Oratio in exequiis ... Petri Card. Dezae episcopi albanen. et Hispaniae protectoris

2쪽

ET ORNATIS S. VIR

D. PETRO DE ZAE,

OPPIDORUM VILLA GUE RII, ET

FONTIs SAMBUCI DOMINO. AMPLISS. CARD. DEZRE EX FRATRE NEPOTI

ET EX ASSE HAEREDI DIGNISSIMO

FRANCISCUS CABRERA MORALES

Hispanus, patria Brocensis, in publico Salmantiacet Gymnasio quondam Grecae lingue &eloquentiae Cathedraticus. S lutem, & -licitatem

precatur .

Dera, quila lectisimae

Hemina nuptijs meditabar Epithalamisi; ecce humanarum rerum vici tudo, quaesolet ut ait Horatius superbos vertere uneribus triumphos, mast Imum, extincto Deciae familia clari mimo lumine odere coegit Epitaphium. Lugubre sane obficium, e mortuis ad amoris sim cationem debitum, misis ad leua

3쪽

ritatis gloriam,necessari um. I cam marmoribus excitati mol SAEgyptia Dramides, atque aere vacuo ma otia prudensia, imber sedax, o qmis impotent, ararao eries, sfuga temporum deruit Mia immortalis ingenij memoria,aere per Ui- munum utum es. Id,

quantum assequi dice opo tu Cardi liprasiantis imo, s patrono missi charissimo,pressule S. R. E Card. Senatu, hac oratioue ad S Laurentii in Lucina sacram aedem babita, praeniti quam 'piis manda prohibebat oratoris exilitas ,sed contra iubet argumenti diagultra, S Eitantium autoritas . Vix enim dicipotes, quanta in purpuralis Patribus ad CartanalisDeca laudes audendas attentio,

quantus excellentsum Virtutum commemor

tIoni, comimis avnuentium assensi extiterit ;quem inter dice dum quum animaduerterem, moluptati quidem illa omnium auditorum beneuolentia, sed mihi mea dolori erat inopia , quod tanti Principis factis , praesens non aequaretur oratio. Quoniam ut doctescripsit orispus eorum, qu secere virtutes, tanta habetur meritis,quantism ea potuere, extol re praeclara ingenia. Sequaliscunt haec nonra oratio

4쪽

e materiapotius excellintia, ets=lendore, qua

eloquetia, aut venustate dicentis, omniim gratiose s optabili uit. Ergo in lucem proferenda,libi potissimum,non modo forIuuarum omnium, dearum, quas in tanto Trincipe amisimus, virtutum haeredi Picabitur. Preterea, iam inde quiam Arademiae Salmanticensi, RecIor eras qui iratus non mWIPrimcipibus viris, s seummo loco natis deferri consueuit Temearum in literis mei inrum M cenatem agnosco,qui m , Greca lingua es et quetia relic Iu tuo hortatu Cathedris, bonis ste plenum, tecum Romam approperare ius ti .

Qua in Urse,patrui tui Carae amplis imi milia statim adscriptus, per aunos o Is,praeter alia merarum monum M. qua illius iussu composei, de bello Granatensi, Gr GR urortim rebellione condidi Latinam historiam, quae,

Ut in lucem prodeat, te unum expedes abit autorem Quippe rerum,quae istic narrantur, maximapars Decia virtute gestiarum, Tibiperpetuam laudem, es singulare posteriis tuis Us

ret omamentum. Interim hoc accipe luctuosum m VVs, sp quam meum oculis luser ueris elogium, tuum quoque adjeses, crebru

5쪽

sermonibu, patrV m tuum celebrabis, ear assi

dua tibi illum repraseulabis recordatione. enim lacrymis taut , oes tu ed multo magis laudatione, et Comemoratione virtutu, quibus ruere, defuncti coluntur . . ou tamen ego, ne ex toto moereas, exigo,seM Ut modum teneas, qui pia mentis, non emota videatur. 6ogita tialitum rebus agendissolertIam, in exequendis

indupriam n expetendis, aut fugiendis voluptatibus temperantiam, in aduersis patiemtiam, in periculisfortitudinem e cogita deni

illam plenum bone tis, osci', s religionis ;

qui omnes virtutes, ad tuam, Spolerorum gloriam, ad flatium, oe imitationem, tibiamet ipse, ac tuis commemorabis. Tene vale ,

6쪽

- VAM O in Hieremias capiti sio aquam, de lacrymarum sontem suis dari oculis

precabatur Cardinales Amplissimi λ

non immerito in re nobis omnibus adeo Iugubri, S Christian:e Reipubl. luctuosa exoptare nunc videar, non ut plorem sicut i lem Hieremias aid interfectos filiae populi ibi, nec ut Daui , perfidum Re bellam filium; sed ut plorem in es sum Ecclesiae pro-'m , acerrimum Fidei vindicem, amantem aequitatisi Vt plorem innocentiam,pietatem,iustitiam, prudes nesque pariter in unius Ps1R1 CARD . DE Z AE Cisse virtutes, ob quarum excellentiam, ille omnano flebuisse videbatur. Ηxc. N alia dum ipse reputo, iaclies cogito, assiduis mihi lacrymis ora complentur, faucibus literet vox, censntem rursias erumpere si ercipit,& Obrutus nimio dolore animus, rerUm Orcὲ -

:ndi robore destituitur, di languescere cogitur. Sedus dolori est modus, & imperandum essectui praecer

7쪽

lit, qui dum occiditur , vires mortis enervans mortem intulle morti, ante cuius aduentum Abraham apud inseros, post cuiust effusum sanguinem latro in Parady ex cuius Euangelica luce , quod Pythagorici de animorum Perpetuitate semniarunt , quos ex uniuersia mente diuina Putabant delibatos, quod ipse foetates Apollinis oraculo sapientissimuS iudicatus, extremo

suae vitae die,quod tandem Plato, & alij disputarimi, hoc ipssem

iam Indus, Persa,GothuS, AEgyptim Philol batur, atque omnibus una vox Christus est, CuiuS Virtute non iam mors, se vita; non extinctio,sed tranquillitas, & somnusinon amissosed Christiani bene morientis ad caeleste regnum admissio, & commutatatio est. Quare sicut quondzm Moysi, Aaroni, & Iacob, atqui

post Christi Euangelium ipsi quoque Stephano, non quidem inconsternatione lugentium, nec in exanimi collacrymanti iunmarore, sed in ipsa pompa funeris, magnus fuit planctus exi, bitus; sic etiam nos hodierna die, hisce sepulcralibus facibus , hac caenotaphij mole, hoc lugubri Ecclesiae cantu, atratis undI-que parietibus,hac noua, & maesta vestri consistis forma, Iulle quidem facere videbimur,si viro iusto Qlemnia iusta Gluamus. Haec propter 1 lamentatione ad Panegyricum mihi est oratio reuocanda, Ut amplissimas Cardinalis Degae mortui laudes breuiteraudiatis, Cuius viventis eximius virtutibus vos ipsi istari, ει gloriari solebatis. Tanta enim honestatis,& verae virtutIS VIS est, ut fieri nequaquam possit, quin illa, dum in viris praestantsebus cernitur,& mox fugiens,& absens desideratur, ab omnibus, qui reste sentiunt, diligatur, latur,nobilitetur. Verumtamen quidi primum ex tot tantisque ornament1S Perseo rὸ An genus nobile praedicem y sed virtus inclyta prinua et . Inauditam ne iuris scientiam laudibus efferam Θ sed rerum gestarum praenitet aloria. Modestiam, & morum facilit tem extollam Θ sed maior est iustitiae, & integritatis ardor. R feram ne cogitata sapienter, & dicta eleganter Θ sed vincunt coepta fortiter, & peracta feliciter. Ne igitur multitudo,& e cellentia rerum tollat, indicen , & in audiendo,perspicuit rem, Rhetorum vestigiis insistentes, veterem laudan i morem sequamur. Deciae, &Gurmanae stirpis nobilibus apprime parentibus, Antonio stilicet de Dega, & Beatrice GuZmana pro' creatus Petrus Cardinalis Dera,ea originis vetustate, eo gene ris splendore,ijsque honorum titulis honestatur, ut si more V terum,publico in sunere,auitae, patriaeque imagines praeferendae,

8쪽

& eollocanda: Arent, in his nostri Cardinalis exequijs,excelle tium bello,& toga Hemum, Comitum, Ducum, & Regum st tuas intueri,& quod magis est, magni Patriarchae sancti Dominici Decio,& Guamano sanguine geniti sanctitatem seipicere,&admirari possemus. Nam sancti Dominici pater Felix Gugma

nus,mater Veroot quibusdam placet auctoribus, Ioanna de De-Σa suit, quam alii Deagam appellarunt. Praeluceret inter Decios omnes, bello potens ,& antiquitate longaeuus Brutus Decius, qui, Roma in Hispaniam profectus, illam proninciae partem,quae Gallecta dicitur, fio. millibus indigenarum occisis, anno 13 . ante Christi aduentum Ocupauit; ex Cuius Decio nomine vallis Decia, Triti decia, nostra adhuc aetate, nunciapantur,ubi natale Deciorum itum, & antiquissima eiusdem gentis cum arce domus est, quae utrique valli ius clam dicens , liberum in omnes exercebat imperium . Emineret post annum a Bruto Decio 38 , Romanorum Imperator Decius , qui Tarraconensi in prouincia, Deciae urbis , quam nunc DeZam VocamuS, Conditor sertur, Cui Decios nos ros seu Degas cognomento,& origine Coniunctos quorumdam historiae testantur. Fulgeret maiorum imitator optimus abhinc annis

quatercentis, assinitate Regia ,& Marte Conspicuus Cometius Enrriquus DeZa, qui Terdinandi Lusitaniae Regis nepti,& Alphon si Hisipaniae Imperatoris pronepti Maria uxore aucta, Ci-dem Ferdinainclo aduerius Mauros, Bethico in proel1o sortiter militauit. Nec minor parente Didacus cometius DeΣa, mi litarem sancti Ioannis Hierosolymitani togam indurus, & elusidem militiae magistratu,quem Prioratum appellant, InsignitUS, Magnus prior Coruscaret. Spectaretur in hoc funere Alphonsus Dea qui relicto Galleciae natali Qto, in Lusitamam veniens, ut fidem inuiolatam Petro Castellae Regi tueretur, cum Sarriae, &Carpi) Marinionibus, atque Lemorum ComitabuS , tam Vitae , quam Martis pericula sabijr, cuius virtus, & sortitudo eo meri torum peruenit, ut Lusitania, Regibus gens Decia sanguine auia geretur. AlphonQFerdinandus Dera, eiusdem filius rucced Tet, Paternae virtutis aemulus,& Deciorum Taurum incolentium autor , qui Matricem Ferdinandi Lusitaniae Regis filiam- It Ioanni primo Castellae Regi nuberet, honoris ergo comitatus, in urbe Tauro habitare ab hinc annis plus ducentis incepit, VO1 eadem Regina Beatri Decioruin amnis tumulata est. Nec Gu'mὶS decorias rut alios interitii sileam) inter tot armatos Vta Sytogam

9쪽

toream indutus cerneretur V. I. peritissimus Didacus de De=1 . Apostolici palatii Auditor, CuiuS adhuc prudentissima respontast circumferuntur. Sed quantum hoc fimus alterius Didaci Ae ehiepiseopi Hispalensis UeZV,eruditissimis theologiae monuinetis,& claris facinoribuS fulgenS imago decorareti Hic doctrina,& sanctitate insignis,praeter monasterium sancti Dominici,quod Rectium vocant, in Urbe Tauro aedifici jS,& celebri claustro an plificatum, Collegium cum amplo Ccentio Hispali codidit,ubi Dominicanus ordo, quem ipse DeZa fuerat ingressus, philos phiam, & theologiam,ex ipsiuS instituto cum admirabili studio

sorum au mento profitetur Quid vero de GuZmanae familiae stematibus, & honorum amplitudine resera,ex qua tres praestantis iliae feminae potentissimos Portugalliae, Algaritioru,Legionis,&Castellae Reges protulerunct Naximena NunneZGurmana ex Rege AlphonD 6.Teressam filia genuit, quae nubes Henrico,pro te,Lusitaniae regnum accepit. Altera nomine Maior ex Rege Alphonsio , qui cognominabatur Sapiens, Beatricem peperit, quae Alphonsio 3. Lusitaniae Regi s. matrimonio locata,Alga uiorum Reyna salutatur. Tertia Leonora GuZmana, ex Alphonso undecimo Enriquum 1. Legionis,& Castellae Regem istici edidit partu; ex quo perennis adhuc,& selicissima Hispania Regum series eiu uit. Haec est paterni , & materni generis in hoc magno Cardinale nobilitas,hic maiorum splendor, hoc natalium ornamentum; quibus ille longe aliam maiorem, quam veram philosephi putantia sapientia, & Virtute manantem no bilitatem adiunxit. Nam si viri nobiles maiorum suorum res gestas non imitentur, huiusmodi nobilitatem ure optimo Di genes malitiae,& ignaui e velamen appellabat;nullumque discrimen,inter baiulum ,& Alcibiadem sit mo loco natum virum, Socrates esse dicesat, si virtus abesset. Hanc,quamuis ab aetatis sue anno sepimo, quo literis coepit incumbere, Herculeo quo dam sit percilio, spretis voluptatum illecebris, fuerit DE EA Sciatus, nihil tamen nunc de illius adhuc pueri clarissima indo te, nihil de adoleshentis ingenio,nihil de bene morata iuuent te,de studiorum prouentu, e magisterisi gloria dicam, quum aetatis annum agens vigesimum, ad ostentandam ingenij aciem,ex Academiae Salmanticensis more, Pontificii iuris la rea insignitus,& paulo post Licentiae gradu,Caesereo in iure honestatus,sacras,ciuilesque leges, bis,&interdum te 'indie, unius horae spati inmemoriter interpretabatur. Nam si bi ait Cic

10쪽

9ro omnis virtutis laus in actione consistit, i qua propter veri inuestigandi studium ab uci, contra incium idem ce nsevr lictis Gymnasij honoribus,quos ante,& post purpuram gesserit magistratuS, in quibus egregium,& stabile ingenium,eximiamque Aodtrinam mirabiliter expressit,breuiter perstringere C sentaneum est.In primis,anno aetatis Bae 17. in S. Bartholomaei Collegium, quod in eadem Salmanticesi Academia est insigne, Cooptatus, udex Metropolitanus ab Archiepiscopo Compo stellano costitutus,per annos octo,varijs, di amplis Diaecessibus ita ius dixit,ut ab Imperatore Carolo V cui semper chari immus fissiit, Valli soletani Consiliu Auditor legeretur. Quo muliere, dum singulari iurisprudentiae,& probitatis calaude per gitur,Paulo IIII. Pont. Max. Calatraue in E clesia Toletana Archidiaconus Creatur,& post annos sex, a

Philippo ΙΙ. Hispaniae Rege Catholico, premae in Curia Regia Inquisitionis Auditor postulatus, Apostolicae Bullae , qua

Cruciatam vocant,Quaestor,VCI, Vt Vulgari utar nomine, Commissarius eligitur.Mensibusviginti septem ab obtento Inquisitoris ossicio peractis,habito sapietium Senatu,in quo de Maurorii instaurandis moribus,qui Christi fidem receperant, acta fuit, cui etiam consilio D A Z A interfuerat, in quamuis rec fantem,idem Rex totius Regni Granatensis Praesidem nominauit . Quo in Magistratu deferendo Philippus magnam iudicij,&prudentiae laudem,hic vero in excusando, non min rem modestiae,& incredibilem sui nominis gloriam, Rempub. postea bene gerendo,Consecutus est. optauerant iam pridem His aniae Reges,ad extirpandos Maurorum ritus, & totam Prouinciam Granatensem in officio continenda, pias quasida ibidem promulgare stinctiones,quas tamen,ne Mauri rebellarent,per annoS quadraginta publicare intermisserant, donec vir tantus ad omnia Ders Granatam veniens, & magna Omnium gratulatione exceptus, Hispaniae Regibus cocepta v ta perfecit, omnibus Mauris non minus metu Costernatis,qua

admiratione Aefixis. Quae res eo Philippo gratior, & iucun dior mitiquo magis optata,& a pluribus Diustra tetata fuerat: unde non potuit non singularem praesidis sapientiam , & Coi stantem despecti periculi sortitudinem probare, & verbiS e tollere.Sed prosecto illa,qua D s κ A foruit prestantis anima mannitudo, postquam Mauri cae rebellionis erupit incendium, B se mul-