Historia S. Huberti, principis Aquitani, vltimi Tungrensis, & primi Leodiensis episcopi, eiusdemque vrbis conditoris Arduennæ apostoli; magni thaumaturgi. conscripta a Iohanne Roberti, Arduennate andaino, Societ. Iesu sacerdote, ..

151쪽

ALIUNDE.

8. Duos antiquos, &insignes MSS. codices propenso in eamdem pietatem animo mutuos dedit admod. R. Nob. atque Ampliss Praesul D. Philippus Mochman, nobilis Coenobh Gmbiacensis Abbas. Alteri inscriptio; Vita Sancto

rum.

s. Alteri: Chronica Episcoporum Leodiensium

gul. S. Augustini, Monasterium, Cui nomen Rubra-Vallis, & in eo insignis veterum MSS. codicum Bibliotheca. Gam dum bona R. Archimandritae vonia lustrarem, incidi in aliquot volumina, quae ab Authore vocantur Pologus Brabantinorum. Inueni inter eos sanctos etiam nostrum HYBERTUM; cuius vitam inde descriptam habeo II. Eamdem vitam ex peruetusto MS. Camihusiae Leodiensis sponte mihi descripsit R. P ter, eiusdem Carthusiae alumnus, S. HVBER- To, ut Diuo, Patriae Tutelari, singulariter addictus.12. Eiusdem iterum mihi copia facta a RR. Canonicis Regularibus, quorum in antiquissima Tungrorum urbe domicilium, ut est in secunda parte Refectorialis AEsiualis, ut illi vo

cant.

13. Iuuit etiam liber Monasteru VHM-S L- berti, in quo Gesa Ponti cum Tungrensium, se Leodiensium. o nomine Lectores mecum gratiam

152쪽

NOTA, ET PARALI p. orgratiam debent admod. R.& Eximio L .F seneius loci Abbati I . Praeter istos, alios plures MSS. in Nobili Ciuitate Leodiensi suggesserunt honestissimi Ciues, lingua Gallica exaratos, qui Chronica fere continebant,sed ea maxime,quae ad 9 pos spectant. Atque hactenus libri calamo consiripti. Sed typo etiam expresss usus sum,quos silendos non iudicaui. Ij sunt. is. Tres tomi Episeoporum Tungrensum , Leodiensium, Iohanne Chape illo, Canonico Vicario Leodiensi, ex aliquot Authoribus antiquis editi, qui cum MSS. quibus usus sum,

per omnia belle conueniunt. I 6. D. Molani, Lovaniensis Theologi Natriles Sanctorum Bel . Eiusdem Indiculus , Ad riones ad Martyrolog. Vsuard Recapitulatio Chr

nica.

17. GMagnum Chronicon Belgicum, a Mon

cho ordinis S. Au 'stini prope Novesium diligenter,& studiose concinnatum. Taceo varias a varus pus, doctisque viris Epia solas, Narrationes, Testimonia, quae S. HYBERTI honori non maris, quam veritati , tribuerunt. De his mihi sermo suis locis Haec de Codicibus. Iam ad veniamus. I. Vi T J S. HvB ER TI Vitam ex Antiquis nemo unus integre scripsit: partes varib varias. De alijs alibi. Hanc priorem partem,cum inte-

153쪽

plere coactus sum. Nam ut Author Antiquus, ipsius Diui nostri discipulus, S familiaris , ea omnia omiserat, quae Episcopatum praecesse- . . rant: ita hic, quae Adolescentiam, & Ebroini tyrannidem. Ea ne studiosus Lector desideraret, Stirpem, Parentes, ortum, Instituti nem meis verbis, sed antiquorum, & Optim rum Librorum fide, posui. II. HvBERTO J Quaenam origo huic nomini Z Tot alia sunt, simili fine, deuertus, Heribertus , Roberam, alia. Leges de his elegantem disceptationem inter Quaestiones Hubertinas, . Caeterum, non dissimulo, varie a varus scribi hoc Nomen. Alijs est Humberim, alijs Hucbertus. Codex Caesareus Bibliothecae Viennensis habet Hubertus, ut ex eo ad me scripsit Clarissimus L C. Marcesius

ranc heim. Apud Antoninum, par. 2. tites. 23. g. 29. legitur . sed, ut arbitror, vitiosa.

III. REGIO Francorum J Vide, Lector, b.

Geneat. IV. BERTRANDus JIta constanter scriptores omnes antiqui. Nec me mouet, quod Aquitaniae Annales, Gallico sermone editi a Iohanne Boucheto nullam huius Principis, i ter Duces, mentionem faciant. Rationem, mox indico.

154쪽

pora taceam, qua aetate noster stactus vivebat, Aquitaniae Principes, modo Reges, modo Ih res dicebantur. Nam alias, Regum Franciae nomine a quibusdam innastis administrabatur: alias Regus prolibus, cum Regni quoque nomine, in perpetuum attribuebatur. quod Ludovico Pio, a Carolo Magno Parente contigisse legimus. Iam Duces Aquitaniae duplici ratione intelligere licet. Vel enim ipsi Reges Franciae siedici possunt, etsi aliunde Regium nomen habent. Sic Philippus Hispaniae Rex, dicitur Brabantiae. Vel Duces ij dicuntur, quibus Rex

Aquitaniam regendam commiserat. Hodie in Gallia tales Gubernatores vocantur. Priorem nuncupationis rationem Eouuetus in Annalibus suis secutus videtur. Addo, in us, qui eum Ducatum.Rege acceperant, filisse nonnullos, qui Beneficiario iure, & velut ira Audum tenebant, ut, certis conditionibus, sibi, ac liberis suis , in perpetuum tenerent. Eiusmodi sentio fuisse hunc Bertrandum. Quinetiam ex his non defuerunt, qui tantum iuris , Vel habuerint,velsbi sumserint, ut Regibus ipsisse opponere auderent. Testis Dux o, quem Vetera monumenta passim S. HYBERTi fi trem faciunt. Testis etiam hic noster Bertra

dus,ut mox leges.

VI. PRINc Eps Pacu, bellique artibus cliris in J Ita est. Semel, atque iterum eum ag

gredi

155쪽

rio IN Vir AM s. HYBERTIgredi ausus Hildericus Rex, semel. iterimque susus figatusque est, maximam iacturam remilitaris roboris, & Nobilitatis passus. Haec pluribus, ex Antiquis Monumentis, Happari diligens scriptor. Eadem in ijsdem antiquis me legisse profiteor; ut& alia passim,quae idem Happari tradit. Quo maiorem illi ndem habeo in ijs etiam, quae apud illum tantum reperi.

VII. ANN o to es quinquagesimo sina

cenus J Huius meae assertionis rationem vi

VIII. ODA HvBERTI amita. J Ita constanter omnes Authores, qui de alterutro scripserunt. Sed commodior postea de ea me

IX. PR o L o a V s S. HVBERTI. JNusquam hunc Prologum inuenio , nisi in Cod. Monast. Rubrae-Vallis ; cum Vita ipsa, cui hic Prologus praemittitur, in omnibus sere Monasteriorum alijsque Bibliothecis reportatur. Itaque dubium mihi nullum est, quin Prologi Author sit Iohannes Gielemans, Canonicus inibi Regularis , qui Ag ologum Brabantinorum Hetiologum, scribendum erat concinnavit, de quo supra memini , cum Libros resenserem, quibus tum usus.

156쪽

ps mortem Transiarione J S. H v 3 E R τ 1 dis cipulus,& familiaris Vitam scripserat in Epis

copatu dumtaxat actam, hoc sibi, ut apparet, studio habens, ut nihil scriberet, quod non via disset ipse, & quodammodo tetigisset. Itaque, quicquid vel Episse Tatum praecedebat, vel . mortem Sancti viri sequebatur, data opera misit. Quae duo alius Author anonymus est , . N ignotus antiquus, & optimae fidei, tractanda sibi sumsit. Huic Gielemans Prologum istum praefixit. Quod & Antraruum, & optimae fisi hunc scriptorem dixi, talem censuerunt colaus&t Egidius ipsi neque neoterici, neque sublesta fide. Claruit uid in anno Domini I 2 o. at Nicolaus totis centum viginti annis ante nempe Iia. o. Hi igitur tales viri ex

hoc scriptore liberaliter, & verborenus hauserunt. Nicolaus quidem dum vitam S. Lamberti describit, cap. I3.r . II. Egidius Verotum in additionibus ad Anselmum in Lamberto, cap. Io. tum in ipse HVBERTO, cap. ai. Sed nolim quemquam haec ita accipere,ac si hic noster Author non multo Nicolao. sit, antiquior. Nam ex tot antiquis MSS. quae vidi, & sedulo consideraui, ego pro explorat habeo, ut is, qui S. H V B E R T i res in Epissem patu gestas, scripsit, sine ullo dubio cum illo inmiliarissime vixit; ita hunc, non multo post S. HvBERTI mortem suppleuisse, quae ille omiserat. Denique tertium quempiam addidisse, quae

157쪽

111 IN Vi TAM s. HYBERTI se, quae de eius Translatione , & quibusdam Miraculis , postea leges. Sed ad Notarum ordinem redeamus. XI. INcipi T C o. N V E R S I o S. HvB E R-T I. J Quomodo Conuersum intelligimus 3 An robustus iam adolescens, adhuc Gentilisse superstitionibus tenebatur Z necdum per S. Baptisma Christum induerat Z Scio esse, qui sic explicent. Sed absit. Ostendam, aliter rem ho

XII. CApi TvLvM I. Hoc quoque dilige tiae Ioliannes Gielemos debemus , quod sine Vitae partem habemus capitatim diuisam, quod ante illum nemo fecerat. Seruit id memoriae,& intelligentiam affert minus confusam. Caeterum cum solam sectionem ille fecisset,iaeque singulorum Capitum argumentum, ut asAlet, paucis verbis comprehendisset: hoc mihi relictum existimavi, ac, quam potui breuiter, A clare praestiti Ad hoc duplex me ratio impulit. Altera, quod multo etiam clarior legenti sic evadit historia: altera, quod in Antiqua vita, quam Ionas conscripsit, id praestitum videbam. Itaque, ne dissimile, & impar sibi estet totius Vitae corpus, hanc quoque opellam nauare visum est.

XlII. TEM post E illo. J De S. HvBERTraetate quam possum probabiliter , disputo ita

XIV.

158쪽

- NOTAE, ET PARALI P. I 24 XIV. EBRO IN I crudelitas Regnum Tram eorum grauiter opprimebat.' Vere Regnum totum. Nullus illius temporis Francorum res attingit, cui hic tyrannus non suggerat argumentum & copiosum admodum & affatimi ctuosum. XV. A dyi T A Ni C V s Eam Galliae partem mirifice DEvs illustrauit multorum magna sanctitate. Vt caeteros taceam, Aquitanus filii S. Amandus , S. Remactus , S. Coario. Hadclinus, S. Amor, alijque permulti utriusque sexus : in quibus Oda via dua, quam mox noster Author memorat.

hic Francorum Regnum anno Domini sexcentesimo sexagesimo septimo: vita exul sexcentesimo nonagesimo. Huius Regis anno nono, erat D. HVBERT Vs noster adolescens annorum viginti. Vide Tabulas Chronologicas,

Dignita eorum, quos hodie vocamus, inde habuisse originem , quod Imperatores, & Reges, quibusdam, quos propius , &familiarius adhibebant, id nomen, honoris ergo, tribuerint. Hinc passim legas, Comitem; crarum largitionum, Comitem sabuli, & similia. Sed Dequentissime cimitem Palatij, siue Palirinum. Est de Comitibus eiusmodi, eorum' que ossicio, elegans locus inter Epistolas Iohannis

159쪽

ra . Vi TAM s. HvBER Trhannis Sare eriensis , Carnotensis Episcopi, quas e Bibliotheca Papirij Massoni, Parisus in lucem edidit eius frater Iohannes Massinus, Epistol. 263. ad Nicolaum Vicecomitem Es

sextae.

COM IT E s, inquit, asci HV articipatione dici , auriquis ignorat , ignarus es litterarum, quas liberatu institutio primi tradere consueuit.

Nam cur alij Praesules in partem selicitudinu 2

Summo Pontifice euocantur, ut stiritualem exerceant gladium: c a Principe in ensis moerialis communionem, Comites quidam, quas Mund ni Iuris Praesules asciscuntur. Florebat hic Epia scopus anno Ir6 o. qui & ibidem horum C mitum duo in uniuersum facit genera: Et quiadem, ait, qui hoc offfici=gerunt in Palatio, Iuris' authoritate Palatini sunt e qui in Prouincus,

' Prouinc ales.

Atque hi Comites in Francia, esse solebant Iudices Ordinarij. Itaque Gregor. Turone sis, de S. Nicetio agens, Armentarium Comitem ait, Lugdunensem urbem potest te iudici ria gubernasse. Caroli Capitulare, lib. q. Ca. Volumus, inquit, ut Comites, qui adcu Hendam maritimam deputati sunt: quicumque ex

eis in suo ministerio re et, de Iustitia facienda se non excuset propter illam custodiam, sed ibis cum si os sabinos habeat, s ibi placitum teneat, or iustitiam faciat. Vide idem Capita lib. a.

cap. 6.

160쪽

NOTAE, ET PARALI P. Huc spectare videtur, quod Lipsius, L uan. . lib. I. cap. Io. Comites Germanis Grauiones dictos teste Paulo Diacono lib. s. Histor. Longob. cap. ) suspicatur a scribendo, Graec. γράφειν, Nam Iudicia pleraque omnia non sine multa scriptione peraguntur. Sed non est mei instituti, haec talia minute explicare. Satis mihi est, si Lector intelligat, quae ad s. Hu B E R T I historiam spectant.

XVIII. AD A M ale solemni. J In eo fere

conueniunt antiqua monumenta, quὀd sacratiore aliquo die , hoc venationis exercitium HvBER Tvs vrserit, cum ei diuinitus Christi

Crucifixi species, Ceruo praeserente, obiecta est. Alij tamen Christo Nascenti, alij Patienti, alij Resurgenti sacras fuisse ferias volunt. XIX. AppARVIT ei quidam Ceruus. J De hac prodigiosa apparitione , quia aliquanto plura dicenda sunt, commodius dici posse exi

stimaui in QR Hub. Itaque vide G. Id tan

tum hoc loco indico, Credibilius eme , non hoc tempore contigisse, sed postquam ad Pi- pinum iam migrauerat. Hoc enim in 11SS passim lego. Sed istud cum reliquis , eo loco, quo dixi. XX. E B R o IN v M ad omnem malitiam promtissimum. J Eius malitiae, ut alia sileantur, illi amarissimi fructus fuere, quod S. Lambe tum, aliosque multos Episcopos, dignitate suadeturbauit, multos exilio relegauit , Phara-3 mundum