De peste Viennensi dissertatio habita in Patavino gymnasio die 20 Novembris 1713 a' Bernardino Ramazzini

11쪽

humbrum corruptelam ad tuent eoneipierudam magis idoneam esse quam . coeteros

Pestis ac Fames seu necessitas utendi pessimis cibariis ob inopiam, apud Graecos eadem voce appellantur , per solam Diphion gum distincisa λοιμιος enim Pestem signifi- cat , -- Famem ut aliquando Farnes sci. lius Pestis fuerit productum

Non abs re igitur Febrem hanc in Vienna Suburbiis apud plebejos hospitantem, Mysoploca dixi , quae nimirum in hisce

infimae sortis hominibus Iuam ingluviem depascat, isnomen fidere non oportet , ut

postquam hoc cibi genere satura fuerit meliorem escam aliquando non appetat Licet enim humanitatis aliquid habere visa fuerit , ad Urbis inteliora haud quaquam accedere ausa , sorsan Sacram C. ininti,Majestatem Quoli I. reverit , ab illa

tamen cavendum tanquam hoste vaferrimo,

cui proprium est per insidias humanum genus ad internecionem usque adoriri. Non sum nescius ab initio de hujus Febris genessae indole in Foro Medico fuisse disceptatum. sed hujusmodi lites ipsam et cito diremit, purpura enim posito, nigram vestem in . duens , sat claris indiciis qualis revera ea esset se prodidit . Quid enim peticular Epurpureo in atrum colorem permutatae.

a. quid

Dissilig

12쪽

quid anthraces h. e. carbunculi , quid vi-biees , liventes maculae , quid bubones, aliaque caracteristica sontici morbi, nec- roseos signa indicare poterant, quam Febrem de pestilentium genere ab Orco in terras projectam Mirum est sane A. o. si Scriptorum mo-mmenta evolvere placeat , mirum est inquam , unde fiat , quod estis quaecunque in primo sili exortu tot Fautores Patronos haheat ,- quod magis mirandum , ipsos quoque Medicos , donec pedem fixerit Iesbrtunium hujusmodi experta est olim Adris Regina Civitas, quae, ut refert Riccobonus in GVmnasio Patavino, Anno septuagesimo sexto supra sexqssimillesimum post graves contentiones inter Medicos , num Febris , quae populariter cum strage non modica vagabatur pestilens esset . nec ne , acciri jussit Ca- pivacium, Mercurialem Clarissimos in Patavino Gymnasio Pro fe res , qui cum Febrem illam a pestilentium crimine absolvere tentassent, Patavium postea redire coacti, ut evidenti periculo se subducerent . In ea quoque Peste, quae anno praecedentis Secalicis , Cispadanamo Transpadanam Regionem devastavit Mediolani eaedem controversia inter Medicos auditae , Doctissimo

Septatio reserentes, qui cum apertis profi-

. ter.

13쪽

teretur pestiferum esse morbum oliis in

adversum ad ravim usque treclamantibus ohancque ob causamaeum ingenuus Professos male audiret , parum abfuit qui , ut ipsemet resert a Plebe lapidibus obrueretud. Cum igitur in hac est quae modo lan-nim infestat millus amplius sit dismptatio. n locus thujusce Mylopiscae Febris simulata pietas, reverentia erga Viennenses Cives despuerula, ita horrori an pejus &angue , ut dici soIet , habenda . Agitur enim de morbo qui citam morte axianise, qui in num mediorum genem ausculini, rami Urbem premit diuturna ac dira obsidione , Turcica longe pejori , contra quam armis pugnari saltem poterat, riscederati&Ptin- cistas , uti postea evenit, auxilium aliquod

opperiri ; at contra pinis buum. -- doemonem dion nisi votis ae precibus pugnare licet , non secus ac contra memonium illud quod Apostes eicere non poterant , de quo Salvator dixit , esse de illo-

tum genere , prae non eiciuntur nisi ratione , di Je filo.

Sed quid dicendum: de hujus Febris pestiserae ad algentos Aquilonis flatus , largum nivium descensum subita mitescentia , ut Viennensi Civitat spes non parva mperit albesceres, quod morbus diici iusidionem de

14쪽

serere quam primum velit . Quid dicam , nil si quod uiuis Urbi unis caeristiani Orbis

propu*naculo totus Mundus gratulabitur, gaudebitque si audiat Febrem hanc inter ni- .ves torpescere, ut Phlegetoat em, unde prodiit, cogat a repetere . Hic autem pestilenisti mos es te consuevit , ut ad Anni tropas,

h. e. ad utraque Solstitia , nugata inspniter aeris temperi , ipsa quoque mutationem aliquam subeat, sive in melius, sive indeterius , ut plurimum tamen facilius mite- .scit cum aer a summo aestu ad stigidumetransit, sic Cayri teste Prospero Alpino, P

stis in summo fervore hominum vitas largude metit , in primo autem Nili incrementis ferociam deponit . Cum autem in aestivo

Solstitio jam praegresisti Febris haec sua feritatis in miserant i hem acmin pertige-- , rarioni pa incons a est spem con- cipere, quod in proxiino hyemali Solstitio ad quod anuus jam vergit, v in malam cru .cem abeat, vel nivibus obruta omnino dispereat , eodem plano modo ac Anno 79. .exacti Securui distis. ter quae Viscianam afflixit, aestate potissimum , die pruria No-

.Fembris memoratur extincta , qualis alas tiamnum pro gratiarum actione liberatae Urbis mama celiebritate c0litur . Huic prae- conceptae spei inin prospςr evenim annuant

15쪽

Superi, dentque ut Anno huic , Vienne si Civitati adeo nefastori Annus candidior

succedat.

Ast jam diu a Vienna Suburbiis pestifer

hic morbus quaquaversum longe late Gin varias Civitates sese effudit, ut Germaniam totam pervagari velle videatur , huc illuc avolans tanta pernicitate , ut Vere dici possit hoc esse malum quo non alius melocius ullum, quod sua mobilitate magis vigeat, mirefine quirat eundo , ut de Fama

re cuncta pro iubis stragibus opplare

contentus est , jam ah hicum navigare imcipit piraticam quoque exercendi cupiditate flagrans , ut maritimi Praedonis congruum fibi adsciscat titulum. Num autem pestiis Iu --bus is locis 3 -e minatibus quas occupavit sub ech.

dem adspectu purpuratae Febris miseram

egenam plebem exerceat , ut in Viennae Suburbiis , cum memoratis symptomatibus carbunculorum is bubonum . an diverse Poenarum genere , tam plebem, quam Lues in libiimae censum deducat , ignorar me fateor Mum hac de re nil certi habe tura hoc unum tamen scio , estem MLIuam esse multi Brmem , ac versipellem, cui nomina mille , mille nocendi artes , ut e

16쪽

Alecto Furlatum pessima cecinit Poetarum

Prini eps . Pestis enim morbus non est paristicularis , sed universalis, excors , exlem, nullam eategoriam agnoscens , cum nulla adhue post tot seculorum fluxum habeaturve ra Pestis Definitio, multo minus verum remedium Pestis quidem cuilibet morbo, magno, parvo , cuiuscunque generis consociare se pro more habet , ut facilius il-lgdat , nam non sollim Febribus continuis, sed etiam interpolatis sociam se jungi s FG brem quoque Ephemeram, quae apud Om. ne securissima audit , Pestis suo contuberis ni infamem reddidit. In pestilenti huc n.

1titutionibus observantur vagari non raro

particuilares morbi isti anginae, pleuritides peripneumpnia , barrbeae, dysenterii, sed cum manifestis virulentiae, is . In Libris Epidevilorum Hippocines Constitutiones quandam refert , in qua , ut ips ait, omnes

sustulis alui presuvium Fluc spςctat Μonitum illud ejusdem Hippocratis , quo dicere solebat observandum , an sit quid divinum in

mρrbis. Quid vero Intelligendum se per istud θεῖον Divini caeceptoris , inter Medicos non satis convenit; sapientiores tamen judicant ex Divinum istud nil aliud intelligi nisi aliquod abditum , quod humanum superat aptum, uti Ferneliu de Abditis rerum

17쪽

18 .causis , sed prae coeteris punctum sorsin tuis si Doctissimus Sennertus, qui divinum istud ad Febres Pestilentes referendum voluit'. Pestis ergo morborum Proteus est sub variis adspectibus illudens , modo atra veste, modo purpurea , modo polymita , ut ii Febre Ungarica, apud Scriptores satis inemorata . In qualibet ergo constitutione, in quocunque loco ac Civitate , in quam primo estis pedem intulerit , singularitate semper aliqua distingui ac notari gaudet . Praga cu frani remem eX Postre mi literis accepimus, ingressa est Pestis in Hebraeorum Septo hospitium sibi delegit, tibi maximam dicitur edidisse stragem Mysoploca naturam nondum forsan oblita, plebs enim recutita ut plurimum misera est ac paupertina, cui nimi ι---num' ire pessimo victu nutriri soliota Talis autem natio adluem concipiendam eamque alio asportandam propter emptitias vestes, praecipuum illius mercimonium, apta est, 'anc forsan ob ausam, ut e publicis literis accepimus, in variis Gemianiae lacis , ac praesertim apud Helvetios, Hebraica Genti attestationum sanitatis uulus est usus, sed hucin illuc vagari omnino interdictum

At quorsum hae inquiet aliqui , nisi ad

18쪽

prophylaxim a tam dira lue aliquod proponatur remedium .praecautio Gusta quidem sed rei perdifficilis postulatio , si in

Pharmacopoeorum Narthetiis , aut Chymi- eorum omcinis quidquam esset , quod cunctis venenis posset obsistere , hoc vere illud esset, quod expetitur remedium talis est enim pestilentiae natura ac indoles, ut venenorum omnium sit compendium , Qui ita dicam extractum, ast hujusmodi alexi. eo , quod cuncta venena perdomandi vim habeat , mente potius fingi , quam

arte constari posse , facile crediderim . Num Theriaca, quae cuicunque venenorum generi adversari reditur , ut pote ex tot sim, plierbus medicamentis de Alexiteriorum genere , ut Acogitata luxuriae compositio

Plinio icta fuerit , num &rsan istud

que liberum est iudicium Issit quod sentio prostram, illud unicum perplacet , qu ad vulgo de tribus compositum appellatur, h. e. de celeri fuga a loco insecto , de profectione ad longinquas regiones , ae tarda reversione , quo remedii genere sapientiores quoque Medici uti consuevere. Quoad praecautiom quae hisce in asi-hus humana solertia adhibere solet , eas

provido consilio praeoccupavit SERENISSIMUS

19쪽

primum de populari ebrium malignarum Epidemia , quae Viennam infestaret , rumor Adriam pervasit , illico plurima sanxit deis creta , quibus iubebatur , ut terra mariisque ad fines de loca suspecta mitterentur qui solitis cautionibus ad rem aut ni menti invigilareht y item edixit , ut ii sitis gulis ae Ditionis Civitatibus ' Oppidis Portis adstarent Cives Nobiliores uri I ne coiquam sine datis Sanitaris assibus per nitteretu rumin e tum Disti m Vnum multo post eum exrernis ,

ei instre pit , d tanti faciens vim, ' da beneficia , quae ex libero inrcat rae commercio omnibus Civitatibus primeniunt , quanti publicam ':

-s mitere praeces ad iram Supremi Numinis larandam , non intermissa quicquam MLctorum fidelici ac plena executione , ait 'ut vetu stri Adagium, di fac-ra ψιμ

Tanta equidem diligefitia ab tritio um bita I tanquam justo timori impar Aa d quosdam non bene audiebat , dum adhuc sub Judice lis esse , hii Febris illa purpurata de Pestilentium osapia inistri ob

leta

20쪽

set, sed postea in dies ingravescente morisbo , ac palam saevitiem suam prodente, tunc sat claris indiciis patuit , quanta qualis esset Excelsi Senatus Veneti prudentia , quam salubria fuerint , quae a tam altis Mentibus emanarunt decreta Si enim ulla in re Plautinum illud monitum, qui ca

vet ne decipiatur, vis cavet dum tism cavet,

verum deprehenditur , maxime quidem in sola etiam Pestis suspicione. Grande igituris singulare est illorum beneficium , quibus datum est sub hoc Serenissimo Coelo Natales sortiri, ac viveres hie enim felix aevum transigi ur , hie placidos somnos captare licet , dum tot κ-cellentissimi Senatores . imo tanquam Patri Indigetes ad publicam scelicitatem peris vigilant . Iam satis fuimus experti , quam facile, quam miguo 1abinae 3 tanto actam longo per totam Italiam armorum ire. mitu , Subditis suis pacem, imperturba. tam quietem , sibique Auctoritatem inteis

gram servarit SERENISSIMUS SENATUM

armatus tamen, dum interim tota pene Ita rilia gemeret convulsa, exteris militiis comis meatus , stipendia, quidquid ad magnos Exercitus alendos est necessiarium, suppeditare coacta . Quod si aliquibus locis Serenissimae Ditionis ex transitu tot Copiarum t