati0nes arbariea F sequitur o sequatur A 20 fruges fruges quae squae e . m. I) M 21 iurauerint M iurauerit A utique Asint eae sunt m. I M ipse, m. 2 ipsa Pi 22 si sibi F 23 dicere diare F
296쪽
3 Item si de area uel t0rculari 10llatur aliquid ad sacrificia daem0ni0rum sciente Christian0, ide0 peccat, si seri permittit, ubi pr0hibendi p0testas est. qu0d si laetum c0mperit aut pr0hibendi p0testatem n0n habuit, utitur mundis reliquis fructibus, unde illa sublata sunt, sicut flantibus utimur, de quibus
hauriri aquam ad usum sacrifici0rum certissime scimus. eadem est etiam rati0 lauacr0rum . neque enim spiritum deducere de aere dubitamus, in quem scimus ire fumum ex aris omnibus et incensis daem0ni0rum. unde apparet illud esse pr0hibitum, ne in h0n0rem alien0rum de0rum aliqua re utamur aut uti existimemur sic eam accipiend0, ut, quamuiS anim0e0ntemnamuS, 008 tamen, qui n08trum animum ign0rant, ad
haec h0n0randa aedificemus. et cum templa, id0la, luci et siquid huius m0 di data p0testate euertuntur, quamuiS manifestum est, cum id agimus, n0n ea n08 h0n0rare, sed p0tius detestari, id00 tamen in usus n08tr0s priuat08 dum taxat et pr0pri0s n0n debemus inde aliquid usurpare, ut appareat n0s
pietate ista destruere, n0n auaritia. cum uer0 in USUS c0mmune S, B0n pr0pri08 ac priuat08, uel in h0n0rem dei ueric0nuertuntur, h0c de illis sit, qu0d de ipsis h0minibus, cum ex sacrilegis et impiis in ueram religi0nem mutantur. h0c deus intellegitur d0cuisse illis testim0niis, quae ipse p08utSti, cum de lue0 alien0rum de0rum iussit ligna ad h0l0caustum
aere P irae se arisJ aere P 11 ut, corr. m. I uti P ut M s. v. m. I) FAPiRPδ α existimemus R ea P accipiende Muti P 12 qui nostrum qui spost. qui e .) animum παtio 5-6 liti. post animum relicto P 14 qui F uertuntur PMFAPi m. I 8 corr.euertuntur) P m. I corr. euertuntur) 17 usurpari P superare Anos appareat R 18 c0mmunis, corr. m. ut vid. 2 communes M19 ueri J uiui R 20 illi, m. 2 illis A 21 in ueram religi0nemi uera religione P 22 docuisse se illis P ipsae M
297쪽
adhiberi et de Hiericli 0, ut 0mne aurum, argentum et aeramentum inferretur in thesaur08 domini. quapr0pter etiam illud, qu0d in Deuteron0mi0 Scriptum est: N0n c0ncupisces argentum uel aurum illorum nec accipies indes tibi, ne excedas propter illud, qu0niam abominati00st domin0 d00 tu0; et n0n c0nferes e Xecramentum in d0mum tuam et eris anathema, sicut et illud est, et offensi 0 ne offendes et c0 inquinati0 ne inquinaberis abominati 0 ne illa, quia anathema est. 10 8atis apparet aut ip808 priuatos usus in talibus esse prohibit0s aut, ne sic inde aliquid inferatur in d0mum, ut h0n0retur; tunc est enim ab0minati0 et exestrati0, 11011 cum in talibus sacrilegus h0n0r apertissima destructione subuertitur. De eseis autem id0l0rum nihil amplius n08 debere obserib Hare, quam qu0d praecepit apost0lus, certus est0. et ide0 de
ne Sciens manducauerit, quem prius tamquam id0l0thytum respuit. h0lus uel quilibet fruetus in qu0libet agr0 natus eius ad e8t, qui creauit, quia d0mini est terra et plenitud0 eius et 0mnis creatura dei bona est. sed si illud, qu0d in agris nascitur, c0nsecratur id0l0 uel sacrifieatur, tunc inter id0l02-9 cf. p. 129, 3-5 3 Deut. 7, 25-26 20 Ps. 23, 1; I Cor. 10, 26 21 I Tim. 4, 41 argentuml et argentum A 2 thesaurum R 3 illudJ hoe Rinde utero n0mio F in deuteromio M 4 aurum et argentum Raecipias R 5 1104 nec P ut n0n R 6 c0nferas Pi exsacramentum ras. et corr. m. 2 execratum) execramento se ex sacramento A 8 et ostensione anathema est om. A Ostendis M offendas Pi 9 coinquinaberis L abhominane, m. 2 abhominare M 10 usos, m. 2 usus Phsse in talibus R esse . se aut re eras. Mid.) P pr0hibitis
298쪽
thyta deputandum est. cauendum e8t enim, ne, Si putauerimus n0n uescendum h0lere, qu0d nascitur in h0rto templi id0li 00 Sequens sit, ut existimemus n0n debuisse ap08t0l0s apud Athenas cibum sumere, quia ciuitas erat Mineruae eiusque numini e0nsecrata. h00 et de pute0 resp0nderim uel lante,
qui in templ0 est. plus autem m0uet re vera, si aliquid saerisci0rum in lant0m uel puteum pr0iciatur. sed eadem rati0 est aeris, qui 0mnem eum fumum redipit, de qu0 Supra diximus, aut, si h 0e id00 putatur distare, quia illud sacrificium, de qu0 sumus aeri c0nfunditur, n0n si ipsi aeri sed id0l0 alicui uel daem0ni0, aliquand0 autem sic mittuntur saerisidia in aquas, ut ipsis aquis sacrificetur, n0n ideo utique s0lis huius luce n0n utimur, quia ei sacrilegi, ubi p088nnt
sacrificare n0n cessant. sacrificatur etiam uentis, quibus tamen utimur ad tantas n0stras c0mm0ditates, cum e0rundem Sastrifiei0rum fumum ipsi qu0dam m0d0 haurire et u 0rare uideantur. Si quis dubitat de aliqua carne, utrum imm0laticia sit, et n0n est imm0latigia, si eam c0gitati0nem tenuerit, qu0d imm0laticia n0n sit, et ea vegeatur, n0n utique peccat, quia nec est nec iam putatur imm0laticia, etsi antea putabatur. neque enim n0n licet e0rrigere c0gitati0nes a salsitato in ueritatem . si quis autem b0num putauerit e88e, qu0d malum est, et fecerit, h00 putand0 utique pesteat. et ea sunt
0mnia peccata ign0rantiae, quand0 quisque bene fieri putat, qu0d male sit.
e fir 10 aeris i P ipsa MFA 11 uel alicui R 12 tu aquis
m. I l a super i) sacrificia R ideo,utique id eae corr. et uti in ras. m. I) M 14 sacrificetur A 15 sacrificiorum su0rum fumum M17 dubitet Pi 18 immotitia A si eamJ sitam fuisse uid., m. 2delecto ut vid. Si corr. eam P c0gniti0nem in 19 ea, m eras.) Py21 n0n om. R 22 esse putauerit R 23 uti, m. 3 utique I Omnia
peccata sunt N 25 quod quando P
299쪽
5 De decidendis h0minibus, ne ab eis quisque 0ecidatur,n0n mihi placet e0nsilium, nisi Di te sit miles aut publica functi0ne teneatur, ut n0n pr0 se h00 faciat sed pr0 aliis uel pr0 civitate, ubi etiam ipse est, accepta legitima p0t05 state, Si eius c0ngruit per80nae. qui uer0 repelluntur aliqu0 terr0re, ne male faciant, etiam ipsis aliquid Drtasse praestatur. hine autem dietum est: Ν0n re si Stamus mal0, ne n08 uindieta dele etet, quae alien0 mal0 animum pascit, n0n utc0rreeti0nem hominum neglegamus. unde nec reus est m0rtisio alienae, qui cum suae p088088i0ni et murum circumduxerit, aliquis ex ips0rum usu percussus intereat. neque enim reus est Christianus, si b0s eius aliquem feriend0 uel equu8 calcem lassiendo aliquem 0ccidat, aut id00 n0n debent Christiani b0ues habere e0rnua aut equus ungulas aut dentes 15 canis aut uer0, qu0niam Paulus ap08t0lus sati8 egit, ut in
tribuni n0titiam perserretur insidias sibi a quibusdam perditis praeparari, et 0b h00 deduct0res aeq0pit armat0s, si in illa
arma seelerati h0mines indidissent, Paulus in effusi0ne Sanguinis e0rum suum crimen agn08ceret. ab Sit, Ut ea, quae
20 pr0pter b0num ac lieitum facimus aut habemus, si quid per
haec praeter n08tram u0Juntatem cuiquam mali acciderit, 7 Matth. 5, 39 15 Aet. 23, 17-24
300쪽
n0bis inputetur. ali0quin nec ferramenta d0mestica et agrestia sunt habenda, ne quis eis uel se uel alterum interimat, nec arb0r aut restis, ne quis Se inde Suspendat, nec fenestra
faci0nda e St, ne per hanc Se qui8que praecipitet. quid plura
quid enim est in usu h0minum b0110 ac licit0, unde n0np0ssit etiam pernicies inr0gari 36 Restat, ni fall0r, ut dicamus aliquid d0 illo uiat0re Christian0, quem c0mmem0ra8ti uictum famis necessitate, si nihil uspiam inuenerit nisi cibum in id0li0 p0situm, ubi alius nullus est h0minum, utrum ei satius sit fame em0ri, quam illud in alimentum sumere . in qua quaesti0ne qu0niam Π0n est c0nsequens, ut cibus ille id0J0thytum sit, p0tuit enim udi ab eis, qui ibi ab itinere deuertentes c0rpus refecerant, obliui0ne seu u0luntato dimitti uel illic 0b aliam causam quamlibet p0ni, breuiter resp0nd00. aut certum est esse
id0lothytum aut certum est n0n esse aut ign0ratur. Si erg0 certum est esse, melius Christiana uirtute respuitur; Si autem uel n0n esse Scitur uel ign0ratur, sine ull0 c0nscientiae Serupul0 in usum necessitatis adsumitur.