Antiquitates Vrbis per Andream Fulvium antiquarium. Ro. nuperrime aeditae. ..

21쪽

uiarum itinera ulcus iugarius uietoriae arcis

urbs a Gallis capta Venus Cluacina Vmus Murcia

Vertunnus

ita l. xiii

xviii ibidem ibidem xxiii

ibidem

uicusTuscus&eius ambitus xxvii

uicus Scauri ibidem uineula Petri Mix uinculorum selemitas ibidem uicus Cyprius ibidem uicus sceleratus ibidem uallis Quirinalis xxxiuia dc domus Comesiorumucus Mamurii xxxiii vestalium funerati, xxxiiii Vaticanus deus XXXV

uestalium Epitaphia luestales. IIIl. antea , postra sex eleghic numerus mansit liuestalium supplicia liuastalis matrima, & patrima liuinalis adcepratio liuestallu prima dicta est maxima Iluvialium nomen, cum eligitur amata dicitur ibidem uellia a uellendo ibidem umbilicus Vrbis I. uelatura quid ibidem uilla publiea ibidem uilla lybum uillainti M.

24쪽

LNDREAE pvLVII ANTIQvARI Ro. DE ANTIcUITATIzus Vibis ad Clementem VII. Pont. Max. Libet Primus.c Natalis VRL1 S. E condita Urbe, εἰ eius uocabulo uaria est intcr scribptores opinio. uctus cnim,*cc nstans fama cst, aliis praetcrmissis , Rona ulu Mario, stula qiu stati scia itu, Romam terrarum caput condidi sic, auctor diligctis

simus. M. Varro. Imagincm Vrbis, magis q, i bcinscccrat,quia incolae dccrant, caelorum ηc ros lata in artum coniiciatur,ab Iliae pucrpcrio altius exordiu res cicndu es . Sive illa Gen:i,seu mortali forsan coprcsu praegnas facta est. Et quia locus Marti dicatus crat, a Marte comprcssa, unoque partu aedidit in rantes,quibus ruma, id est,mama Lupae nomen secit. Alire Romus, alter R cmus appclla tus est. Iubete Amulio,qui tuc reru potiebatur.Ilia mater in Animc subsmersa est. seu iuxta legem,in terra uiua dcfossa, infantes uero, in Tiberi, longius ab Alba expositi, no potuerunt cxtingui, quibus interim Lupa, mirum paulo ante secta,ac rchetis catulis,uagitum secuta,uelut nutrix ubera admouebat. Ouidius libro.iii.fallorum:Haec ubi cognouit cotemptor Amulius aequi, nam raptor fratris uictor habebat opcs. Amne iuba mergi geminos,scelus unda resagit,In sicca pueri destituunt humo.forte accidit, ut Faustulus regii pecoris magister iter illac haberet, illos consspexisset sugere ubera Lupae, fugata clamoribus sera,stuporis picnus .ac eceptos in Alucolo Laretiae uxoricducados dedit. Numitor tuca fratre Amulio regno pulsus,in agro suo uixit.Pueri cu adoleuisset,&in notitia aut ia puenissent.collecta pastos manu,interscctoqi apud Alba Amulio, Numitorem in regnu Albanu restitucrut.Ouid. eode libro: Martia tredenos prolis adoleverat annos. Et suberat Quae ianoua barba com. ae, Ut fenus audierat,animos pater aeditus auget,Et pudct in paruis nome hagere casis,Romuleol cadit traiectus Amulius ense, R egnaqi matcrno restituunfauo.Quibus postram optione sacerct de deduceda colonia, Placuit eam primn ira in palatio conai,co φ ibi Romulus seruatus,nutritust esset,iis auus dedit pecunias,arma,seruos,onerarialiumeta,quaeq; Vrsibi eodedae usu ueniret. Ad tria hominu millia ex alba, quae t ac crat caput Latii in Colonia adscripta:Quicunt palatici Saturnia ut incolcbat,prae senti multitudini adiuditur diuisis intcr se copiis .cosestim quicquid ho minii suit in duas abiit factiones. Sta dude imponedo nomine coiciatio orta forci, persuasit Numitor, ut qui meliores aues uidisici, imperaret. Remus primus uiderat aues sex in Auctino.Romulus.xii.in palatio.N

Roma terrarum caput

Faustulus

25쪽

Remi. Auguriu muli. L. tamaritis

mathemati,

nesis

Scalae Caci Faustuli Di gur . sulco uib, dsignata palilia pastota sumi

ANTIQUITATUM

scitur cotcntio de tempore, item de numero, Delioncs ambae suos dc smydcbant rcgcs,a certamine vcntum est ad arma, ab armis ad caed . fauststulus dum controuersiam sedare nititur,uulneratus est. Deniq: Romuylus diis fauentibus supcrior urbcm cond: dit. Nam rcrum omnium ma gnarum a diis immortalibus principia ducuntur . Romam Romulus de suo nomine appellauit,& idco Romam non Romulam,ut ampliorc uocabuli significatu prospcriora suae patriae nominarentur. Romulus RG musa uirtute id est a robore,graeca origine, ut nonnulli uolucro, appellati sunt. Romulus primus urbis, te Imperii conditor,ad quod costitumdum uirtus,ec sortuna contcndisse vidcntur.Consilium rci.P. penes senosuit. Qui ex auctoritate patres ob elatcm sinatus uocabatur. Qua aetate Romulus Uriam contendit. Romulus duo de uiginti natus annos urbe condidit olympiade. VII. Anuo.CCCCII. post captum ilium.XI. Cal. maias, hora post secundam ante tertiam, le,in Tauro: na in Libra,Ioue in Piscibus,Saturno, encro,Marte, tercurio in Scorpione,ut prodidit.L. Tarrulius Mathcmaticorum Varronis aetate praestantissimus. Romuli genesin intuitus, ex his,quae de illo memoriae prodita, longa temporum serie retro ad calcu tum reuocata, Varronis iussu est consecutus.& costanti in iactationem ostrauit primo anno.VII.Olympiadis Romulum concςptum.XXIII. diemesis Decembris, hora tertia, qua Sol omnino dcfecit,natum uero.XI I. Ol.Octobris. qui uicesimus fuit Septembris. Ferunt urbem Romam scynesin habuisse una cum conditore suo Romulo quod auspicatis simu hiit augurium ut tradit Gnsorinus,dicta est autem Roma quadratari, sorma prima urbis quadrata sirit,m q, ad aequilibrium sucrit posita, εἰ ambitus amplior, i eo tempore multitudo in colentium esset. Monumentum auglcm Romae quadratae mansit in palatio,ea incipita silua quae est in arca Apollinis.& ad supelli a scalam Caci habet terminu, ubi tuguriu faustuli, Obi Romulus mansitauit,qui auspicato fundamenta iecit,sulco urbem designans uomere aereo,uietis albis,ec intactis, bubus masculo,seminat,al toro trinsecus,intrinsecus altera,quos absoluto orire immolasse di istur.Obscruatumqt drinde nequa hostia palilibus caederetur. ut dies iste a sanguine inci purus, vis rei meminit proportius cum inquit. Urbi festus erat,dixere pstilia patres, Hic primus caepit moenibu, esse dict.

Quod multis etiam uersibus prosequitur Ouidius. N Liuius, & Dio

26쪽

nysius alicarnaseus satis multa scripsere eti* die festii Roma i agut natale patriae nucupates. Qiratuor fuere prius urbis porti&s. paulo post adieae mos tarpeius. nu peuria locotu sed ne qs hostili illo occupato obesse posset. Tenuerut haec loca primu ut vulgatior tima het) Arcades. q illic oppidulum offenderunt . Nam primum ab initio oppidum fuit a iiii ientia te latina valentia appellatum. Quod cum Euander ad ea veniens loca ex tendisset seruata impositione nois significarioe romam nucupauit Siqde graeci R homin vocat. Arcadii vero dux Euader q yme ex arcadia ipas latinis dedit vel ut alii scribui.ei'mater carmeta. q a grscis Themis/a latinis vero fit idica nucupae. Praeterea I Platio mole rex Euaderes Hercule . deide Aenea hospitio excepit.fuit et in eode mole casa Romulitqdurauit ad multas aetates.& custodiebatur a ministris sacrorum. R cmaiuquit poponius Mela quoda a pastoribus c5dita nuc si P materia dicae alietii opus. Ea est terrarum caput citius nomen alterum dicere netis unde diua Angerona cui sacrificas ore obligato signato p simulacrum habebat alioqui romae nomen & nominis origo vulgata esset.at ν manifesta. quae occulta siluberrima religio sanait cuius nomen proserens V alerius soranus meritas dedit poenas. In qua orbis regione urbs condita. Roma in occiduis partibus in latio condita. centum viginti stadiis a Tyrrheno mari distans Iubi erant tuguria.& pastores diueriorum pecorum , Albanorum vero geus mixtum erat ex Arcadibus. Epaeis.& lasgis . ac post euersione illucum troianis duce aenea i Hi oes smul amisiss gentilitiis nominibus vocati sunt latini a rege illotum locorum lati ino. Conditat est ea urbs ab his gentibus anno cccc. ii.post cap um l liu/olympade. vii. cidente autem Babyloe.Roma surrexit. Qui vero coloniam deduxere fratres germani filere regii generis. Quibus nomen suit alteri Romulo. Aberi Remo.matre quidem ab aenea dardanide de patre vero ambigitur. Creduntur aute a Romanis Martis fuisse filii. Rot mulus priusquam factus esset rex boni de aequi consulens dedit potestate populo resem eligendi Ipsit electus est. is postquam consensu omnium praefuit. legem tulit ut nerro regnum aut magistratu iniret nisi author deus. ipse r auspicia confirmari uoluirimansit hic mos Inon solu in creatione regum sed etiam Consulum S Praetorum v scp ad aetatem Ciceronis Hoc igit modo Romulus rex ab hominibus, dc diis creatus vir belIicis rebus grauis, ac strenuus & ad constituendii Ciuitatis statum opti

mu .naetantissimus o Bisse dicitur. tatums sapientia valuit Iut plero i

uanior ut bis portiones Arcades Vesentia Euander arcu dum rex

Casa Romuli Diua Angeroa Ualerius Brat

Occidente Pa bylone Roma

turrexit.

Romulus et remus martis M. Lex a romulo

uinromnii dotes.

Raptus sabina

tum.

27쪽

R pNi s hin . pulos ea de die hostes deinde ciues habuerit. Sed cum uxores nec ipse,nec tui haberent finitimos ad spectacula ludorum p legatos inuitauit ac virgi1G- ι gines rapuitlanno ab urbe condita. iiii. Erat enim vir apprime eruditus, Nam pueri gabios delatii litteras alia 3 didicisse dicunε ut ingenuos de cebat pueros. Polla adoleuit aetas: Romulus superior fuit cosilio ita pru Remu, a ces. dentia/extincto p seatre Remo ι que non magis iubente ipso Romula qre rastro iniecte cosentiete Celer rastro intermit di ad tegendii scelus ilia Hetruria exulatu missus est res ad unu redacta e . Romulus cu urbe moenibus struxisset te - gibus ea itabilire decreuit veru reputans aio ciuium concordiat pro nace Inibus esse urbibus qua sublata, nulla diu ciuitas stare possit. Incoptam Sagrestem multitudine certis velut legibus ciuile in modii coposuit. Ade s . rat ad tria milia peditum supra hos Equites trecenti. Quibus ad concio

nem vocatis I in hunc modum eos assatus dicitur.

a Romuli contio ad milites.s Noua quidem latina expressam urbis specie cernitis viri fortissimi & qua vestri manust fossa di vallo valide munita reddiderunt sed maiore 2 risu prisidio opus est concordia εἰ c5sensu qua uis pauci S inermes se cile locu hunc tuebimur plura quot in eande sententia addidit. Eosq; ita ad bene beatet vivendu exhortatust decreta quida velut leges urbi per id

tempus satis idoneas ait utiles huismodi tulit. videlicet.

Q Nequid inaugurato ficiunto. ε Patres sacra, magistratu', soli perat Leges. xii. Τs gunto,ineunto p CPlebit agros colunto. Q Sacrorum olum subregybdalum. bus potet tu esto. Q Sacra pies custodiuto. C Populus magistratus crea Ito. Leges discunto. ε Bella decernunto. ε Deorii Bbulas ne credu to. Deos peregrinos praeter Faunii ne colunto. Nocturnas inteplo vigilias ne habento. Parricidas oes capite puniuto. CNe quis prςsen i libus taminis obscaena verba Dcito. inuiso demissam ad talos togat in urbe Labeto. ε Monstrosos partus quislsine fraude cedunto. Ne qs nisi per portas urbem ingreditor neue egreditor. Moenia sacrolincta sun to. Mulier viro legitime coluncta fortunaru S lacroru socia illi esto. Do I; natis plut ille dias ita hic diaa. Filia ut patri. ita defuncto viro hqreseito. Adulterii conuictam vir & cognati ut volent necanto. Si .vinum biberit domi ut adultera puniunto.Parentia liberos omne ius esto relegadii ven dendis occidendi. Mitigauit non paru austerii carmen Numa pompilius

ipse ex bono S aequo quasda tulit leges satis idoneas, & salubres: post eureges alii sed praecipue Seruius tullius deinde lati leges. xii.tabularu dc in isto astixt. His itas legibus stabilita urbstbonis artibus diu floruitirae.

28쪽

settim iustitia & elementia at 3 erga subditos fide. Quapropter in ea re ru magnitudine euasit. ut plerit populi sine vi aliqua armorum se se ac sua sponte Romanis subiicerent. His enim artibus victores semper ι at lartissimi diis fauentibus extiterunt. Et quia libertati Ciuitas ,& iustitiae studuit ex concursu omnium geliu in dies amplior populosiori euast, ex uno orbe secta e una iterna urbs regia terraru S mudi uniuersi caput De moenibus ambitu.& pomerio antiquet urbis.

'ANTI Q V A urbs palatium l& Capitolium Tullus hostilius postea

addidit celiu montem. Ancus martius Aventinu.Τarqnius priscus urbecillit saxo quadrato adam usim. Servius Tullius addidit Exquiliasi Viiminale &Q uirinalem colles. Vnde siris postea altitudine teliorum ad dat. nullius urbis altitudine in toto orbe potuisse coparari scribit Plini'. M oenia antiqui urbis ex qdrato lapide. post incensam a Callis cosuma ta tradit Livius. Qui saepius euersa S incensa saepiust instaurata. nunqpriorem circuitu ac veterem ambitu adepta fiant . χε postea a diuersis principibus restituta simp contractiore mutato Pomerio habuere am bitum/p collium supercilia S aeditiora locoru copendia. Nam bona ex parte Arcadius S Honorius Impe. restituetut ut apparet extrinsecus su pra porta Portuensem vetus in marmore Inscriptio huiusmodi.

IMPP. CAESS. D D. N N. INVICTISSIMIS PRIN CIPIBUS ARCADIO. ET HONORIO VICTORI BUS ET TRIVMPHRTORIbus SEMPER AVGG. CB INSTAURATOS MUROS ET TURRES ECESTIS IMMENSIS RUDERIB. ET SUB GESTI . ON IB. V. C. ET ILLUSTRIS MILITIS ET MA GISTRI UT RIVS α. MILITIAE AD PFRPETU, ITATEM NOMINIS EOR. SIMULACHRA RE

ST IT U IT. artato ambitu mutato pomerio & qbusda portis. ad uribis conroditate. CRestituere deinde sumi Roemt. Hadrianus prim' SLeo iiii. Qui et in ipsis moenibus. xv.turres & propugnacula neccessa ria erexit. Extat adhuc eius opus sub ianiculo in ripa T yberisti uxta portiam Portuensem Turris ea parte qua naues naualia ingreditan . Similis erat altera e regione sub Auentino Quas in nauali ii faucibus excitauit ne barbaris ad rapina urbis sicut ante pateret accessus. Sunt qui tradant moenia antiqui urbis habuis DCxxxiiii. turres . cu ppugnaculis sine numero. Hodie vero. ccclxvi. Ambitum autem priscae urbis fuisse olim xx millibus pass.scribit Plinius. Sed postea Aviresianus caes . ampliauit

Antiqua urbs Vrbis amplifu

catio.

Moenia aliquae urbis hx qua drato saxo. Arcadius et honorius imperi

Hadrianus pr.

Leo qualius. Pona portutas

Aureliam ip

29쪽

Seruius tussius agger tarquiniisexi lassi Pomeri u quide

pliauit .vt. Lmilia muroru eius arrbitus teneant. Quod sane verisimile non vadet nili ex iuras consulti sententia iudic bif. Q ut Ronaa. aliam ab urbe ficit Suburbana quoq; coprehendere. Plinius vero ex Augusti traditionibus scribit urbi, circuitu fuisse suo tepore .xx. mil. pass. S sic videt dei ignare totu corpus urbis & Flauius vopiscus circuitu Romae. Na ab Ocricoli pote vll ad moenia urbis via plena erat aedificiis. Ita peregrini nonuiti tu te urbem ingredi putabant. vi accidit Constantino principi. Qui cuR Onia venit ubi nam esset interrogauit romanuibrii, cum plus dii Didio itineris ab vibe distaret & cu portas ingredere .mo re anicru submisit caput homo paruae statvrs no sine circus antium irrissione ut scribit Marcellin' Habitabaturi urbs OK p vira 3 ripa tybrisus 3 ad mare. Rrillides in ea orone quam scribit de urbeR o. Ita inquit., Descendit haec usQ ad mare ubi coe hosum Empori ulco si omnium,

qui terra Pueniunt dispensatio. a uacu p in parte eius urbis constiterit quis,nihil pro .ibet quominus sit pariter δἰ in medio. Quicqii id nunc Italiae rellat copletum iri uniuersam mihi videst unacu 'utura urbs ppe tua in Ioniu mare protenti. Nero princeps moenia urbis ymoliere 1 atcpinde Ωssa mare veteri urbi it tuit inducere. Roma inquit Strabo no deflectu. sed necessitate condita esse. Priscinal Cap tolium SP alitium, colle Quirinalem sic muniet e muris ut venietibus alitide externis se cilis es Iet alcensu .adeo vi. T. T alius primo aduentas incursu locoru po titus cu captaium virginia ulcisci res iniuria Ancus mattius Celium ocAuentinu S iacente inter hos campu assumens inuicem disiunges. N ab aliis ante muro cinctis aedificiis urgente necessitate prioribus copulavit. totu et explere circuitu non valuit quem qiii de locorum desectu Serui redarguit na ipse suppleuit & adiecto exquilio colle/S viminali. Ea ve ro loca aduenientibus hostibus facile capi poterat. inuo circa profu i Idiore exterius ducta fossi de accepto solo stadiis sex aggere porrexerunt per Dinteriore supcilio murum cuturribus a Collina porta usi ad exquili nam imposuerunt. in medio autem aggere tertia est porta eiusdenoininis cum colle Viminali.

De Pomerio Vrbis. POMERIUM dictum est quasi post moenium ato id appe'a spa/tium quod est proximu moenibuslta intrinsecus. Q extrinsecus I ac locus certis regionibus terminatus, que ne ν arare net habitare fas erat. p to

tius 'rbis ambit Produxit Seruius Tullius di intactus mansi usi ad

30쪽

cerati ambitione magis q necessitate secerunt. Idem fecit Caesar dictator. deinde Augustus postea Claudius. ut his rq imperium Petulerut et ter minos, urbis Ppagire liceret ut accidit longo poli tepore Aureliano. Cuius rei testimonium apparet in lapide Tybiirtino nuperrime exuto

apud cloaca sanctae Luci ς cum inscriptione. P O M E R I U M.

TI. CLAUDIUS DRUSI. F. CAES. RUG..GERMR NICVS PONT. MAX. TRIB. POT. IX. IMP. XVICOS. III. CENSOR .PP. AUCTIS POPULI RO . FINIB. POMERIVM AMPLIAgIT TERMINA

RIT in . De portis ac viis urbis & earum appendicibus. VRB EM tris portas habente Romulus reliqt Sut plurimis placet

'tuor teste Plinio. Moenia eius collegere ambitu impatoribus Censo tibiisl Vespasianis. M. P. xiiii. M. C coplexa moles. vii. ipsa diuidie in regiones. xiiii. Copita singillaria.c.lxxv.Eiusdem spatii mensura curirente aeapite lari. ro. statuto ad singulas portas qui sunt hodie inqt nu mero.xxxiiii .essicit passuu per directu. x. M. D. v lxv.ad extrema ve ro tectorii cu castris p r toriis ab eode miliario p vicos ottim viaria me sura colligit paulo amplius.lxx. mil. pass. Q uod siqs altitudine tectoruaddat. digna prosecto extimationem cocipiat fiteaturi nulli' urbis masgnitudine in toto orbe potuisse ei coparari. Claudis enim ab oriente ag gere Tarqnii si Dii inter prima opere mirabili, nat eam muris aequa uitrq maxime patebat aditu plano . Caetero munita erat excelsis muris aut abruptis m5tibus nisi st expatiantia tecta multas addidere urbes. In prima regione Saturnina ubi nuc Roma e . Antipolis qd nuc Ianiculuin pte Romi est. Porti apud veteres. . ut vulgatior sema hel. Totide, hodie numerane in toto urbis ambitu cu his quae sunt circa Ianicu lus&vaticanu/qsm 5 plures m5 pauciores P muroru ambitu extructas ficile est deprehedi. Obuaru vetustiores ex qdrato lapide adhuc extat ex antiq structuras na moenia priscae urbis ex qdrato lapide erant .vi scribit Livius. Palica admodu nunc retinent prisca nota. & oes habebat suas vias ut tradit Livius. Lilae erat. xlx Quarum aliqxiς cocipiebans intra portas ut flaminia aut in ip in limine aut Appia aut pcul ab urbe ut vafleria. Eatu queda erant cosulares ut Aurelia quaeda Cesorinae ut Appia qxilda pretoriar quq ia vero tritiphales ut postea dices. De O' ita Stra, bo cernere licet inqt stratas in agro vias , Excisis ad haec collibus. agge Iratis vallibus Iunde nauigioru onera plaustris exciperene. G. Gracchus Portae pris

urbis.

Regiones Vt

bis. xuii.

.c5pta regiona Portar.xxxvii. castra praetoria Urbis magnis

Saturnia. Antipolis. Portae.xx. apud

Omnis porta habibal suauia