Quinti Horatii Flacci opera omnia

71쪽

59 CARMINUM III. I9, 20. Inter audaces lupus errat agn08; Spargit agrestes tibi silva frondes; Gaudet invisam populisse s0880r i5 Tor pede terram. XIX. QUANTUM distet ab Inacho Codrus pro patria non timidus mori Narra8, et genus Aeaci Et pugnata sacro bella sub Ili0: Quo Chium pretio cadum 5

Mercemur, quiS aquam temporci ignibus, Quo praebente domum et quota Polignis caream frigoribuS, taeeS. Da lunae propere ΠOVae, Da noctis mediae, da, puer, adguriS I0Murenae: tribus aut novem Miscentur cyathis pocula commodiS. Qui Musas amat imparOSTernos ter cyathos attonitus potet Vates; tres prohibet supra II Rixarum metuens tangere Gratia Nudis juncta SororibuS. Insanire juvat: cur Berecyntiae

Cossant sumina tibiao Cur pendet tacita fistula cum lyra ' ed

Parcentes ego deXteras Odi: Sparge rosas ; audiat invidus 'Dementem strepitum Lycus Et vicina seni non habilis Lo eo. Spissa te nitidum coma, MPuro te similem, Telephe, Vespero Tempestiva petit Rhodo:

Me lentus Glycerae torret amor mens. XX. NON vides quanto moVea S Periclo,

72쪽

HORATII FLACCICum per obstantes juvenum catervas Ibit insignem repetens Nearchum, Grande certamen tibi praeda cedat Major an illi. Interim, dum tu coleres sagittas Promis, haec dentes aeuit timendos, Arbiter pugnae 90SutSSe nudo

Sub pede palmam

Fertur, et leni recreare Vento Sparsum odoratis humerum capillis,

Qualis aut Nireus suit aut aquosa Raptus ab Ida.

XXI.

O NATA mecum consule Manlio, Seu tu querelas Sive geris jocos

Seu rixam et insanos amoreSSeu facilem, pia teSta, Somnum, Quocunque lectum nomine Massicum Servas, moveri digna bono die, Descende, Corvino jubente Promere languidiora Vina. Non ille, quamquam Socraticis madet Sermonibus, te negleget horridus: Narratur et prisci Catonis

Tu lene tormentum ingenio admoves Plerumque duro; tu Sapientium Curas et arcanum jocoSOConsilium retegis Lyaeo; Tu Spem reducis mentibus anxiis Viresque, et addis coi nua pauperi; Post te neque iratos trementi Regum apices neque militum arma. To Liber et, Si laeta aderit, Votius SemeSque nodum Solvere Gratiae Vivaeque Producent lueernne, Dum rediens sugat astra Phoebus.

73쪽

MONTIUM custoS nemorumque, Virg0, Quae laborantes utero puellas Ter vocata audis adimisque leto, Diva triformiS, Imminens villae tua pinus eSto, Quam per eXactos ego laetus annos Verris obliquum meditantis ictum Sanguine donem.

XXIII.

CAELO supinas Si tuleris manus Nascente Luna, rustica Phidyle, Si thure placaris et l1Orna Fruge Lares aVidaque porca, Nec pestilentem sentiet Asrieum Fecunda vitis nec Sterilem SegeSRobiginum aut dulces vlumni

Pomisero grave tempus anno.

Nam quae nivali pascitur Algido Devota quercus inter et ilices id Aut crescit Albanis in herbis Victima pontificum SecureSCervico tinget: to nihil attinet Tentare multa caede bidentium

Parvos coronantem marino

Roro deos fragilique mJrto. Immunis aram si tetigit manus, Non Sumptuosa blandior hostia Mollivit aversos Penates Farre pio et saliente mica.

XXIV.

INTACTIS opulentior

Thesauris Arabum et divitis Indiao Cacmontis licet occupeSTyrrhenum omne tuis et mare Apulicum, Si figit adamantinos 5 Summis verticibus dira Necessitas

74쪽

Clavos, non animum metu,

Non mortia laqueis eXpedies caput. Campestres melius ScythaoQuorum plaustra Vaga8 rite trahunt d0mos id

Vivunt, et rigidi Getas Immetata quibus jugera liberas

Fruges et Cererem ferunt, Noe cultura placet longior annua, Defunctumque laboribus i5 Aequali recreat sorte Vicarius. Illic matre carentibus Privignis mulier temperat innoeens, Noc dotata regit Virum Conjux nec nitido fidit adultero. 20 Dos est magna parentium Virtus et metuens alterius Viri Corto laedere castitas; Et peccare nefas aut pretium eSt mori.

O quisquis Volet impias 25

Caedos ot rabiem tollere civicam, . Si quaeret PATER URBIUM Subscribi statuis, indomitam audeat Rufrenare licentiam, Clarus postgenitis; quatenus, heu nosast 30 Virtutem incolumem odimUS, Sublatam ex oculis quaerimus invidi. Quid tristes querimoniae Si non supplicio culpa recidituri Quid leges sine moribus 35Vanae proficiunt, Si neque fervidis Pars inclusa caloribus Mundi nec Boreae finitimum latus

Durataeque Solo nives

Mercatorem abigunt, horrida callidi ιο

Vincunt aequora naVituo,

Magnum pauperios opprobrium jubet Quidvis et facere et pati, Virtutisque viam deserit arduae lVol nos in Capitolium MQuo clamor vocat et turba laventium,

75쪽

63 RMINUM III. 25. Vel nos in maro ΡrOXimum Gemmas et lapides aurum et inutile, Summi materiem mali, Mittamus scelerum Si bene Poenitet. 56Eradenda cupidinis Pravi sunt elementa, et tenerae nimis . Mentes asperioribus Formandae Atudiis. Nescit equo rudis Haerere ingenuus Puer 55Venarique timet, ludere doctior, Seu Graeco jubeas trocho Seu malis vetita legibus alea, Cum per jura patris fidos Consortem socium fallat et hospitom ea Indign0que pecuniam Heredi properet.' Scilicet improbae Crescunt divitiae ; tamen

Curtae nescio quid semper abest rei.

XXV. QUO me, Bacche, rapis tui

Plenum ' quae nemora aut qu08 agor in speeuSVolox mente novat quibus Antris egregii Caesaris audiar Aeternum meditans decus 5 Stellis inserere et c0nsilio Jovis 'Dicam insigne recens adhue Indictum ore alio. Non Seeus in jugis Exsomnis stupet Euias Hebrum prospiciens et nive caudidam ui Thracen ne pede barbaro

Lustratam Rhodopen, ut mihi devio

Ripas et vacuum nemHS

Mirari libet. O Naiadum potens

Baccharumque Valentium 15 Proceras manibus vertere DaXinos,

Nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar. Dulce Periculum PS O Lenaee, sequi deum Cingentem viridi tempora Pampino. 20

76쪽

64 HORATII FLACCIXXVI.

VIXI puellis nuper idoneus Et militavi non sine gloria; Nunc arma defunctumque bello Barbiton hic paries habebit, Laevum marinae qui Veneris latus a Custodit. Hic hic ponito lucida Funalia et vectes et arcus Oppositis soribus minReeS. O quae beatam diva tenes Cyprum et Memphin carentem Sithonia nive, Io

Regina, sublimi flagello

Tange Chloen semes arrogantem.

XXVII.

IMPIOS Parrae recinenti8 Omen Ducat et praegnans canis aut ab agro Rava decurrens lupa Lanuvino Fotaque VulPeS.

Rumput et serpens iter institutum a Si per obliquum similis sagittae

Terruit mannos: ego cui timebo Providus AHSPeX, Antequam Stantes repetat paludes Imbrium divina avis imminentum, IJOSeinem corvum prece Su8citabo Solis ab ortu. Sis licet felix ubicunque mariS, Et memor nostri, Galatea, ViVa Teque nec laevus Vetes ire picus Is

Sed vides quanto trepidet tumultu Pronus Orion. Ego quid sit ater Hadriae novi sinus et quid albus

Peccet Ia ΡΥX. 20 Hostium uXOreS Puerique in OS Sentiant motus Orientis Austri et Aequoris nigri fremitum et trementes Verbere riPIS.

77쪽

CARMINUM III. 27. Sic et Europe niveum doloso Credidit tauro latus et scatentem Bellitis p0ntum mediasque fraudes Palluit audaX. Nuper in pratis studiosa sorum et Debitae Nymphis opifex coronaΘNoeto sublustri nihil astra praeter Vidit et undaS. Quae simul centum tetigit potentem oppidis Creten: Pater, O relictum Filiae nomen pietasque, diXit, Vieta furore lUnde quo venit Levis una mor8 est Virginum culpae. Vigilansne ploro

Turpe commi8sum, an Vitiis carentem

Ludit imago

Vana quae 90rta fugiens eburna Somnium duciti Meliusne fluctus Ire per l0ngos fuit an recentes Carpere flores lSi quis insaniem mihi nunc juveneum

Dedat iratae lacerare ferro et Frangere enitar modo multum amati

Impudens liqui patrios Penates,

Impudens orcum moror. o deorum

Si quis haec audis, utinam inter errem Nuda le0nes lAntequam turpis macies decentes

Occupet malas teneraeque Sue HS Defluat praedae, SpediOSa quaero Pascere tigreS.

Vilis Europe, pater urget abSens: Quid mori cessas i Potes hac ab Orno

Pendulum gona bene te Secuta Laudere collum.

Sive te rupes et acuta leto Saxa deleutant age te procellaΘCredo veloci, nisi herile mavis Carpere PenSum 65

78쪽

66 HORATII FLACCIRegius Sanguis, dominaeque tradi qs Barbarae pelleX.-Aderat querenti Perfidum ridens Venus et remisso Filius arcu. Mox ubi lusit satis: Abstineto, Dixit, irarum calidaeque riXae, 76 Cum tibi invisus laceranda redde:

Uxor invicti Jovis esse nesciS: Mitto singultus; bene ferre magnam Disce, fortunam ; tua Sectus OrbiS 75 Nomina dueet.

XXVIII. FEST0 quid potius dio

Neptuni faciam ' Prome reconditum, Lyde strenua, Caecubum Munitaeque adhibe vim Sapientiae. Inclinare meridiem 5 Sentis ac, veluti stet volucris dies, Parcis deripere horreo Cessantem Bibuli consulis amphoram. Nos cantabimus invicem Noptunum et virides Nereidum comas; 10 Tu curva restines lyra Latonam et celeris Spicula Cynthiae; Summo carmine quae Cnidon Fulgentesque tenet Cycladus et Paphon Junctis visit oloribus ; ISDicetur merita NOX quoque nenia.

XXIX.

TYRRHENA regum progenies, tibi Non ante VerSO lene merum cado Cum flore, Maecenas, TOS Um et Pressa tuis balanus capillis Jamdudum apud me est. Eripe te morae; INe semper udum Tibur et Ausulae Declive contempleris arvum et

Teleg0ui juga parricidae.

79쪽

CARMINUM III. 29. 67 Fastidiosam desuro copiam et Molem propinquam nubibus arduis; IOOmitto mirari beatae

Fumum et opes Strepitumque Romae. Plerumque gratae divitibus Vices, Mundaeque parvo Sub lare pauPerum Coenas sine aulaeis et Ostro i5S0llicitam explicuero frontem. Jam clarus Oecultum Andromedae Pater

Ostendit ignem, jam Procyon furit

Et stella vesani LeoniS, Sole dies reserente Sieeos: 20Jam paStor umbras cum grege languido

Rivumque sessus quaerit et horridi Dumeta Silvani, caretque Ripa vagis taciturna Ventis. Tu civitatem quis deceat status 25 Curas, et Urbi sollicitus times Quid Seres et regnata Cyro Bactra parent TanaiSque diSeOrs. Prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit deus, 30 Ridetque si mortalis ultra Fas trepidat. Quod adest memento

Componere aequus; cetera suminis Ritu feruntur, nunc medio aequoro Cum pace delabentis Etruscum 25 In mare, nunc lapides adesos Stirpesque raptas et PecuS et domus

Volventis una non Sine montium Clamore Vicinaeque SilVno,

Cum sera diluvies quietos 40 Irritat amnes. Ille potens sui Laetusque deget, cui licet in diem Dixisse Vixi: cras Vel atra Nube p0lum Pater Oeeupato Vel sole puro ; non tamen irritum 45Quodcunque retro eSt efficiet, neque Diiungui infectumque reddet Quo 1 fugiens semel hora VeXit.

80쪽

63 CARMINUM III. 30.

Fortuna saevo laeta negotio et Ludum insolentem ludere pertinaT 50 Transmutat incertos honoreS, Nunc mihi, nunc alii benigna. Laudo manentem; si celeres quatit Pennas resigno quae dedit, et mea Virtute me involvo pr0bamquo MPauperiem Sine dote quaero.

Non est meum si mugiat Africis Malus procellis ad misera S preces Decurrere, et Votis pacisci No Cypriae Tyriaeque merces soAddant avaro divitias mari: Tunc me biremis praesidio scaphao Tutum per Aegaeos tumultus Aura feret geminusque PolluX. XXX.

EXEGI monumentum aere Perennius

Regalique situ pyramidum altius, Quod non imber edax, non Aquilo impetens Possit diruero aut innumerabilis

Annorum Series et fuga temporum. 5Non omnis moriar, multaque ParS mei

Vitabit Libitinam: uSque ego POStera Crescam laude recens dum Capitolium Scandet cum tacita virgine pontifex. Diear qua violens obstrepit Aufidus ab Et qua pauper aquae Daunu8 agreSitur: Regnavit popul0rum, ex humili potens,

Princeps Aeolium carmen ad Italos Deduxisse modos. Sume Superbium Quaesitam meritis et mihi Delphica ut auro cingo volens, Mely0melle, comam.