Dissertatio inauguralis medica, de medicinæ cum geosophia nexu, : qvam auspice deo propitio, et consensu atque auctoritate gratiosæ Facultatis Medicæ, in Alma Regia Fridericiana,

1쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS MEDICA,

MEDICINAE CUM GEOS HI NEXU,

Et Consensu atque Auctoritate Grati Tacultatis Medicae,1 ALMA REGIA RIDERICIANA,

SACR. MAIEST REG. ORUSSU AULICO ET CONSISTORII MAGDE

BuRG. CONsILIARIO, MEDIC. ET PHILOS NATUR PROFESSORE PUBLIC ORDINARIO, ETC.

FACULTATIS MEDICAE DECANO SPECTATISSIMO, Domino Patrono, Praeceptore ac Promotor uo omni honoriscuis prosequendo.

PRO GRADU DOCTORIS Summisque in Medicina Honordinis ivilegi DoctoralibQlegitisne impetrandis,

AUT HOR ET RESPONDENS

IOHANNES CHRISTOPHORUS HUMANN.

5쪽

ΡRAELOQUIUM

'mpium credo dubitatio

nem positum esse amplissimum Medicinae studium cum ceteris scientiis id familiare habere, quod, cum ipsitusiam quaeque partes peculiari habitu, systemate possint

comprehendi ejusdem unica tantum pars, si ad aliqualem perfectionis gradum debeat evehi , non unius solum, sed plurimorum etiam ingenium Sc aetatemjure meritoque requirat. Hinc sane ereMedica esset, eidemque summopere ad singularis incrementi cultum expediret, si, qui se conferunt ad hanc Machaonis artem, eamque ouidem universarn imorborumque sanandorum rationem studiose conquirunt,

juxta haec quisque pariter in particulari quadam ad

Medicinam facienti disciplina omnem operam tempusque consumat suum, observationesque in his vel illis cassibus solide instituat, easdemque saepius eXaminataS, quibusvis quae contigere, circumstantiis cum orbe erudito communicet. Hic est unicus ille trames,

per quem paulatim in scientiis ad Thagnum fastigium potest

6쪽

potest perveniri; quam quam oblongam in Medicina experientiam brevi id tempore fieri nequeat, inventi tamen passim sunt quoquo tempore praestantis eruditionis iri, qui partium Medicina summa diligentia peculsarem elaborationem dedere Hinc Authores conspicere licet Anatomicos, Bolanicos, hymicos, Physicos, Physiologicos , Pathologicos, Prassicos, quorum frequentes diversarum rerum observationes prostant. Fuere praeterea, qui de hujusmodi disciplinis, quas non tam pro necessario requi fido, quar potius pro ornamento&decoro existimaveris, scripsere, earundemque cum Medicina concurrentem nexum usumque commonstraverunt. Huc spectant 'atrowa-ι--ci, ideo olim sic disti, quod cum Medicina Astrologiam conjunxerunt se Viae Conr. Introduct m ars me

dic. cap. a. avium Li s. n. exum alias; quem habet cum Iurisprudentia Medicina, D. D. Praeses in Iur rud Medisa, ut lexum Theologia cum Medicina in Medicina Theologis proxime publicae luci emittenda , ejusque Praefatione de Luca Medis ostendit, constitutumque habet, nexum disciplinae naoralis cum Iledicina in singulari quodam Tractatu , quem Medicinam in alem collectam inscribet, asserere.

Sic Rhodiis scripsit Medicinam philosophisam. Maluetanim Scribonim Medicina Log ca ad normam redegerunt. Craussin in programmate quodam Mathesi medii necessa Viam& curiositatem in Medicina laudandam at severa

vit Pis arnis Elementa medicinae phusico-mathematica debemus. Usum Apronomiae in Medicina specialissime declara runt brim uri, Vird ungensis, Jacobus Schay, ar-

7쪽

geminensis', moestis P erus atque alii plures. Pr Plus Vero, quamquam non ita pleneo exacte, ad Irasma Dissertationis meae accedunt Hippocmes, Qui de aere locos fragmenta nobis reliquit, uirinu Risinu ν Dispernutione de morbis eudemit ExceP. Dominus idens mann in 1. de mortis, quibuιdam regionibus fiamisimibus, Menique celeb molem in oratione quadam inauis gurali demum m Geographia usu ac praefantia, Genevae

habita, in qua haec potissimum inserta ab eo sunt:

Medicorum quoEuefilii, licet eoru ars intra Microcosmi canis cellos contineri videatur, Macrocosemiscientiam, Geographiam Mempe insalutatam hau praeterire debent. iamque Machaonia qui doctus in arte, nosse debet regionum temperaturas, squosus cmio degunt, es unae quaesebe herbastolens adopem a. Eixque medendi usuis in touo nascitur orbe, venu.

Dum itaque nulla adhuc dus observationis meditatio ex instituto lucem adspexit. quantum mihi innotuit, in qua proprio ieculiari videlicet studio agitur, qua ratione scientia terrarum earundemque colarum diversa pro diversitate regionum constitutio in usus medicos reuoeari debeati Celeb Medici ordinis in Alma Norica Senior, mihique maxime suspiciendus Fautor hujus selecti Thematisanonitor fuit perquam benevolus, cujus propositi nervum dignitatem D. D. Praeses suo probavit calculo,quod quo magis illic mihi probabatur, eo magis operam nervosque intendere debui, ut nexum Medicinae

cum Geosephia pro meis qualibuscunque ingenii yiribus demonstratum dem, sic quidem, ut praecipuas a cer

8쪽

certarum terrarum qualitates, quae sese in Climatibus, aere, fructibus, potibus4 vivendi genere, consuetudinibus isoribus incolarum passim exserunt, observationum loco quadantenus referam,ex iisdemque deducam, quomodo eam Medicus ad suos usus applieare debeat. Certe multum interesse putaram, Medicula tuni de suamet ipsa, in qua vivit, regione, tum de alio. rum quoque Medicorum; quorum scripta evolvit, cli mate, esculentis S potulantis, vivendi modo incolentium, quae sunt plura, sollicitum esse. 1 Nam quis ex descriptis illis adhibitisque in alia regione sanandi mediis Medaeo in Praxi sperandus est usus, Sc quae hinc eorundem felix applicati , facienda si non juxta necesseriam ad medendum requisitam cognitionem regionis secundum aliquas recensiitas qualitates prope habeat perspectas Quod si enim , immutata medicamenti ossi aut falso applicata medendi me. thodo quam in Practico exterraneo animaduertit, non salubri eventu respondeat experimentum, non illi, sed ipsi labi culpam attribuat necessse est. De cetero Vero cum praesensin auguralis mea Dissertatj' specimen tantummodo atque umbra sit alicujus scripti, cujus solidior curatio deductio ulteriori curae

relinquenda .st, propterea, ut conatum meum benevolus Lector placida prosequatur mente eniXe rogo, insuperque precor, ne indignetur , si non adaequale omnia dc plene exquisiua advertet perialium vero habeat, nulla re magis me ad omne studium di laudem excitari posse, quam sit mihi constabit in posterum , dec USVis .in me amore, favore 4 benevolentia certum

9쪽

vrseopum hujus thematis brevibus illustrio in

rem reddam, necesse est, ut definitionem ejus, quod hic pertractandum mihi proposui, constituam. Sed antequam a me hoc fiet, praemittendum erit, Geographiam generaliter plerumque dividi biere in Mathematicam, Phyncam4 Historicam, cujus inprimis Physiicain Historica pars qualitatem ipsius Terrae in se, in quot regionesvi provincias apta distribuatur, considerat, earundemque fierem, Terra fertilitatem, Fructus, plantas, Incolarum denique mores S vivendi genus describit inde liquet, has inter globi terrestris descriptiones mullia occurrere, quae cauis ad invehendos morbos sunt, ierique possunt, atque adeo doctum Medicum fugere neutiquam possunt ut inde necessario equa. tur, in applicatione&praxi Medico perquam utile esse. Cognitione talium rerum geom aphico-Medicarum praem tus est Quam scientiam uno verbo inposterum sempeς

Geosoplatam appellare placet

Talis igitur cognitio . ut brevibus complemi , seu

Geosophia nihil aliud est, quam qualitatum leserarum, hominum, qui eas incolunt, scia

entia. f. III.

Cum itaque causae pleraeque morbis suppeditentur nersupra dictas res neminemque lateat, . g. aerem musti inquinamentis infectum ortui periculosarum febrium in cor-Pore humano ansam praeberi, verno pariter ωautumnali tempore varios Rheumatismos, Catarrhosin similia provocare, per certos cibos, hominumque perversos vivendi

10쪽

mores senteriam, febres malignas intermitte posse quod vero Medici principalis cognitio in eo cohsine debeat, ut m a causas&originem morborum sciat,

Labor hinc presens eo rediandat, ut mistiplic iusti innexumque, quem habet Geosophia cum Medicina , demonstrem id quidem essiciam primum in Thesi aliquot praelimicaribus, quae parriculares indicationes mse continent; deinde in speciali tractatione, ducec iis morbis, ancolarum Constituarione, corporis terraequalitate, cum hoc vel illo climate cohaerente aget; praeterea adem nexus ostendetur in Capite astero quod morbos endenuos, ctua non unice H amaaecossario aestinate. uam potius ab aliis intermediis causis dependent, pertrestabit in quidem ea semper phaenomena, quorum potissimum ratio en habenda, quasi demum observas sint, licet diu a nota I sumositorum loco praemittam, ut eo clarius perspici possit, quomodo Medicus, talibus obseruationibus bene applicatis, tanquam a priori statim cognoscere possit oui passim morbi grassentur. quomodo illis sit resistendum. f. V.

Harum Thestimi liminarium ut ininum laciam, notatu dignum est, contra eos morbos, qui in certis provinciis sedem quas fixam habent, plerumque etiam ejusmodi herbas diaque, quae talibus medentur, ibi

creicere inveniri. g. et Ut hoc ipsa confirmemexperienti a 2 em de notio-