장음표시 사용
351쪽
uxor sacrilega ac perjuriis delibutari filia , matris pellex , tibi jucundior atque obsequentior quam parenti par est. Domum ipsam tuam, vi &rapinis , funestam tibi ac tuis , comparastici videlicet uti nos commonefacias , quam conversa sit re pubi quum in ea domo habitas , homo sagi tiosissum , quae P. Crassici viri consularis , fuit. Atque haec quum ita sint , tamen Cicero se dicit in consilio deorum immortalium fuisse Linde mis
sum huic urbi civibusque custodem, absque carnificis nomine , qui civitatis incommodum in gloriam suam ponit quasi vero non illius conjurationis caussa fuerit consulatus tuus , iccirco respubi disjecta eo tempore quo te custodem habebat. Sed, ut opinor, illa te magis extollunt, quae post consulatum cum Terentia uxore de episconsuluistici quum legis lautis judicia domi faciebas ex conjuratis, alios morte , alios pecunia condemnabas quum tibi alius Tusculanum, alius pompeianam villam aedificabat , alius domum emebat qui vero nihil poterat , is erat calumniae proximus, is aut domum tuam oppugnatum venerat , aut insidias senatui fecerat , denique de eo tibi compertum erat. Quae si tibi falsa objicio et, redde rationem , quantum patrimonii acceperis quid tibi litibus accreverit , qua e pecunia domum paraveris , Tusculanum Pompeianum infinito sumtu aedificaveris : aut si retices cui dubium potest esse , quin opulentiam istam exsanguinein visceribus civium paraveri. Verum, ut opinor , homo novus arpinas , ex C. Marii familia , ejus virtutem imitatur contemnit simultatem hominum nobilium populi R. curam
352쪽
habet P neque terrore neque gratia commove tur. Illud vero amicitiae tantum ac virtutis est animi Immo vero homo levissumus , supplex inimicis , amicis contumeliosus, modo harum modo illarum partium, fidus nemini, levissumus senator, mercenariu patronus , cujus nulla pars corporis a turpitudine vacat lingua vana , manus rapacissumae aula immensa , pedes fugaces pquae honeste nominari non possunt , inhonestissuma. Atque is , quum ejusmodi sit, tamen audet dicere : O fortunatam natam me consule Romam laeconsule fortunatam , Cicero immo vero infelicem miseram , quae crudelissumam proscrip tionem civium perpessa est quum tu , perturbata republica , metu perculso omnes bonos parere crudelitati tuae cogebas quum omnia judicia omnes leges , in tua lubidine erant quum tu sublata lege porcia, erepta libertate , omnium nostrum vitae necisque potestatem ad te unum re-Vocaveras. Atque parum est, quod impune fecisti P verum etiam commemorando X probra , neque licet oblivisci servitutis suae Egeris, oro te , Cicero , perfeceris quod libet : satis est perpessos esse ; etiamne aures nostra odio tuo nerabis Θ etiamne molestissumis verbis insectaberes cedant arma togae concedat laurea lingua. Quasi vero togatus non armatus , ea quae gloriaris confeceris G atque inter te Syllamque dictatorem praeter nomen imperii , quidquam interfuerit. Sed quid ego plura de tua insolentia commemorem quem Minerva omne artes
edocuit , Iupiter optumus maxumus in consilio
deorum admisit , Italia exsulem humeris suis
353쪽
reportavit 3 Oro te , Romule arpinas, qui egregia tua virtute omnes Paullos , Fabios , Scipiones , superastici quem tandem locum in hac civitate obtineo quae tibi partes rei p. placenes quem amicum , quem inimicum habes λ cui in civitate fecisti insidias , ancillaris. Quo jure quum de exsilio tuo Dyrrhachio redisti , eum
sequeris rivos tyrannos appellaba , eorum nunc potentiae faves qui tibi ante optimates videbantur, eosdem nunc dementes ac furiosos vocas Vatinii caussam agisci de Sextio male existumas Bibulum petulantissumis verbis laedi laudas Caesarem quem maxume odisti , ei maxume obsequerisi aliud stans, aliud sedens , de re pubi sentis his maledicis , illos odistici levissume transfugaci neque in hac neque in illa parte fidem habes.
C. Sallusius Crispus explicit.
354쪽
Quae Ciceroni falso tribuitur.
IL A demum magna voluptas est , Crispe Sallusti , sequalem parem verbis vitam agere neque quidquam tam obscoenum dicere , cui non ab initio pueritiae omni genere facinoris aetas tua respondeat , ut omnis ratio moribus consonet. Neque enim , qui ita Vivit ut tu, aliter ac tu loqui potest neque , qui tam illoto sermone utitur, vita honestior est. Quo me vertam , Patres conscripti unde initium sumam P Majus enim mihi dicendi onus imponitur , quo notior est uterque nostrtim. Quod si aut de mea vita atque actibus nostris huic conviciatori respondero , invidia gloriam consequetur aut si hujus facta , moreS, omnem aetatem nudavero , in idem vitium incidam procacitatis quod huic objicio. Id vos , si forte offendimini justius huic quam mihi succensere debetis , qui initim introduxit. Ego dabo operam ut iro me minimo cum fastidio respondeam,
in hunc minime mentitus esse videar. Scio me P. C. in respondendo non habere magnam exspe-εtationem , quod nullum vos sciatis novum crimen in Sallustium audituros , sed omnia Vetera recognituros , quis meae Qvestrae jam ipsius
355쪽
aures calent. Verum eo magis odisse debetis hominem , qui ne incipiens quidem peccare minimis rebus posuit rudimentum; sed ita ingressus est, uti neque ab alio vinci possit neque ipso somnino reliqua aetate praeterire. Itaque nihil aliud studo , nisi , ut lutulentus sus , cum quovis velitari Longe vero fallitur opinione. Non enim procacitate linguae vita sordes eluuntur sed est quaedam calumnia , quam unusquisque nostrum testante animo suo , fert de eo qui falsum crimen bonis objectat. Quod si vita istius memoriam vicerit, aliam , P. C. non ex ratione ejus sed ex moribus , specitare debetis. Jam dabo operam , quam maXime potero , ut breve id faciam. Neque haec altercatio nostra vobis inutilis erit, P. Cri plerumque enim respublica privatis crescit inimicitiis ; ubi nemo civis, qualis sit vir potest latere. Primum igitur , quoniam omnium majores Crispus Sallustius ad unum exemplum & regulam quaerit, velim mihi respondeat, numquid ii quos protulit, Scipiones & Metelli, ante fuerint aut opinionis
aut gloriae, quam eos res gestae suae k vita innocentissime acta commendavit 3 Quod si hoc fuit ilIis initium nominis, dignitatis , cur non equo de nobis existimetur cujus, res gestae illus res sunt vita integerrime acha Quas vero tu sis ab illis viris , Sallusti , ortu quod si esses nonnullos jam tu Ee turpitudinis pigeret. Ego meis
majoribus virtute mea praeluxi, uti, si prius noti non fuerint, a me accipiant initium memoriae suae : tu tuis , ita quam turpiter egisti, magnas
offudisti tenebras ut , etiam si fuerint egregii
356쪽
cives , certe venerint in oblivionem. Quare noli mihi antiquos viros objectare : satius est eniim me meis rebus gestis florere, quam majorum opinione nitio cita vivere , ut ego sim posteris meis nobilitatis initi uim virtutis exemplum. Neque mecum iis conferri decet, P. C. qui jam decesserunt, omnique odio carent, invidia . sed cum iis qui mecum una in republica versati sunt. Sed si fuerim aut in honoribus petendis nimis ambitiosus non hanc dico popularem ambitionem , cujus me principem confiteor ; sed illam perniciosam contra leges, cujus primos ordines duxit Sallustius L aut in gerendis magistratibus, aut in judicandis maleficiis tam severus aut in tuenda republida tam vigilans , quam tu proscriptionem vocas : credo quod non omnes tui similes incolumes in hac urbe vixissent. At quanto meliore loco respublica tuendi staret, si tu , pax ac similis scelestorum civium , una cum illis adnumeratus esses in ego tunc falso scripsi, cedant arma toga ; qui togatus armatos pace bellum , oppressi on illud mentitus sum , o tunatam me consule Romam; qui tantum intestinum bellum domesticum urbis cincendium ex stria xi meque te tui piget, homo levissime quum ea culpas quae in historiis mihi gloriae ducis 3
An turpius est , P. C. scribentem mentiri , quam illum palam hoc ordine dicentem mam , quod meam aetatem increpuisti, tantum me abesse puto ab impudicitia quantum tu abes a pudicitia. Sed quid ego de te plura querar Quid enim mentiri turpe duces, qui mihi ausus sis eloquentiam uti vitium objicere, cujus semper nocens
357쪽
eguisti patrocinio ran ullum existimas posse fieri civem egregium, qui non his artibus, disciplinis sit eruditus is ulla alia putas esse rudimenta, incunabula virtutis , quibus animi ad gloriae cupiditatem aluntur Sed minime mirum est P. C. si homo, qui desidiae ac luxuriae plenus sit, haec uti nova atque inusitata miratur. Nam quod ista inusitata rabie petulanter in uxorem, in filiam meam invasisti, quae facilius mulieres se a viris abstinuerunt quam tu vir a viris , satis docte ac perite fecisti. Non enim me sperasti mutuam tibi gratiam relaturum, vicissim tuas compellaturum. Unus enim satis es materiae habens neque quidquam turpius est domi tuae quam tu. Multum te vero opinio fallit, qui mihi putasti parare invidiam ex mea re familiari quae multo mihi minor est quam habere dignus sim. Atque utinam ne tanta quidem esset quanta est uti potius amici mei viverint, quam ego testamentis eorum locupletior essem
Ego fugax , Crispe Sallusti Furori tribuni
plebis cessci utilius duxi quamvis fortunam unus experiri , quam universo populo romano civilis essem dissensionis caussa qui postea quam ille
suum annum in re p. perbacchatus est , omniaque quae commoverat pace otio resederunt, hoc ordine revocante atque ipsa rep. manu retrahente me , reverti. Qui mihi dies , si cum omni reliqua vita conferatur , animo quidem me Osuperet , quum universi vos populusque romanus frequens adventu meo gratulatus est. Tanti me, fugacem, mercenarium patronum, hi aestimaverunt Neque mercule , mirum est, si ego iam
358쪽
per justas omnium amicitias aestimavi. Non enim uni privatim ancillatus sum , neque me addixi sed , quantum quisque reipublicae studuit , tantum mihi fuit aut amicus aut inimicus. Ego nihil plus volui alere quam pacem multi privatorum audacias nutriverunt : ego nihil timui nisi Ieges Multi arma sua timeri voluerunt: ego nunquam volui quidquam posse , nisi pro vobis multi ex vobis , potentia freti , in vos viribus suis abusi sunt. Itaque non est mirum , si nullius amicitia usus sum qui non perpetuo reipublicae amicus fuit neque me poenitet, si aut petenti Vatinio reo patrocinium pollicitus sum , aut Sextii insolentiam repressi , aut Bibuli patientiam culpavi , aut virtutibus Caesaris favi hae laudes enim egregii civis, unicae sunt. Quae si tu mihi, uti vitia , objicis temeritas tua reprehenditur , non mea Vitia culpabuntur.
Plura dicerem, si apud alios mihi esset dicendum, P. C. non apud vos , quos habui omnium actionum mearum monitores. Sed , ubi rerum testimonia adsunt, quid opus est verbio Nunc, ad te uti revertar, Sallusti, patremque tuum praeteream; qui si nunquam in Vita sua peccavit tamen majorem injuriam reipublicae facere non potuit , quam quod te talem filium genuit Neque , tu si qua in pueritia peccasti, exsequar ne parentem tuum videar accusare , qui eo tempore summam tui potestatem habuit. Sed qualem adolescentiam egeris hac enim demonstrata , facile intelligetur quam petulanti pueritia tam impudicus 4rocax adoleveris. Postea quam immensaesulae impudicissimi corporis quaestu sussicere non
359쪽
potuit, Maetas tua jam ad ea patienda quae alteri facere collibuisset, exoleveratra cupiditatibus infinitis efferabaris , ut , quae ipse corpori tuo turpia non duxisse , in aliis experireris. Ita non est facile reputare , P. C. utrum inhonestioribus corporis partibus rem quaesierit , an amiserit. Domum paternam, vivo patre turpissime venalem habuit, vendidit. Et cui dubium potest esse , quin mori coegerit eum , quo hic nondum mortuo pro herede gesserit omnia meque pudet a me eum quaerere , quis in P. Crassi domo habitet quum ipse respondere non queat, quis in ipsius habitet paterna domo. At Hercule , lapsus aetatis tirocinio , postea se
correxit Non ita est sed abiit in solatium sacrilegii igidianici bis judicis ad subsellia attractus extrema fortuna stetit ita discessit, uti non hic innocens esse , sed judices pejerasse existimarentur. Primum honorem in quaestura adeptus
hunc locum ordinem despectum reddidit, cujus aditus sibi quoque , sordidissimo homini
patuisset. Itaque timens ne facinora ejus clam vos essent, quum omnibus matribus familias opprobrio esset, confessus est, vobis audientibus, adulterium ; neque erubuit ora vestra Vixeris uti
lihel, Sallustici egeris quae volueris satis sit
unum te tuorum scelerum conscium esse : noli nobis languorem & soporem nimium exprobrare. Sumus diligentes in tuenda pudicitia uxorum nostrarum; sed ita experrecti non sumus , ut a te cavere possimus et audacia tua vincit studia nostra. Ecquod hunc movere possit, P. C. factum ac dictum turpe , quem non puduit palam , vobis audientibus , adulterium confiteril
360쪽
Quod si nihil pro me tibi respondere voluitaseim; sed illud censorium elogium Appii Claudii
Luci Pisonis , integerrimorum Virorum , quo usus est quisque eorum , pro lege palam universis recitarem monne tibi viderer aeternas inurere macula , quas reliqua vita tua eluere non possit
Neque post illum delectum Senatus te unquam vidimus misi forte in ea te castra conjecisti, quo omnis sentina reipublicae confluxerat. At idem Sallustius , qui in pace ne senator quidem manserat, postea quam respublica armis oppressa est, Widem victores qui exsules reduxit, in senatum post quaesturam reduόtus est. Quem honorem ita gessit , uti nihil non venale in eo habuerit , cujus aliquis emtor fuerit. Ita igitur egit uti nihil non aequum ac verum duxerit , quod ipsi facere collibuisset neque aliter vexavit ac debuit , si quis praeda loco accepisset magistratum. Peracta quaestura, postea quam magna pignora eis dederat cum quibus similitudine vitae se coniunxerat, unus jam ex illo grege videbatur. Ejus enim partis exemplar erat Sallustius quo tamquam in imam voraginem coetus omnium vitiorum excesserat : quidquid impudicorum cillonum , parricidarum , sacrilegorum , debitorum fuit in urbem municipiis , coloniis , Italia. Ota ,
sicut in fretis , subsederant, nominis perditi ac notissimi , nulla in parte castris apti , iis licentia vitiorum cupiditate rerum novarum. At Ostea quam praetor factus est , modeste se gessit &abstinenter moniae ita provinciam vastavit, uti nihil neque passi sint neque exspectarent gravius socii nostri in bello , quam experti sunt in