장음표시 사용
251쪽
habet ex lateribus fornices, quorum medius, ut amplior,itare altior.sex integris octangulis, quatuor vero dimidiatis , suffultus columnis , singulis ex quadrato lapide, cum suis arcubus,testudinibusque affabre elaboratis,inferius stratum efformantibus, populis,& in primis mulieribus desti natum. Ab hoc ad medium ascenditur, interiacenti arcu diuisu in , Praesidi, quem nunc Gubernatorem vocant, Decurionibus,
Magistratui, Spectabilioribusque Ciuibus assignatum, dum sollemnibus intersunt,& concionibus. Super quod quidem medium pauimenta,amurgit Culnila,seu fornix altus
elegans, quatuor arcubus suffultus, cum suis lateribus, qdi efformant sacella, ac testudinibus quadratis. Inter primum autem, mediumque pauimentum erecta cernuntur organa sinistrorsum , quae quidem ob artem Antonii Mnaei An-tuerpiensis , illorum artificis, atque sumptus magnifice tiam,omnino ad pompam exstructa. Tertium densque pauimentum, ceteris superius,occupatur a Ciero in cuius medio attollitur Ara Maxima, cu insigni ligneo Tabernaculo, undequaque inaurato. Opus Georgii Vasarii, Florentini, Viri, io,penicillo,& calamo aeque celebrinante pedet lychnuchus aureus ex testudinis, vel cupulae meditullio, sex argenteis lampadibus refulgens;1 dextris Sedes radiat Episco.Palis; e regione sacra panditur AEdicula, quam ruditer, ad ab terius maioris discrimen,paruam appellant Sacristiam, ubi conueniunt Canonici ad negotia discutienda congregati. Ad usum autem, atque ad Psallentium commodum , adest Tribuna,cu triplicis ordinis Choro r in cuius suprema parte Antistitis Thronus coruscat,& quidem in superiori Ordine Canonicorum; in medio, Mansionariorum, ut vocant,a SA-cris quotidie celebrandis utrinque Scala ; & in inferiori . venerabilis Seminarii Clericorum subsellia. Canonici numerantur duodecim, & Archidiaconus, unica nunc dignitas. Fuerunt quidem olim aliae quatuordecim dignitates ,
Archipresbyteri nimirum,Primicerit,ri positi,atque Mansionarii; verum temporis lapsu horum suppressie praebendae vulso seu cesus.Vtuntur Cappis,vel.palliolis Episcopalibus
tionisil, fruuntur priuilegis: Antiquitus eligebant Epse
252쪽
scopos, confirmabantque in CastriS,Pernoniis, Columnatae, Ec Mallignani Vicecomites; verum nunc dirutis prioribus , Mattignani Barones sunt. Oppidum prope Aprutii fines ;quibusdam in Parochiis, ex antiqua consuetudine, Rectores instituunt,Mansionarii, numero sex, iique praebendati, vulgo, beneficioru scit. Ecclesiasticora participes perpetui. Suc&ministii ad tempus, Praefectus Chori, Musici, organista , Sacrario praefecti, & eorum ministri, ceterique inferioris
Sunt in hoc Templo Altaria viginti,& quidem splendida;
illud autem in primis maiori cultu venerandum,quod Beatς Virginis Lauretanae argmteu exornat simulachrum, priuilegio pro defunctis condecoratum; sunt praeterea inanes tumuli, ac coenotaphia in hoc Templo, parietibus adstructa quamplurima. Sacrarium Maius amplum est, nitidum, conspicuunias , atque salubres in quo sunt ar maria, vestibus recondendis, lignea, segmentata,ctim capsillis, & loculis,ordine, opereque multiplici distincta; suntque altaria duo lignea;in ornatiori, Canonici; in altero vero ceteri Ecclesiae Sacerdotes, sacra facturi, sacris induuntur vestimentis. Adheret Sacrario Hortulus, parietibus conclusus, ubi puteus, ubi flosculi, in Alta
Inter minus,&imaius Sacrarium est gazophylacia,in quo recondita pretiosa scriptorum custodiuntur monumenta, Summorum scit. Pontificum diplomata, & Imperatorum, Regumque priuilegia, aureo quinetiam signo munita ; seruantur & litui, lampades, Cruces, Candelabra,Calyces, Patenae, Thuribula, Lustralis aquae Vascula ,cum aspergiliis ,
aliaque sacra pretiosa suppellectilia: atque in primis, quae
antependet tabula maxima ex argento solido conspicua . ,
in qua vitae, mortisque Christi Saluatoris expressa sunt mysteria; necnon Pallium, solidis Margaritis intextum,munere Nicolai Papae Quarti ue & Argenteum simulachrum Sancti Emygdii, viva eiusdem imaginem,& Staturam ad amussim exprimens. Seruantur denique ibidem Sanctorum reliquiς,αymerandae imagines, in quibus recensentur, frustum Sacrae
253쪽
Columnς,ad qua Christus suit flagellatus. Miraculosa Uirginis, Chiutum lactantis imago, a Diuo Luca, ut fertur, depicta, eiusdem Nicolai IU. donuin; dexterum S Einygdii, benedicentis instar, brachium; necnon Lancti Benedicti Martyris caput, loculis utrumque argenteis inclusum .
Ipsi Templo subest Ecelesia,quae licet subterranea,perspi.
eua tamen est: Ad illa, tum ad dexteram, tum ad laeuam per
gradus quindecim descensus est facilis ; septe in supra sexaginta fulcitur solidis, tum lapideis, tum marmoreis columis nis; tribus item Aris exornata: in quarum celebriori, Diuo Emygdio dicata, sub arca marmorea argentea, ferreis cancellis inauratis circunsepta, recondita sunt eius de Emygdij, sociorumqlie corpora. Legitur ibidem versiculus.
CVM SOCIIS ALIIS EMIGDIUS HIC REQUIS CIT.
Fuerunt autem alii eiusdem socii, Eupitis, Germanus, ac Valentinus. Retrorsum autem, assurgit loculus lapideus,, quem pie deosculantur fideles; ibi enim alii sanctorum conditi cineres; quorum tamen nomina scripta sunt in Coelis . In superiori autem Ecclesia, afferuari ossa Diui Christantiani Levitae, & Martyris ; necnon Sanctae Veneris Virginis,&Martyris, assirmant alii. Extitit olim Altare,Beato Saladi nodicatum; cuius cineres ibi concludi,docent antiqua Ecclesiae monumenta . Legitur insuper in marmore quodam humatum Sanctum Augustinum Eremitam , cum ab eo progenitis; necnon sub alio lapide sepultum Hieronymum Tuberum, Presbyterum; cui monumentum posuere Canonici , ob vitam pie, sancteque peractam. Ab huius templi latere, aedes sunt Canonicorum, quas vocant Canonicas , Claustrum satis amplum efformantes.
Venerabile Clericorum Seminarium, 1 Petro Camaria no Episcopo excitatum, non longe distat ab hoc Templo , via tantum intercurrente, situm , ubi olim fuit Xenodochium , cum Ecclesia Sanctae Luciae , auctum & a fundamentis instauratum, sub auspici;s Fratris Hieronymi Berne-
254쪽
ri3 Praedicatorum coetus, S. R. E. Cardinalis Episcopi, dc Principis Asculani .
Quatuor supra viginti alumni, conuictoresque hactenus numerabantur , hoc in Seminario habitantes Clerici :quorum tamen nunc numerus diminutus , non quidem pro uentus inopia ; sed quod data Iesu itara commodiori opportunitate, iuuenes ad eorum Collegium, studiorum causa
Praeter Basilicas, hac in Ciuitate quatuordecim numerantur parochiales Ecclesiae. Prima in ipso Templo maximo, sub cura Archidiaconi, qui suum ibi perpetuum substitutum habet Uicarium; in ea semotum Baptisterium, antiquissimum utique, pulcherrimumque, cum Ecclesia, Diuo Iohanni, Christum baptizantis dedicatum. Secunda Ecclesia Sanctae Mariae inter Vineas, antiquitus Collegiata, habet Plebanum, & quinque Clericatus. Tertia Ecclesia Ss. Ana . stasii, & Siluestri, antiquitus item Collegiata, habet Priorem, &duos Clericatus. Plures ita ea seruantur SS. Reliquiς; suitque ibidem Laicorum Confraternitas vulgo, seu societas, nomine Disciplinae Domini Nostri Iesii Christi . Quarta Ecclesia S. acobi Apostoli, habet Praepositum, & unum, Clerica tuni. Quinta Ecclesia Sancti Leonardi Confessoris, habet Plebanum, eique annexae sunt, Ecclesia Sanctae Mariς Mama lenae in Faleta. & S. Tussiae in Territorio Casturant ;huitis vero Ecclesiae Clericos in Apostolicum suscepit patrocinium Honorius Sexta Ecclesia S. Andreae Apostoli, habet Praepositum, illique olim fuit adiunctum Xenodochium Sancti Pamphili, extra Portam Romanam. Septima superiori annexa, Ecclesia Sanctae Crucis, habuit Priorem, sea Praepositum ex Congregatione Sanctae Crucis de Avellam; unicum vero habet Clericatum. Octaua Ecclesia S.Thomae Apostoli , iturisdictioni Sacrosanctae Lateranensis Ecclesiae subiecta, habet Uicarium perpetuum; nobilis olim Collegiata Canonicorum eiusdem Lateranensis Ecclesiae, habuit Praepositum, ad quem extat Innocenti; III. rescriptum, in eap. Iacobus de Simon . Vnicum nunc habet Clericatum;
estque eidem annexa Ecclesia S.Bartholome extra Pontem Sola
255쪽
Solestanum , ubi antiquitus suit Xenodochium , & habuit Praepositum ; atque Ecclesia Sanctς Catharinae, ibidem, olim constructadam diruta est. Nona Ecclesia Sancti Iuliani Martyris , habet Praepositum. Decima Ecclesia S.Martini Turonensis, habet Praepositum ,&Vnicum Clericatum is . Vndecima Ecclesia S. Gregorii Magni, habet Plebanum, Mannexam Ecclesiam Sancti Ioannis de octauo,. cuius supersunt tantummodo vestigia Duodecima Ecclesia SS. Victoris,&Eustachii, fuit olim Collegiata; proprium ver unc habet Plabanum,& duos Clericatus;atque insuper annexam aliam Parochialem Ecclesiam , nomine Sanctae Mariae do Podio Brietae, dc nonnullas alias , sed dirutas Decimatertia Ecclesia Sancti Angeli Magni , sub cura Monachorum Montis Oliveti, habet Uicarium ad tempus. DecimaquartλEcclesia SS Petri , & Ioannis de Cryptis, proprium habet Plebanum ; non tamen Parochia nos vulgo, seu sacrorum Praefectos Fuit vero praeteritis annis suppressa alia parochia sic dicta, in Ecclesiae Sancti Venantii, que suum habuit Pleba num, fuitque olim Collegiatabunt piae terea in Ciuitate,& iuxta eandem Religiosorum virorum Monasteria Vndecim ; Sacrarum vero Vestalium quinque,& quidem singula, uota uno nomine venerabilia, de
Primum, caeterisque antiquius, Monasterium est nomine Sancti Angeli Magni, in Texello, cuius Ecclesia, non utiquet venustate, nec sumptibus, quanquam moles cedit aliis:si quibdem ibi vivantur Columnae amethystinae , antiquorum. Imperatorum praeferentes Maiestatem , quorum iuris fui Olim locum hunc. non uno diplomate ipsi profitentur Aa gusti. Praeter Columnas , trium scilicet Ecclesiae fornicum fulcimento , sunt eadem in Ecclesia organa, Subselliaque, ac Sacraria,Omniaquesimul coenobii membrae, sibi inuice resepondentia, sumptu, &spectabilia . Hoc incolunt nunc Monachi Olivetant,quorum Abbas Mithram gerit,& lituu a prim qua autem fundatione hoc habuere Surae Vestales,ex
Diui Benedicti norma, quae postea Sanctae Claraecinstitutum: a m Plexae fuerunt. Coenobium hoc Apostolica pariter, ab Dd a. ques
256쪽
qtie Augustali tutela gaudet , Abbatissisq; primitus confirmata, Ceresiae, Ciuitoniciq;Oppidulorum temporalis, seu iacularis iurisdictio; iisdemque paruere, tum parochiales . tum rurales Ecclesis quamplures,quarum nomina hic subiiciritur.Er primo quidem intra Vrbem, Sancti Angeli Minmris, in Plateola; extra ver S. Petri de Aquario, S Uenanti in plagis, S. Pauli de Ρinea,S. Leonardi item de Pinea,Sanctet Mariae de Mognano, S. Sauini de Gimilia nol, S.Ioannis dra Tron Zano, S. Siluestri de Rivo Sancto, S. Angeli de Ceresia,S. Nicolai de Cluitonico, S. Emygdii de Mermellone S. Petri de Rongone', S. Emygdii de Fulca, S. Siluestri de Podio, S. Ioannis de Montecucullo , S. Petri denique, ac S Siluestri, prope Castrum Montis Elponis . Harum quidem perier
nonnullae; aliquae vero superstites adhuc, Monachorum sta iacent dominio . Seruantur in Monasterio venerandae antiaiquitatis monumenta, Bullς nimirum Apostolicae Alexandri
J IJ. Honorii IlI. Gregorii IX. Innocentii lU Alexandri IV.. Nicolai IIJ. Martini II. vulgo IV Honorii I v. Nicolai IV. Bonifacii UI H. Iohannis XXII. Urbani VI. aliorumque Romanorum Pontificum;. seruantur & Augustalia pretiosa diplomata tutelaria Henrici VI. atque Friderici II iuxta cum pertietustis aliorum Principum,&Episcoporum priuilegiis,
tabellionumque instrumentis , non in praefatarum Vestalicii solummodo; sed etiam ad aliorum quorundam, tum Coenobiorum; tum Ecclesiarum gratiam stipulatis, &transactis ..Horum vero hic meminisse non alienum diaco ; fueruntque celebriora Coenobia notas memoranda, cum annexis priub. lagiis, ac aliis ad ea pertinentibus . Primum quidem fuit Monasterium Sancti Angeli ab Ulturino, sub regimine Ere, mitarum BenedictInorum, cuius Praesul Generalis toti praefuit Congregationi , quae quidem in Asculana dumtaxat , Reatinaque . & Aprutina D Oecesi habuit Eremos,cellulas,& Ecclesias;parebant autem huic Monasterio, veluti me mis bra, Ecclesiae Sanctae Mariae Μagdalanae . Sanctae Mariae in . Montepoli, S.Mariae interfoci, S. Benedicti, S. Sauini, S. Mariae de Teiano, S.Crucis de Padule, di Angeli de Nocella, ac
denique S. Lamentii de Mogano,insa trocinium Apostolidae
257쪽
sedis susceptum seit a Greg. IX. Innocentio IV. Alexandro IV. Nicolao III. ac Bonifacio VIII Secundum fuit Mon serium nomine S. Laurentii de Plagis , eiusdem Eremitici
Benedictini instituti aemum solitum, sub Apostolica item ti tela, a Nic*ao III. Bonifacioque VIII.
cui subiaeebant Ecclesiae S. Benevicti de S. Flauiano, sanctae Crucis, & S. Bartholomaei de Amantia , Sancti Angeli deis Vulturna, S. Mariae Interfurcas , S. Francisci, & S. Mariae Magdalenae Montis poli; acetiam Ecclesia in Valle de N sero, & Ecclesia S Mariae de Cerro. Tertium fuit Monast ri'm, nomine S. Angeli de Cryptis Esculanis, sub auspiciis item Apostolicae Sedis, Honorio III. P.M.inhabitatum anteis ca Monachis Cistercietis Coetus;postea a Vestalibus eius. lem instituti paruitque eiusdem Abbatis, , unica
tantam Ecclesia S Mariae de Mallignano . Quartum fuit Monasterium,nuncupatum S. Mariae de Cecco, cuius item fuit Abbatissa, Cifferciensis Coetus, nobilium mulierum ;quarum pietas tribas Gregorii IX. Ballis mirifice praefulget, Quintum denique fuit Monasterium S. Mariae de Picallo, sub Praesule. Caeterum, cuius nam fuerit instituti, igno raturunnot eruit vero solummodo ex Actis Anthonii cuiusdam Gisonis , publici Notarii, anno Domini circiter Ia78. Quae omnia ex monumentis S. Angeli Magni collegimus. Coenobia vero, de quibus supra egimus, supressa fuere, ac Monachis Olivetanis adiecta : Ecclesiae autem fere omnes aequatae solo. Legitur in AEdeS Angeli Magni, memoria D. Ioannis Baptistae de Ponte,eius de Coetus Monachi, Episcopi Tertiburriensis , cui exstruxit sepulchrum Iulius Sac- coccia eiusdem consanguineus, militum Ductor, Ciuis AD culanus, anno Domini MDXVIII. renouatum postea anno MDXLVIlI. ut ex inscriptione ibidem patet . Secundum est Monasterium S. Antonio Abbati dicatum, extra in nia ad Truenti Clivum , loco utique peramoeno , prope fontem Vimi,sub cura nunc Canonicorum Congregationis S.Georgii uiΑlga, Venetiarum adiunctum Coenobio S. saluatoris in Lauro, de Vrbe. Regitur a pr posito iusidem CongregationisReligioso.
258쪽
Illius ver0 fhndatrix fuit Amata,esculana Virgo, quae ve re Dei amans, ac a Deo vicissim amata j, ibidem se conclu sit , cum aliis Sacris Virginibus, Cisterciensis Instituti, sub auspiciis innoc. III. Fridericus vero II. Imperiali tutela o
fouid, cuius C nobii Abbatissam, nomine Margareta,eiuside modestiam, ieligionemque,ac laudabilem consuetudine idena Augustus praeclaro extulit encomio . Suborta vero iam lite de Monasterio visitando, inter Asculanum Episcorum , & Clarcu allis Abbatem, Nicolaus IV. ab Archidia, cono Auximan6, hanc iussit dirimi. Plurima ibi quoque asseru latur scriptor a munimina,& Bullae nimirum Roma norum Pontificum, Innocenti j III. Honorij III. Gregorii IX. Innoc. Alexand. Vrbata ac Nicolai IV. necnon Bonifacii VIII. Perstitit in hoc Monasterio regularis Cisterciensis o seruantia ad Alexandrum usque Ul. Ponti Mem Maximum; postmodum vero,ab excessu Magdalenae Abbatis la,concessum Canonicis de Λlga . Non looge verci ab illo olim fuit Ecclesia, nomine Sanctorum, Lucae Euangelistae, di Mariae Magdalenae; verum iam infrequens, ex monumentis Mona
Textium est Monasterium,nomine sancti Petri Martyris,.
ex PraedicatoruCaetu,Prouinciae Aprutinae, siue S.Catharinae Seriensis, cum Ecclesia satis conspicua, & ampla, tribus fornicibus distincta. Creditum, constructam fuissu ab ipso met Diuo Petro, Sanctoque Dominico consecratam a Primaeva. fundatione. Custodiebatur vero in eadem veneranda reliquia ipsitus nimirum Sancti Dominici digitus, Piuilippo, Galliarii in Regi , cognomento Pulchro traditus a fratre Francilco de Iacobis, Ciue Asculano, crusdem Coetus Religioso, qui fuit eiusde Regis confessionibus;a qta .etia accepit spinam ex patietis Christi serta corona auu sam,quae ibidem summa colitur veneratione. Inter alia vero Coenobii scripta Archetypa , seruatur Bulla ipsius Petri Martyris Canoni Z tio, is . Quiescit ibi Seritus Dei, Frater Aloysius Lucetis , Pr sui olim , vir multis nominibus. : sed seucro instituto, ac innocentia in primis venerabilis . Ante Aram maximam iacet hiater Pctrus ab Alculo, eiuidem Cint .. Ain
259쪽
Auximanae Ecclesia: Episcopas , qui obijt Amio Dotniiij MCCCLXXXI. die iii. Mensis Augali, ut ex inscription ,
Quartum suit Monasterium, cum Ecclesia, in honore Sancti Dominici exstructa, eiusae in Praedicatorum. Coetus; sed tamen Prouinciae Loinbardiae, a B:ato Constantio deis Fabriano renouata , cuias corpus ibidem requiescit. H1bet annexam Parochialem Ecclesiam, in Villa Collium,nomine Sanctae Felicis de octavo, eique praeest vicarius, ad tempus, Praesulis arbitrium, & nutum . Est in dicto Mona. sterio antiqua Bibliotheca , maloti custodienda diligentia.
Quintum Monasterium,titulo sancti Augustini,Eremitarum Coetus,e Congregatione de Britinis , cuias Ecclesia maiori laude digna foret, si amplior Fuit susceptum in Apostolicam tutelam, ab Innocentio, dc Vrbano I v. venerationi est, in eadem Ecclesia , Beatae Virginis miraculosa imagoi Nomine R E GIN AE Pacis; estque Conscatornitas Lai corum. Viguinolim alia quinetiam Constaternitas, seu so. cietas sanctissi mi Crucifixi . Plures possedit olim Ecclesias, de Iure patronatus; quarum potissima pars, ob pratrum incuriam periit , earumque nomina insta descripta , haec scit. s. Mariae in Territorio Lisiani,S. Iohannis in Stromma, in Territorio Forcellae,S. Mattini, in Τetritorio Falciant, s. Iohannis,in Territorio Lisiani de Colloto,s.Siluestri,in Ter- ritorio Rocchetiae, S. Georgii, & S. Angeli, in salmacina , S. Petri de Tallacano, S. Crucis de valle Conni, y.Mariae decolle florido, S. Mariae. & S. Petri de Gottariis, C. Andreae de Plano, S. Mariae de Plano, S. Iohannis de Lisiano,ΩΜariς de Montepolisio, cum Xenodochio, S. Mariae Magdalenae in Treetano, S. Trinitatis in Polisio, Admirabilis, Ascensionis, in Polisio, ubi adhuc extat Cςnobiolum.Tandem SS. Τrinitatis de Lisiano, ubi alterum Coenobiolum eiusdem institu. ti. Dirutum autem Monasterium eiusdem Coetus, situ naolim in ditione Mariae, Asculanae Diecesis, Ioco S .Crucis de Scalallis, ex monumentis S. Augustini. Stactum Monasterium Minorum conventualium, canin
260쪽
eleganti Ecclesia , Diuo Francisco Assisinati dicata, in celebriori , frequentiorique Urbis loco sita , &superioris Fori
prospectu . Templum nulli certe secundum, architectura quidem antiqua, sed tamen elegantissima exstructum. Caput est Asculani Asyli , franchigiam vocant , cui subiacent infrascripti conuentus, Aponensis, scilicet,Venaruptae, Sanctae Victoriae, Aquς Sancis Pulesii, Montilalti, Castellionis, Capradossi, Ripae Transionis, Μontis falconis, Ossidae , Montisnorum, Aquaeuiuae, Podii Canusiae, Furci,Cosiniani, atque Columnellae in Aprutio. In qualibet vero huius palatia Ecclesia , duabus tantum exceptis, Aquaesanctae nimirum, & Columnellae, postrembadiectis, adoratur insignis Dominicae Crucis reliquia, a Nicolao IIII. eo transmissa. Asculi autem in veneratione est insuper sanguis e sacris D.Francisci stigmatibus profusus, in vitrea ampulla seruatus ; necnon eiusdem Sancti Viri frustucinguli, cum aliis Sanctorum reliquiis. Sub Sixto V. Anno
scilicet a Virginis partu MDLXXXVI. in hoc Monasterio
generalia comitia celebrata sunt. Seruantur maioris momenti Bullae quamplures, & inter has Norma Tertij ordinis de Pςnitentia B. Franciscis,a Nicolao IV. tradita . Septimum est Monasterium, Diria: Mariae Annuntiatae nomine, Minorum Regularis Obseruantiς coetus Vestalibus olim, ex instituto Sancti Augustini loco satis amqnO,atque acclivi inhabitatu ; unde in tolli fere Ciuitate prospectus facile pater: cui quidem antiquorum subiacet rudera aedificiorum, quas rude, ac imperitu vulgus Polymnii Regis vocitat Palatium; non enim Rex hic fuit; sed Asculante Urbis Prae. ses Polymnius: quod Palatium magnum, & excelsum fuit ,
& ex quadratis lapidibus mirifice exstructum; picturisque
variis, & pario marmore condecoratum. Centum quinquaginta portas habet, a populi irrumpentis furore , ob Diui Emygdii decollationem perruptum, dirutu, & solo aequatu. Habet Ecclesiam satis decoram, & excultam, cum praediu, te Sacrarii suppellectile, & ligneis subselliis, utroque lat re , intra Ecclesis ambitum, sumptu, & mira arte conspi.