장음표시 사용
491쪽
LXXXI. Per eos menses , quibus Vespasianus Alexandriae
statos aestivis flatibus dies, et certa maris opperietatur , multa miracula evenere, quis caeli favor , et quaedam in Vespasianum inclinatio numinum ostenderetur. Ex plebe Λ-Iexandrina quidam , oculorum tabe uotus , genua ejus advolvitur , remeinum caecitatis exposeens gemitu ; monitu Serapidis dei, quem dedita superstitionibus gens ante at acolit et precabaturque principem , in genas ti oculorum orbes
dasnarestir respergere oris exo emento. Alius manum aeger ,
eodem deo auctore , ut peri ac vestigio Caesaris calcar αυρο , . orabat. Uespasianus Primo inridere , adspernari; atque illis instantibus, modo famam Vanitatis metuere , modo obsee
tione ipsorum , et vocibus adulantium in spem induei r mostremo existimari a medicis jubet, an talis caecitas ac deia' bilitas , ope humana superabiles forent. Medici varie disserere et Huic non exesam pim luminis , et redituram , si pellerentur obstantia r illi clamos in pravum artus, si salubris vis adhibeatur , posse integrari. Id fortasse e di deis , et diuinoministerio principem electum: denique patrati remedii glom iam penes Caesarem ; inriti ludibrium penes miseros fore. Igitur Vespasianus cuncta fortunae suae patere ratus, nec quidquam
vitri ineredibile , laeto ipse vultu , erreta quae adsistat
multitudine, iussa exsequitur. Statim conversa ad nsum manus , ac caeco reluxit dies. Utrumque, qui inte uere, nune quoque memorant, P tquam nullum mendacio pretium.
LXXXII. Altior inde Uespasiano cupido adeundi sacram aedem , ut super mbus imperii consuleret. Arreri templo eunetos iubet: atque ingressus , intentusque numini , respexit pone tergum o primoribus a gyptiorum nomine Bastitam ;quem procul Alexandria plurium dierum itinere, et aegro
corpore detineri haud ignorabat. Percunctatur sacerdotes,r m illo die Basilides te tum inisseι ' percunctatur obvios , num in urbe visus su ρ denique missis equitibus , explorat, illo temporis momento octoginta millibus passuum ahfuisse. Tune divinam speciem , et vim responsi ex nomine Basil dis interpretatus rati LXXXII l. origo dei nondum nostris auctoribus celebrata raegyptiorum antistites sic memorant e Ptolemaeo regi , qui Macedonum primus AEgypti opes senstrua, quum Atiaeandriae rechns e diιae moenia , te lague et religiones adueret, oblatum per quietem decore eximis , et majore quam humana spe- eis juvenem qui moneret, ut fidissimis amicorum in Pontum missis . estigiem suam acciret: laetum id regno, magnamque . et incloetam sedem fore, quae excepisset: simul visum eum-
492쪽
dem juvenem in caelum igne plurimo attolli. Ptolemaeus, omisne et mu*culo excituo, sacerdotibus . Eeyptioruin , quibas mos talia intelligere, nocturnos visus aperit. Atque illis Ponti et externorum parum gnaris , Timotheum Allientenis Fem, e gentin Eumolpidarum , quem, ut atitistitem merim niarum , Eleusiua exciverat, quaenam illa sit superstitio , quod numen ' interrogat. Timotheus , quaesitis qui in uin me Ment, cognoscit, urbem illic Sinopen , nec procrillamPlum , vetere inter accolas fama , Iovis Ditis. Namque et muliebrem estigiem adsistere, quam piorique Proserpinam Vocent. Sed Ptolemaeus , ut sucit inὁevia regum, Pronus ad formidinem, ubi securitas rediit, voluptatum quam religi num appetens , negligere paullatim , aliasque ad curas animum vertere : donec eadem species terribilior iam , et in tantior , exitium ipsi regnoque denuntiaret, ni DSsa patro
Uoιtur. Tum legatos et dona Scydrothemidi regi sis tune Sisenopensibus imperitabat expediri jubet ; praecipitque navis
gaturis , ut Pythium Apollinem adeam. Illis mare secundum: sors oraculi haud ambigua. Irent simulacrumque patris sua
reveherent , sororis relinquerent.
LXXXIV. ut Sinopen venere , munera, Preces, mδndata regis sui Scydrothemidi adlegant. Qui diversus animi, modo numen pavescere , modo minis ad ersantis populi terreri ;saepe donis promissisque legatorum nectebatur. Atque int
rim triennio exaeto, Ptolemaeus non Studium, non Pr.eces omittere. Dignitatem legatorum, numerum navium , auri Pondus augebat. Tum minax faeies Scydrothemidi offertur, ne destinata deo ultra moror et ur. cunctantem varia pernicies,
morbique , et manifesta cael lium ira , graviorque in clies fatigabat. Advocata conciolae, jussa numinis, Suos Ptolemae viae visus, ingruentia mala exponit. Vulgus adversari regem, invidere AEgypto , sibi metuere, templumque circumSidere. Major hine fama tradidit, deum ipsum oppulsas liuori naves monte conscendisse. Mirum inde dictu, tertio die tantum maris emensi, Alexandriam appelluntur. Templum pro magni tradi ne urbis exstructum , loco , cui nomen Rhacotis r fuerat illic sacellum, Serapidi atque Isidi antiquitus sacratum. Haec iaci origine et advectu dei celeberrima. dec sum ignarus, esse quosdam , qui Seleucia , urbe Syriae , accitum, regnante Hodilemaeo , quem tertia aetas tulit : alii auctorem eumdem Pol maeum , sedem , ea qua transierit , Memphim perhibent, i Clytam olim, et veteris AEgypti columen. Deum ipsum mesti Esculapium , quod medeatur aegris corporibus ἰ quidam Osirin , amilui Iimum illis gentibus numen i pleriPin Jovem, ut
493쪽
Uerum omnium potentem I plurimi Ditem patrem , insignibus , quae in ipso manifesta, aut per ambages conjectant, LXXXV. At Domitianus Mucianusque , antequam Alpi bus Propinquarent, prosperos rerum in Treveris gestarum nuntios accepere. Praecipua victoriae fides, dux hostium Valentinus , nequaquam abjecto animo , quos spiritus gessis Set , vultu serebat. Auditus ideo tantum, ut nosceretur ingenium eius, damnatusque, inter ipsum supplicium, exprobrandi cuidam patriam ejus captam: Accipere se soluιium mortis respondit. Sed Mucianus , quod diu occultaverat, ut recens exprompsit: gumiam benignitate desim . fractae vires hostium forent ; parum de ore Domiιianum, confecto prope bello, esseniae gloriae internemurum. Si sιatus imperii, aut salus Galliarum in discrimine verteretur, debuisse Caesarem in acie Sι-er Caninefates Batavosque minoribus ducibus delegandos. Ipse Lugdunc vim fortunamque principatus de proximo oStem ret, nec parvis periculis immixtus , et majinibus non defu
LXXXVI. Intelligebantur artes i sed pars obsequii in eo,
ne deprehenderentur : ita Lugdunum ventum. Unde creditur Domitianus , occultis ad Carialem nuntiis , fidem ejustentavisse, an praesenti sibi eaerestum imperiumque traditurua forete qua cogitatious bellum advorsus Patrem agitaverit, an Plaes viresque adversus fratrem , in incerto fuit: nam Cerialis salubri temperamento elusit, ut vana pueriliter cupieci. tem Domitianus sperni a senioribus juventam Suam cernens, modica quoque et usurpata antea munia imperii omittebat; simplicitatis ac modestiae imagine , in altitudinem concutus , studiumque litterarum , et amorem earminum Simulans, quo velaret animum , et fratris aemulationi subduceretur,
cujus disparem mitioremque naturam contra interpretabatur.
494쪽
Interim Titus eum ualido exercitu ad HierosoΦma conten Rit. De nomine et origine Judaeorum referta fabulis narratio. Insitata et caerimoniae gentis a dequae iis maligna HVmorum iudicia r descriptio terrae finiumque , Bessumi, Libani , δε amas , lapsis bitumen senerantis, et regionis circa eum; tum uerosol morum. Judaeorum reges, bella tum Romanis, prae fides et procurat res. Titus Iu eos in urbem compulam ob Sidet. Hierosolymorum murtiliones , et copiae λαουία. Proda gis exitium urbis portendentia. Interea civilis, reparato MXemiatu, cum Ceriali manus e serit, satis prospere. Inde uerim2us ad summae rei discrimen se praeparant. Fit atrox Prana, sed roditione Batavi cujusdam, Germani vineunturr nec ed serius civilis , praesidia Romanorum quadripartitis eortis inuam au ; sed repelluntur eum periculo. Cerialis ob ἐncuriam suam Eene is Germanis eaereptus, instruete elasse Civilem trans me Num pellit, insulamque Balamorum populatur r simul animos
hostium occultis nuntiis labefactas, unde civilis colloquio μ- dis se dedit. Eiusnis anni prIncipio, caesar Tltus perdomandae H-daeae delectus , patre , et privatis utriusque rebus militia . clarus, majore tum vi famaque agebat, certantibus provinetarum et exereituum studiis: atque ipse ut super fortunam crederetur, decorum se premptumqde in armis ostendebat, comitate et adloquiis ossicia provocans ; ac plerumqRe in o-Dere, tu agmine, gregario militi mixtus, Incorrupto ducisi Onore. Tres eum in Iudaea legiones , suinta , et decima , Et quintadecima , vetus Vespasiani miles ex pere. Addidite Syria duodeeimam , et adductos Alexandri 1 duoetvicesimanos tertianosque. Comitabantur viginti foetae cohortes , Ceto equitum alae i simul Agrippa , Sobemusque reges, et nuxilia regis Antiochi , validaque , et, solito inter aemio odio , insensa Iudaeis Arabum manus e multi, quos urbe atque Italia sua quemque spes mei verat, oecupandi princi Pem adhuc vacuum. His eum mpiis fines hostium ingressu C0mposito agmine, cuncta explorans, paratusque deeernere.
haud procat Bierosolymis cartra facit.
495쪽
II. Sed quia famosae urbis supremum diem tradituri sumus , congruens videtur primordia eius operire. Judaeos , Creta inbuid profustos , novissima Lybiae inSedisse memorant, qud tempestate Saturnus , vi Iovis hiasus, cesserit regnis. Ardigunientum e nomine petitur, inclytum in Creta Idam montem , accolas Idaeos , aucto in barbarum cognomento, Iudaeos vocitari. Quidam , rest iante Iside , eon utem per AEgyptum multiιudinem , ducibus Hierosolymo ac Iuta, proinimas in ter-rus ea mersitam. Plerus ue AEthiopum prolem , quos , rege Cepheo, metus atque odium mutare sedes per pulerit. Sunt qui tradant. Assyrios convenas, indignum agrorum populum , parte ingrati potitos mox propriss , unoes , Hebraeasque terras, et propiora Syriae coluisse. Clara alii Iudaeor mirutis Solymos earminibus Homeri celebratam stentem , conditae urbi Hierosolymam nomen e suo fecisse. III. Plurimi auctores consentiunt, orid per 'πιum t be, quae corpora foediaret, regem Bocchorim, adito Hammo-nιS Oraculo , remedium petentem, purgare regnum, eι id genus hominum , ut invisum deis, alias m ιeri as mehere iussum. Sic conquisitum collectumque vulsus , Postquam vasιis locis relictum Sit, ceteris per Dei ymas torpentibus, Mosen ,
unum eaIulum , mortuisse , ne quam deorum hominumve opem
expecta ni , utrimque deserti ; sed sibimet, ut duci caelesti , crederent, primo cujus auxilio scredentes) praesentes miserias pepulissent. Assecisere , atque omnium ign*ri sortuitum iter incipiunt. Sed nihil aeque, quam inopia aquae fatigabat. Iamque haud procul exitio , totis campis procubuerant , quum greX asinorum agrestium , e paStu in rupem, nemore opacam , comessit. Secutus Moses , conjectura heris
idi soli, largas aquarum venas aperit. Id levamen: et Condi inuum sex dierum iter emensi, septimo . pulsis cultoribus, Obtinuere terras , tu quis urbs et templum dicata. IV. Moses , quo sibi in P terum gentem firmaret, novos ritus , contrariosque ceteris mortalibus, indidit. Profana illic omnia , quae apud nos sacra: rursum concessa apud illos , quae nobis incesta. Essigiem animalis, quo monstrante errorem sitimque depulerant, penetrali sacravere; caeso ariete, velut in contumeliam Hammonis. Bos quoque immoriatur , quem AEgyptii Apin colunt. Sue abstinent, memoria cladis , qua ipsos scabies. quondam turpaverat, cui id animal obnoxium. Longam olim samem crebris adhuc jejaniis fatentur. Et raptarum frugum argumentum panis Iudaicus nullo sermento retinet. Septimo die otium placuisse serunt :quia is finem laborum interue dein , Maniuente inertia, septi-
496쪽
mum quoque annum ignaviae dalum. Alii, honorem eum Saturno haberi r seu, principia religionis tradentibus Idaeis , quos cum Saturno putios , α conditores se ruis accepimus t seu , quod e septem sideribus , quis mortales reguntur , alιissimo orbe, α
praecipua poteruid, stella Saturni reruιur; ac pleraque caelestium vim suam et cursum septimos per numeros conficiant.
V. Hi ritus , quoquo modo inducti , antiquitate defenduntur e cetera instituta sinistra, Meda, pravitate valuere.
Nam pessimus quisque, spretis religionibus patriis, tributa et stipes illve congerebant. Unde auctae Iudaeorum res; et quia apud ipsos fides obstinata , misericordia in promptu , sed adversus omnes alios hostile odium. Separati epulis , discreti cubilibus , projectissima ad libidiuem gens , alienarum concubitu abstinent: inter se aihil inlicitum. Circumcidere genitalia instituere , ut diversitate noscantur. TranS- gressi in morem eorum idem usurpant . nec quidquam prius imbuuutur, quam contemnere deos , exsuere patriam ἱ Parentes , liberos , fratres , vilia habuere. Augendae tamen multitudini consulitur. Nam et necare quemqua in Ex agnatis , nefas: animasque praelio aut suppliciis peremptorum aeternas putant. Hinc generandi amor, et moriendi contem-Ptus. Corpora condere , quam cremare , e more AEgyptio et eademque cura et de infernis persuasio: caelestium cocitra.
AEgyptii pleraque animalia , euagiesque compositas Venera tur; Iudaei mente sola, unumque numen intelliauut. Pro famicis , qui deum imagines , mortalibus male iis , in Uecies
hominum espngant. Summum illud et aeternum , neque mut bile , neque interiturum. Igitur nulla simulacra urbibus suis, nedum templis 'sinunt. Non regibus haec adulatio r non Caesaribus honor. Sed quia sacerdotes eorum tibia tympanisque concinebant, hedera vineiebantur , vitisque aurea templo reperta et Liberum patrem coli , domuorem Orientis , quidam arbitrati sunt, noquaquam congruentibus institutis quippe Liber festos laetosque ritus posuit; Iudaeorum mos absurdus sordidusque. VI. Terra finesque , qua ad Orientem vergunt, Arabia terminantur: a meridie, AEgyptus objacet: ab occasu, Phoenices et mater Septentrionem a latere Syriae longe prospectant. Corpora hominum salubria , et serentia laborum : rari
imbres , uber solum. Exuberant fruges nostrum ad morem; Praeterque eas Balaamum et Palmae. Palmetis proceritas et decor. Balsamum modica arbor: ut quisque ramus intumuit,
si vim serri adhibeas, pavent venae; fragmine lapidis, aut
testa aperiuntur: humor in usu medentium est. Praeeipuum
497쪽
montium Libanum erigit, mirum dicta , tantos inter ardores opacum , siduinque nivibus. Idem amnem Iordanem alit,sunditque. Nee Iordanes pelago accipitur: sed unum atque alterum lacum integer perfluit: tertio retinetur. Lacus immenso ambitu Specie maris, sapore eorruptior , gravitate odoris accolis pestifer, neque vento impellitur, neque pifices aut suetas aquis volucres patitur. Incertae undae ζ su-Perjacta , ut solido , serunt: periti imperitique nandi perinde attolluntur. Certo anui bitumen egerit; cujus legendi
- MSum , ut ceteras artes, experieulia docuit. Ater suapte natura liquor, et sparso aceto concretus, itinatat: hunc manu Captum, quibus ea cura, tu summa navis trahunt. Inde, nullo luvante, influit, oneratque, donec abscindas: nec abscindere aere errove possis: fugit cruorem vestemque inlaetam sanguine, quo seminae per menses exsolvunturr Sic veteres auctores.
Sed gnari locorum tradunt, undantes bitumine moles pelli, mauuque trahi ad Iitus: mox, ubi vapore terrae, vi solis inaruerint, Securibus cuneisque, ut trabes aut saxa, discindi. Vll. Haud procul inde campi, quos ferunt olim uberes, magnisque urbibus habitatos, fulminum jactu arsisse; et
manere Vestigia; terramque, specie torridam, vim is gi seram perdidisse. Nam cuncta sponte edita , aut manu sata , sive herba tenus aut flore , seu solitam in speciem adolevere, atra et inania velut in cinerem vanescunt. Ego sient iueirtas quondam urbes igne caelesti flagrasse conce serim , ita alitu lacus infici terram , corrumpi superfusum spiritum , eoque foetus Segetum et autumni putrescere reor, solo eaeloque juxta gravi. Et Belus amnis Iudaico mari in- Iabitur e circa cujus os conlectae arenae , admixto nitro, in vitrum excoquuntur: modicum id litus, sed egerentibus
VIII. Magna pars Iudaeae vicis dispergitur di habent et oppida. Hierosolyma genti caput. Illic immensae opulentiae templum; et primis munimentis urbs , dein regia; templum
intimis clausum t ad fores tantum Iudaeo aditus : limine, praeter sacerdotes , arcebantur. Dum Assyrios penes Medosque , et Persas oriens fuit despectissima pars servientium et ponquam Macedones praepotuere, rex Antiochos demere superstitionem , et mores Graecorum dare adnixus, nominus teterrimam gentem in melius mutaret, Parthorumllo prohibitus est e nam ea tempestate Arsaces desciverat. Tum Iudaei, Macedonibus invalidis, Parthis nondum
adultis set Romani procul erant in sibi ipsi reges imposuere: qui mobilitate ruisi expules, resumpta per arma dominatione
498쪽
lagas civium , urbium everSiones , statrum , e injugum, parentum neces, aliaque solita regibus ausi , superstitionem fovehant: quia honor sacerdotii, firmamentum potentiae as
templumque jure victoriae ingressus est. Inde vulgatum , nulla inius deum espigie vacuam sedem, et inania arcana. Muri Hierosolymorum diruti, delubrum mansit. Mox , civili internos helio , postquam in ditionem M. Antonii provinciae cesserant; rex Parthorum Pacorus Iudaea potitus, interlaetus-rue a P. Ventidio, et Parthi trans Euphraten redactit Ju-aeos C. Sosius subegit. Regnum ab Antonio Herodi datum, victor Augustus auxit. Post mortem Berodis, nihil expectato Caesare, Simou quidam regium nomen iuvaserat. Is a Quincti lio Varo , obtinente Syriam, punitus: et gentem coercitam, liberi Herodis tripartito rexere. Sub Tiberio quies: dein jussi a C. Caesare essistem ejus in templo locore , arma Potius sumpsere : quem motum Caesaris mors diremit. Claudius, defunctis regibus, aut ad modicum redactis, Iudaeam provinciam equitibus Romanis , aut libertis permisit: e quibus Antonius Felix , Per omnem saevitiam ac libidinem , jus regium servili ingenio exercuit, Drusilla, Cleopatrae et Antonii nepte , in matrimonium aecepta , ut ejusdem Λutonii Felix progener, Claudius nepos esset.
Florum procuratotem. Subeo hellum ortum : et comprimere coeptantem Cestium Gallum , Syriae legatum, varia praelia, ac saepius adversa excepere. Qui ubi sato, aut uaedio occidit; missu Neronis, Vespasianus fortuna famaque, et egregiis ministris , intra duas aescates , euncta camporum , Omnesque , praeter Hierosolyma , urbes . victore exercitu tenebat. Proximus annus civili hello intentus, quantum ad Iudaeos, per otium transiit: pace per Italiam parta , et externae curae rediere. A agebat iras, quod soli Iudaei non cessissent. Simul manere apud exercitus Titum, ad omnes principatus novi eventus causue utilius videbatur. Igitur castris, uti diximus , ante moenia Hierosolymorum positis, instructas legiones ostentavit.
dis longius ausuri; et si pellerentur , parato perfugio. Missus in eos eques cum expeditis cohortibus , ambigue certain vit. Mox cessere hostes, et sequentibus diebus crebra pro portis praelia serebant; donec assiduis damnis, intra moenia pellerentur. Romani ad oppugnandum versi: neque enim dignum vi-
499쪽
debatur , samem hostium opperiti et poscebantque perlevia , pars virtute, multi ferocia et cupidine praemiorum. Ipsi Tito.
Roma, et opes, Voluptatesque ante oculos I ac ni statim Hierosolyma conciderent, morari videbantur. εω nrbem , arduam situ, opera molesque firmaverant, quis vel plana satis munirentur. Nam duos colles , immensum editos, claudebant muri, per artem obliqui, aut introrsus sinuati, ut latera oppugnantium ad ictus patescerent. Extrema rupis abrupta: et turres, ubi mons juvisset, in sexaginta pedes; inter devexa , in centenos vicenosque attollebantur ; miri specie , ac procul intuentibus Pares. Alia intus moenia, regiae circumjecta: conspicuoque fastigio turris Antonia in honorem M. Antonii ab Herode appellata. XII. Templum in modum arcis, propriique muri, labore
et opere ante alios: ipsae porticus, quis templum ambi batur, egregium propugnaculum. Fons perennis aquae, Cain vati sub terra montes ; et piscinae eisternaeque servandis imbribus. Praexiderant conditores , ex diversitate morum , erebra hella : inde cuncta, quamvis adversus Iongum oti,idium I et a Pompeio expugnatis metus atque usus Pleraque monstravere. Atque, per avaritiam Claudianorum temporum, empto jure muniendi , struxere muri in pace, tanquam ad bellum I magna colluvie et ceterarum urbium clade aucti anam pervicacissimus quisque illuc perfugerat, eoque seditiosius agebaut. Tres duces , totidem exercitus. Extrema et latissima moenium Simon ; mediam urbem Ioannes, quem et Bargioram vocabant; templum Eleazarus firmaverat. Multitudine et almis Ioannes, ae Simon; Eleadarus loco pollebat. Sed praelia , dolus , ineendia inter ipsos , et magna vis Du-meuti ambusta. Mox Ioannes , missis Per speciem sacrifieandi , qui Eleazarum manumque ejus obtruncarent, te in
plo potitur : ita in duas factiones civitas discessit , donec, propinquantibus Romanis bellum externum concordiam pa
XIII. Evenerant prodigia , quae neque hostiis , neque votis piare fas habet gens superstitioni obnoxia, religionibus adversa. Visae per caelum concurrere acies, rutilantia arma , et subito nubium igne collucere templum. Expassae repente delubri sores , et audita major humana Vox , excedere deos r simul ingens motus excedentium. Quae pauci in metum trahebant: pluribus Persuasio inerat, antiquis sa -eerdotum litteris contineri, eo ipso tempora fore , ut val seeret oriens , profectique Iudaea rerum potirentur: quae
ambages Vespasianum ac Titum praedixerant. Sed vulgus ,
500쪽
more humanae cupidinis, sibi tantam satorum magnitudinem interpretati, ne adversis quidem ad vera mutabatitur. Multitudinem obsessorum , omnis aetatis, Virilis ae muliebris sexus, sexcenta millia fuisse aecepimus. Arma cunctis, qui ferre possent; et plures , quam pro numero , audebant. Otastinatio viris seminisque par ac , si transferre sedes cogerentur , major Vitae metus , quam mortis. Hanc adversus urbem gentemque Caesar Titus, quando impetum et subita belli locus abnueret, aggeribus vineisque certare statuit. Dividuntur legionibus munia , et quies praeliorum fuit ; donec cuncta expugnandis urbibus reperta apud veteres, aut novis ingeniis, struerentur.
XIV. At Civilis post malam in Treveris pugnam , reparato per Germaniam exercitu , apud Vetera castra consedit; tutus loco, et ut memoria prosperarum illic rerum augese rent Bartarorum animi. Secutus est ebilem Cerialis, duplicatis piis, adventu secundae et dei imae sextae et decimae quartae legionum. Cohortesque et alae , jampridem accitae, post victoriam properaverant. Neuter ducum eunctator. Sed arcebat
latitudo camporum , suopte ingenio humentium. Addideriat Civilis obliquam in Rhenum molem , cujus objectu revolutus amnis, adjacentibus supersunderetur. Ea loli forma incertis vadis subdola , et nobis adversa et quippe miles Romanus armis gravis, et nandi pavidus; Germanos , numinibus suetos , levitas armorum , et proceritas corporum attollit. XV. Igitur lacessentibus Batavis , ferocissimo euique nOstrorum coeptum certamen : deinde orta trepidatio, quum praealtis paludibus arma, equi haurirentur. Germani notis vadis persultabant, omissa plerumque fronte, latera ac terga circumvenientes : neque, ut in pedestri acie, cominus certabatur; sed , tanquam navali pugna , vagi inter undas , aut, si quid stabile oecurrebat, totis illic corporibus nitentes, vulneraticum integris , periti nandi cum ignaris, in mutuam perniciem implicabantur : minor tamen, quam pro tumultu, caedes : quia non ausi egredi paludem Germani, in eastra rediere. Ejus praelii eventus utrumque ducem, diversis animi motibus , ad maturandum summae rei discrimen erexit. Civilis instare sortunae ; Cerialis abolere ignominiam. Germani prosperis feroces ; Romanos pudor excitaverat: nox apud Barbaros cautu aut clamore ἱ nostris per iram et mi
XVI. Postera luee , Cerialis equite et auxiliariis cohortibus frontem expleti in oecunda acie legiones locatae: dux