Frederici Dekkers ... Exercitationes practicae circa medendi methodum auctoritate, ratione, observationibusque plurimis confirmatae ac figuris illustratae ...

발행: 1726년

분량: 539페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

Hujus beneficio symptomata parum tantum fuere dIminuta: - . inde igitur in vino generosis guttulas duodecim de sequenti medi camento assumpsit. E. thi trem Spirit .contra praecordiorum anxietat.p. I s7. descript. Si ij. in . . um se quibus dissolvantur Ol. stillat.menth. crisp.Θj. Macis gutt. iij S. os Per quatriduum cum usurpasset, omnia lare symptomata sum

aiorum ein rius numcraist manuere, excepto tamen Pr cordiorum cingular, ... .is quare quinque sequentes pilulas ipsi exhibui , quas optimo cum successu saepius jam usurpaverat ' : π Extradi. coibod pag. 14 a. praescript. R. GL sinari meath-νoit. crisp. Cortic. citri ana guttJ.. MS .F.Pilistae no. v.deaurant . In purga- Quibus mane assumptis quater Optimc alvum depoibit. Sed ista Giri ino gelido hausto, frigidum aera subiens , intra duas tresve horas fir potam vicesies quidem dejecit, perque triduum circiter hoc modo affectus, frustra potentissima sistendi profluvii causa assumpsiit remedia ;d T hyper- nec sequentibus tabellis usurpatis mox alvi illud profluvium bla

eat harsisse - . . ..

evis est. - fuerat cohibitum

De hisce tabellis mane, circa merid em , ct circa quintam po-- ninridianam , ut & vesperi una fuit usus I ultim, mixturam supradictam per octiduum ultirpavit , ct plane ab Omuibus symptomati-bus fuit liber

. . . . a

Spiritus stomachicus nominatus ..

.is sui. -υ- Rod, MLor. Iii. Golang. gisesb. au. Calam. aromat. ana. kriptio . Si j. FoLmenth.crisp. M. iij. Lauri Majoran. nobil. oua M. j. Sem. anis Faenic. D.ana M. Gnnam. acat. Sq. Cardamom. min. - . minchst. Spicinard. ana Sh. Concisis atquc contusis affund. S r. vini optim. Vingeserofana pint.j v. Digeratur per Odiiduum, tumque leni calore abstrahatur spiritus , qui usui servandus : optime ventricultura debilem confortat, calefacit, nauseam vomitumque si

... . t Virgo triginta annos nata , pituitosa, post in Illum Iahorem

suppina. . calefacta, domum per frigidum aera pctiit , unde in menstruorum fluxus suppressionem, appetitum diminutum, capitis omni uinque n quarta. Corporis Partium dolorem gravativum , nec longe post quartanam z.. - Dxς mixtontem incidit. Vocatus sequentem praescripsi diaphoreti

272쪽

allumendus. sumpsit.

Quo assumpto optimc Iudavit,maximoque cum levamine; qua re eundem holium duabus ante febris paroxysinum horis assumendum iterum praescripsi, unde febris mitior , & paroxysmus brevior fuit redditus. B cibum vero quia neutiquama amplius assumere pote rata sequens proscripsi vinum medicatum de quo quotidie ter aduncias tres quatuorve instit Iatis prius singulis dosibus spiritus salis armoniaci guttulis qnatuordecim usurpavi t. V. Rad. gentian. Angelic. Rub. tinnor. ana Sili. Fotrui. Sa Bin.σπa Masb.Eupator cannab. Ment,ieri . Summis.absinth. Cen taur. min. Ma M. i. Bace. lauri Macis Extrem. cortic. aurantior. sua Sq. Croci optim. A. Concisis atque cra sic contusis,oantharoque lapideo inditis affundantur. Vini Gallic. ni.V. Stentῖ simul in loeo calido per quatriduum . Hoc usurpato vino medicato, febrIs propemodum recessit , ast Et ob sit menstrua suppressa adhuc erant: quare quinque pitulas purgantes M IPag. H. descriptas exi scrupulo uno confectas exhibui , unde quinquies blande dejecit. Pomeridiano vero tempore, Aquilonu Ve 'hementer flante, ivit, unde talis, alvi fluxus insecutus est, ut miseram Virginem morti proximam Consanguinei putarent . Frustra j. iis asar omnia corroborantia, adstringentia, imo ipsa optata, praeter sequens conditum. fuere exhibita, de quo condito ad nucis moschatae quan- gravissiniutitatem aliquoties , interjecto semper duarum hora tum spatio, sum-'' '' 'psit, alvique ille formidandus fluxus fuit cohibitus. ioscord. Fracastor. , M. Confiar. hyacistb. Sis . Specidivo long. M. Ol. nucis minchat. expres .B3. Cinnamomi sillat. g ttah. suit.

Conferv. f. b. 8s. Θr. myrtiπ.q. f MS.F. Conditum . Tandem in vino medicato continuavit,ac menstruorum fluXUS rediit. En quantum peccent , qui cathartico pharmaco assumpto eo dem die frigidum aera subeunt

3. Ventriculo post purgationem vi. consulatu T , ac consor- Ut re ven. tantia exhibeantur . Arotaeus cap. de mel anelioliae curatione m qnet Q quar Vinum calidum cum pane , vitello ovi,& faccharo pluri- ti: exhibeo

mi Practici praescripsero . Nonnulli vero nonnisi jusculum, in quo M'

vitellum ovi dis olutum cum pauco pane assumendum suadent. q. Quando poli fortem evacuationem alvus adstringitur: βλrtem quare quoque Veteres non tantum subinde clvsteres.sed semper z-sure die secundo a purgatione sortiori balneum ut ingrederetur

ingur , praescripserunt; propterea quod haIneum corpus a catharti- lenIatur, cis desiccatum humectaret tum ne alvus ita adstringetetur . Ideo-

273쪽

st 6 Ex e ITATIO 1m e renque finita purgatione , ut superius monitum , juscula detergentia exhi henda, ut testatur Philippus Grulingius in suo floriIetio

Dorncretilius de purgat. P.m. i 89. I x teria f. Ubi purgans diarrhoeam vel dysenteriam cum dolore induia xerit, ut statim exhibeatur confortans, acrimoniam temperans. p- g3D- q. s mu lque parum adstringens, quale est diasicordium 'Fracastorii. zer theriaca antiqua ; item sequentes pilulae optatae nraximopere com

iis 4 veniunt. - . .

Till sn ea. N. opi Thebaic. exsiccatione correctι , tumque spiritu vos V ρ, μ' eallia coisti . lec iter expres, ct ad consistentiam pitularum leno. calore in Vati di. Terr. vitriol. dati. Sanguin. dracon. Nuc. minchat. ana Ol. cinnamom. stillat. guti. v. Nuc. mositiat. expres . BK. M S. F. Pitulae no. 48. deaurand. Harum pilulamini in vino calido una si exhibeatur , ct dysenteria, vel diarrhaea non tollatur aut imminuatur . doloree non si , detur, post horam circitcrexhibeatur.altera, ct sic porro. singultus . Nota , post nimiam purgationem convulsionem aut singul- '' ut tum lueeedere , i malum, dixit Senex 'Coac. praenotion. sect. .lMzT Coaca a a.' lib. de veratri usu p. - sio. in primis in senibus sin-'' - μή--um mahim aphoria i secto . imo mortiferum S lethalem esse Heurnius lib. 3. method. ad Praxim cap. 8. & Hιppocrates a phorism. as. PR. 7. reserunt: quod confirmatum videsis apud C. Celsum lib. a. in fine capitis octavi p. m. 76. Item perniciosam esse frigiditatem cum . sudore legimus in C ei praenotionibus sed . n.

Partant l. Maximi: in arte medica notandum , semperquσobservandumhη imi nurstantibus, medicamentis. quibusvis admiscenda morbo , , quo vi et burpurstandus laborat Icontraria specifica; ut ex. gr. in labribus, anti- febrisuea addantur eat harticis' pharmacis; in scorbulo, ratisco buti ea & sic de caeteris . Varias Ideo formulas purgantes. Invenies studiose Lector in ventriculo debili utiles p. Iao. in febribus te tianis intermittentibus . p. Iao. bili sis , p. Ia . &: Ia s. in motiis hus epilepticis convulsivis pag. Ias. I 29. & in dysenteria, I 23. in quatia . p. I 28. I 34. in Parali si, P. I 28. & I 29. in menstruis suppressis P. I 4o. I I. in hydrope , ' P. 1 ψ . & 14s. &c. admodum convenientes , quia & morbo resistunt, Si peccantes humores simul exturbant, sicque'selicior ut plurimum effectus pos - βαρ- 2 exhibita sequitur , citiusque plerumque curantur, aegrotan-- . , summo neeessarium qu sdam putant, ut in humoris alici usi cis 'riu expurgatione ex certa quadam purgantium classe cathartica P ar

274쪽

DE MED Ie AMENTIS Pu RGANT Inu S. 2 7 maca sumantur , quia Hippocrates lib. de purgantibu S texi I l. p. einem

m. 6O8. dixit , oportet igitur , inquit . prim tim biliosis dire, h νς'4 quod biIem purgat; priuito sis , quod pituitam , hydropicis , quod

aquam; atra bilariis , quod bile in atram: si . vero extra haec purga Veri. , quae quidem purgari debent , non purgabis; quae vero non debent . ea evacuabisqqtiare in utramque partem peccabis. Verum

possunUadhitari universuta seu catholica , iisque specifidum hu

morem Praecipue peccantem educendo aptum admisceri, nam solitario vix unquam aliquiS humor Peccat. . m a Uurgantia prae ipue I uno Ventricu Io exhibenda , supra Jam jejuno ve-Probavimus , exceptis pitulis resinosis, quae cum facilu concrescant, vel non facile soIvantur in ventri Io , liquido quodam feti soluti-- --VO indigent. Notavit enimJohannes palaeus in sua medendi metho- i do p. m. 38. nu IIam secutam. fuisse dejectionem ex resinae. scammonet sexdecim granis puerperae exhibitis , imo, quod magi S, at V unas inde laxiorem non fuisse reddita Asiquando tamen & saepius pur-gRutia debiliora , ut superius probatum, praesertim phlegmagoga I I'' simul, in primis si sint praeparantia, post Oenam utiliter, teste experientia , exhibentur: melius enim una cum chylo chymoque transeunt ad sanguinem . S ipsum chylum chvmumque , qui obfunctiones a pituita laesas, vitiosi exustitnt,. emendant', sicque simul impediunt , ne nova pituita cumuletur ;:hine vesperi post'coenam iceleberrimi Practici jubent, aegros assumere S devorare treS quatuorve pitu Ias in primis phlegmagogas simul praeparanteS , ut ita earum ope humores , sanguine secernant tir, & ad 'expulsionem praeparentiir , Buxilesque s juxta Hippocratem aphor. ci. sect. 2. Scstet. 7. aphor. 7o. ) reddantur , sicque mane tu id Sc jucunde a tribuS quatuorve pitulis assumptis purgentur: quae purgandi ratio pituitosis in primis commodissima cst Diutius Pharmacis catharticis, eorumque formulis , notisque

circa eorum unann incubui, quia tantum in me.

dicina haben rusum , multique Medici nil nisi . venae sectionem, j iii apia, ct praesertim cathartica pharmaca praescribunt: aequi bonique ergo' ingeniose Lee tor hanc prolixitatem consule ..

Purpat Ionia leges. quas Auctor noster ae es. rati si niὲ reeensule . & elatissm ,rum Uirotum doeumentia eonfirma vir . pressiori modo oratio ne perstin am . ne altius Lectorum memoriae inhaereant. Uput rureationis nomen lati stim pateae . di qua meumque sub se evaeuationem eumplectarair . usus tamen obtIn ulr. ut praeal an um sumeretur evacuatione . quae per alvum seret. Hἰ ne fle ined Ieamenta . quae illam auo e r. ru tantia R eat barriea, dicuntur a quae quidem 6 mltiora sat , ut eontenta tantum in tessia oram expellant. FeeoprotIea re Len ἔν lua Ptas tela audiunt . Sub hoe vero genere conti nentur primo , quae intestinorum membranas relaxant , ouae in eorporibus ealidis ae se et plus saepenumero praestant o qua ni validis alma p.r- ntia'. a quo ni vehementibu . stimulis inte-lnor viri cavitas ninatum contrahitur . Ae motus eomina exeretoeius. Iustieatur . Seeundb , quae a Idaa taeestae nimis inter se eo haerentes nitit liores ae dilutiores reddun r. nν pνoinde ill . . la zara sua compage , molui intestinor Iimperi y l.

275쪽

t leo sie illux ausent tene. Tertib. quae mitius meraveam intestinorum tunies exaritant. ni propte. ea petissalticus eoru motus excitetur. Ee Peyerit glandula partem aliqua de humore suo expuant. Hae e veru medie a metita niax ime iis conveni urit. quibus alvus est adli ricta. E saee Ibus retentia. male se habeant a se ea men ut in morbis non .

nullis iniecta pollus in alvum per elysterem ex. Iibeatitur . qu m per os propinentur. Id enim in huiusmiai medie a minum administratione prae-c ipue negligendum lio est.tie vel eopia .vel eoru sequentiori usu veti trieuli robur dejiciamus, atque Ipsus sermenta ener τemus. Qtiae autem validiota sunt, de maximam eorrupti humoris copiam fmul cunν intesta sum eontentis per alvum e dueunti magis proprie eathanica die untur. O in ne autem eat hartacum pharmacum praeter vim , quam habet , primas vias iraitandi , volatilioribus suis particulis nouam ei et in humori. btia sermentationem . ex validiorem in corde excitat motu mi quod tum ex pulsu celeriori post illud assumptuni , cum ex eo potissimum 4 vincitur , quod plerumque tumores in rem tilis smis ab intest, iis . partibus unius ea thattici be. Descio evanuerint . Sie ergo cathartica Dinnia o erantur , ut Don modo irritatione primis viis illaia .enitieult sordes, di intestinorum mutumeti piant. selleum ac pancreati cum sue eum esui a sontibus exhauriant. atque plandularum

Peyeti humorem fossutemur ; sed santuinem

. quoque per veκas lacteas subeunt la , particulas eius diti et pant ae dis gregent, atque per varia viseerum se eernicula 4n ea vitate nidi,temnorum propellant. H4ee quum ita sint, omnivo rei l. cienda noti e se videntur, quae et rea vires ele. ει iees eat harila omni Veteres tradidere . Nana uamvis probὲ se iam . tincturam vatiὲ colora. tam ab ipsa pharmacis humoribus exeernendis 4mpii nil, quod vallarum huminum opinionem robis saepius imponite nihilo tamen minus quun,

Non orania eat harti ea unius modi ae texturis

snt . di alia mollioribus alia durioribus constent particulis, quaedam volatilia quaedam Evi Iora:

videtur omnino verisimile, nim omnia eodem modo viseerum s bras ad exeretionem sollieita. re . & euncta humorum genera eadem mensurarer intest laeditum poros proiicere. Sie enim sit. mendam velim illam eat halti eorum medi eam I. Num electionem, ut non unius tantum humor laevaeuat onera eleant . 1ed uberiorem. vinius,

quam alterius substantiae copiam expellant. Ut vero ad praetratonis Ieees progrediamur .reeo tenda prius praecepta illa. quae ab Hippocrate elrea eam aecepimus Primb nuidem sanus Homo nunquam purganduantu tune tantum , quum morbi antevertandi necessitas adst. At. ciue si is alio remediorum tenere . vel eurio dumtaxu τlctu anteverti possit , tunc a eat har-t leo med te amento abstinendum inalim. Puraa. titi autem In . morbia inssi tuenda nuri est, nisi peceans humor in intesina facile de volui postit i quod modo, materiae crassitie, modo a via. rum . per quas humor ferri debet, eonssrictio. ne vel obsitinctione Impeditur. Opilma itaque purgatio hae e sibi postulat , ut materia . qua ex

cetus debet . quxu si bent parata, ae viae ipsus

ad inressina triti missioni sol idonear ex quorum desecta saepius evenit, ut licet eat hartica phar

tria ea corpus aliquanto vahement lus exameent, nulla tamen. vel valde molesta 1 equatur evaeu

tio. Hi ne quemadmodum in aeutorum princi . piis purgatio sine maeno,non instituitur discri mine ob dectuum praesertisti excreto timum ad .strie lonem a feruentium humoeum stimulis ot tam ἔ ita minus quoque cor veni eus est . inelironte Oeum insantia ob materis eaeernendis crassitiem . ae tenaeitatem purgationem moli rLIn aestorum vero opinei piis purgationem ad innii sit Hippocrates. h uel eorum ea usae in pti. mis adhue viis eantissant neelaum in venas tram serint i vel humor suo impetu ad exeretionem seratur . ouia turgentiae nomine designavita erum In noc ea su non tam ill rutilo ad purga dum indigemus . quam emollite pol us vias oportet . quod in praxi consanter obser avia Satia enim est ipsi vis humoris immora ad se e Mira vasa serendum . tamen ut id sine molestia sat, maximi est montem i. ex et otia vasa aliti tessina tendentia relaxate r . quod nian aliunde maris eonfirmatur . quam ex eo quod recens ex dulcibus amygdalis expressu in Oleu plus saependi mei . ad pursandum, quam validiora eat hartie 'raestiterit. Caeterum adeo religiose Ieat haltiel x in morbis aeutis cavit Hippocrater , ut ex in numeris in libris Epidemicinum aetitia affecti-hus laborantibus paucissima eorum meu rant

exempla , quibus illa porrexit. Ex hisce vero magni Senis legibus cir ea purgationem id iurea tertio eollegit Ceci liis Baptivus, ni s sn aeu- totum principiα nulla sit suspieio inflammationis , sed potius ea appareant fgna, quae pravo

tum humorum in primis viis colluviem ae t gentiam in die ent, tune mimis periculosa . a

tortὲ utilis erit purimio . Sed illud quoque elintati Hippocratis prae tu in Don praeteribimus. ut purgationem non moliamur , dum natura allia orsani vergit a Omnia enitu. evacuatio hae teste institui semper debet, ut sat juxta naturae ten- 'uentia in . quae lieet Tire a morborum curationes nusquam sue ali edocta . vlal tamen evacuati

nibus aptiores Medi eodemonstrare taut . Hae quidem sunt Hippoetalla generalia praecepta pro purgatione . ex quibus Heciales leges sponis te sua fluunt in stipularium morborum eurationis ut observanda . sed ante illas iinsisti Juvat, qualis humor cathattiai Lollius intem viperet . primo enim bilios humoris excessus surgatione ne Ili negotio mis uti ut, s uti ille

nec nimium erasRI. neque ipsius excretoria vasa obstructa suerint; vel nee aeris nimis, netque maximὲ volatii di extiterit , ni prolude inamgis oporteat ejus aeredinem temperare . impetumque eius retundere , 'dam novis ssimulus illuni provocaris . Secundb phlegma ponder sum 1 digessionis reliquiis in ventriculo. v. mueus intestinorum parietibus , &' lactear uniose, alia extructus 1 earli diri leti haud difficulte eeripitur, s nee nimiimi tenax fuerit , neque firmius partibus ad haserit a n quo casu incidentia eat hari tela nraemittenda erunt aut sis mul nupta exhibenda. Ndie autem iacilius deis o sana per intestina devolvuntur, s M.ti eo e

276쪽

ve aut sapore , fle praesertim si aei dum lia non irepellatur ad mlstumr quod ni si prius eorrigatur, rurgantium vires delumbat, At gravi ilima venia eris tot mina infert. Omnibus autem liquet, regrinum & insensum istud aei dum non modo ex prava ciborum digestione exs urgere . ted etiani a sanguine per glandulas patiereatis prlinis vii, plerumque suppeditari. Tettib aquens humor in ventriculo vel intestinis sive uani, et in Peyetl glandulis agrestus , quia ad fluendum natura sua jam est comparatus, ea that il-cia facillime auscultat. Denique omne id, quod in morborum decet in attonibus sanguis per valla viseertian se earnievila ad intestin proficit. Iam . quam maximὶ coneoclum ae digestum , saei thret eat harti ea externitur. Inter eapitis autem morbos, quorum pars maxima curationis a ea.

tharticis pendet , est Apoplexia , tum quia purgationis benes elo 1 proxim4s viseeribus motblaomes detrahitur; tum quia sanguis in e erebri vasa majori exultat motu ; eum etiam quia va- . lidioribus eat harti coriis, stinis lis meti ingum cscillationes reficiuntur , ut proinde facilh eerebrum extra suos sinus morbi eausam pririi ,

elae . Quoniam varo Amplexta sere smii Essunt a flectus Lethartus & Paralysa ; ideire o3n horum otioque morborum curatione eat harintica non sunt rei tetenda . Hae e tamen paui validiora ae in reliquia morbis e su debent, ut ehementius eorpus ex leando naturam fune.

so sopore sepultam excitare possint. Eollepsae vero paroxysnius licet eat haltiei usum limitet,a eulus fl niulis eon. uisivi motus invalescerest: tamen ad morbi reeursum prae avendum allud maximδ valere , unanimi consensu iudi

.carunt Prae iei , Ee experientia confirmavit. Utilis quoque est purgatio in eo linguae Tum inve . nul Ranula dictus ad OEdeuiatis naturam accedit. praesertim ne maiora ille sumat inere. metita. Sed in Asthnrate a primis ui 1 oriundo praepantiora sunt catharti ea. ut pote quae visci dant mater tam . quae morbum illuni fovere solet, eripiunt . In Febribus vero , quae Pe .el leae sunt estteata est med te ina tempestiva purgatio t sed lymphati eat , ardentes . hecticae , de quae sunt de malignarum genere ejus visum interdi eunt. Fames quoque a cathait cla aeuitur . si pinauior de crassor mueus veniserie uti set menta irretiat. Ne etia in evane se ItIcterua, si 1 viseidioribus alimentis sit prognatus , Ae altas adhuc non est erit radie ea r sed no- eua est purgatio , si ille Febres sequatur . Morbi autem. qui ex putri irae senterii eaeochymia

exsurgunt , quae ips a primis viis suppeditatur.

eat harile Is tantum pharmae Is auscultant. In assee ione veto hypochondriae a levior dumtaxat purgatio conseri , quae tamen instiisenda est, postquam morbi suror eonquieverit. Diarrhol. et etiam assectus ea re arti eis e edunt. Praeser timia recentes sint , de a diaetae errore ortum suum traxerint, aut si aeris mueus ab intestinoruni

palletibus detergendus se a quae ratio praeeipua . est . cur a purgatione Dysenteria plerumque eohibeatur. Lle et vero pro Hydrope e nranda humorum segnitiem et utere . de sanguinis

. se metuat lo ne in ivi aurare oporteat ἔ tamen

emortuae smul in partibus aquae vel eat hare leaedueendae. In Menstruorum vero desectu Et G. ehexta quid valear mltior ae repetita purgatio. iam satis norunt saniores prae sel . In vulneri. bus quoque, de Uleeribus in vetetatis eonvenit humores per alvum dueere , ne novis semper sordibus assectam partem erim maeulent. Atque ut omnes .allos assectus praetereamus . quibuti purg tio vel eonveniens, vel necessaria est, prae astat magis eat hares eis pinaritia eis inrthritidis printervaticinem moliri, Luis venereae ly mptomataeon peliere . de redeuntem se ablem repellere, quam alio medicaminum genere. Verant autem pri md purgationem Haemorrhagla gravior. de omnis Inflammatio, ne sanguis maiori inane tu extra sua vasa seratur. Seeundd tussis euiu leu

Τue generis . praeter illam, quae I ventriculi in is arctu descendit. Tertili Tabes , ne exit tale alis vi prae uulum eone Nemus. Quarib Singultus quit autum abest , ut 1 eat harti eis cohibeatur . nepotius ab eorum aeredine inuale se et et . Dentiaque pareationem et lavi interdicunt alvus eo. piosus fluens, obstructiones valde pertinaees aem veteratae , atque omnium maxime variolae de Morbilli , ne eulla exanthemata interiora verissus eo inpellamus . Homines vero purgationi

aptio ea sunt iuvenes , earida di hi imida simule potis eonstitiit lane praediti . laboriosam qui agunt vitam ; atque onaulum magἱs illam per. serunt qui ei instituendae assueverint . Sed aegrius illam subliinent Pueti ae Senes, nimium graestes de aridi . quam maximὸ pingues . atque lus sanguine abundant. ut saepe meeesse si priua angultiem lssis detrahere , deinde purgat Ionem moliri Nerum licet in reliquis minus soleat esse periculosa purgatio; nihilominus in gra. Idis plena est discriminis . atque in initio Ee sne gestationis magis, qu ni Ititer mediis mens bus . inter anni autem tempora vernum purgationi commo.

dlus est. tamets omni alib tepore purgare liceat. quum motbus cathartaeum pharmaeum efflati. teri sed ultate in primis oportet eaniculares dies. In quibus purgati vines quamma time molestae esse solent. Haere autem ante purgationem Inspieienda sunt i ut humores non snt nimiiim e lassi, s vead fluendam inepti,ut exere torii ductus pateant. ut nue tacea duriores intestina non occupent . Ii Iplo antem cathari leo exhibendo iucundior eli. gatur forma , quae nauseam vel vomitum noumoveati qui tamen obortus Mnholentibus ni . tibvs admotis eoareendus est . Praestat vero huismidioribus eorporibus aridum , se elotibus i quid uni eat harile una porrigere, aut paulb post iiDeulum exhibere . Eo vero sumpto maneat Pa. t lena in lecto ea lidus de eb usque a cibo εt pa tu se abstineat donee purgat o fuerit peracta; a . que pet is e t aevi Medieta indulgeat, qui unica clis batione in purgationis die eontenti erant. Si autem hypereat harsis sequatur. consortant butiaeustatis 1 naul nuptia cohibenda erit .

277쪽

C A P. VI. De cIysteribus, & suppositoriis

'u si' pureo, proprie ablutionem & elutionem significat e vulgo ' quoque enema ab injiciendo vocatur . In genere et si quodlibet medicamenti genus liquidum , quod in partem aliquam infunditur, significet, plerumque tamen accipitur pro medicamento , quod per anu in intestina injicitur:proprio ergo est ii edito abluendi ,eluendi, aut purgandi vi praedita. Franciscus JOel lib. a. sect. s. physiolog. .

text. I 4. de excretiz& retentis P. I 2I. S Iaa. clysterem describit. quod sit liquor ex herbis decoctis expressus, S cum Olco subducentibusque medicamentis de momento salis , aut pro ratione morbii aliis rebus convenientibus commistus , & per siphonem in rectu tu. liuestinum tepens vacuo ventriculo insus S. Ei,ia I Vari S ob sneS clysteres injiciuntur, ac in omnibus sere intestinorum praesertim crassiorum vitiis conducunt e quare vel ad excrementa emollienda aut educenda, vel ad humores acres temperandos mitigandosque,seque dolores ex humorum ac redine &c. oriundos leniendos Se tollendos; vel ad ulcera detergenda Sc con Iidanis da; vel ad flatus discutiendos; vel ad pituitam viscidam Sc tenacem incidendam, Sc attenuandam, praeseribuntur. Ouare inquit Ioel lo eo statim citato, clysteris beneficio omnia superiora viscera Sc prae cordia pressa levantur. Meri id ergo cum C. Celso lib. 2.ca P. I 2.te X t. A nonnul- 2. deat i ductione conquerendum Sc dolendum, multi Medici, mo- ζ' ' μ' -Medici, clysteres non tantum quod flocci faciant, verum et lanx contemnant eosdem & damnent e qui tanacia omni corpori debili, Scrobusto,item Viris, Fceminis, Adultis,Senibus Pueris,& Insantibus conveniunt, ut videro est apud Johannem Walaeum in sua medend. method. p. m. sa. Clysterum utilitatem M Brellus method. praescri-hendi formulas remediorum lib. a. sect. a. a P. I u .na. 24 s. 246, 248. isi Ait S 2 9. tradidit, inquiens, intestinctrum faeces humoresve peccantes rit. ua. Varios undecunque cumulatoS expurgantς partesve vicinaS , veneS, vescam, uterum &c.ab humoribus aliisque rebus peccantibus vacuant S liberant; aut faeces emolliunt , humorumve acrimoniam leniunt, dolores demulcent intestinorum , renum, vesicae , uter igitem vel flatus discutiunt, aut ulcera consolidant , alvique fluXuras adstringendo , temperando, leniendove ) sistunt, necnon Vermes aut necant alit eliciunt. Quare nulla scie affectio , vel corpor SPἀr. Disiligod by Corale

278쪽

DE CAY Yparatis Ur supposrroarta Esrpars est, quae k clystere solamen non percipiat, maxime eo , qui alvum expurgat, qui ideo etiam omni purgationi t juxta Hippocratem aphor. o. secto. & C.Celsum lib. g. cap. I 8. P.m. I sq. & ι Ss. utiliter praemittitur , ut facilior fiat & expeditior viis patenti hus

purgatio sine tormine vel vomitu e cum alitas impuritates variae retineantur, quae Vel Ipsae remeant in varias partes , vel halitibus vaporibusque inde expirantibus S exhalantibus vario modo ipsas

assciunt .

Vulgb quoque nutrientes & corroborantes praescribuntur Clis. MClysteres : an vero id efficiant, quare vulgo adhibentur, in sequentibus demonstrabimus. .is et Clyster vel simplex ex simplici quodam liquore, ut aqua, lacte, β ' η

fores,semilia, ruinas Sc.in liquore convenienti incoquuntur, in 'R Pi eo expresso quaedam dissolvantur. A st illa radicum, seminum,solio. rum &c. varietate non semper opus esse, pauca vero simplicia saepius proficere jam constat. Nota:Prisci sola mulsa ct oleo contenti erant; uare inspiciatur modo ciet. sus lib. 2.cap. I 2.de alvi ductione p m. 86.inquiens, levi medicina si contenti sumus, pura tantum aqua in

alvum imm ttenda ; si paulo valentiori, mulsa; si leni, aqua , in qua foenum graecum, Vel misiana , vel malva decoctavit; si reprimendi

causa, ex verbenis. Daniel Seianerius lib.3. pari. 3.sect.ῖ. cap. 24. de

clysteribus p.m. 83 i. sequenti modo disserit: simplicia medicamenta omnia coquuntur sinpetia, si acria purgantia &c. existant, ligata in lassicienti quantitate aquae, lactis, &c. Colat tirae recip. ab gh. algxv.pro ratione aetatis: num Infanti primum Id. hinc paululum aduntiori Sis .iv. v. vel vj. sussciunt. adulto plerumque 1j. sumitur,in sis, isterdum etiam JxV. interdum tamen , ubi scilicet clysterem diutius quintilaa. tineri cupimuS , S ne copia alias partes premat , ut in calculo, sicae in gravidis, hydropicis, flatu lentis,& Senibus Rc.saltem Jviij. vel Jx. praescribimus . Ubi solum emolliendum , olea saltem addimus, vel butyrum, di quidem in majori quantitate, quam quidem alias:

quae vero vim purgandi, & naturam irritandi habent , tunc plane omitti debent, ne durioribus saecibus in intestinis haerentibus frustra stimuletur natura,& graviora inde mala gignautur . Contra ubi purgandum, reVellendum, acrisque clyster requiratur, ibi olea, quibus acrium & purgantium vis obtunditur, omittenda sunt, addendaque eladi varia purgantia duplo sere pondere, quo alias per os s mi solent, vel pitulae dissolvuntur: omnia tum mista moderate calida non Digida s ut recte monti It C.Celsus lib. a. p. I a. titia .de alvi dumonc p. 86.) hori una vel altera ante cibum alvo 4njiciatur . Tl Praeter debitum diutius retineatur clyster, aeger se se moveat, VesII a oleum Diqiligod by Corale

279쪽

zset Ex Ester TATIONES PRACTICAE oleum amygdalarum dulcium recens expressunt aut tum, aut cum

jusculo sumat, aut glandem ano indat.

De suppositorio s. glande.

itu, quid Glans, greco βαλ, vulgo suppositorium, est medicamentum se . solidum ex melle ad duritiem cocto, sale, & hierae specie , vel colocynthidis pulvere consor malum figura tereti S oblonga, ano dicatum. Crassities horum suppositoriorum non minorem digitum, longitudo vero non tr et quatuor digitos transversos excedat. Utimur, inquit Petrus Goraeus cap. i. de suppositor. supposi-4uci. torio tribus maxime de causis. Prima est lacum in primis induratarum in intestino recto contentarum educendi gratia , quae cum in intestino recto existant, clyster non requiritur. Secunda , quanda unus vel duo clysteres prius injecti non redeunt per alvum , ut in colicis doloribus tapc accidit: tunc eni in clysteres alios indere periculosum est ; quare satius est , ut natura suppositorio ad excretionem tum stimulctur. Turtia est propter aegroti imbecillitatem, auz consuetudinem,aut aversationem, qui multo facilius suppositorium, quam clysterem admittit -Τribus hisce quartam causam & rationem addit Hippocrates lib. 4.de victus ratione 4s.s , inquit, virtus suerit imbecillis, aut sepita, glande utendum: mare acriora si existant. in soporosis affectibus multum praestand. M pris, , in ConVeniunt quoque interdum ad proprios ani assectus , cum 2 8 4- stilicet ulcus est in Bitestino recto, ut nempe detorge t, consoli dent, ct exsiccent; cum dolor adest , ut eum sedent & demulceant; cum ascarides adsunt,ut eosdem interficiarit aut eliciant.Sic quoque ad haemorrhoides a petiendas,aut sistendas, vel ad tenesmum , Vel ad sph unctoris laxitatem aut paralysim,doloresve ibidem excitatos leniendos Sc. nonnunquam praeseribuntur , ut legimus apud Heurnium in Praxi me dic. lib. I .cap.de suppositoriis . mpossio. Suppositoria iunt vel simplicia ex caule & radice porri, betae.,itu. ' brassicae, S c.detracto cortice exterum veI sapone albo, vel Hispanico, lardove in formam glandis acuminato, vel etiam ex melle ad dum ritiem cocto, vel a Iumine,&c.consecta. vel composita , ex melle ad

spissitudrnem cocto, sale gentinae, vel communi , colocynthide Sc. Laeta & praeparata.

Suppositoriorum quatuor plerumque numerantur genera . I. Ienia, que Infantibus sum ciunt, ex lardo, ficu Inversa , sevo hirci no, bubulo, Scc.fiunt. a. mediocria , quae parantur ex melle ad cra L sitiem cocto , stercore muris nonnunquam addito ς vel ex vitello

ovi , sue, & modico croci; vel ex melle & sapone albo vel Hispani-

280쪽

DE CLYsTERIBus , ET SuPPOSITORI Is . 233go. et .sortiora, qua componuntur eX melle , sale, & specierum purgantium pulVere, ut hierae, stiterae cum agarico, aloe &c 4. sorti Dsima, cum praeter mel speciηbus ad suppositoria paranda convenientibus addatur hellchorus albus , euph Orbium , scammonium , colo, cynthis, sal armoniacum, nitrum, alumen, fel taurinum &c.quihus non utimur, nisi ubi intestinorum vis sopita est, ut in soporosia capitis affeEtibus evenit. Acria haec suppositoria non applicanda iis ,. qui in ano habent ulcera, fissuras, inflammationes, atque aliOS tumores, Acum ex haermorrhoidi hus dolores infestant. Varia & tu numerabilia quia passim occurrunt clysmata & sup positoria, horum formulas quasdam vel ad faeces induratas emolliendas , exturbandas , dolores sedandos , flatusque discutiendos cc. Lectori benevolo dabimus

Clysterum formulae.

induratis conVeniens.

G. . De M. cυmmuu. pro ci flere emolliente Jviij. Elere. diaca- tbol. Sist. Mellis mercuriia. Sus. Salis gemmae m. F. Clyster In ossim, emolliens. & purgans. Iuscul. vervecis. Jvid. EDH. di aptaevie. Sij. Mellis es, gin. lj. M S. F. Clyster purgans , qtribusdam in frequenti usu. V. . LaH. babul. recent. si lubet prius chalyheati Jviij. Te-νebinth. Venet. in ovi vitello disolui. Mellis rofati I. MS. R. Clyster in intestinorum erassior uim ulcere,& dyknteria utilissimus. in dysente-Hunc descripsit clarissimus dodtissimusque Vir Dn. Fr. de te BoeSylvius in sua Praxeos Medicae idea nova ca P. IS. f. st. P. m.

dans. ' Iolidam.

Nota : Theriaca recens vel dia scordium similibus clysteribus Th.riaea si addatur , mirum praestant in dysenteria epidemica, & hyPcrc siti .ii. tharsi, tumque dolores simul leuiunt, & blande Provocant soni

num.

SEARCH

MENU NAVIGATION