Vas pictum italicograecum quo Orestem ad tripodem delphicum supplicem exhibet. Ex musaeo regiae suae celsitatis Christiani Friderici principis serenissimi. Descripsit dr. Birgerus Thorlacius, ..

2쪽

Quod pluribus Europae civitatibus post pacem feliciter recuperatam ultimo docen-uio contigit, ut egregiis literarum, artis et antiquitatis monumentis musaea sua ditarent ornarent die, idem patriae nostrae, auspico AUGUSTISSIMO REGE, omnis boni, recti, piacliri, hortatore et patrono evectissimo, evenisse, Vuhementer illi gratulamur. Quando vero justius istud gaudium prae se seret atque Profitebitur Universitas Regia Itoniensis, quam in solennibus, quibus hisce diebus natales Begios colubrabimus 3 Non loquor do collectionis picti arum et bibliothecae magnae Regiae, de numophylacii Regii atquo musaei Historiae naturalis

incrementis, quorum et similium institutorum laudibus, etiam into exteros notis, Praedicandis calamus noster haud satis est idoneus. Sed ut duas modo collectiones eum Vetustate cohaerentes memorem, musaeum antiquitatum borealium, Vix vicennio abhinc conditum, quam laete, quamque Duste, et ita, ut unicum sere sui genoris sit, brevi succreviti Regium vero artis musaeum, ad locum commodiorem transvectum, atque in ordinem meliorem redactum, cum ruti pias partes tanto splendore ornatas, tum Partem sui aegyptiacam ita auctam hisce annis vidit, ut vix se ipsum recognoscat.

Augusti Sobrini vestigiis insistens Regia Sua Celsitudo, Princeps CHRISTIANUS FRIDEBICUS , novum patriae decus, literis artibusque Valde profuturum, nuper conciliavit. Anno nunc elapso HaMaiam Venerunt praestantissimae collectiones rerum ad historiam naturalem, ad artem et antiquitatem Per-

3쪽

tinentii , quas Princeps Serenissimus in itinere, paucis abhinc annis per Germaniam, Italiam et Franco-Galliam suscepto, emtione sibi comparaverat. Ut intra antiquitatis monumenta hic maneamus, contigit Illi musaeo suo inserere multa cimelia, in locis quae visebat eo ipso tempore Ipsoquo inspiciente effossa, eaque ut rari sesima, ita optime conservata, Plures ex marmore statuas, imagines, lapides inscriptos, figuras aeneas, variaque utensilia, sed praecipue ducenta vasa Italico- Graeca, atque inter haec sere vicena, cum insigni magnitudine, tum formae eIugantia, picturaeque et repraesentationis concinnitate eximia. Tota collectio antiquaria Archiepiscopi Tarentini D. Guiseppe Capece - Latro 'in in musaeum Principis migravit, sed praeter hanc multis in Italia Galliaque, ubi occasio se offerebat, emtis millitatibus exquisiti pretii id locupletatum est. Ex vasis laudati ArchiepiseoPi, quantum Scio, non nisi unum singulari commentario descriptum habetur, ρὶ illud nempe e Sicilia oriundum, quod Amphiaraum, Adivinum et Eriphy-Ien splendidissimis picturis exhibet. Sed sunt multa alia, quae diligentiorem

descriptionem mercntur. Nominare inprianis liceat pretiosissimum Vas marmoreum, optimi anaglyphici operis, manuque elegantissima elaboratum, cujus forma et repraesciitatione, hacchanalo dulcissimum ostendente, Vix Pulchrius quid Poterit cogitari. Verum sunt quoquc inter vasa Picturis ornata, Plura, ex quibus Ilieris, et

quem Miningen in opere olegantiasImo: Pelii turea do Vasea Greea. Mine 1813. Fol. his verbis laudat: 'at counu par gou amour loliare Poue Iea aras et Ia protection, quΣIaecorde a totis tetin, qui 'en ore u poni. I. F. Nauama , Prosessor Goettingensis, qui in coruatientationibus Societatis Selevtiarum Goeiting. recentioribus VoI. V. 1823. 4ti . p. 11 - 148. tractatum dedit do consection vasorum antiquorum sculium, quas vulgo Etrusca appellantur: Inter collectiones, inquit, Privatas Neapolitanas, Archiepiscopi Tareulini Praecipuo est notanda, quae in viri doctissimi atque humauisaimi villa Prope Portici sita, operibus artis antiquae et reontioria eleganter oruata aervatur.

per Angel. Anton. Motti, In docto opere: Illustrinione di vu vaso IisIo-Greeo de inusso di Monsignor Arcives vo di Tarauto. in Napoli 1811. 4tu; quae disquisitio plura provocavit opuscula. Nil gen in laudato opere Tab. XX et XXI. pag. 36 seqv. vis illud rarissimum explicavit.

4쪽

maxime mythologiae classicae haud levis lux possit assundi; atque ex minoris molis

cimeliis reperientur multa, quae doctorum animi adtentionem ad se convertent. Cum Princeps Celsissimus hujus collectionis, ex quo ad metropolin delata suerat, spectandae copiam fecisset omnibus qui sive artis sive literarum nomine ea sevi vellent, studiorum meoriun omnino interesse duxi, ut eam accuratius Peri strarem. Hanc veniam cum a Rcgia Sua Celsitudinc facito impetrassem, cumque singula musari cimolia examinando animadvertissem, Pernudia hic servari, penitiore digna disquisitione, subortum est mihi votum, ut unius et alterius e dicationem publico tentarem. Inter vasa mox mihi valde memorabile occurrerat illud,

in quo Orestem ad tripodem Apollinis supplicem videre milii videbar. Quod ubi Principi indicaveram, benignissime curavit, ut per dexterrimum Pictorem fida ejus delineatio conficeretur, explicationem adjutura. Sic instructus periculum faciam elogantis hujus operis describendi; in quo, et praecipue in ratione reddenda

εingulorum, quae cogitaverit artifex in repraesentatione exilibenda si subinde sorte erravero, tanto faciliorem a benevolo Lectore veniam mihi datum iri spero, quo magis vel peritissimi vasoriun veterum draci itores lassi sunt, in iis milita non solum a sensu quodam, sed etiam a frequenti talium monumentorum iuspectionc pendere. Quod ergo in aliis opusculis saepe feci, ut nimc anecdota bibliothecae Regia ederem, niinc monumenta musaei artis Regii in literarum usum converterem,

tales in sensim publieavi Isistorias grandinavitas, atque ultimo anno anecdotou Gr eum de divina providentia. D monumentia AEgyptiacis, quae In musaeo artis Regio habentur, superstruxi duas traei tiunculas vernaculast 'do pyramidibus aliisque symbolicis AEgyptiorum monumeritis. atquo: Videas AEgyptiorum de statu post mortem,' quae scriptis Societatis Scaudinavieae Insertae suuia Servo quoque In meis acriulla delineationes plarorumque movumentori ita AEgyptiaeorum, in eodem musaeo extantium, quas Laciendas mihi curavi, aliquando sorte edendas.

5쪽

nune cimelia in privatis collectionibus ) obvia disquisitioni subjicerem, id iam

in vase Italico-Graeco ex musaeo Principis Regii sacere studebo, disquisitionem sic instituturus, ut Primum de vasis materia, forma, Picturae ratione, atque aetate, et deinde de repraesentationis, in utroque .ejus latere Occurrentis, Sumuel consilio, dicere aggrediar. I S. s. Vas Italico-Graecum, de quo nune agemus, non in musaeo Αr- Hiiepiscopi Tarentini fuerat, sed singulatim Neapoli emtum est, 'γ in una ex huj ita regionis provinciis '' etassum. Cernitur in tabula aeri lucisa, huic scriptiunculae subjecta. Pertinere illud ad vasa nobiliora, ipsa ejus materia indicat. Cum nobiliorum vasorum indicia sint, ponderis Icvitas, durities, sonus, Porositas,sradusque, quo massa aquam bibat, ea omnia in vas hocce cadunt. Siquidemeimelion est Plane integrum, et egregie conservatum, religio sane foret, illud aliqua parte frangere, eo sne, ut ex Dagmentis essiceretur, num partibus licte- Togeneis materia constiterit, et num arenae admixtio observetur, an nigredo ipsam massam permeet, caei. Verum duriti clangorque, ubi digitis pulsatur, satis ostendeπe Videntur, massam Per se nigretun suisse; eoque simul probabile redditur, materiam, semel sortiter esse coctam, quo firmitatem necessariam vas adeptum sit, simulque porositatem conservarit. Non dubium est, illud in rota figuIina esse consectum, quam fabricationem ad remotissimam antiquitatem ascendere, pro-

ex. e. Monradi, Manteri, M. Venditor erat celeberrimus testum elmeliorum collector Creseolino, Idem musaei Neapolitaui director. doeet splendidum Militati opus, cpag. VII prope Calabriae oppida Anti et Pomarieo Plura vasa Pieta recentiatimis annis essMaa suisae. ela. Naumann I. c. 9, 11, 20.

6쪽

hatum viri docti dederunt; γ nam id et singillae vasis partes diligenter inspeeia,

docent, et observatio, quae peritis cruditisque oculis placuit: sere nunquam reperiri vasa antiqua, ita prorsus similia, ut modulis originem debere potuerint. Massam vasorum antiquorum dijudicare, cliemicorum omnino est negotium. Ideo consentaneum esse duco, loco longioris de vasis hujus materia disquisitionis, verba asserre celeberrimi musmanni, quibus explicat, quid acc aliori huius rei examine erictum esse erodat. Quadrant vero ea egregie in Vas inesteum. Ad experimenta inquit) progressiu sum, quorum eonsilium erat, vasorum antiquorum massam nigram imitari; quod Prorsus mihi successit. Substantia Asphestimus sum, et quidem varietate ejus insigni, a mari mortuo pro eniente, anti putus jam nota. Argillae, ad 1istidariarum sumariarum operisque figlini Iapidei Stringuo fabricationem inservienti, aqua mollitae, allisti illius in pulverem

redacti tantiun addidi, et cum illa intime miscui, quantum sussicit ad colorem album in griseum mutandum; qua massa Uliudros sermavi, quos in at ro siccavi atque in supersicio laevigavi. Cylindros sensim sensimque in cruciheso, inter carbones candentes posito, eatefeci, ad caloris gradum, quo asphalium liquatur. Qua ratione argilla, ab allisto liquato' prorsus imbuta, omninoque nigra reddita, ac simul in olindrorum superficie nitore, Vernici simili, obducta est.

Cylindrorum massa, hoc modo composita atque cocta, eum vasorum graecorumetruscorumque massa nigra omni modo convenit. S. 2. Formas vasorum, quae Graeca, Italico-Graeca, et Etrusca vocantur, venustate excellere, res est adeo indubia, ut recte contendi Possit, eam elegantiam, quae in multis utensilibus nostro tempore per cultiores orbis regiones

invaluit, magna ex parte illis deberi. Nemo nescit, quam feliciter imprimis

eis. C. Ruteri: Dia Vorhallo Europiti hor Vol rgese sicliten P. 237. ' Commeneation. Goet ingens. recentior. VoI. V. P. 140QT. I. M. Ha mauni senteutiam oraredii quoque u ter in uteris ad me datis ampleeti videtur.

7쪽

dgwoodiana, quae in Britannia sioret, fabrica antiquitatem in hoc genere sit inutata; sed satentur tamen omnes, Mod, licet antiqui multis caruerint satiric tionis praesidiis, quae ars figlina recentior adinvenit, licet tum sola manuum dexteritatisque ope multa iacerent, quae nune machinis conficiuntur, sermarumtamen, quas offert antiquitas, ingeniosam Pulchritudinem recentiores superare

nequeant.

Exemplum formas elegantissimos Praebet Vas, quod hic tractamus, quodque Fig. 1. tabulae aeneae oculis Lectoris subjicit. Ostium, Quus, ansae, calyxaique pes eius, mira harmouia conspirant ad intcgriun quid pulcherrimum esscim-dum. Spectatores amoenitati florum examinandae adsueti, cum dulcissimo soroVM hocce comparamini, declararuntque, posse illud, sepositis videlicet pudeatque ansis, respectu botanico nominarit corollam eampanulatam, margine Ex- Planata, tubo cylindrico bconico, fundo rotundato, Pedicello brevissimo. Est omnino ex eo genere, quod Itali a forma di eampana vocant. Ostii diameter exterior ob marginem cum aliqua inclinatione exstantem aliquanto major est Interiore. Dein descendit illud cum externa cavatura ad alvi initium, a quo I eripheria planiore distinguitur. Αlvus diametrum inseriorem paullo minorem habet, quam superiorem; utrique in superficio vasis leviter curvata concurrunt. Duae ansae, una in utroque latere, bina habentes brachia, a cairce inferiori inci- Pituit, atque forma crlindrica, aed superne tenuiori et inclinata, ad mediam alvi superficiem sic adscendunt, ut illam sere contrectent. Pars vasis inferior calycisormis, cum alvo sic coalescit, ut inde aliquantum Protuberct, tunique interjecta coronide pedis collum attingat. Ρes ipse satis magnus est, et orbicularis, angulum essiciens, ubi cavitati adnectitur, quae cum suo collo illum levi transitu coniungit. Dimensiones hae sunt: vasis altitudo 16 pollices, 8 lineae. diameter ostii 15 - 3-

8쪽

diameter alvi superior 11 pollices. inferior 9 - lycis inferioris diameter 9 - 6 lineae. eolli iti a Glycem diameter . . . .. 2 - τέ pedis diameter γ - - alvi altitudo γ - 10 ansarum altitudo a pedis basi . . . . 11 - 9 - . Si comparemus formam hujus Varis cum iis, quae in operibus talia monumenta tractantibus delineatae sunt, reperietur magna eius similitudo cum Fig. 11. tabulae

elas,ium I libri sic inscripti: Collettione dello diverse sermo desi vasi Italieo- Greei, da Rafaeia Garmulo ed Rafaete Biondi. Tom. I. Napoli 1822. 4 '.

In opere splendido I. G. Mittingeni Peiniures antiques et inedites des vases Grecs, tirues de diversea collections. Bome 1813. FoI. min. Ρl. A. Fig. 6. et PI. C. Fig. 6. exhibentur formae ad hanc Prope accedentes, cum Ieriusculo tam nin ansis et in pede discrimino. S. 3. Pictura vasis talis est, ut super nigro universe fundo figurae omnes omniaque ornamenta rubr sma cernantur. Vernix et fundo et siguris superinducta non nisi languidiuscule nitet. Marginem ostii inseriorem corona Iaurea cingit; ca-lreemque protubcrantem ambit limbus Dondarius, inter duas lineas rubroflavas inclusus. Cum methodus in Pingendis vasis antiquis adhibita a viro peritissimo Andrea de Ario, et vernicis in iisdem obviae ratio, a celebere. Brocchi diligetiter examinata sit, cumque ili. musmann novo oramini utramque subjece-

- in commentatione supra citata.

9쪽

rit, uobis non supererit, nisi, quae ab his triumviris observata sint, ad vas, de quo hic agimus, applicare. Ratione picturae habita videntur 5 vasorum classes non incommode in posse

constitui: s) eorum, in quibus sive argillae color naturaeis, sine vemice aliove indumento et pictura, reperitru', sive color iste naturalis indumento vemicis tenuissimo, paullulum, ut Diridior fieret, adiutus cst; 23 talium, quae vel ex argilla consecta simi, quam materia nigra Permeavit, Vel quorum argilla pernica nigra plane est tecta. Utraque nunc sine pictura Sunt, nunc ornamenta habent figurasque aut impressas, aut albo, sussam, rubro colore Pici pes in quorem fundo, sive naturalem sive per indumentiun vividiorem habento colorem, nigra ornamenta, nigraeque pictura , accodentibus interdum lineis impressis, cernuntur. Nonnunquam et in fundo et in spreis aliter pictis modo lineae quaedam nigroe reperiuntur. Priora sunt, Piae Sicura

orare mos est;

4) in quorum fundo nigro, figurin rubrae colore iam nigrum obtegente inductoe sunt, lineis usque ad laudum nigrum stilo duro impressis; s in quorum argilla sitissam picturin sunt colore susco Cossem extracto simili, landum non persecte tegente, interdum Ioribus albis Imbrisque induciis. Haec inepto nomine AEgyi,tiaca vulgo appellantur. Ex hisce classibus, γ' ea est, ad quam vas Principis nostri Scronissimi erit reserendum.

Juxta experimenta, quae Chemici instituerunt, de vernico, fundo et siguris eiusmodi vasorum superinducta, ea non massa est vitro similis, quam nunc Glasur

Iorio XI elasses statuit, Hausi unus VIII. credo eas ad V hic nuncupatas posse

revocari.

10쪽

dicimus, sed alia materia, de qua juvat ipsa Ha manni verba adferre, experimenta describentis, cpsibus sibi persasit, methodum, qua opera ferrea tegumento nigro obducantur, etiam in operibus figlinis cum successu adhiberi posse. -- phialum inquit in naphtha sive oleo piaroe Pharm. solvi; qua solutione penicilliope vasa figlina semel cocta, rursusque calefacta obduxi 3 quo indumentum Iugrum vernici simile, cum vasorum superficie intime iunctum, et cum vasorum graecorum antiquorum indumento nigro, adspectu perfecte conveniens, celeriter essectum est. Caloris gradus, quo solutionis inductio fit, talis esse debet, qualis a est ad asphalium liquefaciendum. Vasa, Post inductionem peractam, Per aliquod tempus calori exposui, quo naphtha evaporatur, atque Vemix Persecte siceatur. Bi- tumen liquidum eadem ratione adhibitum, vemicem similem, sed minus nitentem praebet. Asphalu solutio naphthae ope iacta, eo etiam est Praeserenda, quod saturationis gradus diversissimi esset possunt. Solutio asphalu parum continens, vemicem dat transparentem; qua secundum amissae coctae colorem diversum, e Iores susci, plus minus in rubrum ducentes, essiciuntur; si solutionis illius inductio repetitur, vemicis variationea diversissimae, a colore fusco usque ad nigrisse persecum, produci possunt. Color autem obscure niger statim essicitur, si s Iutionem asphalio valde saturatam adhibeas. Simili ratione, qua vasorum mperficies vereice obtegitur, figurae variae, apti Penecilli ope in illa pinguntur. Picturae eo perfecitores essici possunt, quo magis Vasa calefacta sunt; vemix enim eo citius in argillae poros intrat et nviditatem Perdit; qua causa lineamenta distinctiora fiunt. Quo magis autem Vasa calesaeia Unt, eo celerius picturas Perfici necesse est.' observat vir sagacissimns, Vemicem Sic productam, eo in antiqua differre, quod calori permagno non resistat, sed haud improbabile censet, tempus longinquiun ad ea firmanda secis3e, quod ars essicere non potuerit.

I. e. P. 138.