장음표시 사용
621쪽
ptusque usque ad tertium canum, audiuit arcana, quae non licet homini loqui: neque tamen otiosum suit in eo quod tunc accepit donum sapientiae & Spiritus: sed uti testatur ad Galatas, Complacuit ei, qui illum segregauerat ex Heromatris suae Synagog ,& vocavit per gratiam suam, ut reu laret Filium suum in eo, ut euagelizaret illum in Gentibus: continuo non acquieuit carni Sc sanguini, neque venit Hierosolymam ad antecessores suos Apostolos, sed abiit in Ara biam, Graecis ac Barbaris, sapientibus & insipientibus, om-ntu debitor factus est. Hoc modo lingua iusti loquitur iudicium, quia omnia ponderate & non fraudulenter, neq; cuirassed iusto iudicio qu de Deo sentit, enarrat. In quo enim abundat gratia spiritualis, omnia perscrutatur,etra alta Dei. Et ideo sequitur, Lex Dei,&c.
Lex Dei eius in corde ipsius, non puppi inti
D E i eius, significat Redemptorem, qui eum de mundi istius clade liberauit: hoc enim pronomen, gratiam indicat Saluatoris . nam quum sit omnium Deus, ipsius proprie dicitur quem liberare dignatur. Non solum ergo in ore ac lingua, sed etiam in alto cordis, iusti fructificabunt per legem Dei, opera sanctitatis: ne forte putares eum in ore habere quod in corde non habet i aut ne eum in illorum albo
astriberes, de quibus dictum est, Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. LEx igitur id est obseruatio praeceptorum Dei, est in corde ipsius per auidua
nis, siue illius facta intelligas,liberat a laqueo verbum Dexin corde, liberat a via praua verbum Dei in corde, liberata lapsu verbum Dei in corde. Tecum est, cuius verbum a te non recedit. Custodem hunc ponis in vinea ammae tuae, ατ l Ἀο contra lares securus es: Non enim dormit neque dormita- bit qui custodit Israel. Ecce fructum diuinae Scripturae, ecce quam utilis est Christiano Lectio sacra, in qua bona di-
622쪽
scimus, non ut sciamus tantia, sed dc ut agamus. Talsq; prae- sidio iustus fultus vivat securus. sed vide quid sequitur, Co- siderat peccator, &c.
Considerat peccator iustum, quaerit morti ia
care eum. Dicit quod in libro Sapientiae de reprobis dictu est, Gra- sap. x, uis est nobis ad videndum, quoniam dissimilis est aliis vita ipsius: peccator enim, inuidia faciente, callide annotat vias iusti, ei insidias parando, quaerens ipsum decipere & supplatare, illiusque gressus detorquere, si potest: usque adeo aegris oculis odiosa est lux,& palato non sano omnia sunt amarat Furatur nomen bonum detrahendo, amicitias solute susurrando, rixas mouet contumeliis ac conuitiis in virum probum dictis. quibus tribus venenis maxime fraternum amorem ac pacem ciuilem rumpit. Adde quod impi j quemadmodum oculus noster seipsos ignorantes, aliena facile, Matth. sua facta nunquam vel raro diiudicant. Vident festucam in
oculo fratris, & trabem in suo nesciunt, ita miseri nunquam se agnoscunt, Sc acta aliena portant mantica anteriori, sua autem a tergo tantum. Sed veluti qui in nocte ambulat vias Iubricas, & sibi no cauet,facile in foveam vel puteia incidit: ta infelices malitia uua excaecati, statim in hoc profundum peccatorum labuntur, ut gratis odio habeat iustum,& qui aerant mortificare eum. Id tamen frustra moliuntur, nam quς- runt mortificare aut morti tradere, quem Dominus custodit, qui cum illo habitat, qui de ore ipsius, qui de corde non sapia recedit:ecce quomodo inuidia diaboli mors intrauit in or- Gen. bem terrarum, Per hanc occisus est Abel a Cain, Iacob an- Gen , i. gustiatus ab Esau. Ioseph venditus a fratribus, Dauid per- Gen. 3r sequutionem passus a Saule, C H R i s T v s traditus a i. Rex. - Iudaeis: & si iusto nullos inimicos fecit iniuria, multos ta- M.&c. men fecit inuidia : nam sicut quod homini vita est, puta saliua, serpenti mors fit: ita vita studiosi, mors est invido. Ae ando vir probus accurate, vigilat, ac sollicite his telati'-nibus resistit, adest paratum auxilium:
623쪽
Dominus autem non derelinquet eum in mani- eius iec damnabit eum, quum iudicabitur illi.
Dices: Quare ergo dereliquit Martyres in manibus tyran orta quare fecerut illis quςcuq; voluerui: alios gladio periscusserui, alios crucifixeriit, alios bestiis tradiderui, alios ignibus cremauerui, alios in cathena ducetes tabe diuturna co-
fecerui: postremo Filium fusi tradidit in manibus Iudaeoru Nil quid lai omnes derelicti Absit. Sed attede quid dicat alia scriptura. Terra tradita est in manibus imp ij. Quid autemsgnificat. Terra tradita est in manibus imp ij, nisi quod caro facta est in potestate persequentium t Neque tamen propterea dereliquit iustum suum Deus. de carne capta educit animam Inuictam. Et, ut inquit Sapientia, Etsi coram hominabus tormenta passi sunt, spes illorum immortalitate plena est, in paucis vexati in illis scilicet que sunt communia homini & brutis in multis bene disponenturi neque enim sunt condignae passiones huius temporis ad suturam gloria, quet propterea reuelabitur in eis: super pauca fideles, supra multa constituentur. Dimitteret autem Dominus iustum suum in manibus imp ij si illum secisset consentire impio. At qua-do capta terra spiritus euadit, spiritii vero euadente & terra resurget, spiritus migrabit ad Dominii: terra ibit in caeli sic semper prope est Dominus omnibus inuocantibus eum, nec aliquid de ipsa terra perit, licet ad lepus tradatur in manibus imp ij quia Euangelio testante, Capilli capitis vestri omnes numerata sunt. Sequitur, NEC damnauit eu quuiudicabitur illi. Hoedictum est, quu iudicium set ante tribunal ci Ris ri de impio ad illius vindictam , ubi iustubeatitudo suscipiet iniustum debita poena torquebit. Quare non existimet Sanctus, hoc in seculo suam accipere coronam. hic tempus est laboris, tempus seminis tempus frigoris Et qu nuis inter ventos tribulationum & pluuias angustiarum hic seminas, noli tame esse piger. AEstas tua venietque te laetificet, in qua te gaudeas seminasse. Aut si vis etia, omnia in hoc versiculo ad iustos pro hac via reserre potes, quos saepe non permittit prorsus extingui, licet ad tempus Patiantur: uti, Ioseph innocentem, de carcere AEgyptiaco liberauit:
624쪽
liberauit. Danielem iustum de lacu leonum eripuit, susin Dan s. Senam falsd accusatam insontem ac innoxiam tandem osten- i .dit,& quia ita propitius semper est bono Deus, ergo nunc Gen. is Expecta Dominum, dic.
Expectu Dominum custodi uiam eius, O
exultabit te ut haereditate cupias terra quum peri rint peccatores uidebis.
Redit ad iustum cosolans eum, se dices, Tu qui iam creddidisti ad quae bona evehi possis,con fidenter age, expecta Dominum tametsi diu patiaris: nec otioso dicitur expecta. sed laborati: qui vias Domini, hoc est sacratissima eius prae cepta custodis: nam fiducia in Domino integratur ex spe in Deo, & cura viae eius. Hoc ordine, per spem firmam & in deficientem madatorum custodia, expectatur Deus, & ideo non debes coiandi in diuersis mundi tentationibus. Quicquid tibi accidat in prosperis,& in aduersis patienter expecta. id est sustine. Serua legem & viam CH R is TI:&ecce
merces, E X A L T A B I T te de virtute in virtutem, de ter
renis ad caelestia, ut pro haereditate ex hac valle miseriae capias terram illam, utique aeternae beatitudinis tellurem, in qua iusti post terminatos labores exaltabuntur. Sea quid de illis, aiunt Sacti, qui nos angustia uertat, inter quos gemuimus, quorum scandala portauimus, pro quibus squientibus frustra orauimus. Sequitur, sta v M perierint peccatores, M it invidebis. Tuc bonus erit ad dexteram impius ad sinistram Tune laetabitur iustus quum viderit vindictam moti quod
tanqua erudelis delectetur iniquoria torna Elis, quia eis nocent, sed vides haec Deo iusto iudicate statui, manus suas lauat in anguine peccatoris. Interim Altissimo gratias agit, qui de tantis miseriis liberu secit, tantoq; ardentiori amore illi coniungitur, quanto illius gratuito dono & promerita non sentit gehennam, J immeritam percipit gloriam. Cotra autem impij tunc apud se prae angustia Spiritus gementes de iustis haec dicent, Hi sunt quos habuimus aliquando sapim cin derisum Sc in similitudinem improperii. Nos insensati
vitam illoruaestimabamus insaniam, & finem illorum sine, in.
625쪽
honore. Ecce eomputati sunt inter filios Dei,&Inter cinactos sors illorum est. En cernis quam bonus est Deus, qui nouit etiam ex malo peccantium, bonum elicere. Sic beati
simul vident rustitiam Dei & praemiantem & punientem. Sequitur, Vidi impium,&c.
vidi impium superexaltatum, oe eleuatussicui
cedros libani, Transiui ecce non erat, quaesiua eum,m non est inuentus locus eius.
Istud de diabolo potest accipi, cui religato,locus nocen Apoe. zo. di est ablatus: uti in Apoca. scribitur, Angelus descendens de caeso habens clauem abyssi ,& cathenain in manu sua, tenuit draconem illum ierpentem antiquum, qvi cognominatus est diabolus & Sathanas,& alligauit eum mille annis hoc est eius potestatem ab eis seducendis ac possidendis, qui sunt liberandi, cohibuit, atque fraenauit: inde fit ut uno tempore iusti magis fluctuent procellis impioru quam alio, prout scilicet Deo volente plus aut minus soluitur iste S athanas. Hi aute mille anni de quibus supra, duobus modis possunt exponi: Aut quia in ultimis annis mille, ista res agetur, id est lexto annorum milliario tanquam sexto die, sequuturo deinde Sabbatho, requie scilicet sanctorum, quς non habet finem : ut huius milliar ij tanquam diei nouissimam partem quς remanebit usque ad terminum seculi, mille annos appellauerit, eo loquendi modo quo pars significatur a toto. Aut certe Mille annos pro annis omnibus huius seculi posuit, ut perfecto numero notaretur ipsa temporis plenitudo. Insuper iusti quum transierint mundi huius procellas, tunc videbunt non esse diabolum qui eos amplius infestet, & locum, id est potestatem eius nequaquam Iohel. 2. apparere, sicuti scripsit Iohel, Eum qui ab aquilone est, e fiigabo a vobis,&eiiciam in terra sitienti & deserta & e terminabo faciem eius. Aut si pro regno ipsius Saul, Pharaonis, Nabuchodonosor, Sennacherib, & cuiustuque alterius imp ij, istud scriptum accipere velis: hoc modo ridet fortuna impium, quomodo, teste Philosopho, ipsa fecerat Priamum tam excelsum, ut eum postea grauiori lapsu mu-do mise-
626쪽
do miserabiliorem ostenderet. Sic velut flos iuuentae cito abit mundus, quemadmodum his versibus lusit Tragoedus Seneca, Qq m dies vidit veniens superbum, Hunc dies vidit fugiens iacentem: 'Res Deus nostras celeri citatas Turbine versat. Altis celsior es, cogita haec breui mometo peritura: Crescis ita ut proceris cacuminibus promineas, pensita, haec velut sapien . umbella cito citius evanescent: Transibunt ista tanquam vestigiti nubis,& sicut nebula quae fugata est a radiis solis& a calore eius aggravata,dissoluentur. Cura igitur sit homini mortali nihil hie de caducis extolli: sed transit iustus de hoc mundo scilicet, tanquam ex hospitio ad vitam, de vitiis ad virtutes, de fluctu ad portum. Si adhuc carnaliter colitas,& ista terrena felicitas vera felicitas tibi videtur, no-um transiisti. Exeundia est de Sodomis &de omni regio De circa: scilicet nedum tentationes, sed& obiecta tentationum fugiamus. Transibimus quino attendimus ad praesentia, sed ad nouissima & aeterna. Quaeremus locum peccatoris, & non inueniemus. Locus peccatoris iste mundus est, in quo & scelera perficit, & peritura felicitate fruitur: Nostor hunc no inueniemus, quibus iampridem mundus iste Perierit. Cedris aute impium comparauit David, eo quod alta sunt 3c infructuosae,&succo amaro.
Custodi innocentiam, uide aequitatem, Τπο-nia uni reliquiae homini pacifico.
QSP modo, quum auarus esses, sacculum custodiebas, ne tibi clam turriperetur, sic custodi innocentiam, ne tibi extorqueatur a diabolo: sit illa certum patrimonium tuum eris ga Deum & teipsum, sancte vivendo : nil enim prodest lu- .crum auri, R damnum innocentiae: nulli noceas:omnibus etiam inimicis, si potes, semper prosis: cum nullo litigiosus sis.Quando inimicis praebebis beneficia, malitiam eorum tua bonitate superabis: duritiam, iratumque animii ad molIitiem Sc beneuolentiam sectes: atque ita congregabis carbones per capita eorum. Vinces in bono malum, videbis Rom. ii aequitatem, imitaber sque Patrem nostrum, quis olem suum
oriri facit super bonos & malos,& pluit super iustos Ic in- Matth. s.
627쪽
iustos. Dum autem praecipit nos custodire baee duo Inno a
centiam scilicet & aequitatem, admonet assidui circa hase inuigilemus, quasi ista semper cogitemus, semper loqua-Λd Tit. 2. mur semper tractemus: Unde Apostolus, Sobrie dc iustere pie vivamus in hoc seculo. INNOCENTI A ad sobri brietatem & pietate spectat. A E QI 1 T A s ad iustitiam. Qui hic ita vixerit, huius R i Q A F, hoe est corpus I. Cor. IS. mortale reseruatur ad gloriam resurrectionis, iuxta ilIua Pauli, Oportet mortale hoc induere immortalitatem. Seu si mailis. Reliquit hominis pacifici, sunt opera eius studi Apoc. I A. se tum innocentiae,tum aequitatis. Quae opera,teste Ioanne Apostolo, sequuntur illos. Hoc modo iustus post mortem, quum mortuus fuerit, vivit. Quapropter bene admonebat Plato, in hoc seculo recte agere propter animam quam immortalem asserebat: hoc enim tantum post hanc vitam mirmae reliquum est suis factis premietur.
Diu h autem disteribunt, simul reliquiae m-
Sententiae dantur aptae disparibus. Nam sicuti iusti post hanc vitam maxima felicitate fruuntur, ita iniusti finita, hac luce dispereunt, undique scilicet & ubique, quia & in
corpore & in anima punientur. Nec reseruantur eorum reliquiae ex superbia, utinaeternum vivat, sed ut in poenam gehennae ignis intereant. Sive ut quidam volunt) R E L IRI As significant memoriam, quae nulla erit de impiis post eorum obitum. Putantes enim sibi facere nomen honoris, sibi fecerunt nomen confusionis,&scripserunt nomina sua in cineribus, hoc est, in vanis hominum mem Eccles. II riis qui sunt cinis, & terra, quos Ocyus ventus mortalita-Psal. 9. tis rapit. Propterea in alio Psalmo dicitur, Nomen eorum delesti in aeternum,&inseculum seculi. Aut per Reliquias eorum, filios ae prolem intellige, qui nonnunquam &temporaliter intereunt. Nam, teste Hieronymo, saepe peccata patrum in tertiam & quartam generationem resti init Dominus, dum non vult statim punire peccantes, sed agno
scens primis, Postrema condemnat. Alioquin si protinus
628쪽
scelerum ultor existeret & multos alios, dc certe paulum Apostolum Ecclesia non haberet.
salus autem iustorum a Domino, oe protector eorum in tempore tribulationis.
saera litera redit ad solitas consolationes, ne eredatur dura, si & bonae promissionis gaudia non baberet. Pollicitatio haec firma est, s LVs iustorum a Domino: ipse qui dem est nostra calus, per quem & praeuentem vitam capimus,&adipisci praestolamur aeternam. Tolerent ergo modo iusti peccatores, tolerent frumenta zizania, toleret triticum paleam, quia veniet tempus selectionis. Purgabit aream suam Dominus. Frumentum in horreum, paleas ae zizania in ignem mittet. Propterea autem dic tur pRo- Matth. 3 TECTOR iustorum in tempore tribulationis, quia & in morte non deest, nec in via a malo eos superari permittit: unde huiusmodi tribulationes eos potius mordent quam devorent. Quare dicebat Ezechiel, Manus Domini erat mecum confortans me:& per Esaiam repromittit Dominus, si mater oblita fuerit ut non misereatur filio uteri sui, Ezech. 3 ego tamen non obliviscar tui, ecce in manibus meis destri Esa. io. psi te. Ipse enim est medicus noster qui & praebibit calicem tribulationis, quo nonnunquam nostris vitiis medetur, Mper dura ac aspera sic a peccatis nos retrahit: veluti & eau terio quandoque opus habet infirmus quem sanare vult chirurgus. Itaque semper omnia patienter sufferamus . Nam ut in alio Psalmo scribitur, hunc humiliat, & huc exaltat, quia calix in manu Domini vini meri, plenus mixto. Psal.
Et adiuvabit eos Dominus, o liberabit eos, eruet eos a peccatoribu1, salvabit eos quia st
rauerunt in eo. De fidelibus seruis et RisTi dicit, quos in hoc mundo A n i v v A T, quia eos firmat contra tentationes, eis cooperatur ad bonum,& ut in hoc perseuerent, efficit. Lra ERAT, dum finem ipsorum non sinit praua suasione
629쪽
peruerti, quos Si ad psectione pure metis adducit. η R v tra peccatoribus & saluat, utiq; dum a mundi istius cotrarim tale seruat illaesos. Propterea aute ad eum venire meretur,' quia in omnibus angustiis in eum spem locauerunt, qui di- Deute. 32. xit, Ego sum Deus,&absq; me non est alius. Ego occidam Isai. io 2. & viuere facia: percutia,&ego sanabo. Q V lanet omnes infirmitates mentium nostrarum, nobisq; praestet toto corde erigere spem nostram, Se in se tribuat collocari ut a peccatis liberati, mereamur ipso distribuente, etiam aeternitatis praemium adipisci.
Nulla in parte diligόtiae G attetioni quatu tu nobis fuit defiamus, Lerilar edpropter manuscripti exularis dissicultate,baee nobis vel
in titulo I 2 sin titulo I 27 sin margine I. Reg. Is .igo crepatione
fuerat Inde Marcionis I9ynimium propriae Quem
28 in titulo 28 18 ster ab ipso
2 63 8 Dees Deus 38odc ponenta terra
630쪽
I N D E X C O P I O S V S I NS I-gniorum huius operis sententiarum a curate selectarum , fecundum ordinent
Aaron sacrilegium, fraternae correxere amaritudines.
Abraham non est mctitus, vades ad filium immoladum. a. s. nec dicens Saram esse
abraham segregatus est a populo inchoate idololatria.
Absalon patrem perseques, Iudam figurabat Christum
persequentem. - . 2. qui etiam ad patris ingressus est
absalon cunctis parcebat famulis, si David patrem Occiderent. 62. salonis voluntas mala erga patrem. s.
Accusare alium,& non teipsum potius, est ridiculum. 2s saccusatio qualiter facienda. ibidem Achab poenitens super mor te Naboth acceptus est a
Achitophel cosilium aduersus Dauid dominum suum 42. qui auunculus erat Bersabes. 4 achitophel odium in David propter neptem suam Bersabeam ortum est. --. qui tandem laqueo vitam finiuit. IActus meritorij unde prima sortiuntur bonitatem. I S. 76
actus exterior non addit bonitatem interiori. S i o Adam suum peccatum excusare, & alteri impingere studuit. sadam primam stolam perdidit. σadam dominio originali carteris creatis dominabatur. I 42ada apud Hebreos ide sonat quod homo apud nos. I oadam multis simul peccauit peccatis. F27adς peccatum quomodo necessarium fuit. Asta