Jungendorum marium fluuiorumque omnis aeui molimina.

21쪽

FLUVIORUMQUE MOLIMINA 'MO DE L'ISLIO no, celeberrimoque , cujus recentia fata musae dolent, D'AΝVILLIO coo relicta fuit, ut Vagantia & huc illuc errantia Geographorum conamina tandem figere inciperent & pro incertis certiora nobis traderent. Id ut fieri posset, prius praesens terrarum situs

& facies definienda fuit, adhibitis ubique Geographi

cae mensurae notis & numeris. Dein intra eosdem regionum termino S , marium oraS & fluviorum decursus, loca priscis memorata faeculis, quantum fieri potuit, apte locare conVenit. Cui rei illud maxime inseruiit, quod multa ex istis oppida hodieque vel integra stipe sunt, Vel sua saltem rudera, fragilitatis rerum humanarum luculenta testimonia , mons rant. Hanc it, que viam pos reliquos ingressus laudatus D 'ΑΝVILLIUS tabulas nobis concinnavit, quibus antiqui orbis facies

cum recentioriS ratione egregie congruit, quarum usu hodie harum litterarum CultoribuS Carere netaS.

n) Atlas de Guillaunae de PDis a Amsterd. cheg J. Covens & Corn. MONtier fol. - Praeter tabulas ejus varios commentarios infra suo loco excitabimus.

22쪽

PRISCA JUNG ENDO EUM MARIUM

L FOSSAE E OPAEAE

I. I. IN Europa itaque diversiissimis locis susceptus fossarum du cendarum labor; ad fluvioS Rhenum, Salam, Mosam, Rhodanum , Mosellam , Ararim , isthmos item Corinthium S Athoum. Et Rhenus quidem cum Sala & Mosa undas commiscere edoruis est olim, parumque abfuit, quin cum Arare hujus ope cum Rhodano quoque iniret connubium. Fossas hic Drusianam, Corbulonis, L. Veteris loquor. Quam enim CL CF-υili adscribunt multi fossam, ab aes io Potius Rheni quam no-VuS ejUS alveus fuit.

S. II.

Drusus Nero Claudii Caesaris pater, quum Augusto regnante , M. Val. Messalla Barbato Aemiliano P. Sulpicio Qui rino Cf. i) undecimo ante aeram Christianam anno, Praetu rae honore condecoratuS Germanicum in Belgio bellum administraret, exercitumque breviori via in hostes Frisios atque Chaucos deducere cuperet, ab aperiendi ex Rheno in Oceanum transitus Cepit consilium. Scilicet, Rhenus olim, orsiis

ut 1 In ultimum vel psin ultimum annum Drusi eam rem non licet reiicere, quia post Praeturam in Consulatu iterasse exoeditionem scribitur, in qua obiit. sUETON. Claud. c. I. Nihil nos turbat BUCHERIUS , qui de Belgio L. I. c. XVI. rem omnem ad octavum annum ante Christi nativitatem refert; is enim Christum A. U. 7 9 Caesare Octaviano Augusto XIL & Cornelio Sylla Cos. natum statuit. cf. BL .HER. l. c. L. V. ab initio.

23쪽

FLUVIO RUMQUE MOLIMINA 'etit notum, e Lepontiis Raeti S , Peragratisque quas nemo non novit tem iS, Ubi Bata 'Um aDrUm attingebat , in sinistram ver

sus partito itinere , qua ad Galliam affluebat, Vahalis accepto nomine , qua prisicam spectabat Germaniam pristina appella tione retensa , undas suas in mare devolvebat ). Ab inferioris alvei regione illa, quam paulo stupra Arenacum spectare datur, amnis e Germaniae finibus descendens, Salae, hodie Isialae illi nomen, octo circiter pallium millia distabat , cui in Germanicum Oceanum per Flevum lacum, hodie Zuyder See ) , natura pararat eritum. Hunc eundem proinde Rheno Ut aCcommodaret, per spatium quod diximus VIII ' M. P. quae nostro aeUo a fere leugas francicas emciunt, a

vico, vel munimento olim , is eloorto), vel Malburgo 6), ut alii Volunt, ad oppidum Doesburg, quod Drus burgum 7

nonnullis Tecentiorum appellare vi im, militum manibus

fossam struxit, sicque Rhenum in Salam effudit. Verum hujus fossae situm inter gr. long. 23 , 38 S 23, 4stat. sa, i & sa, 7/ locat D'ANVILLlUS ita, ut Don recta linea ab occasu ad ortum procedat, sed per Varios flexus oblique a meridie versus boream descendata Parum ab hac mensura abludunt alii: S in latitudine quidem, PTOLEMAEI aeqUe ac recentiores Batavorum tabulae sic satis consentiunt, minutissima enim discrimina attendere non licet; longitudo contra apud

B ALLA cΑΕs AR ae B. GaII. L. IV. C. IO. POMP. ΜΕLA L. III. O. 2. .) Hunc lacum per fossam Drusi maXimo aquarum assiuxta ditatum ab eo tempore multo quam ante factum esse latiorem, sententia est Geographorum , vero haud absimilis. v. BuSCHING HGeschreib. T. IV. p. 6.D'AN VILLE Geographie ancierine abregee T. Ι. p. 9D Lacui Fimo nuncupato adstructum est & munimentum nomine eodem insignitum. Nomianis Flevi memoriam insula Vlielandia & alveus Vlie inter Breelandiam &Frisiam provinciam hodieque servat. s) cI UVER. in Comm. de tribus Eheni ameis V oistis c. XXV. item asTacit. Ann. II. 8. & in Germ. Vet. L. III. c. I . TORRENTIUs ad Sueton. Claud. c. I. 6) ORTELIUS m Lex. Geogr. v. Fossa Drtis ama. n) ALAEU dcscrip t. des et illes des pacis bas. Ρ. II. ORTELIUS l. C. LINsius ad Tacit. XIII. s 3. Verum Drusi castra & moles cis Rhenum fuere,

24쪽

ao PRISCA JUNGENDORUM MARI MALI ARTlUM, VISCHERUM , DAN CKERTIUM, alios, pro ratione Primi

meridiani, qUem quisque statuis, inlinus conspirat; Ut eX collatione infra instituenda cuivis apparebit. Ptolemaei tabulae hic parum fidei merentur 8 . Novuq i, alveus peculiai4 exin nomine ab accolis salutatus Nabaliae , quasi posterioris MahaliS, Putatur a nonnullis i O , qui Sc NaValia, Oppidum a GOLEMAEO ad Salam sive Orientalem Rheni at Veum locatum , eodem trahunt Verum enim Vero, Ut est inCerta haec de Nabalia TAClio 11 , semel

memorata, o Pinio, neque magiS constat, Urbemne an nauticam stationem Navalia PTOLEMAgl designent, ita, ut Verum fa-

rear, minus mihi fit Verosimile, fossae descriptae nomen posterioris Uahalis inditum esse, cum sic longe satis ab ipso Vahale dister, neque tam hujus , quam Rheni potius aut Isaiae quaedam quasi continuatio sit; Unde ad rem ipsam accommodatius recentiori aeUo nova Uala appellata est.

Neque vero finem suum sic artigisset Drusius, ni & mo- Iem fossae adjecinet, ipsius Salae alveum recipiendo Rheno aptum reddidisset. Quidquid ergo Salac infra fossam fuit , id omne latius multo effecit, hinc inde etiam de noVo 'effodit ia , unde haud ita male SUETONIUS s sita Drusianas, quasi plures fuerint, Vocat, immensimque opuS appellat. Quid, quod ipsi et Actaeo ci3 fossae dicantur. Ad molem quod spectat, ea, quantum equidem Puto, fossae suae adstruenda nullo modo supersedere potuit Drusus.

8 v. Tab. nostra I. ο) Ita revera dicendus; hodie saltem non canalis, sed justi alaei formam habet PTOLEMAEUS etiam nulla mentione Isialae facta, tria Rheno ostia occidentale, medium & orientale tribuit, quos locat, ut Tab. I. insea adjecta ostendit. cf. & PLINIUS His. NM. L. IV. C. Io) CLUVER. L c. L. III. c. I . HENSO ALTINGIUS HOtit. Biataυiae D Ioo.

1 i) HVL L. V. C. 26. 12 BUCHERIUS in Belgio L. L c. XVI. Veteris Salae ductus & ostium vetesi nomine Te belytro & Te selgaε hodieque dignoscitur. v. MENSO

25쪽

FLUVIORUMQUE MOLI AETNA

Ereti enim I lieni in laeVam partem rapidissime ruentis franc emus impetUS, Undaeque eju8 sic dividendae, ut fosiae 1uae eat Una partem inferret. Falluntur oppido , qui istam molem in dextro Rheni latere collocant, is umque Doesbur oum intelligendum censent Rectius totam simis iram Drusianae fossae oram a Sala ad Rhenum teXime di inde ad Vahalim procelluse visetur Supra Vahalim a d ipsum angulum adstru Elam fuisse, I J. PONT Ni i ἰ sententia est. PH L. CLUVERIUS Is), ut ex Cl Civilis fossa, quam putat, Leccam eXIculpat, ad

Duros adium, wich de Duerit de) paulo stipia Ultrajectum

in laeva Rheni ripa molem a Drusio excitatam statuir Contra ML so ALTINGiUS I 6 eam a Grinnibi is ad Levaesa num ductam arbitratur , quo loco amnis in Galliam pronus humilesque campi laodieque deprehenduntur. Ceterum hanc molem , quam quisque intelligit, eandem cum eo a gere putant fuisse i 7 , quem coercendo Rheno inchoatum 'a Drusio , perfectum annis LXVI post, Nerone IIL dc M. Val. Messalla Coss a Paullino Pompuo, inserioris eXercitus

leo ato, TACITUS s 8) narrata Forsan rem acu tangeret, siquis

ista Drusi opera distingueret, aliamque molem fossae appo sitam de alium aggerem modo memoratum statueret I9). B a Pen-

f. 2. p. TILLE MONT. iii Nerone art. VIL

hipsIUΜ si1 eXcipiaῖ, qui subdubitat, omnes arbitrantur. 18) Annal. L. XIII. c. s3. legitur autem hic a. 63, post mortem Drusi rem accidisse ; unde, quum Drusus obiit A. U. *s od incideret in A. U. 8o8 C. s 6 vel f s, qui consulatui, cui rem gestam adscribit ΥAc1Τus, biennio vel triennio prior est. Hunc nodum ut solvat TILLEΜONTIUs in Nerone Art. VII, per plures annos copiis in Germania & Gallia praefuisse Paullinum pompejum & L. Veterem statuit, sic ut is jam A. U. C. gog rem perfecerit. Verum satius VXistimamus, cum CLUVERIO errorem apud Tacitum agnoscere , & a. 63 in 66 mutare, quo facto omnia conspirant amice & agger anno Ch. s8 iis , quos refert Tacitus, Consulibus vindicatur.

19) Εsi & alia Drusi moles, sepulcrale scit. ipsius monumentum, quod prompe Moguatiam hodieque visitur. ι i

26쪽

PRISCA JUNGENDORUM MARIUM Pendet a diverso loco huic moli a nato , diversia dea Cipilis Batavorum principis opere sententia. Is nimiruna, cum Romanos sito Ue asiani imperio insilla sua arcere labo- Iaret, Drusianam molem diruisse, Rlaeniumque, disjectis quae

eum morabantur , prono at 'eo in Galliam effiidisse fertur. o facto, velut ab asto amne, tenuiS alveus insulam, inter Batavorum Germenosque Continentium terrarum speciem: fecerit aci): Itaque PONTANUS etio amnis sic abacti locum in Vahalis flexu di angulo, CLUVERIUS aa in Leccae alVeo qUae-11t , is Drusi fossam , hic Rheni medium, qui ea aetate dicebatur , at UeUm eXrenua Um credit. Q radrat sic satis utraque interpretatio ad laudata raciti Verba. Quod enim non novo sed prono alveo effusus RhenuS dicatur, neque PaciS tempore

sed medio flagrante bello, hoste quasi adstante & obversiante

ob oculos , repentino opere , rem gestam ΡΟNTANVS urget id omne tanti non est, quanti prima fronte videtur. Non enim Leccae alVeum tum primum effodisse, sed in eum Rhen1 undas effudisse Civilis credendus est. Cono ruit etiam

egregie cum hac eXpositione Cluverit S Altingit, quod Rhenum medio Ore modicum nomini suo custodire ali eum refert PLINIUS. Verum ne sic quidem res tota fatis est in apri

cum deducta, etsi nullum prorsias dubium sententiae hujus patronis superesse videatur. Qui enim haec amnis abactio Galliam magis, quam ipsam Batavorum insulam' inundavit ZAt in Galliam tamen e usium amnem scribit a a Cia Us. Dei in rectene hac aetate medius Rhenus Galliam a Germania dicatur discernere, quaeri posset ca 3 . Haec PONTANO favent a I Equi-

27쪽

pr UVIORUMQUE MOLIM V AEquidem rem totam meo judicatam arbitrio nolim, . in medio proinde relinquam. Sed ad Drusianam revertamur fossam. Inseruiit illa --quenter & primo quidem ipsi Drus b devehendo militi &

mmeatui. Inter alios etiam Germanicus Caesar cum classe mille naVium ea navigatione secunda est usius as). Pellucent M satis commoda hujus Drusiani operis , Ut nGn Videam, quid in mentem Venerit HADR. JUNso as), qui duas aliaS eLλdiendi alvei rationes eaecogitaVir, quarum priorem dum reprobat, An dabatarum more Pugnat, posteriorem gratiS

laudat. Scilicet, statim objectu novi alvei potuisse id intendere Drusum fingit, ut hostilem furorem eXcluderet, quod siculnum auxilium fuisse futurum pronunciat. Dein id fors anspectasie Drusum autumat, ut palustri regioni & humili se, per in stagni modum natanti , laborantique a gurgite di inundatione Rheni consuleret, & mederetur, atque, siquidem reVera ad hoc respexerit Drusius, tum demum dignum esse Pronunciat, qui in Olympia staret aureus. Verum, dicam quod sentio, operam ludere hic JUNi Us Videtur. FiniS, qUem sibi proposuit Drusus quemque obtinuit, patet abunde & e tra dubitationis aleam posituS est. Quae se hactenus de Drusi fossa exposuirnus, ita sunt

C mParala, ut omnium fere assensu comprobentur, nisi quod IS CASAUBONO 27 minus arrideant. De mole contra Drusi, quod retulimus, sententiarum divortium sat atrox Geographos in rer bellum Peperit. 'g. III.

Fogi a Corbselonis ex Rheno in Mossim.

Neque leniori animorum motu de definienda Corbulonis fossa decertarunt laudati duumviri PONTANUS I atque cLUV B RIUS

28쪽

PRISCA JUNGENDORUM MARI MI RI Us et . . Crederes, salutem periclitari utriusque, adeo quasi pro aris & focis pro sua quisque opinione depugnat. AncepS ceteroquin iis est, neque compositu facilis, Dio Nis 3)TACITIque ) Verbi S Uprique, quod Putant, patrocinantibUS. Hi enim Cn. Domitium Corbulonem , Claudii Caesaris in inferiori Germania legatum, Ut mileS haberet, quo PaciS taedia pelleret, fossam ex Rheno in Mosiam si, deduxisse referunt, quam alter, Dio sciL CLXX. stadia, quae ad XXI. P.M. accedunt, alter, TACITUS, XXIII. M P. longam fuisse tradit ; fiat levi discrimine. Rationem adjiciunt, ut incena Oceani vetarentur , siUe na memorati fluvii aestuante oceano refluentes restagnarent.

Duas itaque fossas in Belgio inVenere interpretes, quibus descriptionem laudatam Corbuloni S fossae convenire perhibent. ABR. ORTELlUS 6 scilicet non OV Um ovo quam eam soDsam Leccae similius esse arbitratur, quam sententiam defendendam in se sumsit poNTANUS Contra CLUVERIUS , quem

longus Geographorum ordo, in his CELLARlUS TA KOEHLERUS 8), ALCNGIUS s ), BUCHERIUS io) sequitur, eam ab urbe Leida CLugduno Deli tum delatam indeque in Mo ae fluenta deriva

Videtur autem hujus opinionis potior ratio. Statim enim ea fossa Rhenum inter & Mosiam comparet, quum Lecca Potius a Rheno in Vahalim abeat Dein spatium licet non prorsus con ruat, si recta linea ducatur, haec enim non nisi XUIII. M. P. complet, Per VariOS tamen anfra itus fosae facile estici stadio

cI ARAE EUGENIAE, Infantis Hispaniarum , quae Belgio tum praeerat, ducta a Rhenoberga per Geldriam ad Ventoum fossa, Rhenum cum Mosa conjungere nisi sunt. Isti canali a B. Virgine itemque Et enianae nomen tributum. Scite illum GUIL. IANS OXIUS peculiari tabula depici um dedit. Ceterum aevum ferre haud potuit. 6 Lex Geogr. v. foussa Corbulonii.

29쪽

FLUVIORUMQUE MOLIMINAE r stadiorum iS numerus potuit, qUem Dio desinit. Porro scopus videtur rectius obtineri potuisse in loco ,. qui oceano Pr pior esser. Etiamsi enim nulli dubitemuS, quin aestus magna etiam circa Leccam damna dederit LI), neque eorum PutemuS prorsus deferendum opinioni, qui Leccae Originem ad A. C. 86ci Veb medium saec. XIV. referunt Ia) , Verba tamen Veterum auctorum locum mari proXimum designare nobiS Videntur. Itaque sic rem concipimus. Omnis ille tractouS orae,

qui a Mosa descendit ad Rhenum , humili olim atque depresso solo fuit, aggeres enim frangendis fluctibus oppositi recentioris aevi sunt procul dubio: Flari proinde non potuit, quin aes hiante mari undae frequenter altiuS in regionem penetrarent restagnarentque. Cui malo non rectius quam fossa pertransveivium ducta obviam ire licuit. Congruitque Prorsus commode, quod in Tabula Theodosiana Tabias inter & Forum Hadriani fi 3 hod. Albias & Eoorburg, notetUr, quod nomen a fluXu derivandum hodieque silperesst ibidem

loci, δε enim nuncupasur. Ceterum a recta ratione ab- exraret is, Fi fossam hodiernam in eodem fere loco reperiundam pro antiqua CorbuloniS habere Vellet. Dudum enim haec evanuit, nisi quod caput sive initium operis adhuc si1-Peresse CLUVERIUS testetur FZenonem de Oude Uli et dies um, stadii fere sipatio ab oppido Lugdunoi EXiise aurem credit ALTINGlUS infra Mosae Vahalisque confluentes e regione Geerulier. Ea contra fossa, quae hodie Lugduno per umbem Delfensem ad Mosaelandiae cataractoaS ducit, quam Ueab initio intellexi se videtur CLUVERIUS , novi operis est, quod annalium fide asserit IVNius, comprobat ALTINGIUS I ).

9. IV.

II) PONTANVS l. c. ia) HADR. IUNII Bataυia c. VIII. cf. CORNELIUS AURELII L. I. Bataviae P. 94. 13) Fori Hadriani nomen in milliari columna egregia sese reperisse, sunt, qui existiment. Ea, in monasterio Syon Delphos inter & Hagam duodecimo lapide a Foro Hadriani prope Mosae & Vahalis commune ostium reperta, apud GR UTERUΜ in Corp. Inscr. p. CLVI. emendatior apud ALTImBIUri notu. Batav. ad p. ε 6. repradentatur. IM L c. cf. Tab. IV.

30쪽

Fossa a L. Vetere tentata copulandis Mosellae

Drusi i& Corbitionis labores laude sua defraudare nolim , ita certe non Postum, quin longe Praestantiorem conatum praedicem L. Meteris, sub Imp. Nerone militaris per Galliam praefecti, superioris quippe Germaniae Praesidis, quo Niosellam atque Arai im eademque Opera internUm mare e maniCum, fossa non procul ab utriusque fluvii fon-ribus ducta , connectere statuit si). Incidit ea res in annum eundem, quo de Paullini Pompeji cura aggerem Drusi perfectum paulo ante sa) sicripfimus, in annum scilicet Ch. 8. U. C. 8 II. Nerone III. & M. Val. Messalla Coc. Profunda pace hoc tempore gavisam Galliam, hinc pronum est concludere. Neque certurn es , alibi bella Romanis tum gesta, Armeniam si excipias, in qua hoC anno recruduere. Sic fatis pacifica sane regiminis Neroniani initia fuere , ad quae non immerito nummum hujus imperatoris referimUS , quem egregie serVatum nostra etiam penus recondit. Ejus postica pars templum Iani clausum repraesentat, adscriptis

VerbiS: PACE P. R. UBIQUE PARTA IANUM CLUSi T. & in aliis: PACE P. R. TERRA MARIQUE PARTA IANUM CLUSIΤ. Id numisina

vulgo ad ipsium hunc A. C. s8 rejiciunt 3), quod quidem

certius foret, si in epigraphe partis anticae annus TR. P. IU. vel U. COS. III. memoraretur. ItaqUe antiquior videri nummuS posset. Contra ad Tiridatem Romam traductum refert SUETONlUS ). Quemnam terrae tractum canali destinarit L. Verus, d finire non prorsius licet; decem circiter leugas sive XXX. P.M. longum fuisse futurum, GUl cIARDl NUS ) Putat. Per Uo

gesum certe ducendus erat. Quidquid sit, dici vix potest,