장음표시 사용
11쪽
ILLUSTRISSIMUS AC REUERENDISSIMUS
MISERATIONE DIVINA ET APOSTOLICAE SEDIS GRATIA GRAECIRITUS CATHOLICORUM EPISCOPUS MUNK CSENSIS COMMENDATOR INSIGΝIS ORDINIS LEOPOLDI; ABBAS S.S. APOSTOLORUM PETRI ET PAULI DE TAPOLCZA.
12쪽
l836. die 22-a Augusti in Pago Hortyo, in Comitatu Ung natus; 1861. 26-a Septembris UngVarini Presbyter ordinatus; 1891. 26-a Maii Episcopus clementer denominatus; l89l. 17-a Decembris Romae praeconi- satus; l892. 10-a Aprilis die Dominica Palmarum EperjeSini consecratus et die l-a Maii solenniter
IN SERIE PRAESULUM DIOECESIS XXX.
13쪽
Brevis historica notitia Dioecesis et EpiscopatuS MunkacSen Si S.
Episcopi MunkacSenSes, olim et EpiScopi Ruthenorum paSSim Vocati, ab initio EpiScopatus solos RuthenoS Subjurisdictione Sua habebant. Rutheni semper graecae fidei aSSectae hodie parteS montanaS Comitatuum Regni Superiorum,SZepeS, SarOS, Zempleia, Ung, Bereg, UgΟCSa et MaramarOS inhabitant. Regio haec Saee. XI. XII. et XIII. fide diplomatum ejusdem temporis vacua et habitatoribus destituta erat. In densi Ssimis SilViS, quibus proVincia haec, Ultra indagineS
14쪽
XProprietarii horum dominiorum - familiae CZUdarorum,
Roggonyiana, Perenyiana, Pethoiana, Drugethiana, poSten Magocsi atque principeS ESZterhagi et Rakoegi, item reginae Elisabeth, Maria et Anna, necnon principiSSa Elisabeth, Mathiae regis
mater, hujUSque regiS filiUS JoanneS CorvinuS JUX, necnon 'ScUS regiUS etc. temporiS decurSu ratione majoris utilitatis haec dominia Sua VaStisSima, Sed habitatoribus destituta impopulari incipiebant, i. e. popillOS, colonOS dictOS, ad loca Vachia certiS Sub conditionibus in litteris kenegiis et Scultetis, colonorum dUO-toribuS datiS eXpreSSiS, condeScendere chirabant. ImpopulationiSistius initia ad prima decennia Saec. XIV. referendR SUnt. Saeculo eodem ad finem Vergente Drag et Balli, VM-Vodae Olahorum MaranaorOSienSium primum monRStertiam S. Michaeli Arch. dicatum in Villa I Ort elyes fundaverunt. Ad inStantiam eorundem a. l 30 l. Antonius Patriarcha ConStantinopolitanus idem monasterium confirmavit Variisque priVilegiiSOrnmit, nempe Stauropegion h. e. ab omni Episcopali juriS- dictione eXemptum Solique Patriarchae Subjectum declaraVit, imo quod maXimi momenti est, ejusdem Abbati potestatem dedit jurisdictionem seεὶς τας ὐποκειμενα ζ z l10Vαzz γ ,γας,8760M το Σελχzξιου, eto A=etobVettV, eth '0770zξα, τι 'IGυγ Περεκιν, τι Τί τ ι ΘΛ, eto αλδαυset tυ καt et' tIzραν eXercere. Medio ejusdem saec. XI Theodorus duX Podoliae dotavit claustrum divo Nicolao Episcopo dicatum Supra oppidiam MUni ucs more Graecorum fundatum. - A quo tamen EpiScopo haec fundatio approbata et confirmata fuerit, ignotum eSt, protiti etiam ignoratur, an Abbatibus ejusdem concessum fuerit aliqualem jurisdictionem eXercere. Nihilominus Abbates hujusce monasterii ad finem HUSdem Saeculi - Episcopi ' titulantur et cum Abbatibus claU'Stri ort-VelyeS coram rege Uladiglao II. vehementer litigant de jurisdictione eXercenda. Causa haec a. l494. finita fuit et quidem Sequenti modo. ReX UladiSlaus II. approbavit litteras Patriarchae in favorem claUStri OrtVelyeS conceSSaS, si ita tamen, Ut frater
15쪽
Hilarius Gelasius) prior et Successores Episcopo de Munkacs Sui ordinis reVerentiam, ArchiepiScopo Vero de Transalpina et futuris Superioribus subjectionem et Obedientiam praeStare debeant'. Ab illo itaque tempore utriusque claustri AbbateS seorsim titulo EpiScopi utebantUr. Saec. XVJ-o Episcopos in clauStro S. Nicolai Supra
Munkaces fundato degentes alia quaeStio occupabat. Domini Umarcis MunkacS - licet lege regni proprietas reginarum declaratum eXStiterit, - multoties pro certiS summis dixersi S magna tibUS inScribebatur et quia tempore StatiationUm nunqUnm ContradiXOre, villae Eobovi stye et Laul a ab illis praetenSae Semper ad arcem OCCUpabantur. EpiSCOpi itaque cum Conventu Sine SubsiStentia relicti, toti in eo erant, ut Vill RS a SSe Uantur. Hinc Semper colli Sio orta est cum dominis terreStribUS, QUOS OXtra Virim judiciariam adeoque per delationem moleStabant. Hi ViceVersnjus nominandi seu illocat in Episcopos sibi praetendenteS, plures Episcopos de dominio ejeceriant. Idem accidit a. 1640. et 1642., quando nempe JoanneSBalling de Gel Se, capitaneus arcis, Episcopum EaSilium Tara-
Leopol lus Imp. et ReX eX relatione Archiepiscopi Strigoni-enSiS informatUS, CognoScenS eXStare in Munkaces monRSterium nprincipibUS et regibus Hiangariae ante aliquot centenOS annoS fundatiam, decimiS, colonis aliisque obventionibuS proVi Stim ita, Ut ibi Episcopus resideret, de quibus omnibus litterae fundationaleSoriginaleS ac donationales haberentur, poStquam eaedem in Canoellaria HUngarica productae et eXaminatae eXStitiSSent, denominutionem EpiScopi de jure patronatus Supremi ad regeS Spectare pronuntia Vit, ac Simul Episcopatum et monasterium Suo priori Statili - jUXta fundationem primaeVam - restituere ordinRUit. Apostolica Sedes informationem Archiepiscopi non tam leviter accepta Vit, Sed in negotio EpiscopatuS cautiSSime
16쪽
XII procedebat. Ante omnia non SatiS conStabat Romae fundatio EpiScopatUS, reVera eX Sola HVSdem praeeXiStentia SuppoSita, dein ejuSdem proViSio, organiSatio. Praeterea RomanuS PontifeX - SolutiS quibUScunque difficultatibuS - noluit tunc agnoScere jUS nominationiS regiS, qui ViceVerSa noluit recedere, cum decretum iam eXpedivisSet. Hinc factum eSt, Ut ab a. l670. USque l600. ReX moderatoreS, PontifeX Uicarios ad clertim nOStrUm eXmitterent, donec cooperante Card. olim
Leopoldo KollonicS, in quodam compromiSSo qUaSi negotium Solvere intenderent. Ab Episcopatu nempe Joannis Josephi de Camillis a Rege nominati et a Pontifice confirmati Episcopi ad titulum , in partibuS infidelium ' consecrabantur. Difficultates Ritnmen non eVantlere, nam principeS RakocZy, qua domini terreStres jus intromittendi Episcopos Sibi Vindicarunt. Sic fac-thim eSt, Ut Saec. XUII. et XVIII. OeritS temporibus treS Simul Episcopi fuerint. Accedit, quod principiSSa RakocZy Romae poStulavit, Ut EpiScopUS MUnkacSenSiS, Utpote graeci ritUS, ioviensi metropolitae Sit Suffraganeus. De hac interrogati Archiepiscopus Strigonien Sis et EpiScophis AgrienSiS quiSqtie eum Sibi Subjectum eSSe Voluit. Hic poSterior demum a S. Sede priVilegium obtinuit, ut Episcopi conSecrati tantum tamquam Sui Vicarii Dioecesim MunkacSensem adminiStrandam acciperent. Sic reS USQUe ad a. l7Tl. Stabant, donec Gemens Papa XIV. a. e. die l0. Septembris data Bulla officium Vicariatus ApoStolici perpetuo suppresSit et eXStinXit ac oppidum MVn-kacs civitatis Episcopalis titulo et honore decora Vit, EccleSiam vero inibi sitam in Ecclesiam Cathedralem MunkacSenSem pro uno Episcopo MunkacSenSi cum omnimoda jurisdictione Episcopali erexit et instituit. Cum autem in hac Eulla nec Verbo reSti
tasse antiqum EpiScopatum de facto nunquam fundathim, Sed tempori S proceSSU ab OmnibUS pro tale acceptum et agnitum. Cum Vero oppidum EpiScopale MunkacS pro residentia
17쪽
XIII Episcopali ob situm ipsum, item ob difficilem eX partibus Comi
notabiliter improportionatam a plurimis parochiis distantiam, denique ob Summe arduam Munkacsini StudioSue juventutis subsi- Stentiam incommodum judicaretur, ejusdem Sedis translatio ad oppidum Unguar quoad politicum a. 17 l. rati abita, eX cameralibuS cauSiS procra Stinata, tandem a. 1775. perfecta fuit. NOVOerecthis EpiScopatUS ab Aug. imp. et regina Maria Theresia omnibUS neceSSaritS rebus proViSUS eSt, aSi haec proUiSio Uia resolutioniS facta, juri hungarico minime correSpondebat, hI USenim dictamine donatio regia et Statutio erant neceSSBrin. Hanc OmisSionem SuppleVit tandem a. 178 l. Josephi II. privilegialiter confecta donatio et ab illo tantum tempore EpiScopatUS eXaSSefundatus dici poteSt. In hac donationali instrumento dicuntur limiteS HUS per ambitum Dioecesis AgriensiS ac insuper per ComitatUS etiam GomOrienSem et TornenSem relate Unice ad parochiaS graeco-catholicas anima Sque Unc ritiam Sequentes circumscripti et constituti. Limites hi originales a. 1820-2 l. et l856. ad hodiernoS contracti Sunt, ita ut DioecesiS hodie per ComitatUS Beregii, MaramaroS,SZaboleS, Haridia, SZalmar, UgoeSa, Ung et Zempten Se eXtenderet.
' Qua privata opinio auctoris Dris A. H. brevis haec historica notitia communicatur, ut, qui hiStoriae operam dant, SuaS opiniones de hac republicent et historiae pervetustae Dioecesis nostrae lucem afferant.
Series Episcoporum Dioece Si S
Scoporum nihil omnino conStat.
20쪽
Tempore, quo EpiScopi MUnkacSenSeS in claustro S. Nicolat Eppi supra oppidum MunkacS ritu graeco fundato residebant, Ecclesia ejusdem claustri Una Ecclesia Cathedralis erat. QuiS et qUando eam aedificaverit, incertum est. In litteris Mathiae regis a. l 458. qua divo Nicolao dicata iam commemoratur. An illa lignea fuerit, dubium est, prouti nec id satis CertUm OSSe Videtur, Utrum reVera Sumptibus Constantini Moldaviae principis et cura Joannis Zel any Episcopi Schismatici nova e lapidibus quadris conStructa eXStiteridi Haec Ecclesia juxta descriptionem commiSSariorum ComitatUS Bereg a. 17 34. ad legitimam requiSitionem EpiScopi Simeonis OlSaVAZky pro oculata reviSione monaSterii eXmiSSOrtim, lapidea erat, in SUO Vero interno ornatu et apparatia palaper at Ue AngUSin. EpiScopias Manuel OlSaVSZky a. l76 l. monaSteritim derelinquere jUSSUS, Sedem Suam in oppidum MVnkacS tranStulit. Ab isto sedis Episcopalis ex monasterio in Oppidum factae translationis tempore Ecclesia parochialis pa Ula HVSdem loci ad finem saec. XVII. aedificata una et cathedraliS erat. POSt ASSecutam translationem sedis EpiScopaliS ad oppi-dUm Unguar, Ecclesia ordinis Societatis Jesu anno l732-40. erecta et honoribus S. Crucis dicata, a. 1275. mediante benigno mandato regio pro Cathedrali Ecclesia EpiscopatUS reSignata, a. lii . inStaurata et usui gr. rit. adaptata atqUe accomodata, tandem a. l780. Solemniter conSecrata OSt. Ab hujUS adaptationis a. 1770. Usque ad ani Um Q 850. nihil in interioribus ejus innovatum fuit. Anno autem l858. CVra EpiScopi tunc temporis Basilii Popovices, qui et reSidentiam ampliavit, Sanctuarium ac tota Ecclesia ab intus cum IconΟStaSio perita artificiS manu eXpicta, marmoreque perStrata eXStitit.