Stephani Gradii ... De laudibus serenissimæ Reipublicæ Venetæ et cladibus patriæ suæ carmen

2쪽

Illustri simo, ev Excellenti mo D. D. .

BAPTISTAE

m, ac D. Marci ProcuratorisTEPHANUS GRADIUS FAEL. inum est , Senator amplisime , quod in animo habeo donare te si

terario aliquo munere, quo vetusta mea erga Domum tuam , ob insi

gnia eius profecta in me, maior inque meos beneficia, obseruantia monumentum , re pignus extaret . Incredibilis autem exequendi huius propositi ardor mihi nuper iniectus est ,postquam clua de te ex ore fama didiceram, coram agnoui, sprolixam erga metuam beneuolentiam, atque humanitatempraesens expertus seum. I Iec mediocriter, qua id poti imum ratione experirem apud animum meum dubitaui. Ad manum set promiscuum in hum Odi deliberationibus ansilium i dandi te, nomenq;tuum, re res tua . A a. I

3쪽

gestas depromptis ex Helicone luminibus, exoranandi . Sed prater quam quod Viro eloquentia, ria per gentes claro , ae nobilis historia scriptori, ad munera laudum fruenda alieni styliprasidio opus non est a modestia tua timebam, oe altitudine an, mi ,suasatis luce conspicui ,-illud veteris Aristidis per omnes suas actiones praferentis προοῖκα gratis etiam a gloria. oua reputanti Plianiani ad Traianum Principem dicti veniebat iumentem, non minusprouidendum esse mihi quid aures tu erre possint, quam quid virtutibus debeatur . Nec enimpauca, aut mediocria erant qua His occurrebant, si professo consilio hoc argumentum exequendum agrederer, s quam copiose oportet , exequi veg , distincte oe enucleate recensendo,ut

Ante annos animumque gerens curamque virilem.

editispluribus in amplissimo ordine magna Indolis experimentis qui sectissimo cuique nobilium adolescentium mos est adgerendam foris Rempublicam gnaviter oe strenue te contulisses, accepta Gallica legationis aaministratione, qua te, nomenque tuum magna fama primum inseruit, prosperi que omnium gentium sermonibus materia fuit, per quos egreg iam decus Viri fortis, s rerum experientis ,re callidi temporum, oe plane sapientis a summis pariter infimisque tulisti: Vt non contenta Virtus tua amplissimo Galliarum theatro, altera legatio

ne , Germania spectandam , re admirandam se

4쪽

nabuerit, Dasique in eo grauissimo munere partes obierit, cum Summa Caesaris oe Procerum illius aula approbatione , tuaque Patria fructu ac dignitate et 'parem laudis, oesoria quastum in illo publico totius Europa ad Pyrenaum conuentu soci es, ubi compost ita diuturna inter maximos Reges contentiones adgloriosa de inhibendis ulterioribus uracum incrementis consilia agitanda spatium , ου otium reliquisse,quaque ad communem rei Christiana profectum, ac dignitatem molienda erant, monstrasse etis sunt: Vt has tibi expeditiones non solum causa, qua palam erat, tua Ciuitatis susciapiendas putasts,sed etiam alio profundiore consilio, animi ad capessendam domi mox Rempublicam instruendi, ae praeparandi , si curam, industriamque tuam ad cognoscendos hominum mores, ad intro iacienda Principum studia , ad expendendas nati num , regentium opes, ου quid vj quam agrum , quid malidum esset noscendum adhibuisses: Vt hoc consilium, conatuque hos tuos felicissimussit exitus consecutus, propter inexhaustam maximarum

rerum, quibus tum interfuisti, tum praefuisti mem

riam , G singularem delectum ad accommodandam suis temporibus, negoti que , S hominibus cui ctam undique exemplorum omnis generis copiam , quibus , quasi necessario humanaprudentia instrumento, ad expedienda de Republica consilia, ad dicendam in Senatu sententiam , adordinandas is

5쪽

ges ,ad magistratus gerendos, s exercenda impraria uterere: D secutumsit tempus, quo post intemmissam Cretapo Usionem, es' corruptos malignita. te fortuna clarissimarum in oriente Victoriarum fructus , dubi , θ' suspensis composita utcumque pacis legibus magnum instaret periculum , ne aut

eum validiore aternumpriuare u artaper vim rutem turpiter effundere necesse esset, quaereretumque quis potissimum ad nodos illos extricandos adhiberetur ,-in colloqui's cum hoste recens placato habendis barbaricam ferociam lenitate, sprudentia temperami Enxia ciuitas-de summa Reipublicasollicita a. te tanquam Distare alia quodsidus respexit suumqueatium, ac dignitatem in illograuissimo rerum momento tua Dei, tuaque sapientia prouinciam esse voluit, cum ad es in Dalmatia constituendos, reflatum illius Regni omdinandum legauit, nullis satis certis mandatiore consevisurum . Nec vero grauissimi huius de tua minute iudici, fructum non amplissimum tulit ,

eum consecto estententia negotio reducem e Dalma tia, oestabilita imper propagationisauctorem, iu-

flumque de Turcicorum purpuratorum fastu, ac superbia, quasi triumphum agentem, laeta, oe v torumfluorum compos, sibique iam bona e , acsua felicitati gratulabunda, replaudens excepit. Nec tam rebus tuis gestis in hac Reipublica procurationesingularemprudentia, s consil/ν laudem summa

6쪽

omnium ordinum consensione dedit, se etiam inimgritatis , re abstinentia ; quod intactum te ab iis etiam sordibus se astitisses, qua receptis peccandi v-bique terrarum exemplis non iam vitia, sed res, si seculum appellantur: Vt his ac talibus gerenda domi , forisque Reipublica artibus opinionem tibi constantem Hri boni, fracti tenacis, re publica felicitatis culidi tibi parasses , eiusque ope non mianus quam eloquentia vi, qua plurimum inter tuor polles, adperducendos a tuam sententiam, res quenda tua consilia animos Patrum impellis, ut pleri que una tua auctoritaspro ratione sit; quod persuasum habent non ita temere falli reposse propter sapientiam, nec omnino alios fallere velle propter fidem . Sed me impetus quidam concepta erga te a Lrationis , quo minime propositum erat, deduxit . quem inhibere consilium ess qua ratione per m destiam luam licet hoc ipsum argumentum, quod V res ussum exequi pergere , laudando aliquid , quoatibi te ipse,rebusq; tuis, s ratiouibus omnibus charius re antiquius est 'erenissima scilicet, cuius

magna pars ipse es, Patriam tuam, grande merum humanarum decus, diuinorumque offerum, qua hinmana industria ministerio perfecta Iunt, prastantissimum, clarissimumque, in qua laudanua multum ipsi laudi , spretis, ου claritudinis, s dignitatis accedit. quando ad tam seublime, tamque magnis

7쪽

ficum argumentum tractandum ab ingenio atque doctrina imparatum me intelligo; adiumenta ab em

qui sita quadam industria, s quasi machina petere

in animo e sit, ut assumpto in auxilium vehementiore aliquo assectu , tenuem, re non minus suasponte , quam senectutis mitio tortentem excitem venam sac tanqua aces frigenti ingemis siubiiciam, quibus incalebat, s excitetur ζ Neque enim grauissimis Philosophorum uriquequaq, Mentior, qui nudam , ου inermem rationem adomnia, quaopus homini sunt, expedienda satis esse debere contendunt, re neque irasci unquam, neque timere quidquam, neque paulo vehementius cupere, π a irarismpientis serio conueniens iudicant. Peripatetis rum ratio magis mihi probatur, motus hos anim

rum ,si moderati sint, oe quasi gyro rationis inclusi,

Militer mortalibus a natura datos putantium; it mut iracundiam cotem Virtutis , ut timorem cj custodem , ut cupiditatem aculeum ad indugriam appellare non dubitent. Nec memouet, quod intemaeum hac ipsa industria adpe sima quaque patra da facinora homines abutuntur , quemadmodum abusus esse dicitur Otho, cum a udiornandum animum suum audacia, s confidentia, quanta opus erat, in illo pleno temeritatis aduersus Galbam Priseipem incepto uriat s metum, ut Tacitus auctor est, quo magis concupisceret. Non inquam mouci, quid enim in humana vita te raciarum, tam

8쪽

tam salubre, tam expetendum, cuius vos anceps non it unde promiscuam bonis, malisique arti bus materiam haurire non liceate ingenium, ires. valetudo, forma dignitas, ου catera eiusmodi, qua prima mortales putant. Vtcumque autem in relia qua vita pronunciandum hac de re si, certe cum

partus aliquisingenii edendus est, imbecilla, ου nerues seunt tranquilli ,sedati, re nullo commoti affectu animi mires. De Sergio Galba memoria proditum reliquit Cicero, cum grauiorem aliquam causam agere vellet, antequam ad dicendum accederet, meditari solitum fuisse, animo de industria concitato , illivique ipsis impulso motibus , quos in orando adhibere proposuisset, re sine quibus frigida, re elumbis eius oratio erat futura. Atque hoc maxime carminum Aristoribus usu venit, quibus ut in praeclaro suo artiscio exequendo cum dignita te versentur, oestro es impetu, ου tantum non furore opus est 3 mente videlicet commota , re a semet avulsa , re quasi numinis instinctu agitata, unde merba, s sententia existant vaticinis potius, quam

estimonu instar habentes , emineatque in tota dis mone illud Horatianum. Odi profanum vulgus, & arceo. Qt Rhetor ille Petronianus verissime dixit, quod profecto non alia re magis quam horum, de quibus

loquor, assectuum praesidio Ussci potest. Q is Poeta

paulo clarior, cui non acriores, altioresque ad cam

9쪽

mina fundenda stiritus amor ,re Venus, Apulo , re Pieridessubiecere tArchilochum proprio rabies armauit iambo: Illi alteri.

. Quos natura negat facit indignatio versus: Egregium laccum Paupertas impulit audax li Vt versus faceret, Me estissius metu amis, sitis, alastris, caterorum lue 1ncommodorum, qua inopia comiter essesolent et

oc ipsιm sine dubio in animo habuit qui dixit

Quis expedivit sitam suum Picasque docuit nostra verba conari 2 Magister artis, ingenique largitor Venter negatas artifex loqui voces. am igitur asi amor, aut metus, ali odiam au ira ijs alij animi motus, cum in enitendis camminum foetibus versarentur opem tulere, ego a d lore re misericordia mihi petendam esse duxi, ita ordinata hac mea scriptione mi cum Gudibus tuo

rum Ciuium accitas a Patria mea ob motum temra, atque incendium clades coniungerem, ac pe

missa passim Poetis libertate Cives meos loquentes ,re conueniente praesentissa fortuna oratione ad vos utentes inducerem, hoc est mena incensi erga nobilissimam viramgentemstudij, Npradicationis, laudum , tu quas mulctati Mortuna resupplices, Sopemposcentes ipsa duce natura efusi esseseum ad

sibi

10쪽

Hi eomiliandos rerum, quos alloquuutur animos Caterum quemadmodum in hac argumenti parte non is fuit, ut vides, vena mea successus, ut veritatis mihi proposita dignitatem ne a longe quidem

attingerem; ita in altera, qua ad Cives meos attinet ,profusior ista aliquauto, quam resima patitur fuit ; - legenti hae t Li dubita e non immerito sius

eat de eorum constantia, s robore animi in ilia per ferenda calamitate; cum tamen nihil illis fortius fuerit, nihilexcelsius, summumque attigisse gloria verticemvideri tui sint, quamuis idunum pra stitissent, quod in tanta rerum omnium conuersione de Republica non desperarunt, nec mater ea conmlio , prudentia, assiduitate adeo fortuna sementi obluctati sint, ut alteri Patria sua conditores iure sint appellandi, summogentium omnium Christi narum digni traconis; quod virtute eorum factinnest, ne omnino nihil esset toto oriente reliqui populi , qui rite s caste veri Dei numen ober, ae sua 'omtis , suisque obnoxius legibus adoraret. Sed ego morem pictorum , quibus remina cum poetis est mskis edendis operibus industria, secutus sium. Hominum illi piguras , an que eorum, , lacertos non ut plerumque sunt, tenues Sexin f, sedυt raro contingit proceritate, spulchritudine insignes in suas tabuias inducunt, eaque re exquisitis artia

fici, sui legibus parere se existimant. Non aliter amefactum est, cum inusitata cladis imaginem stylo Α 6 mes