장음표시 사용
11쪽
Virtutum Tuarum compendio, appellari
I, Qualem Te olim Posteritas, nunc ego pra
Clientium tuorum minimus Hermannus Hugo Societatis IESU.
12쪽
Rgis Bredar obsidionem res multae siu-pra praeteritorum bellorum memoriam eta Emagnitudine sua celebrarunt. Inptimis
maximarum suppetiarum auxilia unde- . Auxilia
quaque ab hoste euocata, quasi non de urbis unius salute , sed Imperij totius summa fuisset dimicatum . Adeo famam studia at Ere exterorum, ipsaque aemulatione Creuit Victoriae nomen. Deinde admiranda inauditaque circumuallationis institutae magnitudo, circuitu valli duplicis ad- tradi uersus internum externuinq; hostem, qualem vix ullae retro ista μ' Historiae litteris commendatum reliquere. Ad haecmultitudo incredibilis turrium ' castellorum, ' aggerum, alia-
pore, dc breuissimo spatio pro tanta magnitudine, fuere 'perfectae. Praeterea summa commeatus supportandi diffi- .. Di oricultas, itinere longo,hiberno ac terrestri,undecim mensium ' :spatio superata;cum ob sumptuoses curruum UecturaS PrΟ- --μ- uinciis volentibum inperatas, pagorum que ac municipio- rum Vastitatem , graue mercium omnium pretium esset, neque militi nisi rara dimidiataque stipendia soluerentur. Denique peculiare quoddam praesidium NuminiS, rebus 1.sinfusari nostris perpetuo patrocinantis, turbantisque conatuS hosti- ditim. aes, a Q t, perinde atque nobis propitium, illis iratum infestum que semper extitisset. Cuius quidem caelestis auxilij argumenta, tot tamque certa toto hoc Bredano bello eluxere; ut
quamuis longe maxima fucrint Ducum studia vigilantianissent, B absque Ia HSique, nihil tamen haud dubie iis omnibus Curis este cissent, i
13쪽
Σ OBSIDIO BRE DANA. absque ope eximia stanti ni illius Imperatoris Dei. Atque haae ferε ea sunt, quae Belli hulas famam orbe toto circum
κ bis Brida Breda alioqui oppidum non maximum , clieuitu moe-
, et nium continet passuum milliation anissitis quatuor, ut hos .a. - rae fere spatio circuiri in orbem possit. Nassaviis primum obuenit anno mi. dote Ioannae Polanae : quaecum - Bredae esset heres,Engelberto miti Nasi auton ipfit.Eam Viem alino M. n. Lxvii. Albanus DG fugiente ob per 'diuelliostem Guillelmo Nassauio) Hispaniae Regi vindica--ώθ - uit. Decennio pbst ad Nassauios rediit anno M. D. Lxxvii. Hollaco Comite ad deditionem cogente. Tum iterum an 'r' no M. n. Lxxxi. a Barone Hautepennio per vim astumque capta, Regi paruit per annos Ix. donec Araugerius anano M. D. XC. per fraudem Vectoriae nauis qua septuagii ' in milites tecti, ut olim Graeci equo Troiano) Arcem V .ii iamque , iubente Mauritio Nauauio , Arausij Principe,
Vrbs extremis fere Brabantiae finibus,Hollandiam Mer ka flumine attingit. Vicinis oppidis aliquot municipiisque haud magno interuallo coronatur. Iacet amoenissima ter ' μ' is regione . qualena plurimi Ducum militum quo Europa tota vidisse negabant: ut non iniuria Mauritius Bredam,sua,' Tempe appellaret. Αger,ndequaque frugum pabuliq; lae tus. Prata omnia virgultis perpetuis citim, riui crebertimidistinguebant, veluti limiae genuino. Ordines arborum vel ad regulam, vel in quincuncem dispositi, itinerum passim domorumque latera viriditate inumbrabant. Haud procul
erant quaternae siluae, pinibus una,ternae quercubus consitae. D-. 3 Fluminibus duobus Aa dc Merha interluitur, alteroque ρώ-- duorum instiper Circumuenitur. Aa flumen rivis campestribus auctum, Urbis moenia circumfluit ; ostibque retinetur, ne siecas destituat moenium sellas, dum Merkae flumianis aqua: quibus se intra Vrbem permis t) per aestum de
14쪽
OBsIDIO B R E D A N A. 3ccssere , simul molam frum entariam versat immin Urbem illapsu. Locus,quo inuicen se fluuij haiscent, a Messiae in
Aa influxu, amborum corruptum retinuit nomen, Asrien-
dael, quasi Merhae in Aa. Merha aggeribus lateritiis duo bus abs Aa in ipsis moenium fossis disclusus, Urbem interlabitati,natura multas in partes diuisus, latiorque paulatim in Hollandicas aquas, haud procul Dordraco sese effundit. AEstibus quotidie geminis concitatur, exaestaratque obiectis catarinactis in suburbanum agrum, quoties libitum est or' pidanis. Ab Aa, Vrbi olim Bredaa, Brabantis nomen conditum
aiun , quibus breta latum stignificat, quassi Aa fluuij late sese se
explicantis alueum exprimere voluissent. Vrbis medio edi- Nisi, ista turris est, altitudine pedum CCC. Lxii. Vnde liber in vi Cma Oppida patet despectus, opportuna significationibus e '' ' longinquo faciendis accipiendisque. Domus censentur se- re ad mille ducentas. Figura oppido triquetra,nisi Arx moenibus inaedificata, leniter uno latere protruderetur. Haec '' ' mmnibus,aggeribus,pontibus, armamentario, geminoque ' aquae Circumductu munita, ambitu complectitur passus amplius mille. Xystis praeterea,porticibus, Columnis, ambulationibus,hortoque tam amoeno est instructa, ut fortior an elegantior siit, dissicile iudicetur. Moenia Vrbis perpetuo quercuum ordine Con sita,non lateritio sed cespitum a gestu strii eta,portis lateritiis tribus ad ternos Vrbis angulos praeter eam qua cX Arce imo aditum praebent. Moenium Arcisque interiacentis latera sustentant munimenta omni n' XV. iii quibus disposita tormenta, molaeque nonnullae ''l' rumentariae, tuae velas ventoque concitantur. Colles duo Gitam moenibus, e quibus longius machinae suas pilas petiam nint. Sub his ad pedem moenium in ipsis fossis munitiuncu- Σ''' lae liti miliores duae, qualis alibi tertia, cui stiperne collis impositus non sitit. Hae sunt quaedam veluti receptacula, ad quae subterraneis portis adixur , eminentque ex aquis altitu B r. dine
15쪽
OBSIDIO BRE DANA.dine pedum quatuor. Inferne circum pedem moenium seps spinea, incisis inflexisque ramis, atque in latitudinem intertextis inuae iaculatoribus moenibusque munimentum praebet. Fossae inaequali latitudine patent, quando pluri- iniim, passibus C L. cum minimum, passibus L xx. In fossis
abscisiae e terra moles xi v. triangulari forma cuspidum instar,e medio fluminis circumlabentis eminent; quartim temnae, impositis portarum pontibus, muro moenium coniunguntur: binae item aggeribus retentae ad diuidendas in fossa duorum fluminum aquas. Tertia, ponticulo ex Arce imito,continetur Arcis muro. Fossarum ripam extimam, lorica altitudine pedum quinque circumueni .eXtrorsum
leniter decliuis ad tutelam iaculatorum: contrascerpano appellant. Huic loricae intercedunt quinque munitiones magnae, quaternis Vrbis Arcisque portis, longissimo item moenium lateri praestructae, fossisque circumcisae, latitudine passuum x xx. His omnibus munitionibus latera recta longitudine pedum CCX. latitudine CL. Maxima quae Amiobiacet, longa esst passibus CCXL. lata C C. Frons omnibus in angulos curuata more bidentis ; hinc Cornutorum eis
operum nomen. Sudes acuminatae eminent undequaque ad tardandum ascensim,si qui in muros connitantur.Transfossas externarum munitionum receptaculum praeiacci se pium murulo in cubitum curuato ad tegendos iaculatores,
Mediam Lunam dicunt fossa altera cinctum. Ab hac sosisa, intercapedine passuum aliquot, lorica proclivis squalis
Vrbem totam circumdat) externas has munitiones quoque cingit. In id receptaculum militi aditus ex fronte operum Cornutorum,ponticulo trans fossam strato. omnia autem haec Vrbis munimenta interna ternaque,tam apte sunt inter se disposita, itaque inuicem respondent,ut alia aliis editiora,alia altitudine paria,inuicem ex auto lateribusque tueantur; atq; ex ultimis ad vicina si quando esset usiis) defensoribus sit receptus. Denique suburbanum
18쪽
o B s I D Io a B RE O A N A. uenum solum eo est ingenio situque,ut aut perpetuis aestuariis, aut superfilsis subito stagnis, late sit inaccessunt. Insula prae
terea suburbana contra Arcem abscissa ad expediendum n uium cursum,cingitur circiimvallatione muri mediocriter alti. Ad hanc formam Mauritius muros institui, munimenta,moles,vallos, loricas, fossasque fieri, a biennio mandauerat. Cum vero ipsius oppidi situs opportunitasque ad quoddam quasi militaris disciplinae gymnasium in eo eX tandum,suapte natura cultuque inuitare eam Vrbem, tamquam optimam militiae pal stram ceteris in exemplum proepositam esse, ordines foederatarum Prouinciarum cupiebant; exteri plerique existimabant. Huc ergo iuuentus praecipua G allica, Anglica,G ermanicaque ad condiscendas belli artes conueniebat. Huc Mauritius squoties de munitionum accuratis absolutisque operibus sermo incidisset militiae peritos remittere,tamquam ad Gemplar, nsuerat. Huc Emanuelis Porthigalli filium sibi ex sorore nepotem, peditum cohorti praefectum, una cum cohorte miserat. Huc utrumque filium sium nothum, quorum alter quoque cohortem ducebat,ablegarat. Vrbi administiandae praefectus erat Iustinus gauius, Mauriiij frater nothus, vir longo experientiae usu praestans, qui oppugnationem sustinere consilio, obsidionem parsimonia tolerare posset. Praeturam gerebat Ioannes Aerisenius VVermoniij Dominus,vir animo non minus constanti,quam iudicio acri ad annonae dispensatibnem moderandam, temperandasque seditiones, dc con silia in subitis ac desperatis rebus suggerenda. Praesidio Vrbi disponi solitae vulgo peditum cohortes xvi. Arci praeterea Vna. Equitum quinque. uniuersim milites MDC. Sed recens audito rumore belli, adiunctae crant cohortes pedestres octonae. Ciuium vero qui arma capessere possent,numerati MDCCC. quibus
Aerisenius, Tribuni urbani auctoritate imperabat. Militi annona in hiemem prouisa, siliginis mensurae octieς mille B 3 ducen
19쪽
ducentae: mense bis mille octingentae: casei pondo tria iniblia sexcenta; totidemque aselli siccati. Ciuibus spriusquam ad obsidendam Vrbem cum exercitu veniremus in duodecim mensium frumentum ut Conuectum haberent, viritim fuerat imperatum ; nihil ut necesse esset de militare annonaeos delibare. Ad hanc Vrbem expugnandam,cum multa Marchionis Ambrosi j Spinose animum impellerent, tum multa etiam contra reuocabant. Incitabat inprimis loci opportunitas, cum ad cohibendas crebras hostilis equitatus in Brabantiam excursiones, quas inde commodissime quoquouchus
instituebant,tum etiam ad nauigationem omnem inter vicia
na Bredae confiniaque Hollandiae ac Zelaodiae oppida impediendam, quod,propinquis locis aliquot occupatis, haud magno negotio fieri posse existimatur, incredibili hostium
damno. Alliciebant praeterea commoditates multae,ad hanc Vrbem potius quam aliam attentandam; solum nempe subiirbantum, ducendis fossis, agendis vincis atque aggeribus, faciendisque operibus aut ad impressionem aut ad circumuallationem opportunum: flumen ad aquandum utile, facile interclusit; quo facto, obsessi commeatu penitus prohib rentur. Vicinae ad lignandum siluae, uberrimi ad pabulan diuia campi. Illud denique occurrebat ; B reda capta, Be goZomium, aliaq; propinqua loca facilius recuperari posse.
Contra vcro deterrebat Vrbis dc manu δί natura tam
quo commeatus difficultas; cuni aut hostes magno circuitu cssent vitandi, aut urbes nostis omnes longis terrestribus itineribus abessent, aut ipsie annona sua indigerent , negatergo facultas esset fluminis, quod nauigari onerariis posset ad cibaria supportanda. Breda autem, o propinquo, quasi
hostilium urbium theatro quodam , media includeretur. Relinquebatur, ut maximo carrorum numero, longinquis
impeditisque per hiemem itineribus, frumentum cibari
20쪽
OBSIDIO BRE DANA. 7que nobis subiicherentur ; quod nec sine duplicatis militum copiis,ncc sine grauissimo periculo fieri posse constabat. Hic Belgij rerumque nostrarum hoc tompore status erat. Philippus I V. Hispaniae Rex inducias demib cum foederatis visola βεμ ordinibus pangi vetuerat, sentiens Astrensem illam pacem bello esse nocentiorem. Archi lux Isabella Clara Eugenia Hispaniarum Infans, Alberti Principis Optimi, vita functi, coniuX, mercitum, quem in Belgis Rex florentissimum habebat, otio ignauiaque languere, ducebat ignominiosiim. . Nondum vindicatum erat Bergogomium ,quo post obsidionem retento, hostes gloriabantur. Pacata bellis interquiescebat Germania. Mansfeldici nothi vires nomenque propolacebant extincta. Integra cum Galliae Angliaeque Regibus foedera pacis constabant. Cum solis Coniuratarum Prouinciarum perduellibus iustae intercedebant inimicitiae. In hos bellum conuerti placuit non dominandi libidine, sed Religionis reponendae studio,terumque r cuperandarum. Spinota, consiliis celatis , paulo post Idus Iulias an
ni M. DC. XXIV. Brimella profectus, clim ipso anni tempore ad bellum vocaretur, segete iam matura, copias mouit.
Ita vero rem belli omnem integram sibi reliquerat,ut etiam- ira de si Bredam oppugnare apud animum suum dccreuisset, ta- 'men si id confieri difficile posse deprehendisset, praesidio forte maiore,ut accidit, ab hostibus immisso ipse, ex quolibet quo constitisset loco, expeditionem aliam quam cumque uti ex usu bonoque pressens iudicasset) suscipere posset;
armis pro arbitrio,in quam vellet partem,conuersis. Copiae consulto,ad fallendum hostem, tres in partes di- μ ιαμ uise , iterque a proposito diuelsum,alia in loca constitutum.
Spinota ex itinere per Asperum Collem tendens subi augustum illud Matris Virginis templum, tot prodigiis per Or
bem nobile) rite obitis Christianae Religionis mysteriis, - Ρ-ia iistisque pro cxercitu ad Arapa Marianam conceptis, alia pe- se m riuidites ; equites alia Ludovicus Velascius Comes Salaetarius /M 'equitum