Petri Morelli ... Formulae remediorum studio et opera Ioan. Iacob. a Brun ... cuius accedit Systema materiae medicae. Indicibus huic postremae editioni additis

41쪽

ro Method. Prasicribendi

ad corporis praeparationem,aperiendo obstructiones , ipsum meabile reddendo , Miagis , quo in offenso cursu seratur humor: hic demum ui ρως seelicissima cum fructus & aegrotantis ευφοραα. a. terationi etiam corporis & humorum conuenit extra consilium ullius purgationis : ubi partes in pristinam temperiem reuocandae vario modo : sed cale ciendo, refrigerando maxime humores etiam , bilis feruida praecipue, contemperanda,vel alij humores quavis ratione,j Ieporum Ioco,alterandi.

3. Obstructionibus expediendis,si ab humo te crasso adusto fuerint, alias si a frigido,

Apoetema esto catharticum. 4. Irrinis mouendis , ciendisque, detergen dis etia renibus, & expurgandis arenulis. 3. Mensibus prouocandis, licet etiam huic

negotio hodie fere purgantia admiscean- . Notandum tamen,hodiὶ ferὸ ωμ inualuisse

apud Tecentiores Practicos , omne Apo mariterans O purgans simul praescribere,ut iam diacetur,ct in alterantis locum ivlvum, aut iustula fise successisse : Uitatissime tamen, alterans sim sititer vocatur in usum in febribus tantinuis, intemperibuo partim calidis, O humoru femore,iιem lavrigis cundisic reη-,O

42쪽

Formulias Remedior. II

partium extinguendo, reliquiis causarum mota Marum abstinendis, O in declinatione febriam per urina sit usitati me. Caeterum praescribuntur ApoZemata. vere maxime & autumno, adde &aestate cum per illa tempora anni herbae vire cant, Ssntque ad manus , possimi & per hyemem, ex siccis stirpium partibus maiore efficacia,si adfuerintralias syrupis & iu- lepis erit utendum , quae vicem gerent Α-pogematum, debiliore licet υεργω.

Aporem a Purgans. Apoetem a purgans , usu hodie receptissimum, neque olim Mesuaeo intactum, dicitur,quod humores praeparans , coctos simul, una ει eadem opera tartitis vicibu4 squatuor scilicet vel quis que) sex sim per An dem educit. cathartitorum νορνiὸ dictorum vi, affectibin cinmci a multis humoribuS,auI contumacibin, maximὸ conuenies. Hoc autem , pro varia humorum indole pHe- aliud est, melanagogum,cholagogum, Θdregogum. In eo tria per endenda: compositia. m. VtiluaS.

In eius COMPOSITIONE duo maxime

consideranda. t. Materia, ex qua decoctum fiat cathar.

43쪽

na. Method. Praesieribendi

MATERΙΑ , ex qua ApoZema purgans fit,sunt cathartica simplicia,cum suis correctivis, pro humorum idea Varia,una cum materia,vel decocto Apogematis alterantis decocta, aut in hoc simul insula. In illis autem tria consideranda,qualitas, quantitra , di praescribendi decoqueniaque series

Ratione qualitatis, simplicia cathartica, quae usitate tantum decoquuntur , sunt Senna,Polypodium, carthamM,Turbith,Hermodioli, Agaricis, it0mm,Hellebo , Esula, Semen ebuli. Quae vero usitatius insundi debent , vel leuiter admodum decoqui, Rhabarbarum, Ur ani,Tamar indi,cassa aliquando. Ratione quantitatis, ista dosi praescribenda, quae in 4.aut staficiet.In genere autem, quia inter decoquendum Virtus. cathartica , vel solet vanescere , vel non extrahi

sufficienter , Unumquodque purgans si plex,pro quavis dosis constituenda, debet praescribi in decocto copia multo maiore 'proportione scilicet ad do sin,qua datur in substantia,dupla in validioribus,tripla vel quadrupla in mediocribus, sextupla etiam& o pla in leuioribus; ita tamen,ut leuiorum duae sint partes, validiorum una ti

tiam,vςI etiam quana pars ; Rin omni sere

44쪽

ApoZemate purgante haec. tria pro basi praescribantur, Senna, Polypodium, sarthamus maiori quantitate, reliqua vero pro humo ris specie addantur,sed dosi minore abh. ad ad summum : consultis interim humoris natura eiusdem vitio in I.&2. qualitate , quantitate demum , corporis etiam temperamento , constitutione , ad purgationem consuetudine , aut ἰδιοσυγκριῶν, regionis conditione,coeli statu, anni tempore, sexu,aetate,&aliis legitimam limitantibus,& quae ipsam facilem,aut difficilem futuram ostendunt, cathartica proinde leuiora , validi bra, maiore, minoreuedosi esse exhibenda. ynspecie igitur in omni sere Apoete mate, illa tria pro basi purgantia enim Apogemata pituitae,&melancholiae,serosis humoribus,tere debentur, ut bili etiamnum aliquando, cui senna maxime conuenit sic

1olent apud Mospelienses sitate praeteribi

Filiorum sennae orientalis mundatorum Medulia feminis carthami contusi

volnodi, quercini receηtis an . I. ij. I ij s. J iij, pro basi, ita tamen. vi modo huius

illiusve quantitatem myiorem possis praescribere, prout hunc,vel . illum humorem magis purgare consilium.

Quod si pituita veniit euacuanda , huic

45쪽

a Metho d. Praesicribendi

basi insuper haec solet adscribi. Turbith gummosi se electi J 1. 3 vj. Hemo dactylorum δg. 3 v3. Marici recenter trochiscati,in nodulo ligati,velitigatura positi I g. 5 vj. Rbabarbari , aliquando ) elect. in nodulo posti,vel seorsim insus Ig. 5 vj. Licet turbith non sit addendum, vel hermodactyli nisi ubi validius agere propostum, & a longinquis trahendus humor: alias enim postrema duo lassicere poteruti. Quod si melancholia educenda, detracto ex basi dicta, si volueris , carthλmo, aucta reliquorum dosi addantur. Epithrmi cretici 5 vj. I j.

melancholia contumaci. Saepius vero agmcum , O Gabarb. me- Ianagogis permiscent, quod forte: eorum.

ginoss humoribus foueantur. Quod si etiam bilis leniter purganda, sennae ad fuligines adustas expurgandaS)pro basi tantum praescriptae, adscribes.

carticis myrobalamorum citrinaram , oleo

Tamen i

46쪽

Formulas Rremedior. ' is

Τam i myrobalanos praestabit tintum infundere , ne maiorem adstrictionem, praeter scopum, Apogemati concilient. Quod si ducendae aquae,serosique humores exhauriendi, basi dictae adiunges. I ad .ireos nostratis,in taleolas dissectae, J3. corticis medianae sambuci vel ebuli 3 ij. I iij. Folsoldanella M.j. Hermodactylorum Isῆ. Rad. mechoacseorsim infuse I g. Esulae , ubi agendum fortius acetomaceratae 3j. Permiscetur &phlegmagoga supra dicta. Iis catharticis sua corrigentia addenda, ut dictum supra. Horum autem dossa 5 ij.

ad h

Quod ad ordinem praescribra di,-decoquendi cathartica in Apogematis formula collocantur passim post fructus, ante flores, aromata etiam seu correctiva statim post purgantia Polypodium autem, quia initio semper decoquitur,ideo & initio prae cribi inter radices potest. i

dissoluuntuI Tutum dulcorantia, supra ὀχemate alterante enumerata, do fidicta ibidem, qualido nempe decoctum ,Αpoetematis purgantis sat fuerit cathatti

47쪽

a 6 ' Method. Praesicribendi

colato dissoluantur insuper alia cathartica, in quibus co siderantur qualitaε & quantitaου. Ratione qualitatu dissoluuntur. - Vel strupi purgantes, idque semper si nullum dulcorans dissolueris,ut,rosarum solutivis in biliosis & serosis humoribus , vi&recepto more in omnibus: de cichorea

compositus in biliosis:de fumaria in iisdem &melancholicis. Celsuccin rosarum pallidarum recenter expressus, aut infusio earundem completa, quod usitatissimum. Veris tempore, in

purgationibus illis prophylacticis , bilio

sorum maxime, & eorum , qui serosis humoribus scatent; sed tum piae scribendum, addatur sacchari q. s. Et haec pi aescribuntur in colatura statim dissoluenda. Vel etiam dissoluuntiar Electuaria oscinarum, quae Vel optatae,ut passim in pituito sis,diaphaenicum, quod & biliosis, ideo tertianis nothis utile, in bilitas,diaprunum simpleae , 2 ωμοπμm , eiect. de pollio cum extat, manna aliquantio. in mel/ncholicis, eo fectio Hamech , sed caute; aequarium lenitiis, seu diasenna siolutiua,vel tabellae,ri II pituitosis, elea.de carthamo , in biliosis elea. de

succo rosarum, in bilio ius & pituitosis,ut dein melancholicis elestiae citrosolat m.

48쪽

Formulm Remedior. . 17 Et haec praestribuntur dissoluenda in vltima dosi tantum , vsusI empore, idque demum, si Aporem a non satis fuerit purgans. is enim alias abstinendum. Ratione vero quantitatis , dissoluuntur.

Syrupi ad I iiij. I vj.

Succus, vel infusio rosarum ad 3 iiij. Optatae , & tabellae ad 5 ij. 5 iij. prout ipsae,& decoctum valida fuerint..VSVS & FORMULA PRAESCRIPTIONIS. Eadem est, quae ApoΣematis alterantis,hoc tantum differt, quod dicitur. R.&c. fiat ApoZema clarificatum, vel, ubi volumus, agat validius, non clarificatum &aromatiZatum , c. pro quatuor dosibus matutinis, in quarum ultima dissolue et ictumum aliquod, squando adest eradicandi consilium , vel quando Ap ema non satis expurga uerit fiat poti . , ue Item differt, si ante usum Apoetematis non minoratiuum fuerit exhibitum, dicitur in formula, pro quatuor dosibus matutinis, in quarum prima & vltima dissolue electu ru talis,&c. fiat potio. UTILITAS. A poete mata hodierna Vt plurimum purgantia simul ,& alterantia. Sic

enim sens m humores praeparantur , coquuntur, & quia una vice eradicari toti no poterant, edi cuntur hac ratione per par

49쪽

I 8 . Method. Procribendi

tes,sensim,simul, per Drκρα Φ, sine Violentia. Remedium Melissicimum in morbis chronicis & diuturnis, quos humores pituitosi, aut melancholici copiosi fouenerebelles , contumaces s alie inhaerentes , unde affectuum pertinacium scaturigo, qui hac arte eradicantur. In calidis morbis, ab humoribus ferui dis, minus conueniunt, & si aliquando urgeat indicatio, praescribenda ex leuioribus cho lagogis , ut quando multa. Pauca materia namq; non indiget euacuatione partia,sed simplici alterati ne, quam dein una vice facile exturbes e corpore. Censentur etiam utilissima in

morborum declinatione. 4 subducendas eorum reliquias,& in prophylaxi , ad eos

praecauendos. 'Caeterilmsere receptum est , ante usum eiusmodi Apoete malum, medicamentum minorans , seu minuens forma potionis, boli , pilularum , praescribere,deinde humores hac ratione,sensim purgando , aderadicationem apparare. '

seruandum , quosdam varietatem itum , O numerum diuersarum partium damnare in decoctis consanis is sed quia illud hodie receptum apud Praesticos elegantes,licet id ad formula quandam pom

50쪽

Formuli Remedior.

pompam esse videatur, decocta eiusmodi longa, ut vocant,seu σο emata ex radfolsem. fruct . flor. simul praescribenda: hoc unum improbandum, ubi quatuor , quinque foliorum genera, indicationum varietati suscere possunt, plara si coacerues, O ut explens V. G.latitudinem doseos seminum Apogemate , octo vel duodecim diuersorum an . 3 praescribas duorum, trium fusciet: isiud enim est decoctum in molem tberiacalem extimere, pharmacopaeis taedium ct molestiam in dispensatione parere, omisonis occasionem praebere, Medicum p oinde spe aegrotantem

medicamenti fructu , cum sanitatis dissendio, ,

priuace.

z. tauod ad AEVANTITATEM seu DOsIMisgredientium alterans Apogema,dubii admodu, nee quid certi statuunt,quod imiteris cum fructu: lex praescripta sata est,us apud Mons elienses,ctutilitate apud aegrotos confirmata, ne cuiquam dosis maior videatur, aut ab ipsa abhorreat: vim enim medicatricem,sicacem,vegetamque parca O illiberalis manus non dederit, assectibus expugnariis idoneam: si enim Apogema sicax volueris O secundum virtute simplicium , quandoquidem essentia copiosa non babetur, nisi e multa copia,maiore quantitate praescribπι;quid namque virium a libra semis materia pro quatuor dosibus Apoetematis Isteres Z cum praeterea sepius pharmacopoei minus industrii vitio , vel incuria , co-