Titi Livii Patavini Historiarum belli punici secundi, libri quinque priores

3쪽

III.

PHYSICAL, POLITICAL, AND COMMERCIAL.

5쪽

LIBRI QUINQUE PRIORES: OPTIMAS EDITIONES CASTIGATI.

QUONDAM IN ACADEMIA ANDREANA LIT. HUM. PROF. ET NUPER COLL. SANCTISΛLV. ET DIVI LEON. PRAEFECTI.

EDITIO NOVA.

ED IN BURGI: VENEUNT EDINBURGI APUD OLIVER ET BOVD ;

7쪽

AD LECTOREM.

IN hac quarta horum Livii librorum editione, quam summa cura ac diligentia recognovimus, quamque inter emendatiSSimas numerari P0SSe Speramus, accuratissimam Thomae Ruddimanni oditionem, quae anno 1751 Edinburgi in lucem prodiit, in plerisque

Secuti sumus. Si quando a viro doctissimo discessimus, id fecimus, non incertis conjecturis indulgentes, sed veterum librorum auctoritate freti. In hos scriptoris oximii libros, qui librariorum ignorantia permultis in locis Dodissime corrupti Sunt, notas adjecimuS, Partim aliorum, partim nostras; quibus adjuti, adolescentes Vel delectione variante certius judicare, vel auctoris sensum facilius assequi, poSsent. Notae, in quibus adolescentium utilitatem praecipue Spectavimus, adhuc quidem non ultra duos libros priores eXcuount: at, si horum librorum lectionem studiosae juventuti et jucundiorem vel expeditiorem facere exi Stimentur, augere et ulterius extendere in animo eSt. Ubi do cujusvis loci sententia satis constaret, eam interpungendi rationem secuti sumus, quae auctoris senSum lectori quam maxime obvium reddere videbatur. Ubi vero ab editoribus doctissimis dissentiremus, opinionem nostram, et distinguendi rationem, in notis proponere melius duximus, rem omnem erudito lectori dijudicandam relinquentes.

9쪽

HISTORIARUM

LIBER XX L

I. 40. IN Italiam belli Punici Recundi ortu3 narratur, V. et Hannibali3, Poenorum ducis, contra foedus per Iberum amnem tranδitu' XIV. a quo Saguntum, 8ociorum populi Romani civita' Ob8e88a, Octavo men8e capta e8t. XVIII. De quibus injuriis, miδδi legati ad Varthaginieme' qui quererentur, quum 8ati acere n0Llent, bellum iis indictum e8t. XXIV. 3, c. Hannibal, 8uperato Pyrenaeo Saltu, per Gallia8, fuδis Volci8, qui obsiδtere conati erant, ad Alpes venit; et laborio8o per ea8 tran8itu gum monta 3 quoque Gall08 obvio8 aliquot proeliis repulisset . XXXVII, XXXVIII. descendit in Italiam, et ad Ticinum amnem Roman0δequestri proelio fudit: XLV, XLVI. in quo vulneratum P. Cornelium Scipionem proteaeit silup, qui Africani postea nomen accepit. LV, LVI. lo. iterumque Mercitu Romano ad flumen Trebiam sum Hannibal Apenninum quoque, per magnam militum v ationem propter vim tempe8tatum, tranδiit. LX. lo. Cn. Cornelius Scipio in Hispania contra Poeno8 provere pugnavit, duce ho8tium Mag0ne

I. IN parte operis mei licet mihi praefari, quod in principio

Summae totius professi plerique sunt rerum scriptores, bellum maXime omnium memorabile, quae unquam geSta Sint, me Scripturum ; quod, Hannibale duce, Karthaginienses cum populo Romano geSSere. Nam neque Validiores opibus ullae inter se ciVitates gentesque contulerunt arma, neque his ipsis tantum unquam virium aut roboris fuit: et haud ignotas belli artes inter Se Sed expertas primo Punico conserebant bello, et adeo Varia belli fortuna ancepsque Mars fuit, ut propius periculum fuerint, qui vicerunt. Odiis etiam prope majoribus certarunt, quam Viribus : Romanis indignantibus, quod victoribus victi ultro inferrent arma; Poenis, quod superbe avareque crederent imperitatum

10쪽

T. LIVII LIBER XXI.

victis osse. Fama etiam est, Hannibalem annorum ferme novem,

pueriliter blandientem patri Hamilcari, ut duceretur in Hispaniam, quum, perfecto Africo bello, exercitum eo trajectorus, Trificaret, altaribus admotum, tactis Sacrila jurejurando adactum, , quum primum P0SSet, hostem fore populo Romano. Angebant ingentis spiritus virum Sicilia Sardiniaque amisSae : nam et Siciliam nimis celeri desperatione rerum conce8Sam, et Sardiniam inter motum Africae fraude Romanorum, Stipendio etiam insuperimposito, interceptam. II. His anxius curis, ita se Africo bello, quod fuit sub recentem Romanam pacem, per quinque annos, ita deinde novem annis in Hispania augendo Punico imperio ge8Sit, ut appareret, majus eum, quam quod gereret, agitare in animo bellum ; et, si diutius vixisset, Hamilcare duce Poenos arma Italiae illaturos fuisse, qui Hannibalis ductu intulerunt. Μ0rs Hamilcaris peropportuna et pueritia Hannibalis distulerunt bellum. Medius Hasdrubal inter patrem et filium octo ferme annos imperium obtinuit: flore aetatis, uti ferunt, primo Hamilcari conetallatus; gener inde ob altam indolem provecto anni S ad Scitus, et, quia gener erat, facti O-nis Barcinae opibuS, quae apud milites plebemque plus quam modicae erant, haud Sane Voluntate principum, imperio potitus. I S, plura conSilio, quam Vi, gerens, h0Spitii S regulorum magis, conciliandisque per amicitiam principum novis gentibus, quam bello aut armis, rem Karthaginiensem auxit. Ceterum nihilo ei pax tutior fuit. barbarus eum quidam palam, ob iram interfecti ab eo domini, obtruncavit; comprehensuSque ab circumstantibus haud alio, quam si evasisset, Vultu ; tormentiS quoque quum laceraretur, eo fuit habitu oris, ut, superante laetitia dolores, ridentis etiam Speciem praebuerit. Cum hoc Hasdrubale, quia mirae artis in Sollicitandis gentibus, imperi0que jungendis SUO, fuerat, foedus renoVaVerat populus Romanus, ut finis utriusque imperii esset amnis Iberus, Saguntinisque, mediis inter imperia duorum populorum, libertas ServaretUr. III. In Hasdrubalis locum, haud dubia res fuit, quin praerogativam militarem, qua extemplo juvenis Hannibal in praetorium delatus, imperatorque ingenti omnium clamore atque aSSenSuappellatus erat, favor etiam plebis Sequeretur. Hunc Vixdum puberem Hasdrubal literis ad se arcessierat: actaque res etiam in senatu fuerat, Barcinis nitentibus, ut assuesceret militiae Hannibal, atque in paternas Succederet opes. Hanno, alterius factionis princeps, Et aequum postulare Videtur,'' inquit, Hasdrubal; et ego tamen non censeo, quod petit, tribuendum.V Quum

admiratione tam ancipitis sententiae in Se omnes convertimet,

Florem aetatis,' inquit, Hasdrubal, quem ipse patri Hannibalis fruendum praebuit, justo jure eum a filio repeti censet. noestamen minime decet juventutem nostram pro militari rudimulato