장음표시 사용
71쪽
ra aut eulpa debitoris res Perierit, aut casu i in peditum sit laeti e ,tituti implementum: l. qui autem
Estque singulare in ectistituto , quod, si credit tempore Leletidae solutionis in mora fuerit acceptaim di intum debitum oblatiun, vel etiam ante aut post diein eoustituto appositum acceptare recusaverit, nullam habetis prosa hilem recusandi causam , pini- modum ultra Dequeat hae de constituta pecunia artione experiti, sed sola prineipalis oblisatio ei d inceps supersit, cum ali ilia inora Prior per P steriorem purgetur: l. qui duo i6. I. tilia La . I. i 8. pr. J. h. t. Beuholman ad Pundeci. h. n. s. Praetor aettieet sibi visus fuit satia invigilasse ae savia,
tuitioni silet datae, quam fallere grave putabat, si
suo edieto j sisset implementum eius, & debitor edicto parens , secnndum fidem interpositam Paratus fuisset promissa praestare; Dee aviplina deinde post moram ereditoris latitam deprehendere potuit aequitatis rationem, ut praetor ius eivile remedium a commodaret ei, qui propriae debebat morae imput re , quod non haberet, quae sibi licuerat edieti prae orii bευεfi io oblata babore: A non potius eundem ad meriun remitteret ius civile, quo ante eotistituti
interpositiouem advorsarium suum sibi totiuerat d vinetum. Advertendum eniin , nullam rotistituto uo-vationem seri, sed obligationi priori alia in ex eonstituis a edere , di si quis ero alio e stiluat, adhuc eum , pro suo intervenit, matiere oblieatum, perinde ut iti suetus,ton. : I. ubi quis 28. y. h. t. i. si scitis mattas i 5. E. I in rem ι ersor l. curia res 3. in eum di. g. de administr. rer. adcipit. pertis. Pereatus Cocl. h. t. n. tili. Aut. Matthaeus de obligat. disp. 32. n. idi. missetibael, ad Parad. h. t. Pol. I. disp. 23. N. I. Usque adeo, ritiae per intentatam quidem seu e testatam hane de constituta pecunia acti em, prior obligatio evan seat , sed demum per solutionem: I. Bem Ela i8.tih. E. h. t. nee ea reat eompetetitiae honeseio haec ventus actione, qui ex priore obligatione ad solvetidiam compulsus eo opposito se potuisset tueri: I.
quia si mriritus 3. pr. E. b. t. r. qui id, quod 35. d. de donationibus.
i5 Quia vero con titulo aeque ae aliis eonventionibus locus addi potest, sive prine ali debito inu Diatur aPP situs , sive nota: l. eum , quι 5. t. si duoi 6. q. i. '. h. t. operae pretium fuerit, distinctio-hibua adhibitis definire , quis constituti esse tus sit, si legatus munielyti e stiluerit quod ante togati Dem debebat; adeoque , quo impore , quove in i
eo Milone hac de constituta pecunia queat e veniri . 1 ut euim ante legalionem Romae obeundam adhue in provineta exi tons; simpliciter totistituit, se soluturum 2 aut di. aut e lecationem constituit, se R mae soluturum 2 aut 3. adhuc ria provincia subsistens, con tituit, se tempore togationis Romoe soluturum eant, . Rinnae legationis eama iam do Unη simpliciter se soluturum constituit sine loci vel temporis ad-joeli e : aeut donique 5. Romae legatione uani fuimgeus, eonstituit, Fe Romoe solum m. Primo ea-su , cum Dempe ante legationem simpliciter eonfiituit , se soluturum , non potest Rinnae legationis tempore conveniri ; quia nee id aelum, ut Rinnae, nee
6 ut lesati is tempore solvat : arg. l. cum qua rettur 5. β. de legationibus . Sed nee in secundo casa. quando in proviucia constituit se Romoe soluturum . legationis causa postea Romae existens, ibidem tempore legationis hane pati tenetur a timem: l. eum
qui S. 6. Iulianus a. in med. F. h. e. ubi pis seg& si, legendum, sed si cum Haloandro & aliis
la PQ ex satione, quia nec hic id aetum fuit, ut legati is lempore νolutio fiat; quod exigit d. l. LE. de legationibus . Tertio vero casu, ubi in pro
vilicia constituerat, sct te ore legationis Romoe s
liniarum , recte legatione durante Romae ad soluti Dein compellitur; eo quod id ita Dominaturi acium. erat: d. l. 5. F. de teguaior . Quarto casu , quo Ro-tnae temporo legati is simpliciter sine loci aut temporis adiectione tonstituerat, se soluturum quod misyrovincia debet, non cogitur Bomae legationis te
pore judicium pati, secundum Gajum t. ri quis im,gatione 8. F. de judiciis i iterum, quia id aetum.
non erat, ut legationis tempore satisfieret, iuxta diat. 5. E. de legation. Nec ei contrarius est Ut ianum in d. l. eum , qui S. q. Iulianus I. in pr. E. h.
nam, cum ait, legatum Romin constituentem ,
quod in pro incia acceperat, conveniri debere, intelligenitus est de legato Romae constituente, se Romae soluturum; idque propter oppositum isti easui
eoum alterum in verbis sequentibus, sed si, cum non Noma' esset, sed in propincia adhuc, consi ruat se Romine solaturum . eum oppositorum eadem es e ratio debeat & eaedem qualita es. Non otiam
repugnat Papinianus, qui legatum Romae fidei Mitem ait non usurum privi logio: I. eum furtorus 3 F. . i. de flvitietur disterentim enim ratira in eo Est .,
quod tioti ita rigide agendum eum eo fuerit, euir quo ex sola aequitate praetoria actio ex Pactra Platqualis est consimiens , atque quidem eitin sarius, o re, qui ipso jure civili ex contractu stipulationis uiatiebatur. Quinto denique easu propter e Pressam ea ventionem res iterum expedita est, lega uin selli erilem ore legationis hanc cogetidum subire actio em:
I. t. I. E. cle legation. is Caelorum hodie constituti di stipulationis .adem
vis est, ex quo placuit ex Paeto serio prolato aeti nem dari; unde S pro alio constituetis, e fleetu . silesti inre non differt. Gudelitius de jure rimus.lis. 5. est'. D. M s. sdejussores. Groeneve n ad bric. C. h. t. parens p. mem. Paulus Vori ad 3. Institi de uerion. n. 4.
Quomodo commodatum disserat a precario M.
72쪽
eommo so dederit ea lege, ut illa domino
reditatum ρ3 Datur contra commodatariu . An, s qua mnus contra pupilium, qui sine tutore commmdatum Mesepia ' An, is quando singuli in so-hutim , aut pro parte, commiri possint, si plures sint commodatarii, res plures unius commodatarii ha e spc Ad quies teneatur eommodararitis ' Quid si res
Wrιerit aut deterior sit reddi a , quam culpam praestet 2 Quid si orto inem iis, cui casu mlio, eum posset commodatas res satias De re , suas 'r, tulerit ρ Ouid si is , qui triesianium sternosi, ammttim eouamUdus erit, sia n gligentius a eommodaturio custoditum p
rieris ρ5 Non tinetur de easu formito . castis fortuitus turae est , eum res deterior si ipso illo usu, ad quem concesssa ; oel facto tertii s nisi ipso
8 Consennia commorati arato ad quid temtat ρ si
commodatarius ob rem amissam proaestiteria cestimationem ejus, O postea os in Potestatem commoliantis redierit, an res an oratiis
maris reditenda sit, ει cui hie electio competiat ps petitur oe id quod interest, usum ante tempus
non esse ab aliam, licet commodans doceat, se re ex nopa causa ad proprios usus india
gere . Quando fieri possit repetitio commodaia ii , si illud sine modi G temporis Myectione
concessum sis pro Iure ae pensationis commodatarius consequi potest contrario petitur judicio, si termini habi vi compensationis sint. In corpora ipsa eo offita retineri possint, donee imia
pensae in ea factoe restiIutae Derim, jure ci-
QOD tatas, quo res alteri gratis ad certum Mimpus Amodum utenda traditur, ea lege, ut, sitiito tempore vel usu, restituatur in speete. In precario qui
Te cum paeto antichresios, rem etiam ad Matim eos
cedi palam est; sed diversimodo, duin in docaii odi anilebrosi noti gratis, in precario Doti ad certum temptis, in iisti fructu non por eontractum taui uan , sed S per ultimam voluntatem & legis disi alti Dem , alteri tribuitur Diendi itis. Commodato autem dari possunt res mobilos .. immobiles, Ineorporales, lut habitatio: l. i. 6. i. E. h. t. & praediales seris vitutes : au. I. uehiti I. c, l. hahet I 5. precario
a. P. de preeario . Adde tit. de usu s habit. n. 6. ii tamen res singil ile , quae iam eon mirantur nisi die is gratia, ad pompam sorte vel O,tetitatim Dem: ι. sed mihi oldestir 3. q. ti . l. a. E. h. t. me mero nihil interest, an propriae sitit ejus qui com-mDdato rotaeedit, an alienae: cum enim domiti tum Don tran eat ex commodato, sed sola naturalis posse,iaci seu detentio A ti,us: q. rei commodat in . l. 0. E. h. t. sequitur, non modo dominos, sed & Ductuarios, 3c alios quo,vis, qui rei latendae ius habent , nee usum tuetum in alios traii,serre degibiis prohibentur, posse commodato dare; sie ut nee verus dolaittitis tunc usum istum avocare queat, quam diu durat coneedetitis jus: arg . L. arborisus idi. tim fructi artiis di. θ. de usu ructu quem ad. quis utat. Plano praecloi otiam ae lares posse rem sit livam aut vi rapta in aliis commodare , dubium non est, at Doti ita, ut domino praeiuditetit, quo minus ille ante temptis vel tisum liuitum rem suam vin ditet ; quin oc furti actionem aut eondietionem D tivam eoininodatario moveat, Ut is, sesens rem tu livam esse, eandem ex commodati titulo su-cepitae e trectavit: . si ser. O i 4. I. i5. l. i6. st h. t. v Nascitiar x hoe contraetu commodati aerio di-reeta & e traria. 1 irecta datur eommodatari , et- iam furi vel praedoni: tametsi senim hi, patialis su ti actio, ineram puellae perseeutionem eoiitiuens, d Degata est, ne ex sua improbitate suerum sWi tiant l. itaque ii. g. i. iti Jurtis e tamen ira e rei per foetitoria dat a suit; cum eoruin intersit, rem bibir tittit, quo si iis ea in domitiis reddant: d. l. ia. Oi6. f. h. t. Nisi eum ip,iη, hae commodati acti
ne agentibus , verus concurrat rei dominus rem suatia vindieatis; nam euin non alia de causa praedonibus haee commodati aetio detur, quam ut laudem eorum opera ad dotilinum re, surtiva revellatur; his nullum ius in re hahentibu . 6c ad rem ipΑi domitio reddendam devitietis , dominum vindieatione coneu retilem postpotii, iniquum foret: arg. l. bona Iides 5 i. g. a. b. depositi. Quod si qui, rem alienam ea lege commodato dederit, ut i ii sthi sed voro rei domitio restituatur, iure quidem stricto titilla itide commodati aetio doluitio rei nasei potuit; oh α-tiuitatis tam crationem, rariae rem domino reddi sua- ciet , utilis e tessa est: I. pen. c. ad exhibρndum. 3 Convenitur hae aetione diroeta in in datarius , & luries eius; otiam pupillus, si tutore anetore commodatum receperit: etetit in , si tutoris dosuerit auel ritas , commodati acti e non tenetur, quonam ita
nee constitit commodatum in pupilli per otia; nisi ualetius itido locupletior faelias est, secundum D. ii rescriptum l. i. g. tat. l. 3. pr. E. h. t. iis ira adeo, ut, etiamsi pubes faetia' dolum aut culpam ad iniserit, hac acliono conveniri Dequeat, quia ab initio Noti e uitit d. l. i. q. ult. in jine st. h. t. Utido tamen perperam educitur, nullam e reo ob d liun post pubertatem eommissum actionem dari. Cum enim itiseias iri nequeat, quin tum pubertatem itarem sine titulo iusto leti m. nee domitio rostituens , pro posse, ore possideat, dubium ix esse Potest , uin, si rem ita commodatam dolo rinato tu Asideroesierit, ad Oxhibendum actiotio Se rei vindieatiori conveniri possit, diuti dolus pro posses ione est: Lam autem 27. s. sed O is s. J de rei ι lnd. La
73쪽
lo, vel eulpa reddiderit deteriorem,: arg. l . si quis hominem l . st...tii ea nentium e cuni aetas miti mro, legi, Aquiliae aeriotii nota subducat, uti nee allia sex d licis deseendomitas , . sed ad id linuru pr seere possit, ut restituantur, si ex ea lege conventi, sese diis ii poenae per inseiationum reddideriti
obnoxicis: si eae cutitia 0. nunc' pii natum I. a
mul rog commodata sit, entitra singillos in solidum actio liaee datur, Di,i aliud ab initio. plaeuerit; uti plaeuit , dum convenit, ut res esset eommodata pluribus com mi perinum , id euet, ut uncisquisque partem praestaret: i. rem mihi dii. g. i. m n L. Pacius ant..cent. 4. n. 4 i. Tali orso defieiente e vetitione, singuli in solidum obstricti sunt, . sic ut duo quodammodo rei habeatitur, re, si alter conventus rae titerit, liberetur altor , eleetione eommodanti tri- ut , quein convenire velit: l. sι, ut eerto 5. titi. g. h. t. jiuint. l. in duobus I. I. reos Dromitis tendi ii. si de di 5. rrit conMutiend. Cuiaeiustia. 26. OAsere. 25. nisi untis solus pro re commmdata, sitii stirio subducta, surii egerit, permittente Meundum ius novissimum commodatito te surti actioni renunciaine : tunc erat in , si alter eonvertiatur , qui surii non egit, di paratus sit pisieido suo cora- veniri alteriam , qui furti agoiado luertim sensit ex re commodata, audiendus ae ab olvondus est: Lti 1- de quoerilur 7. m. ff. h. t. Quin ti . si tinus ex obiis olus tim rei mininodalatiis solus rei in solidum, restituotidae saeuitatem habeat, alterum i de rei
ipsius restitutione conveniri, aequum non est: nam eum plures. iusdem eoamnodatarii h es sunt, setis autem eor uni rein totami possi itat, atque ita s
licita rei r tittiendae, faeultatem hahet, solus in id damnari debet, qua,i hoe boni iudieis arbitrio mimveniat; titi de tunc , eum uinis eoru inition x defian- est , sed proprio laeto, hae actione interpellatur: licet alio ii iii, ita ius sit, ut haeredes eius, qui commodatum aeeepit, singuli pro ea tantum parte, fit alimredes sunt, e ventoridi sint:fi. sed mihi I. g. λα- redes 3. l. in commodulo iet. q. si ea facto 2. Jh. i. Quod si filios milias aut servo eommodatum ait, contra patrem uel domitium eo peetilio aetio .st ; eum ipso sitos. etiam haee eommodii ii: L seu
4 Tetidit hine actio direeta ad id, ut re itinanturaeos comm data eum accessionibus I adeo titia, qt mi tibi eommodato dedi, minini pullus emitah Iur,. etiam pulli te ei stodiami pra stare, atque ita aeum quoquo eum equa reddoro debere oblitinerit: i. as, ut cert 5. tisque adeo s. g. h. t. Non tamen ad hirti pin tiam , si eommodatarius- surtum in re commodata passus, dii plumi aut quadruplum a fure per actionem furti e secutus sit: l. tiit. q. sed in S. C. G furtis e, seruo cor P. Di hias ro. hus datis , recte de una restituenda agitur, si modo eomnitate separari possint: nam eum, qui ear ruram vel ieeticam commodavit, non recto do sit gulis partibus acturum , responaum est: l. in commodato tr. g. Mn. E. h. t.MSi res perierit, prae
Manda aestimatici eius; adeo tit ob dolum tommoda istarii non restituentis etiam in litem iusiurandum deserti possit: i. se i mni 5. g. in hae α. g. h. t. oheulpam nudae ae,timationis, & ejus quod Qterest, emudemnatio sequatur: l. in commodato i7. g. tile.
f. h. t. quod g plaeuit, si res delerior reddita sit: d. l. s d mihi s. s. reddua l. E. h. t..atin alio,
quam. nvento loeo A tempore, testimatust: L L si, ut certo s. pr. E. h. t. Culpam sane omnem a commodata rio ex commodati Datura praestari oportet ni,i aliud amitin sit: aut Disi e trahenti utriusque - vel solius eo nodatitis utilitas in comm dato vertatur; tritie eui in illo quidem e su de sola levi, hoc vero de sola lata etilpa ae dolo manan datarium. teneri, certum est, A exemplis docetur in
tis rebus a vi latronum , incendio , ruina , naufragio , tumultu daminiin, immitteret , ae posset re commodatas salvas ne re, suas. praetulerit: l. si, ut
certo 5. g. quod pero.senectute 4. E. t. arg. l. tutor seeundum i 3. g. i. f. de admin. ω peric.
tui. non mi in salva fide initiorem rebus alienis suae fidei eommissis , veluti depositis, multoque magis commodatis, diligentiam quis praestat, quam suis: i. Nerea ou. E. deposui: cap. 5..extra, cideposito. Iino, in emniculatis commodatarium exactiorem praestare debere diligentiam, quam in suis, Paliliis notat: I. custodiam 3. re de perae. O comm . rei oeri Q Cuinque inter magis & miniis pretiosas lex noti distinguat, nee tio itum erit in hisee distincti nem adhibere. Λnt. Vatthaeus iri obtigal. ili'. io. n. i5. di . Zoesius ait P. u. h. t. n. iv. vi,seimbael, ad Puniae tit. depositi, l. l. . disp. 3 i. n. I6. Sed & eulpae merito adnumeraveris, si per negligentiorem rei eommodatam eustodiam ros. illa perierit ; etiamsi ip- eommodans circa, appii andum rei
commodatae usuin' suam ipse cotii nodatario operam
ac ministerium praestiti,set. Qua ratiotis ita nobili laeti apoeia a L Ulpiano responseti fuit, si de me petiissas , ut triclinium tibi sterti rem . R Irgentum ad mini Morium praeberem , ct se ros deitide petiisses , ut idem, sequenti die sacerem , &:, etiani commode argentum domi'reurre noti po selli , ibi hoe reliquem & periori , eustodiam xeunt debere praestare, penes sitiem res relictae eratit, tit i aliud n minatim convetierit: l. si, in certo 5. . f. sι de mei ..ss. h. t.
5 Castini fortuitum, iti re aliena uti nemo ex con tractu praestare sol t, ita Dis eoimnodataritis; nisi ita eotium erit; vel sorte rem aesti in lain commodato receperit ea lege .iit aut nil commodatam. restitue ret , aut aestimationem ejus ; vel culpa qua tam comminlatarii praece erit, . quae eastii sui sortito causam
dedit: d. l. 5. g. 5. a. r. st h. t. d. g. 2. Iustit.
A. mod eontrah. M Q. l. r. c. h. l. Aeeen aendum aut in exsili sortitit a tuin illud, quod res deterior reddita sit ex eo. usu. ad quein tota essa Ierim sit, quod sibi imputet commodans, quod ver bi gratia equum in tam longum iter eommodaverit, qui eum laborem siue deterioratione sustinere non
74쪽
uit: t mm, 'Ni to. m. '. M . ff. h. t. tum elisiam factum tertii, ibim is sorte rem commodatameitra eninmodatarii eulpam nullo jure retinet; veluti si res ad id eommodata sit, Di psr eomino latavium pignori daretur creditori eius, ct ereditor r pie ration in seu Iulii em pignoris non patiatur, 'io νω et commolanti re timi, vel dabito iam s Into red loro detroetest tune enim eommodatarius li- ferari pote t eodendo Has aeriones eommodanti coti-tra creditorem , commodatum tenenten, ita tamen , Mi sumptum iuitis litis, eae lora tua impondia similia agnostero debeat, q i eommodatum accepit: I. si,
tertius rem mmmodatam e r perit ac deteriorem Teddiderit, non eoinmnaalarii xed eommodatilis domini da imitam est; nisi commodatari is ipse rem n tuis et enarodire, ne mint,iam ei linet teret iram infer
hus ι omin datarii 4 utina damnum rei eommodatae in riterit ; ox illo enim utitu saeto non eum solum , sed di reliquos tenori plaeuit, regressum habituros, a euotis ibi por commodatitem cessa, adversus eum,
ii damnum dedit: I. unde quoeristi . f. i. st. h. t. quia plures eiusdom rei eommodatarii quodammodor rei habentur: l. si, ita certo 5. lat. d. h. i.
famiam aut in i ius eorret alteri nocet: i. peti. AEde M. reis constituendis.
rem eommodati restitutio sit, commodataritas comis incidanti toti tur si ipso nune ii operam elegerit, vel alius sese mandaro eommodantis de ro recipienda instruetum si erit, ct eommodatario Dimis credulo persuaserit, est quod eoini datarius sinae imprudentiae in eligendo iuubeii mitiistorio, vel eredi litati Dimiae imputet, si alter eorruperit rem , aut cum ea in fugam sese dederit; et si sorte is vere commodantis famultis, aut aliter ei a ministeriis fuisset, vel etiam gratia e momoram, ut referretur res commodata , missus esset. Si vero commodatis manda verit , per quem res a commodatario romittenda sit, perieulcim omne eommodantis sorat: L eum , qui I r. l. II. l. II. M. O . i. d. h. t. arg. l. tinia.
. ferri Mero 5. e. Drti adrersus nautas e l. apud LMeonem sto. Q . m de moeser t. perbis: L delinque 5. g. idem Lateo s. E. de institor. ciet. Plane, si quis rom sibi rommodatam tam idoneo Servo suo, vel commodantis, tradidis et ad eo mdantem pertirendam, ut noti dotiuerit ηnis aestim Xe, futurum, ut a quihusdam malis hominibus d riperetur, non coinmodatarii, sed rommodantia de trimonium sore, si eam mali immines latercepi sent, Juliano placuit: I. argemtim Io. g. h. t. arg. d. i. sto. I. ult. E. de prerscriptis pertiae si modo peris serentis ipsius malitia aut culpa Dotabilis eonitine anon sit . Vide Be lichiuin corichu. practica3. mrt. 5. eonclu3. 58. n. 25. 26. 27. Gomomu r. resor. t m. a. cap. r. n. 3. e, rogum de . D . partis 4. eonnis. 41. d M. ia. i5. Zoosilui, ad P. I. h.
t. n. i5. 4nt. Matthaeum des obligat. d si'. io. u. s. Responsa Iurisc. Holl. p. t. 2. consu. 5I. Cessat tamen hone aetio, si eonam dato dans erilis pam in re eommodata commissam remiserit: quam re taeita remisisse praesumendus e l, si rem commo datam eiusti e muto latarii deterioraram receperit sine deteriorationis mi imatione , nec de eo protestatris sit: dummodo depretiatio parens fueri I, atque adeo potuerit recipienti Hota esso: semis, si latens: argumento eorrim, quas de latente vel patente vitio ira etantur: tu. g. ile reddis. edoctor Anton. Matthoen de obligari iti disputat. ro. n. a . Vi,seubach ad Pand. n. t. . I. I. . My. 2 7. n. 13. 8 Contraria eommodati aetio eommodatario datur, adversus eommodatit in ad ii, quod si aho,t ex vi- io rei eommodatae, dum sorvus, qui fur erat, antdolia inneida, qui a vitium corruptum, a sciente ad usum eonee sa sunt: l. in co/nmodato I. g. sι-
. cap. 9. n. 7. se . Ut S ad impensaa gravioros in rem eommodatam iactas; non modieam; quippe quas cum usu coinino latarius pensare , & ip Drro dotiet: d. l. in rebus i'. f. possum di. si h. t. Praeterea ad pretium reenperandum, quod e inin datari s commodanti rei amissae loeo praestiterat, si ea pn imo iam in eommodantis reversa sit linest tem; aut ad roin ipsa in velut ex titulo emptionis tr dendam ; eum litis a timatio similis sit empticini: Liri commodato tr. g. uti. E. h. t. iunci. l. litis in s unatio 3. E. pro em ore e sie tin ip itis comm .daritis , hae aetione alternatim institia da e vetiti , electio sit, Dirum rem mmmodalarici l raestare malit, ati id, quod ac perit, reddere: Z l. t 7. β.titi. Ut lainen in eoiiun .ilarii potestato sit hane eon modanti tollere eligoridi saeuitatem, diam Non hare, sed aliis acti ibus a iure sibi eoucessis, adversiis
commoda talem experitur Cum eniin rei commodatam pretium post rem ad eommodantem reversam frict causa penes eum sit, secundiam jus eommune patini commodatario cotidielio sitis causa , Dora ad rem .
sed pretium datum roeuperandum: L si Iullo di, 'de con det. sine e M. Rursus, eum litis aestimatio seelandum jam dieta emptioni , initis. sit, sie istoblatam litis restimationem suseipieti , rem flerentis faeiat, volut emptiotio translatam: I. si, ut ce
to 5. g. si quis hae i. P. h. t. utili rei vindicati
m conmodatario advorsu. commodantem νxperiuauia lesias est; qua mota , non satile is audiendus est. si noti rem, sed peeuniam, restituere uelit: arg. L
s Comparata dotiique e iam est hodie aelio e traria ad persequendum a commodante id, quod ii terest commodatarii, si usus et alite tempus sit -- Iaius , sive ab ipso commodante, sive ab extraneo, dum foris res aliena eommodato data e, sino Min
Di voluntato, di is jure dominii sibi vindieavit tisiurixei suae : arg. i. si in lege 24. 6 colonus 4. g. l ciatι t. in commodulo i . q. sicut 3. θ. h. t. Nec
75쪽
tommodansem, anto tempnη aut usum sitii tuin rem commodatam auferentem , exensat, quod doceat, sere commodata ante tempus eoistraeiu destitium ex
inopinata eati a proprim iu n us indigere . Id entinet si in loratiotio probatum 1iit L rede quam 3. C.
de loealor ad eommodatum tamen trahendum non est: eram eonductor, usu earens , mercedein vici sim reiitieat, atque ita levius damnum sentiat; at eommodatarius per ablattinis maturius gratuitum rei usum graviorem esset subiturus lac, totiem; ut proinde dispar ratio ,it. Quod si ita res commodat eomessa sit, ut nequo modus, neque tempus Ce tum , a commodante adi ieeretur, ipse postea modum sitiemque utendi sua voluntate constituere non potest ; sed potius arbitrio iudiei, aut viri boni dosniendum , quo usque usus coimn datario ex aequitate relinquendum sit; tieque enim permittendum videtur commodanti, iat intempestivo auserat rei commolatae usum, atque ita eveniat, d/eipi potitis eoinmodat rimo , quam adiuvari benefieto eommodati . Unde , si pugiliares mihi eoinmola, i , ut debit e mihi e veret , Doti reeto laesos importuno repetendo; &. si feceris, contrario mihi iudieio titiliter devitietus s res: nam si Deo se , vel emissem, vel testes adhibuissem. Idem pio est, Ai ad itiAulam stileiendam tigna commodasti, deinde protraxisti: d. l. ιn commodato tr. q. stetit 5. E. h. t. l. Lucius Tutus 58. J montari.
io Caeterum haec omnia, quae commodatarius comtrario petit iudicio, etiam iure eompensationis sibi servare potest, si viris,lim ob damnum, in re eommodata dati in , commodatiti qni I debeat, atque ita invetitati tir termini habiles Pompeii,ationis, debita Dirimque quantitater i. in rebus i 8. q. v t. d. h. t.
Quamvis eo i orum 11's mi in commolato e cessorum retentionem exereero, ct ita prattextu debiti reuetitutionem commodali reeusare noti possit: l. ult. C. h. t. Etsi enim olim iurisconsultis placuerit, pro impensis in rem rommodatam factis, praecipui necessaviis, coim datarici competere rei ipsiris retentiotiem, Te quasi pignoris loco apud eum remanente, donec impensam reddorent ir: l. ereditoris II. g. est. l. si is,
qui rem R. J de Drtis: eo modo, quo & dotis
retentiones Olim marito datae pro impoti,is in dotem faetis: g. item si ite dole 3 . Instil. de aetiora. l. tin. q. taceat 5. C. de rei uxor. aet. & ereditori reletilio pignoris, si quid in eicis e servationem Deis tessario depeliqum esset: t. sι necessarias 3. ff. despignorat. act. bonae etiam fidei posses,ori, aliis ius utibiis: postea tamen Imperatoribus Di letiano de aximiatio m rius iustitisque vim ira fuit, praelex lutuli emi pie debiti, absque ulla distinctione, restiliationem commodati non probabiliter reeimari, atque
adeo suffirere eoimra datario oportere pontrariam lom
modati aetionem: d. l. ulta C. h. t. Et sane perquam durtim fuerit, commodanti, qui per commodali comee sionem heia fietum mini datario prae Atare intelliis
Desieii accepti oratiam, ut qua, ito impensarnm faetarum eolore defraudaretur in posterum rerum sua-ὸrum fruitione per retentionem ab eo laetam, eni ulterius utendi jus non est. Quin & , quan rationes pro eo addue tur, ne tu deposito compensatio ad
mittatur, etiam pro relenti ἰὴ exelusione in eausa commodati stringunt, dum non minus, imo magis fidem frangit, qiii a epto ae finito heneseici non reddit, quod se reΑtituturum promiserat, uti id iueommodato eontingeret, qu i in qui nullo accepto beneficio, sed potitia praestito ostieio, deelinat rei ex conventione reddenda, restitutionem; quod ita deposito fieret. Interim non desunt, qui putant, adhuc iure posteriori salvam es,e eoimnodatario pro linia peti is neeesηarit4 rototi ionem commodali; & aeeipiunt cL l. iast. C. I. t. do dehito extraneo, quod non Measione commodati, sed alia ex causa natum est, nee contrario commodati iudicio exigi potest, uti post alios vinnius seleel. ς rit. Id. I. ωρ. 5 . in med. sed vix eia, tit verbis sitio distinctione p sitis ea restrictio satis apto applieetur: praesertime siderata superius allegata ratione apparentis incommodati retentioris iniquitatis. Pratia hodiernis moribus eommodatarium praetextu Don modo impensa rum iti rem commodatam factarum , sed de debilicuiusciatique alterius velamento rem commodatam
retinere posse, dubium non est, duin adlissilia ii dieiali auctoritato lique liberum est, rem debitoris , quam Possidet, sub se sistere ae penes se imeludere, quo aliud xihi debitum ab eo e se Patur.
Quamvis re verram sit, commodantem interposita cautioni impetrare posse arresti laxationem , α rei comismodatae restitutionem: Gmene regen ad i. iast. Q. h. t.
t Quot upleae sit pignus, s quid sit c tractus pignoris , quan la expresso emptionis titulo tamen pera pignus sit 8 quae actiones inri niscantur 'di Cui detur directa pignoraritia , nn ci furi pely Edoni, qui rem alienum pignori dedit pS Contra quos detur' an primo debitori contra secundum creditorem, cui pignus pignori di tum p Quid si ylures erellitores simul pignus
susceperint, pel plures inius credi oris hori des conoeniendi sint ps Tendii ad restitutionem pignoris o accessionum . Quid si thes aurum inuenerit A fundo pignorato p quid si pignoris surrepti furtum D
stis aut oim metiimore, poenam consecutus sup
ta si pignus Istraxera, o pretium super stitim foenori collaeaperit, aut inde rem alam emeris '5 Prienandu per ereditorem lata oe lepis eti*a ι non casus. an leuissima, uti in eommodaro pGi hie incumlat onus prohandi culpam Ocasum RG ta Meus sit tale aerioni, totum debitum deset
solatum esse, aut eo nomine salis actum.
tit si plures unius debi oris aut creduoris Meredes sint, oe singuli soluerim per sin dissoluta sit sua pars ' An sorte solasa, pignus Pro usuris necdum resurιs retineri possis p
76쪽
se praescribi ullo tempore. 8 Reeensentur easus, quisus pignorat uia directa datur, Leet ereditori necdum solutum aut a tis aetum sit. s Cogι non potest ereditor tii pignus reniti licet nunc Miaris Menda possit, quam unquam postea, sed oen hi tune dehiror ; o si ereditor itinc pati itur, rem emptori traiti O sibi des destilo soloendo caueri, humanitatis id m-tius uuam. necessitatis est . .
Io. Quid sit aetio e rearia pignoraritia st de impensis necessariis ει utiribui repetendis . oe pignore pro neeessiariis retinendo. De damno,. quod ereditor ex pignore pa sus est, reparan do ; ω moestando eo quod interest ea ramis.
H Aetm pignoraritia directa oe eontraria etiamin υponeeis laeum, habet, ex quo creditor
per actionem. h olhexariam. naelus est υρο- thecce possessionem.
Imia , conventionale , legale , praetorium, indietate ,
at testamentaxitim . Consentionale vel inedianis iraditione .eotitrahitur . vel nuda eonvetitione sera paeto per praetorem.confirmais: I. I. d. h. t. Quod tradi- tione perseitur, eAt eoiitraetus hon. e fidei re eonstans, quo creditori.rea traditur in securitatem er
diti, ea. lege, ut soluto debito, vel alia satissaetim ne interveniente, eadem in speeie restituatur I uti plenitis tradivit inter rotas ad tili. Instu. quib. mod. re contrah. obligat or in alis conisaetiis pignoris , licet subi de pol e trahontes veletur emptionis titulo vel dationis in solutumi, non tamen ideo ustius pignus manet, quoties.circumstantiae coneurren tes ici suadent, ut Bosponsum. ab Illigone Grotio ne durise. Holl. pari. 3. pol. I. consis. I T. Cum dii Din. hoc loco pignus Moti consideretur, quatenus inde ita ei solet eroditori ius tu re es actio hypotheraria , sed tantitati tanquam causa actionis in persinnam ,, pignoralitiae sellieet directae & eontrariae; eonia aultum erit, omnem de pignoribus & hypotheeis tr elationem rei ieere in librum: vicesimum Pandeetarum, velut propriam .i,tius materiae sodem, nee aliud hoe loeo excutere, praeter ipsam personalem , tum direetam. tum . contrariam pignoratii iamia tionem . I Directa. actio pignoratilia eAt pers alis, bonae
si ei, competens debitori, A generaliter et , qui pignus dedit, sive pro suo debito, sive pro alieno Ierim tinusquisque non modo personam suam fideju-heti lo, se 1 ct res suas pignoris iure pro alie O-possit dehit . devineire: l. irem quo ritur I 3. 6. uit. FI .uid arg. l. tili. q. i. si ad renniusc. Vellejan. Nee resori, an dominia sit,. qui plenus dedit, anem 'hyteuta, vel supersietarius, vel fructuarius, vel
ereditor qui pignus pignori dedit, vel qualiscunque alius, qui ius in re tale habet, quod noti respuit
pignorationem: arg. I. Iutor. I 6. ult. i. I 7. U. h.
t. l. si is, qui honia it. I. ti us metus a. si de pignori s bme'. Quid quod di ei haee aetio danda eat, qui rem prorsus,lienam piguori dedit, &
ita accipientem ad restituendum obligavit; sve ex consensu aut ratis abitione domi ut pro proprio vaeli tertii d.bito rem obligaverit arg. l. aIE . res 2U.m L. t. sive pro dehito ipsius domini, tanquam Pr curator eius, mandato instruetus: L. solatum M. f.-υh. l. ia. si h. t. sive denique tanquami fur aut praedo rein alienam possederit, di pignoti dederit: etsi enim stir aut praedo i ira piguoris ra in Drtivam cum efferati no lueat creditoti dovinciam essi res quia tamen .esus interes , eam sibi reddi, ut domitio restituat, repetitionem ei per hane aerionem dari , aequum. suit: l. sι pignore 2 a. si praedo I. . ff. h. l. arg. l. . commodare 5. l.. 6. d. comm
3 Agendum hae ratiotis contra ereditorem , qui piguus ex contractu suseepit; quive illud aeeepit, quasi nummos daturi si sorte postea tiumerati non sitit; vel conditio debili, pro quo pignus datum, d fecerit, atque ita titiliquam vere ereditor factus sit ri. Uiltitiam ii. q. si quasi a. d. h. t. Adliaee eoiitra tutorem , euratorem , procuratorem , cui iv. domitii mandantis, aut pupilli, vel adulti Meuritatem pignus. Obligatum est. d. i. solutum, a r. q. per tib earn 6. f. h. t. Contra dominitan quoque vel patrem , cuius servo aut Tiosainitia . poeuliari Domine pigmina traditum: l. si creditor 28. u. 1 . d. h. t. arg. i. sed mihi 3. f. si Illio familias 4. ω 5. . d. e mmoduli. Non tamen e ira fidejussorem, eum sorte praediis.& praedibus per debitorem, eautum es set, si fideiussor pistiora vel . hypotheeas susceperit ,
alque ita pecuniam solvstit ; sed potius cum eo maudati iudieium .est: l. fidejussor 2. E. de pignor.
h oth. Non etiam pi o debitori eout a seet dum ereditorem, . si pignus Pignori datum potias, . ac primum debitoroni suo ereditori οῦ . quod i debet, exsolvisse: nitii debitori primo per creditorem prunum
pignoratilia actio eo ira ereditor m seeundum eessa
sit; eo quod alioquin intor primum debitorem. & s
eundum ereditorem nullus . eoulraetus. intercessit: sed
magis primo debitori eo tra primum .ereditorem piis stiorestita standa solet ; vel et lain ad exhi horidum .aelio , ad id, ut is rem: a pignoris vineulo liberatam restituat: arg. l. yetenti. 27. . in f ee l. sι, cumren uret i 3. d. h. t. eontra. secundum autem rei vindicario, vel Publietatis , aliave similis, qiue --
eundum ius eommune eo atra tertios possessores competere solet ex iure in re: arg. d. L i5. β. h. t. Eoque Papinianum respieere puto, cuin. in . L. deb tor β. tili. F. L. t. seripsit , . si medio temporupiguus ereditor pi ori dederit' domino solvente pecuniam , quam ciebuit secundi Wgnoris relentionem non, relinqui, iati sellieet seeundo creditori, qui ius Omne suum ex primi ereditoris iam dimissi iure me titi debebat, ae propterea post resolutum ius primi eroditoria tan anam, iniquus rei pignoratae possessor , rei vindieatione por dominum. Tei pignoratae e veri tus , nullo ulterius se potest retentionis iure tueri. Si pluras simul eodem pro debito, piguus suscep. xlal, exemplo ecim nodali eontra, singulos in soli duin.aelio videtur danda ; eum.& hie duo quodam, modo rei littolligaritur,. nisi aliud aetum . sit: am.
77쪽
cit Paulus i. a ima res sto. q. I. F. h. t. ciunt an tum ito iure pignoris & plurium creditorum ad illud cor rumi , Doci hac pignoratilia , tractet, eoque
ensu a serat, qualem Oiniatiun , quibus res simul Pignori data est, causam esse . Contra plures credit ris uitius hae miles actio non nisi pro rata parte datur, qua qui que lueres est; nisi unus solus Testituendae rei laeultatem habeat; vel non ex de neti ea proprio saeto conveniatur: arg. l. sed mihi 5. q. liceres S. I. in commodato i7. d. si ex facto 2. m commodati. Add. tit. commodari ri. 5. 4 Competit hodie aetio ad id, ut creditor Testituat Piguus, lina cuin fruelibu , etsi praedo agat: l. si
μις ore vet. β. si mraedo 2. d. h. t. nisi pactum
antichresios, interpositum, de quo plenius tu. de Piprior. . hrmeti, nee non aetessi ibus rei piguoraiae , qualis est alluvio, us risDuctus qui accrevit, Partus ancillae pictiori obligatae, di similia: arg. l. si e Venerit i8. p. si nudii l. F. h. t. l. i. O tot. tit. C. de Partu Pignoris omn. caupa l.
saurum noli data opera invenerit, dimidim quidem parii. domiuiuin sibi, non qua creditori, sed qua
iuveniori iure occupationis servat; alteram vero Pamtem , quasi quandam praedii accessionem, reddere compρllitur: t. 3i is, qui iri 63. f. ult. d. de acquirirer. domin. Et si pigrioris intuitu surtum vel meiatum passus, actione quod metus causa Mel furti duplum aut quadruplum, aliamve pretiam similem, consecutus sit, hoc totum, deducto solo debito, de-hitori restituit; si modo ab extraneo furtum in luin-ve irassus sit: nam si ab ipso debitore, poenam lucratur , ne ei sunm maleficium alioqui 3 impunitum
straxerit , Ettain iii id lHaec actio Pomparata est, iit si in vetidendo frandem fecerit, id quod interest d Litori prae,retur: l. Cressitor 4. C. ιυ distracti μι- Mor. ac re, ituatur, quod supra d biti quantitatem
ex pignore redactuin, una cum usuris, si superfluum creditor senori colloraverit, aut in suo us cori verterit, aut moram secerit in instituendo: l. quamia, is 6. . si creditor i. t. r. l. eleganter 24. q. si enidoris: I. I. Pen. d. h. t. Xoc liberatur suaΑ ,
uas adversus pignoris emptorem habet, ἐit tiones e
eudo debitori, alit emptorem ei delegarido I eum in
venditione , quae si ex facto s vel Pacto, ut Cui
eius ) si Nun creditor negotium gerat: l. yen. E. h t. ut lamon debitor petere possit, sibi eas a creditore cessi; sed ipsius creditoris periculo exercendas: l. et canter 24. β. si vendidorat: a. d. h. t. Nisi nulla creditori culpa possit imputari, quod ab emptore pignoriη servari pretium non potuerit; quipi e quo casu non creditoris seudentis, sed debitoris id dainnum foret: i. quoesitum s. m de diu act. pignor. Plane , si ex superfluo creditor Tein comparaverit, ea
in pretii loeum non ubintrat, nee ejus, sed solius Pecillitae , persecutio debitori datur, ubi aliud actum non est: l. est. C. de distraetri pignor 5 De emero non dolum tantum & Litavi culpa
eirea rein pignori acceptam , sed S levem , per creditorem oportet praestari; quia utriusque utilitas, ta indobitoris quam ereditoris, Ρlerumque lic vertitur: t. contractus quidam 23. g. de reg. iuris: l. si ut certo S. I. nune Cidendum I. V. eon m Ii i :β. ult. Insit. Vt d. mod. re contria h. Oh t. mi, ionis culpa sit; dum sorte servitutes prae iiii pignorati per Don usum & t egligetiliam creditoris extinctae sunt: l. creditor, cum Pignus 35. d. h. t. sivo commissionis; dum in prae lio iii gubrato arbores excidit, domos deletit, servo Pigum Mos saevitiadobilitavit, eorrupit. ad peetandum coegit: l. cr dιtor 7. C. h. t. l. et e liter: 24. . ult. F. h. t Do casu fortuito noli tenetur, i Disi id aetuin appareat Expresse vel tacit , quo pertinet conventio, ut interitus pignoris liberet debitorem: I. si credito 5. l. G. C. h. t. d. q. ult. Instit. quib. mod. re con trah. oblig. Uti mee de eulpa levissima ; nisi solius creditoris gratia pignus datum sit, atque ita pignus simile sit eommodato; quod puto volle Ulpiatium in l. si, cum peti deret 13. q. l. ff. h. t. eum seripsit; Menu autem in hac actιme talus ει tu a, uein commodator renit oe custodia, supple, ut incommodato , Urs in or non Merue. Et ad talem casum , quo solicis creditoris utilitas tu pigriore erat restringendum quoque existimo reseriplum Di leti aiani & Maximiani, quod est in L 3icut pim 19: C. de μις-r. ω θρω4. plenis prope verbis ipsum Ulpiani responsum comprehendens: ajimi enim I si e im majorem Pignorum P instare creditor non habet necesse; ita dolum i cu iam , seu eusto- iam , is Here coratur. Sei licet id unum Ulpianopmpositum videtur Iuisse , ut doceret, ira Pignors eirca culpae praestationem nihil singulate inveniri, uti quidem in mandato, negotiis gestis, tutelae adiuinistratione, 'similibusque reperitur, sed communem portere servari iuris regniam in L si, ut certo 5. . nune utilesiatim 2. st commodatι proia sitam , qum vult, vel latam, vel levem , Hl etiam levis imam debere culpam praestari, prout vel datilis solius, vel
solius accipioniis, vel utrimque commodum in eou- trahelido appareret. QuamvI ergo veriora Sit , iurommodato frequentitis, in pignore Tarius , lius aeripientis utilitatem verti; tamen id Vlpianus voluit
pignori eum tommodato Commuri. Es,e , ut, deprehensa utriusque e trahentis utilitate in commodato
aer ignore, non nisi aeris utrobique culpa veniret praestanda ; at quoties molius aecipientis gratia pignus
tum levi,sima pulpa damnum utroque tu ia gotio re-Parauduin esset. Q. iae eo Probabiliora suta, quodes a Gaio in e inter e modatum ac plenus com paratio proposita invenitur circa teris ealliae praestati Ριn , eum t inmod ita n utriusque gr.ilia mi traelum osset; etsi nutii incertum ess i, q in piguus frequentius, commmdatum rarius, utriusquΗ rontra-lientis contineret utilitatem: t. ia rebus i 3. m ρανσα at si utrιωqus f commo lati: cniae in. l. b. ι9. Obsem. 24. Solius autem creditoris tui lit.is tune vertitur, tum non debitor , seil tertilis pro debitore . pignus dat: quamvis eni in debitoris quoque ii ter-
it pignus dari, dum siue eo id te iidem haud im
78쪽
veniret, tamen , si tontractum pioiuris 3pectes, quod 3 in non inter creditorem A debitorem, sed inter creditorem & tertium pignus dantem intereedit, s litis eroditoris gratia, noti item tertii pignus dantis, ct itide pignoratilia experiunt is, pignus eelebratum apparet. I Orro, etsi eulpae probatio ineumbat debitori , de laesimie, per eulpam ereditoris rei pignoratae illata, agetiti, taliquam aetori & a firmanti: arg. i. qui accusara a. C. edendo . quotiensi 8. q. i. si de probat. tamen si e reditor rem pigi rata in easu amissam aut peremptam dieat, leges i lini, intertitit amissionis per manifestas rationes pro- Lati L: Deees,italom: l. si creduor 5. C. h. t. arg.
de Bellichiuin Gnclus. pracl. pari. I. conel. 37. N. 8. 30. uo. il lagonem Grotium manua. ad jurisprud. Noll. I. 3. 3. crp. 8. n. s. io. & alios a croene. gio ibi dotii iti notis allegatos: Sim. van Lepta. encors. JOr. para. l. lib. 4. cap. io. n. II. Adde tit. Hu Ieg. A I. n. 2 46 doti aliter tamen hiate aetioni direetae loeus est, quam si itilogrum debilum ereditori, aut ex ejus volutitate alteri solutum sit, vel per eram steterit, quo minus solveretur, aut aliter o i sati, factum suerit; Noti, si pro parte tantum: L si rem alienam s. q. omnis s. l. solatii in ii. q. si quasi 2. I. solum
tum 5. ff. h. t. l. alima res Io. si per n. f h. t. licet debitum personale in tot plures debitoris vel ereditoriη haeredes ipso juro divi uni suis et . di unus eorum suam statvis et aut aesepisset debiti partem ;in quantum reliquis eroditoris haeredibus, quibus Necdum solutum est, totius pietioris retinendi ae distrahendi potestas stiperest, oblato debitori eo, quod is eohaeredi portam solvit, di viis versa ; quia i dividua pignoris caiisa est: I. I. I. C. si unus ex pla rigus hoere lubus debitoris vel cred. para. suam solo. Dei accep. l. r. I. C. de Lir. pi . l. solatiam. .
g. si creditori l. E. h. t. l. rem hoWroditariasn 65. fi de eoterion. Quod si sora iam soluta sit, Don item Usurae, si quidem in sola in sortem pignus obligatum
fuerit, ea soluta , pignoratilia .loeus est, nee pro muris retineri pignus potest: I. solutum M. f. si in sortem 5. E. h. t. Etenim pro debita quidem 1-- te chirographaria pignoris ita aliam ea rasam obligati Teletilio est: l. time. C. etiam pro chirographiario debito pign. relin. posse e pro iis uris chirographarii Non aeque: l. per retentionem 4. C. de usuris: quod
Don est eorreetum per d. l. Diate. quippe quae uinvum jus eonti non , strie tam recipit ititet prelationem, nec stare prohibendum est, linod non invenitur ex Presse per eam correetum. Ain & in rasuras pignus Obligatum sit , retontio eius permissa est, doDee ct Usurarum solutio impleta suerit, sive in stipulat una deductae sint, sive paeto nudo promissae: ruin enim hae saltsm naturaliter deberi eoeperint, & ita solutar retitiori potueritat, e sequetis suit, Di & pignotis pro his obligati , ae peties creditorem existentis, retinendi ius esset: d. l. solumm tr. q. si in sortem 5. si h. t. I. per retentionem 4. C. de usuris: Cu-jacius lis. 5. ossero. 28. Quibus vero modis satis sate reditori, ut pignoris viticulum eva timeat, & pigri
ratilla Daseatur, intelligi i Milest ex enarratione inodorum , quibus pignus vel hypotheca di,solvi solei;
quos vide tir. quiue. mod. pissus pel 1 ot'. sola. Iuri autem hule solvendi debiti ad pignus re- euperandum , atque adeo luendi pistioris , praescribi
nequit: etsi contrarium plaeuo rit istae hovio, Nega-satitio & aliis a Vitinio alleuatis, atque ipsi etiam
pue ratione, quod Oinni actioni personali , omnique auri, atque adeo etiam iuri litetidi pignoris I aeti Di pignoraritiae, annis triginta vel quadraginta prinscribatur, utcunque nec iusius titulus Dee bona fides praeseribetitis eotieurrat: i. stetit in rem 3. l. a. C. iae praeserim. 3o. Mel 4 . annor. f. r. q. r. c. d annali except. Quae tamen tanti non est, ut quem jure moveat; cum tantuin I uin liabeat illa de ii Hum S aetionum praeseriptione definitio, quoties te initii habiles praeseriptionis itiveniuntur: arg. i. em yti actio et t. C. de soletion. quales in iam tro easu non sunt. Quod ut matii sestitis appareat, in auteressum necesse est, tit intelligamus, quid sit pignus
luere, quid plenoris luilio, quid ius luendi: praesertim, eum deprehendam, ius luendi pignoris &jus pignorat itian aetioni, in tituendor eonfundi, ae pro ii,dein aeeipi; dum interim ista duo a s invicem loveto diversa sunt. Gera pignus est, rem pi-tiori vel hypotheeon obligatam liberare a vinculo ili, sive solvendo naturaliter dobitum illud , pro quores Obligatii est, sive alio modo satissae tetido ereditori , iii res libera peties dominum esse queat, aut in alium siue onere transferri atque transire: sed
si rem 5. Instit. de legaris e l. praedia G. C. defleicommissis e quo modo ct filius patrem , pater ilium, lino quisque se ipsum , cum ab hostibus redemptus esset, di quasi iure piguoris teneretur, a suo quit redemptore: l. si patre i 5. E. dis captiuis oe postlim. l. qui status 8. d. de re miluari . Qualem piptioris luitionem A illi Leiunt debitores , qui
rem devinctam iMassi dotii , nee ulla repetitione itidi getit aut pi oratilia actione, dum sorie hypothee
tantu in rem obligarunt, poΑsessione in creditorem ii iitrati,iata. Quin di illi , qui dotii tores Doti sunt; iii
quantum solutione debiti itis pignoris evanescere ce
tum est: I. in omnibus 43. E. de soluttim. pr. In
que adeo luitio quoque pignoris, Dori modo Per debitorem, sed A per alium, eo itibetite, vel igri
ratite, vel invito, seri potest: qui tamen solventes, ae pignus luenies, non ideo pignoratilia tu aetionem balistit, aut movere possutit, ex eoniraeiu quippe naiani, qui iter extraneos pro debitore solventes c tWhratias Moti est. Utido & sponte sequitur, ipsum illud pignori, luendi ius ex e tractu rion esse, sed magis natiara evivis patere , etiamsi litetis Dullo ex contractu obligatus sit. Ne dieam, pignus et latra logiae lui, quod non ab homine ex conventione , sed
a lege, convivitum est. Adeoque, uti per viam publieam ire cuivis permissum est; ita & Aebiti sol citione pignus luero euivis listet, qui modo dohitoris negotia gerere vult, ut quisque potest. Quibus Praemissis, aio, iuri luendi pignoris nullo utiqua in tem pore praescribi posse; licet actioni pi oralitiae praescribi possit antiis triginta, e putandis ex eo tempore , quo totum debilum soluitim , vel aliter credi-iori satisfactum fuit, di ita uata iacultas te ipsa tim
79쪽
s itu etidi pignorathiam pro pignoris repetitione cieti Dem . Citius opitii is illud quidem 1 undamentum dohilius e,t, quod ab aliis adduetum video, ae a
Vinnio suopterea recte consulatum, nullo scilicet mmdo Dalais videli actionem pignoratiuam, autequam totum debitum exsolutum tuerit, aut eo nomine satissaetum ; agere autem Mon valetiti noti currere prae seriptionem . Quod enim attinet regulam , agere nou Walenti Don currere praeseriptionem ; pr edit demum
ea, si jus agere vetet, Don item, si ab arbitrio ejus, qui aeturus euet, depetideat ea facere, quibus praestitis aetionis exereitio destitutus non est. Nee satis
apto defendi lvi est, aetionem pignoratiliam debito demum soluto Dasei , eum potius ipsius pignoris constituti tempore jam Data fuerit in aetii primo, ut
loquuntur, suspensa tantum re pectu actus secundi,
a ii ipsius institutiotiis in iudicio faciendae , quae prae- eodentem requirit debiti solutionem: eo modo, quo id etiam iii emptione venditi e sit; quippe ex qua
emptor actione ex empto noti aliter experiri potest, qua iii si prius ipse ex suo latere contractum impleverit , prelio numerato, reliquisque praestitis, quae
ex e tractus itatura partisve adiectis praestanda sunt:
i. Atianus 35. g. ineret 8. l. sui perulentem α 5. f. de acta em id Arg. l. diles etiam 25. β. ult. J de indissi edict. licet actio utrimque jam tum eo
temtrare , quo mutuo mus su perficiebatur venditio, Data esset: arg. tu. Bratu. du oblis. ex consensu:yr. Lutit. de empl. penditione. Magis pro asserenda sententiae nostrae veritate stringit, quod praescri-Ρliotiem Don patiantur ea , quae rebus merae facultatis accensentur , quatenus , di in quantum, res merae facultatis sunt: t. riam Rublicam I. n. de ναι publiea O itinere pubi. In vanum autem laboratur, ut doceatur, rem merae facultatis non esse hane pignoris luitionem. Possain , inquit Uilinius d. loco, uti caenaculo meo, & licet longissi ino temivire non sun risurus, jure meo non excludor , nee tamen ideo illud ius meum est res inerae facultatis: uam si alter re mea usus fuerit, ct ego uti prohibitus, pr e det usurapio. Iure libertatis licet cuique talii alte , quain vult, uullo statuto intercedente, in suo aedificate ; & quamvis aliquis per trigi uta annos nota aedificaverit, uota ideo ius altius tollendi amittit; nee
tamen est res merae iacultatis: nam si te altius aediscante in vicinus prohibuerit, & ex eo tempore altius aedificat tim non habueris per spatium praescriptioni statuitam, procedet contra te praescriptio seris
vitutis . At horum exemplo , inquam A UO , potest nobitor solutionem offerre e reditori quandocunque, etiam post longissimi temporis spatium , ex quo primitus piguus est constitutum ; ut iis res pro debito devincta , liberetur ab eo Piguoris nexu, quod hactenus duravit pro tali obligatione priueipali, quae in
dio tempore per debitorem solutione usurarum aut
stliter agnita, praeseripta Don est. Sed si debitor er ditori debitum obtulerit, ut Piguus luat, isque ac cepto oblato rem pigi oratam non restituat, dum vel non pignoratam sibi, sed suam esse , bona Inalave fide obtendit, vel ad reddet dum non interpellatus, eam jam liberatam penes se retinet, perdet inde peraturarum triginta Praescriptiovem jus omne repet-I et ad Pandect. Tora. III.
di pignoratilia actioue rem , quam olim Pignoris ne xii devinetam, iam iude a soluto debito totis trigii ta annis liberatam creditor velut suam possedit, vel saltem animo sibi habendi. Sed nee alio respeetu id ipsum, quod in d. l. a. de pio Publ. timere Pin. dicitur, populum viam Publicam non utendo ami tere non posse, res merae saeuitatis est, qua in si nullus postea actus interveniat, factum nullum, quo usus impediatur: nam si quis via publica velut rapropria, usus fuerit, in eaque aedificaverit, severit, plantaverit, foderit, sepimenta posuerit, aut alia quacunque ratione inal edimento fuerit, ne populus illae transiret, & ex eo temPore annorum quadraginta spatium esiluxerit, Populo iam contradicente, Deque usum viae vindicante , Demu dubitabit, ut m. piuor, quia di tune viae istius publicae iisum populus praescriptione amiserit, dum nullum ius priu
tum vel publicum ex quacunque causa vel quacunque persona, quod quadraginta armoruin extinetume,t jugi silentio moveri deinceps Pol est: t. Omnes 4. in mecL C. de praescr*t. M. Mel 4o. annom cui
consequens est, ut dicamus, non minus rem ino
saeuitatis es e, altius in aedificare, re sua uti
pignus luere, quam , viae Publi CM usum a populo
exerceri; eodeinque ui do tu i,iis Praecedentibus , aeta viae publieae usa, admissam fuisse aut denegatam secundam tam dicta praescriptionem . Et sane iii ita statuamus, sed cum virinio aliisque iuri lusi,di pignoris adhue praescribi posse existimemus; edoc
ri velim , quid utilitatis j urisve creditor ex ista praescriptione consecuturus sit; eum Praescriptio titilla
sit, ex qlia non commodum aliquod praescribenti ae-eedat . Sive illud in liberatione a debito, sivo iuaequisitione rei alienae colas istat. Liberationem certo a debito ereditori non uasci, intelliget facile, quisquis considerat, ipsiun praescribentem non debitorem , sed creditorem esse, cui debetur, cuique scilia vendum , ut pignoratilia adversus eum actio detur. Si a pignoratilia actione creditorem ita liberari dicas ; aut id erit, quia a vinculo Pignoris res simpliciter liberata est; aut quia insuper domiti tum directum vel utile rei pignoratae in creditorem translatum fuit. Si ideo tautum, quia jus pignoris evanuit; obfuit sibi magis sua Praeseriptione , quam profuit creditor, exiuicto iure illo, ex quo solo retentio rei obligatae ei competebat; quo fit, ut iniquus in rosterum sine ullo possidendi aut detinotidititulo vel colore detentor existens, actionibus ex jure dominii prosti utibus efficaciter conveniri posset per debitorem , qui hactenus ista praescriptione suo non excidit doinuali jum. Sin post triginta volquadraginta annos. a pignore primitus obligato ela Ts rem Pignoratam lure dominii creditori aequiri
apud eiun deinceps in Perpetuum mansuram eois
tendas; non jam iuris, sed corporis praescriptio Saequisitio erit: atque tunc explicaudum fuerit, qua ratione corporis illius praescriptio Persei potuerit ab eo, qui Deque bonae neque malae fidei possessor est.
Esto enim , quod ad temporis longissimi prae,eripit
Dem nee iustus titulus desiderotur, nee bona siles continuatam tamen possessior em Praescriptioni coriaporalium adesse oportere , ni illus, ut opinor, ibit in-
80쪽
seias. At quae, maeso, ereditoris eirea pignus possessio est ἰ qui, quantum ad iis eaplouem aut Praeseriptionem attinet, nudus rei pignoratae delentor, noli poss sor, intelligitur: i. inerum s. f. de rei ita tic. alienas pos essioni pro usucapione vel prinscriptione implouda mini teritim pra betis: utpote in quem quidem possessio transire dieitur , 'matenus ea Daturalis ovi: l. eum s cortis 35. q. i. i. si pignus
mihi 3 . ff. h. t. l. res pignoris 3 . ff. de aequis.s A nmitti possess. neutiquam vero ud effectum ris
capi uis alit prae eriptioni, , euius initiiiu ipis debitor dieitur pos-idere: L servi nomine i 6. l. noris
i m 33. q. qui pignori 4. ff. de iisti . s ustica
I t. q. per ser m i5. I. pia pignoris causa 56. n. de acqui . Mia amisti posseas. Eris statae solos pollinseriptiotio domititiam sibi sitio iusto initio posv ae- , quirere, qui sibi potius, quam alteri . pinsederunt, i cariter doelaratum l. 2. C. de proscrim. 5 . Melco. annor. ubi emphaties imperatores , ymua via ι. cum dominis praediorum, si tanta precario possidentibus praerogatiua defertur, ut eos piat qua ita rua annorum spatia, qualibet ratione decumsa, inquietare non liceret etim i a Constantinimnia jub tal his posse foribus initium non requiis ri , qui sili potius, quam niteri, possederunt. Eos autem possessores non e venit appellari, qui ita tenent, ut ob hoc ipsum so iram beant proestiar merced- . Nemo igiIur qui ad possessionem con- etor Meessit, diu afirens res tenendo jus sibi myrteta is usurpet; ne cogantur domini, aut mmittere quin Decio uni, Hul conductores utiles si bi Jortassis sexcludere, acie annis ovi visus super dominio suo publice pror stari. Quibus non similia proponuntur de oml,hyieulis in L eum notissimi r. 1 h. c. eod. iit. de proeso. 3o. vel 4o. ann. Quae autem ratio anilitat in eo duetoribua ct omphyleutis, qui ultra annos quadraginta praedia e dueta tenuerrant, iti ereditore qumiae piguris tam diu tenente Ioeum iuvenit: nam ct eum debitore inalo agere ue , si tanta ereditoribus MDtreiur praeregativa , rit eos post anuorum quadraginta decursum inquietare pro restitutione Doti posset, oblato eo Modilabet; atque ita enereiur aut eroditorem comm dum soris sibi, mimisque gravem, pignoris reeipiendi eausa multarius dimittere, alimn e novum ae ropertu saepe disseilein quaerere ereditorem; antatinis omnibus stiper domitato sino publiee prolesta-xi , no eo radat. Gratis interim is adversariis p nitur, preearii repotitionem non Matra armos triginta durare: enm e eontrario magis sit, ut tam diu non currat praeseriptio, qiramdiu eo est animo qui pre- rarin aerepit, tit preeario tenere velit et arg. cl. i. 2. C. de Wisserim. bo. -l ao. nrim. in pri ae demum ineipiat, ex quo ille Non amplius preeario, sed sibi suo nomitio, ii ut mala sile, possidera eo latrait, perscienda per eum, Doti iam amplius precarii iii-T. terieti m. god mala fide possidentem. Quod Sin pigriore oblittere , iam supra monitiam . Duutiar hane seriistitiam, etiam praxi s malam , Andr. Gyl. lib. s. obseri . 18. laetoneliorsi marit. cera. a. assere. 4. Myn,ineerea e t. a. oti m. 16. in In I 3
detitiam de hae quaestions in tractatu tractititium Iom. i . fol. 40. res 8 Caelerum quando itis etiam haee pignoratilia d reeta debitori datur, antequam solutum ereditori volsatisfactum fuerit; pota si quis quali daturus meuniam piguus aeterrit, nee enslea numeraverit: Lso ultim ii. g. si quasi 2. ff. h. t. q. t. a. c. si
pignoris eonpemionem numeratio vectin. secuto non
sit. Uti S, si ereditor pignore abutatur, vel iminpediat , quo milius debitor in re pignorata tala urture suo, aut non exhibeat dehitori , cum manis sta subesset aequitas exhibitionis . Quibus iti ea, itination tam ad pignoris restili tiotiem am poeius ad , id quod intexo,t d bitoris . artio omparata est l. ti t. pr. ff. h. t. sorte A ad ea tionem interponendam daro incorrupta restituenda: arg. I. creditor i I. st. h. Hugo εἰ potius monia. ad jurim . Holi. lib. I. eo .
s Non tamen hae aetion inpelli ereditor potest . ut piguus vendat, liset multo minuη sit quod debe tur , quam ex piguore redigi potest, ct hodie pluris venire possit pignus, quam lmstea , sed potius is, qui pignus dedit, vendere illud potest, Di amepta
meunia solvat, quod debes; imp iinrus etiam ire ditori neeessitatem ostpudendi empli his rem pignor tam , si mobilis sit, ct idoneam im eroditori do inisdemnitate cantionem praestet: I. quamois 8. ff. h. ita Sane ut rem per debitorem venditam ereditor patiatur emptori tradi, debito needum acreplo, seaeautione ei per emptorem data de parte pretii usque ad summam debiti ipsi Holvenda, Ofieii magis di humanitat is, quam neeessitatis est: are. I. si e B. f. tutius Io. E. quiΘ. mod. ρι . vel DF. solvi
ro Contraria pignorati iis .aelio ereditori datur inrep tendas impetisas necessarias; pro quibus etiam, d ito prin pali iam soluto, Terentio pignoris se mi,sa est; cum impensae tales sortem arageant, di in sultima debiti computandae sint: l. si necessarias 8. H. E. h. t. l. in summa 6. C. de pignori hrpoth. Nee sariis autem impensis & illa admim ea a videliar, si creditor ventans pigmis, eum aliter non posset, evietionis nomine duplum repromiserit, ae evictione secuta, duplum solvere compul-,uη sumit: i. si pignore ciet. uti. E. h. t. Utiliumqtioque sumptuum per hane aetionem repetitici st, si mriclo debitori non nimis gram sint: sicut enim -- g sere creditorem, dolus O ctima, quam prinstat, non patitur: ita nec talem scere rem pia moriam , ut grauis sit debitori ad recuperanilam . Re vroinde media hem dispicienda erunt a judices . tit nequ/ delicatus idebitor, neque onerosus crediator audiritur, I. si servos pignoratos 23. st. h. e.
innet. l. in undo alieno 38. d. de rei tandi p.
Damna quod attinet, quae eroditor ex rei pignorata vitio passus est, hoe etiam indicio reenperatatur; iit tamen lihorum sit debitori, qui vitium ignoravit , rem pignoratam apud ereditorem pro noxa relinqDere: I. si servus V ori 3 i. f. h. t. Sed di id quoa interest hae aetiolae eontinetur, Doties pro at m, ver res aliena , aut alteri iam ante obligata, pi