장음표시 사용
11쪽
Namque pollo satis fandis dementem iiivitam ciet. Virgnnes aequali vereor, patris mei meum factum pudet optumi viri mea mater, tui me miseret, me piget: OIitumam progeniem Priamo peperisti extra me hoc dolet:
Men obesse, illo prodesse, me obstare illo obSequi.
vel apud Paeuvium: )Interea prope alia occidente sole inhorri scit marse TenEbrae conduplicantur, noctiSque et nimbum obcaecat nigror Flamma inter nubses coruscat, caelum tonitru contremit.
Grando mixta imbri largisco subito praecipitan cadit,
Undique omnes Venti erumpunt, asevi exsistunt turbines, Fervit aestu pelaguS.
vel apud Attium: )Tanta moles labitur Fremebunda ex alto ingenti sonitu et spiritu,
Prae se undas Volvit Vortices Vi Suscitat. Ruit prolapsa pelagus spargit restat. Eiusmodi exempla non tuus digna, quae laudentiu alia qu0que XStant plura SupstreSSeut, si grammatici pari studio pulchritudines veterum poetarum, quam obsoleta eorum Vocabula memoriae tradere voluiSSent. Deinde auctorum testimoniis prohibemur, quominus putemus Veteres p0etas tragicos Vipoetica caruisse. Imprimis Ciceronis aetas miram e tragicorum poetarum versibus percepit
Voluptatem; quae pulcherrima artium litterarumque Romanarum aetas fuit. E multis Ciceronisi is solos hos annotamus: si Atque' id primum in poetis cerui licet, quam Sint inter Sese Ennius, Pacuvius, Attiusque dissimiles, quam apud Graecos Aeschylus. 0ph0cles, Euripides: quamque milibus par paene laus in dissimili scribendi genere tribuatur'. Alioque ' loco dicit: Ennium et Pacuvium et Attium potius quam Euripidem et Sophoclem legunt. Sed
illa aetas ortasse nimis argumenta tragicorum poetarum, dignitatem crebritatemque Sententiarum respiciebat, orationis filum et versus sabularum non manS. Itaque Quintiliano, quem tragicorum poetarum linguam vituperare supra diximus, maior fides tribuenda esse videtur, talia laudanti: : Tragoediae scriptores veterum, Attius et Pacuvius clarissimi gravitate sententiarum, verborum pondere, auctoritate personstrum.' Tragicis poetis etiam post Horatium permultos has ob virtutes suisse amatores, testantur
Ovidius, ' Persius y alii poetae Romani.
Quibus rebus, quamquam omnibus numeris 1abulae absolutae n0 erant, tamen Η0ratii
Dint gen die. e. 6. Inst. orati X. 1. 8.
sententia vet0ribus poetis laudem et merita non esse tribuenda quod quidem ad tragicos attinet haud parVa ex parte Iesutatur Fortasse autem Horatius de argumenti pulchritudinibus tacuit ut de alienis a Graecis petitis Sane concedendum est, universam Romanorum artem tragicam a Graecis pependiSSe et tragoediarum scriptores Romanos permultum iis debuisse, verumtamen nequaqud ad Verbum Veteres poetas Scripta Graseca in linguam vernaculam 1anstulisse, Vi dicamus neceSSe St. Facile enim eS intellectu, quam vere statuerit Cicero ): Ennium Pacuvium Attium, non Verba Sed Vim Xpressisse Graecorum. Nam eum ad sensum Romanorum, quibus implex Graec0rum elegantia displicebat, et ad exiles theatri apparatus fabulae eSSent adaptandae et diVerbia et carmina chorica cum contrahenda, tum amplificanda tuni ninino iut ex parte mittenda erant. Itaque vel magnam transferendi licentiam testatur Diomedes GrammaticuS: ,. At Scriptore Latini' , inquit complures personas in fabulas introduxere ut speciosiores frequentia facere ut. Etiamsi igitur Romani multa e Graecis petiverunt, tamen Suae genti in tractandis sabulis memores haud parva commutaverunt et addiderunt Singula latius ' hoc loco pervestigari non concessum esse putamus. In elegendi p0rro Graecis, quo p0tiSSimum Ructore Sequerentur, n0 minore
sapientia usi sunt eum complure fabulae a principibus illi tragoediae Graecae profectae sint. Quod oratius his verbis significare videtur: Serus enim Graecis admovit acumina chartis Et post unica bella quietus quaerere coepit, Quid Sophocles et Thespis et Aeschylus utile Drrent. Magna denique poetarum tragicorum laus in eo c0ntineri mihi videtur, quod etiam emacula argumenta dractaverunt hoc Horatius in sic iudicandis non adhibuit, sed quodammodo praeter V0luntatem profitetrire δ)Nil intentatum nostri liquere p0etae, Nec minimum meruere decus, vestigia Graeca Ausi deserere et celebrare d0mestica acta Vel qui praetextas vel qui docuere togataS. Ita sabulae praetextae scriptae sunt ab Ennio: Ambracia μ et sertasse , Sabinae' a Pacuvio: ἡ Ρaullus ' ; ab Attio ,. Aeneadae' s. Decius et Brutus His quoque in fabulis, de quibus amissis iudicare non p0ssumus, Η0ratium idem vituperasse atque in crepidatis, n0 est, quin mirem Pergit enim: Nec virtute foret, clarisve potentius armis, uuam lingua Latium, si non offenderet unum quemque poetarum limae labor et mora. Non mitius, quam tragoediarum poetas, Horatius eos vituperatione perstrinxit, quieomoediis inlaruerunt, quorum primi qui fabulas palliatas scripserunt, habendi sunt ii, de quibus sermo est loco iam laudato '
Acad. I. 3. 10. Liber III. 3. Uberrime rem tractarunt erue Oriectista Trag. g. 1342 Langen inde. N. Rom. g. s. Ep. II. 1. 161 sqq. A. P. 285 sqq. Ep. II. 1. 56 sqq. 2.
12쪽
Planius ad xemplar Siculi prop0rare picharmi,
Vincere caecilius gravitate. Terentius arte. Quae supra de toto illo loco disputata sunt liuomodo intellegendus sit etiam ad has Sententias Valent . Quod igitur prinuim ad Plautum attinet, vocabulo , properare' lau contilietur. Iam quaeritur, ad quid Ilotissinuitii pertineat. Becker se com Rom. putat id ubeSSe: . nulla inteIPosita cuia sed indelasso impetu atque rapido a ii nisu ad exitum properari ut uu- quam remittere detur Spectatoribus vel lectoribus allimum. quidem prorsus assentia Lade-wigio Can0 des olcatius Sedigitus g. 9 qui illud . properare' ad 0lo Serm0nes. 0 ad cunctas fabulas relerendum esse putat. Ace edit Dim ad cauςus flua l. c. aliari, qu0d fragmentis evincitur, Epie harmi dialogum eiusdem generis suisse atque Plauti. i. e. dii S er limelir prungri eis at sciuit tweis sorigesiiliri ist. Ut ut est . t vi et illa explicatione Plauto laus tribuitur, quae eius Scripti non rei utatur. Cui laudi t 0ratius praeter vitia riuibus omnes poetas veteres 'abi rare putat, haec
Quo pacti parte tutetur uianti ephetii, Et patris attenti, lenonis ut insidiosi. i. e. quam uruli Rectu'ate personarum parte per abutun Ser. et Tum phrgit: Qualitus sit Dossennus ducibus in Imra iii N. Raam non adstricto percuirat pulpita occ0. Quaeritur quid voe . Dossenni significetur. Commentatoi Cruq eam explicat per Atellanarum scriptor; eius autem alibi nulla si mentio. Quare ut ad alteram explicationem -DOSSentius A i. e. , perSona c0ntica quae in lino codice Horatiano adscit pia St. confugiamus
necesse est. Qua usi optime cum Ritschelio ' illum versuta explicabimuS: . Quantus ipse Plautus scurra sit uiscurris parasitis describendis. Erat igitur currae perSon unu ex iis, quae in tabulis Atellanis apparebant. Hac explicatione hi versus duobus prioribus bene re- Spondent, cum iterum significetiu', Plautum neglegentei se usum pulchri modestiamque in depingendis hominum moribus solum id gisse quod in Atellanis sabulis fiebat, ut populi risummoveret. Negari ion potest, lauti fabulas huic vitio aliquatenus esse obnoxiaS, quamquam admoneri debet, hunc abularum habitum a populo Romano magn0pere damatum Sse. cuius plausu omnino pendebat lautus ob egestatem suam, oratius autem sabularum deformitatem quadam ciui malitia hac in re positam fuisse putat: ')Gestit enim Plautus nummum in loculos demittere, post hoc Securus cadat an recto stet sabula talo. Tantum igitur est, in poeta acerbam suam sententiam postea commutaVerit, ut acerbius etiam lautum carpserit: γ
At nostri proavi Plautinos et numeros et Laudavere Sales nimiunt patienter utrumquα Ne dicam stulte, mirati: Si modo ego et os Scimus inurbatium lepido sep0nere dicio Legitimumque s0num digitis callentiis et aure. De Plautitiis unieris usque ad ni VisSima temp0ra omnes paene Iiri docti idem 'tituerunt, atque Horatius Maud par a autem ex parte laec opitii eversa est iis helii Τ quaestionibus quiuus d0csemur, Plautum in versibus aciei idi vul aris vocabulorum el0cutionis summam habuisse rationem ad hunc rem Spectat quod litterae coiisi inantes in finibus vocabulorum iit: S. m. r. d. t. ni. cim in Sermone Vulgari ViX audirentur, ante aliam litteram cons0nantem, positi-oliem, quam v0camus, in eius Scriptis nou efficiebant ira 3tΡri a quaedam vocabula ille iste, eSSe omniS, ecce, inter unde ipSe positione neglecta Saepissime l)revi paeli ultivia syllaba in
Plauti sabulis seperiunt uti Vulgari enim loquendi consuetudines harum syllatia ruit ita attenuata rat positionis Vis, ut iam n0 explerent syllaba longae mensimam. Platitus his in rebus, quarum causae moratii tempore non perspiciebantur ideoque liceritiae existini abavi lire, Summam servavit legem riuarae eas iuste laut condonamus initani ali in mod0 qui nou probat idus videtur versuum faciendorum dissicultates effugere rati ut bat, 'am et tu Versibus iambicis et trochaicis in certa lege pro longis ythi bis duas breves substituit Nihilominus hi versus satis grata pronuntiatione, quam facultatem gravi A 080ii doctoque Roscio )fuisse certum est, nihil habent offensionis. Ipseque populus R0manus, ut Versu male c0mp0Sit0Ssentiret, satis eruditas et teretes aures habuit si luidem Ciceroni fides habenda est talia relerenti: ' - Histrio. Si patulum se movit extra uitieritin ii ut Si verSus pronuntiatus est Syllaba una brevior aut longior exsibilatur et exploditur.' Quare cum lauti sabulae populo Romano
gratiSSimae Ssent nequaquam VerSuum condicionei ii miserrimam fuisse putabimus, ut contendit HoratiuS.
Plautinarum deinde sabularum sermo bene uit, quamquam non plane liber Si a quadam ruditate ac duritie, quae vocibus obsoletis posteaque omissis efficitur. Quae re neque Saepe fit neque lauto iuste obiicienda est, cum condicio sermonis illius aetatis hoc erret. Contra laude dignus si poeta quod multum contulit ad linguam duram et pauperem P0liendam et augendam quodque sui temporis abstinebat more Graeca Latinis immiscendi, allitterationesque utra iustos fines coercebat. Tali sermone usus non id git, ut Summam elegentiam atque artem sermonis assequeretur, sed quod popularibus maxime placebat, ut Sermone ulgarem imitaret Qua ratione ipse Cicero' Plauti sermone delectabatur Equidem quum audio socrum meam Laeliam eam Sic allilio, ut Plautum . . . . mihi videar audire. Sono ipso vocis ita recto et simplici est, ut nihil stentationis aut imitationis Offerre videatur BD RSperΡ. non rustice, non hiulce.' Sed presse et aequabiliter et leviter. Nimiis autem laudibus lauti sermonem extulit Varro, tui Musas Aelii Stilonis sententia lau-
13쪽
tino dicit serm0ue locuturas fuisse, si Latine loqui vellent'. Contra recte Gellius ' Plautum
isdecus linguae Latinae' , Macrobius D, Plautum Ciceronemque eloquentissimos antiquae aetatis' appellavit unde perspicuum est, Plautum in illam Horatii vitupetationem, Vetere poeta ple
Eadem ratione, qua hrsu et Sermo, Plauti sales Horatio displicuerunt. Prorsus aliam senisentiam tulerat Cicero '): ,. Duplex omnino est iocandi genus unum illiberale, petulanS, flagiti0Sum, obscoenum alterum eleganS, urbanum, ingeniosum facetum quo in genere nou modo Plautus noster et Atticorum antiqua comoedia, sed etiam Socraticorum philiis0phorum libri reserti sunt. Fieri non posset ut inter has tam contrarias sententias iuste StatueremuS, nisi fabulae lautinae omnes paene Superessent. E quibus elucet ' Plauti Sale Saepius in rebus humillimis maxime obscoenis, vel Sari. Attamen in iis, quaecunque acete tractat Plautus, Summa eius app. iret is comica et gravisSima, ut assentia Reicliselio, tui contendit: ib. Die lautinischen Lusispiei stud voli des oeruigsten tiges voli valirhanen Humor undurkI'aenigeu B0hagens. Neque illa verborum obscoenita talis est, qua more audientium in periculum vocentur. IIrbani quidem poetae Horatii aevi nudis obscoenitatibus Verborum plerul lue abstinuerunt atque propter ipsam hanc urbanitatem fluae uni valebat, hominibus Aristophanis sabulus spectare non licuisset nisi pudicitiam atqu0 pudorem Sinti ante lascivias earum Vituperasssent. Nihilominus multo peior erat huius aetatis condicio. cimi auctore res impudicas nebula quadam occultantes vituperationem essugerent. Quin eiusmodi Scripta, quaen corrumpendos more multum constetre constat, maximum Romanorum studium in Se conVertebant, ut auctores eorum S 1m essent in h0nore in quo Plautus, quippe cuius in fabulis
Te obScoetiae nude proponerentur, honeStique Specie nequaquam Servaretur, ViX SSe poterat.
Si igitiu niorum ratio habetur potius Plautini sales commendandi esse videntur, quam oratii equalium Seripta Haeterea cum studio mihi Plautus illud facetiarum genus fabulis suis intexuisse Videtur, ne cives, quibus eruditio urbanior negata, sescennina autem licentia acceptisSima erat deterrerentur, quominus eas audirent spectarentque In sabulis enim Graecis, qua secutus est, facete dicta non tam crassa erant Minerva. μEtiam aliis rebus lautus fabulas Graecorum ad civium animos adaptavit Graeci enini poetae longe alia rerum condicione ac Plautus, C. Statius, alii poetae Romani, fabulas composuerant. Apud Menandri Philemonis, Diphili aequales sine dubio rei publicae, religionis, morum, coniugii fundamenta labefactata erant. lauti autem aetate cultus deorum florebat, rei publicae opes in dies augebantur, amor patriae Vigebat, ciVes sorte sua omnino erant contenti. Senatus ipse etiam tum dignitate potius regum conditionem aequabat, quam 80cietatem Venalem, in quam mutatum postea Iugurtha eum cognovit. Poetae igitur Romani placere aequalibus non poterant, nisi omia praetermittebant, quae iis ignota atque ab iis aliena erant. Itaque Plautus non concessum putabat in comoediis deos impiis Vocibus adspergere, connubia parvi ducere, de liberorum crebro partu, de liberis educandis queri. Simul etiam, ut
iam vidimus, ob populi ind0lem tenuis illa sermonis urbanitas Graecorum ab eo oppressa est. Omnia huius generis uberius explanare, qu0d factum sistis adeungio ), non nostrum est. Satis enim iam elucere videtur, quantum quidem e reliquiis fabularum Graecorum conicere licet, lautum non ut interpretem, sed vere poetam comicum, qui aequalium rationem habet, eos secutum et de comoedia Romana optini pssse meritum, ita ut nimis acerbe Horatius Bum carpserit . Itaque ἈρSsingius gravissimus litt0larum iudex de Captivis A lauti hane sententiam tulit: Es is gewiss das es das oriri michste Stilic ist, etches jemal aus denSchaupiat gekommen ist. Et Plauti sabulae Roma uis tam gratae erant et haud pauci poetae comici eum tanto studio imitati sunt, ut p0Stero tenipore pernillitae fabulae, quae ab iis scriptae erant, pro Plautinis venditarentu . Per aetat0m medius inter Plautum et Terentium noulinandus est faecilius latius, poeta comicus. De quo Horatius i. c. qui Veteribus poetis suVDbant, iudicantes Deit: vincere Caecilium gravitate' sci. Plautum Nou iniuria Caecilium apud eos magno fuisse in honore confirmat Cicero ): .. Caecilius fortasse Summus comicus , cuiu magnam Vim poeticam laudarunt quoque Nonius '' . In argumentis Caecilius poscit palm9m , et Charisius ' ἡ Παθ, Trabea Atilius Caecilius facile moverunt'; Ad quorum iudicium ens quadrat sententia Velidi aterculi δ)- . . . . dulcesque Latini leporis facetiae per Caeciliuni erentiumque et Afranium Suppari aetate nituerunt A. Denique Voleatius Sedigitus in libro quem scripsit de poetis qui comoedia composuerunt, n0 dubitat, ei huius poeSis palmam dare: ) Caecilio
Quibus testim0niis uno ten0re, ut aiunt, laudem exhibentibus quae tiarvulis fragmentis confirmari quidem non potest, fidem negare n0u possumus quare iniuste oratius C. Statium laude indiguum esse ac meritis iudicavit. Verum tamen obsolet Vocabula duroSque Versus, quae vitia universe Veteribus Romanorum poetis adhaerere dixit Horatius, C. Statius nunevitavit etiamsi nimiis allitterationibus abstinuit eandidioreque sermone usus St, unu Pacuvius Sed de his vitiis idem valet, quod supra de iis leni tragicorum poetarum vitiis exposuimus. Is cuius praeter lautum plurimae fabulae exstant, est Terentius. Quem bene cum
Plant eomparavit ieinius ' , Dies Umschmilguia in Roemische si in stupiverdiensides lautus undisnterscheide itin essenilich on dem graecisirende TerentiuS, de Seine como0dia palliata dem eschmache de damalis en omelimen mi griechischer Bildun prunkende Roeme gemaes buchstaeblieli natim undisi in Ton und Beliandiun nichi attisci genugausglaette konnte . - Ob eam ipsam causam loco supra laudato de Terentio sententia est Vincere Terentium arte et Plautum. Quam artem in eo positam putamus, quod erentium in sabulis personas servari ad imum, quales ab incepto processerant, neque in describendis moribus quidquam redundat neque deest. It fabulis ipsis confirmatur, oratius hanc laudem Terentio iuste detrahere non potuit, si revera voluit. Ium sermo fabularum tam mere Latinus
3 In Canon des Volcatius Sedigitus g. II.
14쪽
tamque legans est, ut Romanis vix ab liomine in Astica nato profectus esse viSus Sit Quare Cicero: i Terentius' inquit cuius abellae propter elegantiam Sermoni putab3ntur: U. Laelio scribi: Quintilianus y -Licst Terentii scripta ad Scipionem Africanum referantur.
In prosodia deinde Terpntius maxime I lautum secutus est attamen ta ut e magis Ru 00Ilium sermon 'm adplicaret quamquam saepe elocutionis vulgaris rationem habuit. De metris denique Terentianis audiamus Lucianum uellerum ' -Nam cum ex illi poeti I tuStl0reS, id quod Plauti maxime apparet libris, diversitati studerent metrorum non pervide quIdem elegantiae Versuum et proprietatum sermonis Latini ratione habita. reeentiore ad Sapientiora convertere ut Terenti hominis perelegantis fabula testantur. quibus rebus etiam nune fabulae Terentianae deliciae omnium sunt, qui sapiunt: Suavitas SiliceritaSque SermonIs fortasse minima est causa qua ad hunc auctorsem trallimur Tameti oratiu e 90etlS, quos laudibus et honore indignos alitu quaedam nimis antique pleraqm hu . ignaVe multa crη sisse putabat, erentium , n e emit
Restat ut se poetis dicatur qui fabulis iugalis operam lavarunt. de du0hus igitur ex iis Horatius iudicavit di quineti Atta ita 'iRecte necne crocum floresque perambulet Attae Fabula si dubitem clament periisse pudorem Cuncti paene patrES.
Cui sententia sine dubio uest. Horatium ita fabulas indignas habuisse quae in
theatris spectarentur cum claudicante et titubante ' ingressu cenam peram 3ulare Iderentur Fabulis ipsis praeter sedecim versus qui ex ruina undecim fabulRrum SerVat Sunt. RmISSIS
cum testimonia auctorum paen nulla supersint, fieri ion putest ut haec oratii de Attae arte sententia infringatur Solus Varro βλ haec laudat θη itulli aliis SerVare convenit, quam itinio, Terentio Attae A. Ceterum e fragmentis perpaucis elucet, ad Attae Scripta quadrare quod oratius de veteribus Romanorum poetis contendit eos nimis antique Scripsisse. Ita ab e exhibetur Iupari pro Scortari muginari pro murmurare aliaque Similia. Alter togatarum sabulamim p0et L. Afranius est. De quo Horatius loco Ilio saepe iam laudato' vseterum poetarum amatores dicentes 1acit Afranii togam convenisse Menandro, e ut Orellii verbis utar: Afranii sabulas togatas prope accedere ad Menandr fabulas spalliatas illum vitam moresque Romanorum eadem felicitate imitatum esse ac Menander expresserit Atticos, hunc in Attico semove Surumam elegantiam consecutum esSe illum Latino'. Nos quidem ipsi Afranii ingenium poeticum comprobare n0 P0SSumuS, cum praeter fragmenta haud magna fabula ad unam omnes perierint. Ε Sententus autem crimiorum Romanormn emanat L. Afranium magno ingenio poetico fuisse neque ignave ScripSISSe.
Velleius yy enim: Clara inquit ia etiam per idem aevi patium uere genIa, in lagatis
Quintilianus se , Togatis excellit Danius.' Quod deinde ad sermonem attinet, Cicero' poetam laudare videtur . Quem C. Titium studebat imitari L. Afranius poeta homo perargutus in fabulis quidem etiam ut Scitis disertus. Attamen ob80leta vocabula et formae vocabulorum in f ularum fragmenti Saepe repertulitur, ut facul firmiter pro firme habem pro habitare sanctitudo pr0: Ructit 8 ii qR . Quam causam satis magnam fuisse, ut Horatius Attae in cum fabulis eaedem res
apparent Afranioque honorem et praemia recte negaret, nem putet.
Me sententia et ita et Afranius honore et praemiis ideo iam digna vadentur, quod dirimi Romanorum vernacula argumenta st sabul GihR'IRRx Ex iis initur, quae adhuc disputata sunt, perspicuum fit, oratrum, qu0 st poetas, qui sabulas comp suerunt, spectat, vix iuste sententias tulisse idem apparebit de poetis
Romanorum Veteribus qui carmina pie scripserunt δε quo Iam tranS1mus.
Horum in numero aetate primus Livius Andronicus nominandus est, scius fabulas in prima commentationis parte ab omnibus tum parvi aestimatas esse diximus. Jius amen epicum Odysseam' ab Horatio versibus 'Non equidem insector delendave carmina mEsse reor, memini quae plagosum mihi parVo Orbilium dictare; sed emendata Videri Pulchraque et exactis minimum distantia mir0r;
significari certum esse videtur Quamquam igitur his versibus c0nceditur Odysseam in
omni pulchritudine ac venustate caruisse, tamen Horatius AEam nequaquam sommendandam esse putavit, in qua rarissime verba decora et versus concinni' apparerent. Jerrat erum post illos versus ita: φ)Inter quae verbum emicuit si sorte decorum, Si versus paullo concinnior unus et alter, Iniuste totum ducit venditque poema. Maxime autem versibus Odyssea Horatii taedimn excitatum esse inde coincit , quod hoc carmen Scriptum est versu Saturnio, quem poeta horridum appellavit. Quae Serm0m et
Versuum deformitas, quamvis in Odyssea inveniretur, ut e Ciceronis sententia: -Nm et Odyssea Latina est si tamquam pus aliquod Daedali', elucet atque e parvulis stagmentis
comprob3tur, tamen non tantopere urgenda erat. Nam de sermone Livii idem γ' G, st
eadem re in veteribus poetis tragicis dictum est; neque vero id mo Huo Vertendum est,
quod metrum Salua nim adhibuit, cum alia metra tum neque in 3R 'qR' ' 'et Ir
irisse videantu Versus autem Saturnius, quod e gente Italorum originem mersti Romanu
15쪽
Valde placebat. Itaque Livius cum armet suum versu virnaculo scriberet effecit, ut i Veslibenter res a Graecis praeclare gestas legerent cognitione deorum et ieroum, qui dicuntur, Graecorum assicerentur paratique fiere iit ad fabulas percipieudas quibus magna ex parte Issaere continebantur. Per Se autem appatet, Summa uiustitia Horatium Livio, quippe qui quas1 pater poesi Romanae Sit, honorein et merita egure. Livii igitur carmine Romanoruni poetae ad epidam poesim excitati SSe identur nam haud multo post duo alia carmina pica exstiterunt.
De alterius, Belli Punici auctore sn AEaevis, Horatius quadam cum indignatI0ue interrogat: )Naevius in manibus non est et mentibus iaeret Paene recens uuae Horatius in Bello Punicor' qu0d opus praeter perparvula si agine ut amiSSum est, minus probaverit, quamquam disertis verbis ion indicavit vix dubium eSSe poteSt. Statuere enim licet Bellum uideum cuius au tibi inter eos lioetas vixerit, qui nequaquam elegantia Sermonis et versuum excellebant. Eadem vitia tabuisse, quae illorum carinIna accedit, quod Versu Satur nio scriptum est. Sed ad has res roserenda Sunt ea, quae ubIde poetis tragicis et de Livio, Odysseae auctore seruio erat, eaden ratione ISputata Sunt. Nihilominus non id agimus ut Alum Punicum cariniet perse tuu niisse deuionStremuS, uinlinii in moduui licesro de Naevio iudit ei: Nai vii Bellum unicum quasi Myr0III opus delectat.' Ideo autem Naevio laud parva tritur uida st laus quod primu Roman0rum P0etarum argumentum e rebus ipsius populi 0mani petitum 'pico carniive EX90Sult. Tertii carminis epici cui uomen Annales' , Ennius auctor Si de qu0 0ratIu Sententiam tulit:
Ennius et sapiens et fortis et alter Homerus, Ut critici dicunt, leviter curare Videtur, Quo promissa cadant et somnia Pythagorei. Poeta igitur laudem qua primo versu quasi abripi videtur, vocabulis ut critici diculit Sinum rescindit ac tum quod animam Homuri in suum corpus venisse lixerat unius, eum Irridet. Prosecto Ennius prorsus miles Homeri virtut scin I,0emate Suo prati e tuliSSe als putatur. Hoc imprimis de arte, qua totum carmen compositum est, ideo negari debet, quod uuluS, cum anxie historiam exprimerset ingenioso rerum idii uti non potuit. Poeta eum tanta fide iustoriam secutus est ut altius Pictor, rerum gestarum cliptor, libro . eiu ad crIbendo se Annales suos maxime usus sit, et Cicero, totius historiae Romanae Vir SatIS perItus, haud raro unium in rebus historicis testem adliibuerit ' Veruuitamen haec Enni carmIDIS condicio non ex ignorantia poesis legum profecta esse videtur. Nam bene intelleXit EnniuS', ut ait CorSsenius, sis placere vellet carmen suum Romanis ad rerum, ut SSent, n0 ut fingi poSsent, ieiunam semper eontemplationem pronis, non debere illud ii Annalium publIcorum duodecim tabularum, aliorumque monumentorum Vetustorum fide iliscedere.
Etiamsi igitur inrt componsendi d0nge infra Homeri opus putandi sunt Annal0s, tamen nequaquam simul sequitur ut etiam Horatii crimini: Vetere poetas Bomanos pleraque ignave seripsisse. Ennius obnoxius sit. Muin levissime tantum eo tangi Videtur, si de hac re amissis praeter meenta decem dragmonta Huodseviginti Annalium libris iudicare licet Iam
multorum loc0rum admirabileni graVitatseni, Venustatem, proprietatem nuramur, ut huius loci: )Ιncedunt aribusta se alta securibu caedunt, Percellunt magnas luereus, excinditur ileX, Fraxinus frangitur atque abies consternitur alta; Pinus proceras pervertunt omne sonabat
Arbustum fremitu silva hundusai. Iem huic similem locunt Vergilia nunt, )Itur in antiquam silvam stabula alta ferarum, Procumb;uit piceae, sonat icta securibus ilex Fraxineaeque trabes cuneis et fissile robur Scinditur advolvunt ingentis motitibus orn0SJ.
Nonne lis verbis: ' Et tum sic ut equus, qui de praesepibus artus Vincla suis magnis animis abrupit et inde
Fert Sese campi per caerula laetaque prata Celso pectore, saepe iubam luassat Simul altam, Spiritus ex anima calida spumas agit albas admonemur de Aeneidis versu XI. 492. siq. 3:
Qualis ubi abruptis fugit praesepia vinclis
Taudem liber equus camp0siue potitu apert0 Aut adsuetus stiluae perfundi flumine noto Emicat arrectisque remit servicibus alte Luxurians luduntque iubae per colla, per arm0S. Nonne redolent summam vim poeticam alii loci, quales 3:V. 14. Verrunt extemplo placide mare marmore aVo, Caeruleum spumat sale conserta rate QSum. Labitur uneta carina, volat Super impetu undas. V. 2. Interea sol albus recessit in infera noctis
Exin candida se radiis dedit icta foras lux. V. 153. Hac noctu filo pendebit Etruria tota. Quibus locis iam satis demonstratur, Ennium magno praeditum sisse ingenio p0etico, ac cum Vergilio Vel cum ipso Homero singulis rebus comparari posse, ut iure dolendum sit, quod plura et ampliora fragmenta a grammaticis non Servata sunt. Itaque Summum Romanorum in Ennium studium atque amor' vix mirus nobis videtur, in Ennium qui primus imaginem historiae Romanae magnificis coloribus depictam admirantis populi oculis proposuit' Fragmentorum versus 193 sqq. citatur ex recens. V Ieml' Αω. VI. 179 sqq. Fragm. V. 503 sqq. ela Sueton de illustr. gramin. c. 1. et . 3.
16쪽
Romanusque docuit, mullum esse Aellillem, misi qui Homerum acinorum suorum praeconem
uuae cuni ita sint, iam quaeritilr, qtio modo ad Ennium, Annalium auctorem quadrelit, tuae praeterea Horatius etseribus Romanorum poetis universe obiecerit vitia. Scrit,endi igitvi getiere Si is esse Videtur ullius in Annalibus eoilum, quo in sabulis, ut Saepe dure et antique scripserit Haec diunties praecipue ei licitur nimiis allitii ratio illlius. ilibus ita indulsit Ennius iit semel atque iterum versus vel in lusum lio. ticum abierint quales Versus Sunt liabendi: I. 107. Maerentes, flentes, lacrimantes, commiSErantes.
I. 130. O Tite tute at tibi tanta tiranne tulisti. X. 452. At tuba terribili sonitu aratantara dixit. Neque obsoleta vocabula vocabulorumque formas in Annii libus evitavit unius. Ita usurpat
Vetus, Endo in lapi lapide capital - eapitalis, acu - lacultas, difficul difficultas, famul damulas, coll- collum, gau - gaudium et Similia. - Niliit mitius recte essetius: hQuamvis non infitiaris, iuquit Ennianam elocutionsem tantiluam horridam et incomptam saepe esse, tamen eluti in orientali litore pretiosi lapides, tua Latiua verba ex vere antiquo Latio emicant in eo, qriae eliciora illa saecula redulent. Itaque Vergilius, casti SSimus Latinitatis luctor, semel utquo iterum ut eo utegro Versu mutuasu BSt. Deinde, quamquam in sermone et versibus saepe elegantia ρsideratur tamen iisdem de rebus permagna uni Sunt tribuenda merita. Nam primum linguam Romanam permultis et ovis vocabuli locupletavit, quod ipse confirmat Horatius: γ quum iugua uni sermonem patrium ditaverit'. Deinde Annales ou versu Saturnio liuem Livius Andronicus et NaeVius adliibuerant, sed hexametro dactylico scripsit quod Latinae iuguae alitu sermoni maximo fuit emolumento. In versu enim Saturnio Lachmanui sententia arsis aut ex una Syllaba, eaque I 0ducta aut e duabus correptis constabat thesis autem aut uuam Syllabam et correptam et productam aut duas syllabus c0rreptas complectebatur; quin etiam pr0rSus Supprimi poterat. Alii aliter de hac re statuerunt atque iudicarunt. Quamvis autem inter se diSSentiant viri docti, hoc tamen commun iis est quod illesii saepe Vel hic Vel illic SuppresSameSSe concedunt. Ita metrum Saturnium millime idoneum fuisse, quo, quali Syllabarum i et menSura SSet, diiudicari posset apparet. Eadem condicione versum scenicum fuisse iam Supra diximus. Versu autem hexametro recepto uniuscuiusque Syllabae mensura Statuenda erat. - Atque haec quidem res prima erat, ii qua Ennius, Latini versu hexametri auctor, Versatus est et ita quidem versatus est, ut inconstantiam prosodiacam fluctuationemque, quae usque ad id tempus valuerat et valere pergebat, radicitus everteret omnesque Syllaba ad certiscimam eamque quantum vitae consuetudo patiebatur, priStinam n0rmam perduceret, quastu ut productae aut ut correptae apparerent'. ' Singula accuratius perquirere non nostrae provinciae est. γ
citatur ex recens. Vahlen. r. esset in praef. Q. Ennii.
Quantopere simul lingua Latina versu hexametro recepto per Ennium variis rebus aucta ornataque sit, bene demonstrat haec Sententia Bernhardyi ' - Seine Naelisolger aberhinterlies Ennius nichi bios einen ereicheriei SprachSchaig, Sonder aucti in gur Wohl- redeuheu ρρbuete Bahu et neu bleibende GeWinii brachi de geniale Schwung, mi dem e die iderstrρbende prache vorWstris triet, denu er at si e uersi durch en-dunge undraebendige Figuren veredeli, nocti meli aber an liraseologie geWolint und dermessenden Ergahlun eine Bahu rostnet. Quae cum ita sint, Vix opus est dici, oratiuruiniuste Ennio honorem ac praemia BDSSe.
commentationis parte de p0etis veteribus, qui satiras ScripSerunt, Sermo St, qua in spinosas grammaticorum et virorum doctorum sententias abripimur agitur enim de orati logo 'fuerit limatior idem LuciliusJQuam rudis et Graecis intacti carmini auct0r Quamque poetarum euiorum turba. Disserit ibi Horatius de auct0re rudis et Graecis intacti carminis i. e. de auctore Satirae qua in re omnes interpretes inter Se consentiuiit. Quis ero Sit ille auctor, mea sententia dubium esse non p0test, cum Horatius paulo ante V. 48. Lucilium Satirae inventorem appellaverit ostro igitur l0c idem Lucilius eadem ratione Significatur, praeterquam quod nomen inventor' in .,auctor' utatum est. Contra Mauso, Veicheri, Obbarius statuerunt, differentiam esse inter auctor' et inventor ',' qua illud vocabulum ad Ennium hoc ad Lucilium Decessario esset referendum, itaque hoc l0co Ennium significari. Quae disserentia per Se his vocabulis iuesse potest quamquam non videmus, etiam Horatium eandem hoc l0c statuisse vel statuere voluiSSe.
Praeterea quid est ausae cur Ennium hic significari putemus Neque in quarta primi libri satira neque in hac decima, neque in prima libri satirarum Secundi Horatius Ennuut Satirarum Scriptoris mentionsem fecit, quamquam omnibus his locis de satira loquitur Vel potius prorsus silentio eum praeterit. Quare si h0c loco Ennium intellegi voluisset, nominat eum appellare debuisset Horatius. Nonne denique Ennius illi turbae seniorum poetarum, quam subsequenti n0mina versu Horatius, ob aetatem iam inest os ero, qui pr0pter Idipsum ab illa turba recedit et seiungendus erat et recte ab Horatio seiungitur, est Lucilius; qui hoc loco intellegendus St. De Lucili apertissime Horatius sententias tulit, et in vituperati0nem et in audem. In viti eum his ex causis esse putavit: )Durus componere Versus.
Nam fuit hoc vitiosus in hora saepe ducentos, Ut magnum, versus dictabat Stans pede in uno.Quum flueret Iutulentus erat, quod tollere Velles,
17쪽
Gaaetulus atque piger scribe ii di serre laborem, Scribendi recte, nam, ut multum nil moror. ,. Durus componere VerSUS quod vitium conamentator Crii l. explicat per: asperi incomponendis versibus'. alio ' loco ab Horatio iisdem paene verbis pdditur: Nempe incomposito dixi pedes uiaeere versus Lucili.JDenique eandem Versuum duritiem oratius vituperat tertio l0e0 ubi dicit in Lucilii poematis requiri Versiculos magis saetos atque urites . . Reete: ut ait an Heusde in stud. cr. in Lucilium), - non autem id urgeo in Lucilianis versibus innumerabilia exempla esse litterae in finibus Verborum omissae, caesuraestu neglectae. Sest ilia mai0ra. Vocabula enim quaedam ita rescidit poeta ut altera pars priori ei sui altera subsequenti adscriberetur' . Quam satis miram Lucilii versuum condicionem facete imitatur Ausonius ' .. Villa Lucani mox potieris, ac0. Rescisso disces c0mponere nomine versum Lucili vatis sic imitator eris. Martialis' poeta hunc in modum queritur: Carmina nulla pr0bas, molli qua limite currunt, . Sed quae per Salebna altaque Saxa cadunt. Et tibi Maseonio quod carmine maius habetur: Lucoili Colum sela hic situ metrophanes'. Fragmentis quoque abunde comprobatur, Vel Sus Satirarum tam rudes et inconcinnos esse, Horatius suo iure interrogaverit:
quis tam Lucili fautor inepte est, Ut non hoc lateatur Non minus quam versus, Horatio displicuit scribendi genus. quo usus est Lucilius: propter
nimiam scribendi celeritatem atque incuriam, cum ducentos Versus in hora saepe dictaret, pede stans in uno eum fluere lutulentum' contendit atque esse in carmine quod tollere velles . Hoc iudicium poeta in satira decima repetit: ')At dixi uere hunc lutulentum, saepe ferentem Plura quidem tollenda relinquendis. Atque eadem in satira postquam Lucilii ipsius exemplo docuit, sibi ieere, in eundem exercere
Si foret hoc nostrum fato delatus in aevum, Detereret sibi multa, recideret omne, quod ultra Ρerfectum traheretur, et in Versu faciendo Saepe caput scaberet, ViVo et roderet ungues.
Non levius igitur quam supra, Horatius his locis iudicat; primo enim loco universe dixerat,
erat quod tollere velles', secundo addit: Saepe ferentem plura tollenda relinquendis', denique: multa sibi detereret.
Eadem condici0ue scripta auctorum erant, quibuScum Horatius Lucilium comparavit, dico carmina Cassii Etrusci et Decimi Laberii. Illum fama tunc erat capsis librisque propriis ambustum esse ' ; Venaque eius poetica . ferventior' erat . amni rapido ' quali ingenio Lucilius quoque erat cum celerrime VerSu faceret. Alter poeta quocum Horatius Lucilium in comparationem vocavit, est Laberius:
At idem Lucilius , quod sale multo
Urbem defricuit charta laudatur eadem. Nec tamen hoc tribuens, dederim quoque cetera nam Sic Et Labea missio ut pulchra poemata mirer ')Qua vitia Laberii scriptorum oratius hoc l0c tutellegi voluerit. Vix pro certo affirmari potest, cum ipsa scripta excepto mimi cuiusdam prologo perierint, neque a Veteribus scriptoribus vitia eorum ommemorata sint. Sed tu illo prologo, qui adhuc restat garrulitatis vestigia inveniuntur si fides hal)enda est telandio. ' Quem in modum sertasse saepius a Laberio peccatum est quod de Lucilio contendit Horatius, eum se garrulum' appellBBS. Iam si id aginius ut statuatur, num pupta illa Lucilii vitia recte vitupseraverit, relictis triginta librorum parvulis atque obscuris ragmentis in Veterum critic0rum, qui vocantur,
iudicio acquiescendum est. Iuter quos Quintilianus iudex, gravissimus Horatii iudicii ratione habita: Ego' inquit. quantum ab illis qui Lucilium omnibus poetis praeserre n0 dubitantJ, tantum ab Horatio dissentio, qui Lucilium fluere lutulentum et esse aliquid, quod tollere 90SSiS, putat . Ut id elucere videtur Horatium ortasse paullo acerbius de hac re iudicasse. Aliud tuoque vitium ab Horati tu Lucilii p0es vituperatur: )Αt magnum fecit, qu0 verbis Graeca Latinis Miscuit. - Lucilii enim fautores cetera, quae tetigerat oratius in lib. I. iuarta Satira, refutare conati magnopere extulisse videntur admirabilem illam Lucilii facultatem, cui non ut Horatio Suffecisset, Latina lingua tu poematis uti, sed gratiae varietatisque causa Graecae linguae quoque divitiis frui placuisset Ex gr. in Lucilii scriptis apparent Vocabula cinaedi, parasiti, idi0ta, Silae. Onarius atomi, schema, mon0grammi, cevolaruS choragvS, ' quarum rerum ut notiones ita Domina a Ciraecis tradita sunt Romanis. Sed alia Graeca vocabula immutata retinuit: χὰρνης, ' fovis)ς, λοχοιο, ροειρod αι, θωρακέα, τεχνον, σοφος, χληρωδες, συμμειρακιοδες, φωλοκοποDigat, πὰναιθος, ἀπεφέα ἀρχαῖς, κοπίς, alia ' Quo fit, ut Versus Saepe miram quandam speciem habeant ut hi ')Non aderit ἀρχαῖς hominem et τοιχείοις Simul Privabit cum igni et aqua interdixeret, duo Στοιχεῖα habet, id maluerit privabit tamen.
18쪽
Cutiis generis pilurima exstant exempla. - Ut igitur oratius de Lucilii vitiis recte statuit, iit nequaquam de iis tacuit quae in eius satiris laudanda videbantur, concedit enim: γFuerit limatior idem
Quam rudis et Graecis intacti armillis auctor Quamque poetarum Seniorum turba. Neque Virtutes Lucilii parvi aestimat is qui se . iiiis Lucilii censum ingeniumque' SSe rebatio satetur ' et talibus laudibus poetam effert ' Hoc erat experto frustra Varrone Atacino Atque luibusdam aliis melius quod cl4bere poSSem, InVentore minor neque ego illi detrahere ausim Hserentem capiti multa cum laude coronam. Admiratus est porro liberrimam ingenii vim et facilitatem quae in omni iocorum acetiarumque genere perpetuo ac facillime versatur quare eum facetum' et qui multo Sale urbem perdit, cuisset appellavit. Raeterea ab Horatio dicitur emunctae naris' ' i. e. ut La in Vocabulis utar . sagaciter odorans hominum mores et Vitia . Quamquam igitur secundum ea quae in commentationis praelatione enucleare studuimus, elucet has laudes, Horatio ab adversariis paene exactas, uberiores non SSe tamen n0 Supervacaneum videtur docere, qua auetoritate Lucilius apud alios scriptores Romanos iuerit.
Qua in re imprimis Cicero nominandus est, qui: Facete ' inquit, is quidem Lucilius sicut alias sed neque tam docti tum erant, ad quorum iudicium elaboraret et sunt illius scripta leViora, ut urbanitas summa appareat doctrina mediocris . Quamquam ita Cicero Lucilio m dicas dedit laudes, tamen nequaquam a Lucilii satiris abhorruit, sed versus eius ut aliorum poetarum saepe scriptis suis intexuit. ' Idem eum in poetis dicacissimis facetissimisque posuit his verbis ad Papirium Paetum usus ' Salsiores quam Atticorum Romani veteres atque urbani Sales . . . . Te quum Video omnes Lucilios Videre videor Moriar, Si praeter te quemquam reliquum habeo in quo possim imaginem antiquae et vernacula festivitatis agnoscere'. raetermissis permultis aliis testimoniis, quae c0ngesserunt an HeuSde l. c. Ger-lachiusque l. c. pg. 106-124), denique testem labemus Quintilianum, qui, p0Stquam narravit, in aequalibus quosdam ita sibi deditos habuisse Luciliis amatores, ut eum non eiuSdem modi auctoribus, sed omnibus poetis praesere non dubitarent, addit: Nam eruditio in eo est mira et libertas, inde aceruitas et abunde salis . Quas Lucilii satiarum virtutes Horatius quoque, ut vidimus, neque ignoravit neque nos celavit. - Quibus explicatis elucet, Sermonem quidem et versus Lucilianos Vitiis laborasse, sed poetam qui primus hoc genus coluerit ingenioque ad satiram apto praeditus in eo versatus sit, praemiis atque honore nequaquam esse indignum. Nihilominus apparet, Horatium de Lucilio, quem ultimum poetarum Veterum, de quibus , sententias tulit, tractavimus non minus lase quam in universum iuste iudicasse.
Sed si omnia quae tota commentatione disputata unt, animo c0mplectimur, dicamus necesse est, Horatium tu iudicaudis poetis Romanorum Veteribu iniuriam non evitassi . Quibus enim ex causis universe eos minini habet Primum, quia bSoleta vocabula in eorum poemati reperiuntur. - Verumtamen quam parum graVichaec Si cauSη - Prosecto mirantur, poetam tantopere eam urgere eum alio loco summa sapientia dicat: )Ut silvae laliis pr0nos mutantur in anΠ0S, Ρrima cadunt, ita verb0rum vetus interit aetas
Et iuvenum ritu florent m0do nata vigentque. Sermo enim temporum St, quibu poetae vitam degunt non p0etarum ipsorum, qui plerumque vocabulis non utuntur, nisi e aequalium sermone petitis Idem valet de altera causa, quae ad Versuum veterum poetarum condicionem spectat. Nam incondit illi et duri versus partim lingua aspera et minus polita partim e Romanorum Veterum atroci natura, quibus illa asperitas magnopere placuisse Videtur, profecti sit ni Neque omnibus poetis pari modo versuum et sermonis de1brmitas adhaeret Horatius autem sine ullo discrimine temporum Vetustissimum Livium cum Attio Ennio Naevio, hos eum lauto Caecilio Pacuvio, inosque ipsos cum Terentio A1ranioque componit. Sed etiamsi veteribus poetis immanitas atquρ feritas saeculorum quibus ViVebant. d- haeret etiamsi arte et lima carent etiamsi non omnia perfecta reddiderunt, nonne quod auctores poesis et quod diligentissime in poesi elaboravorunt laude digni sunt Nonne etiam praeclarisSima vestigia summi ingenii et venustatis apud illos reperiuntur Nonne unicuique
paene propriae Viriutes, propria merita sunt, seu quod noVum poesis genus coluerunt, Seu quin maior 3rt in eo versati sunt seu quod sermonem, prosodiam metraque perfectiora reddiderunt, Seu quod Graecorum Vestigia deserere ausi sunt, seu denique quod res Vernacula tractaverunt Nonne Ennius, lautus, Terentius, denique omnes paene Romani Veteres poetae
longe alii nobis apparent, quales Horatius eos proposuit 3 Quibus rebus Horatium, imprimis quod ad laudem et ad merita attinet, iniuste de Veter, bus Romanorum poetis iudicasse perspicuum est; neque impietatis crimen effugere potest. Nam ille qui adversariis ineiat, antiquitatis amor et Veneratio a natura sere pupulis insita est. Quae quanta esse in gentibus soleat, ubi primis poesis initiis rudibusque primorum poetarum periculis succedat cultior aetas, monumenta pariens lingua, stilo variisque venustatis elegantiaeque virtutibus illustria, satis omnis historia docet, scriptores testantur, usus ipSe confirmat. Tantum igitur abest, ut Horatius hac pietate usus Sit, ut eam omnino X equalium animis expellere studuerit. Porro illud taedium in veteres poetas quod ab Horatio eiusque amicis proficiscebsttur, plurimis Romanis magis ad ingenia obtundenda, quam excolenda contulit, praesertim Si s bulae Spectantur. Qui cum res atque pulchritudines sabularum, quae in modum doctorum P0etarum Alexandrinorum compositae, studiis Augusti Maecenatisque saepe in theatro agerentur, animo percipere non possent, aut in amorem ludorum, in quibus bestiae et gladiatores inter se lacerabant, aut in studium pantomimorum delapsi sunt Romani enim in universum carebant illo pulchri sensu, quo Graeci excellebant, et illa acilitate, qua animos suos in res inauditas Vel e gentibus peregrinis petitas demergere possent. Ad hoc accedit, quod oratius
19쪽
pro contemptis veterum poetarum fabulis ne satis magnum quidem numerum sabularum Maepoesis praebere potuit. Nam, si id agimus, ut conspectum demus de illius temporis sabulis, minimas habemus, quae memoria dignae putabantur, sunt enim hae L. Varii Thyestes μ, Ovidii ἡ Medea' Caesaris ἡ Oedipus', Augusti Max et Achilles'. Etiam plures fabulae compositae sunt, sed laus iis negata est. Quae paucae sabulae nequaquam Suffciebant neque populi favorem sibi conciliare poterant, quamvis a Graece eruditis laudarentur. 1taque elucet, praeter iniustitiam neque maiores colentem neque plerisque aequalibus consulentem de veteribus Romanorum poetis sententias tulisse Horatium. Quamquam igitur in fine commentationis non id agimus, ut eum ab illo crimine libo. remus, tamen hoc respiciendum videtur. Ex commentationis praefatione enim cognorimus, illius aetatis Romanos de poesi eiusque rationibus tu duas partes discessisse vehementi e tamine, cui Horatius quasi lux alterius partis interesset. Tali igitur rerum condicione neque adversarii iniustitia abstinuisse videntur, cum sola veterum Romanorum carmina artis poeticae exemplaria putarent vitia eorum aut ignorantes aut studi0se negantes, oratii eiusque amicturum autem p0emata, quae permultis virtutibus excellere constat, minoris ducerent. Simulque ex oratii scriptis sequitur, ut iidem imprimis eum ipsum vituperatione lacessiverint atque irraeclari sint. Quod Horatium qui pei magnum in rebus poeticis ascendisset fastigium, molestissime tulisse, non est mirandum. Itaque iram et taedium, quo adversarios petiturus erat, in ipsos poetas Romanorum veteres, qui soli, illis magia aestimabantur, contulit atque cerinantius ardore iniustitia se abripi passus est, ut, quae Veteribus poetis adhaerebant Vitia, nimis urgeret et merita in poesim ii negaret.