Oratio Petri Victorij habita Florentiae in funere reginæ Margaritæ Austriacæ Philippi 3. Hispaniarum regis vxoris

11쪽

ri ornatum attulsepulcherrimum e trisseretur. Doleat sane orbis nece se ess, talem sibineminam allatam, tantum enim res illius imminutae sunt , tantum iis demptum splendoris, quantum inclitae Reginae Frs nunc meΓor exin ada ea: caducissi honoribus iis rastant , quos Gernos esse consecutam arbit mur. Jtaq; si ad nosmeti r , nostramq; eondicionem respiciamus, ut nihil contingere mole Iius potuit sic ,si adesam

animum , mcntemue conuertamus, eam obii e conqueri non liceat, nisi lamentari Nelimus,suprema cumulatam beatitudine, quam auctam semper optauerimus felicitate. Ut pium boc, γ' sacrosanctum munus, tauritores , mn tam ad calamitates Hras defendas, deplorandasq; regio hoc apparatu a Principibus no Bris celebretur, quam ad Reginae murtutespraedicaudas, ad extollendus magnas animi rites, quas agnostere iucu- sim, enumerare negatumst. Scilicet, quos Virtute humana

maiori praeditos admirati semines fuerint, non tydem, qui rceteros lacrimis, non iis em honoribus cohone lare decet, sed alia quadam, nobilioreqs pompa, dimittere. Nobibus quid,

quam lacrimae sint, eorum merita exigunt, memoriarn,laudes, gloriam heroicae ιsiorum Mit Iuleo eapsunt. . silua

quam femina ex hominum coetu auolauit, cui Lec excelpore ratione debeantur , ea ira largarita H paniarum Reginafuit, cuius magna in homines merita, eximis dotes ,singularia praes tantissimi animi bona spectanda nunc ,Αspiciendaque nobis proponuutur et adeo cuncta egregia, adeo rara, rilustriagi, si in idis contemplandis, liceat admirari excedens quoddam, ac cale te decus: praeclarum iudicium, nobi imam Reginam, longe Nirtute magis, quam regio diademate, mortalium sortemsisperasse. Ostrue equidein si mibi ipsi, cui tu , Serenissime

12쪽

Princeps , tam virtutis desiis nilae onus Essed umiωρ uim , ea ratione aggreHeu ιι ο esset i, munus hoc ex qui mos oratord spuit: quae abus prae hue' b artera seeuit longι stemmatis Lus , huic quoque Eegιnaet ibusis FPret: quae miique degeneris dignitate, atq; amplitu ne commemorari possent ' quam mihi liceret, eam omnibus,quae α' quam e Dixerint, originis metu Iate, maiorum gloria,antiquis, maximisq; imperiis praeferrest cum praelucentes issi paternaenobiuratis saces intuentibus, facilem rationem ΓΨpeditent, et Briacorum Frincipum clamitas, tot mrbium contatores ,popu loru, prouinciarumqs domitores: multa, am,noua imperi

ab ipsa paene fabricata mundi machina, Musiriacae genti asseruata. Jam toties adeam delatum Romanorum Imperimm,P ties non aba sibi illatum vidit regnantium domusiprudentia, pietatem, regias omnes returtutes isse potissimum estpulsisse confirmant. Ut stirps haec, post longissimam annorum, regnoruq seriem, orbis pariter, Or 6atholicae religionis incrementis propagata exsustiSimo Eat Modi, atq; Jtthae coniugio,quo in

striacorum gloriae Lotharingisrum Principum Nirtus iuncta fuit, eos Heroas ferre miceatur,quos mortaba corpora nactos, cetera Diis es imisiimos, autumauit antiquitas. Si ero ad Maumam or mem conuolamus animum, idustria se exhibeant ae uti oram Principum nomina, qui multis siculis iura,

se in popubi Aederint, belgurum gloria plurimas prouincias obierint , er ad excessum Dperj dignitatem non eis

rint evecti. Sedor maiorum decora ad eam Reginam laudandam asseruntur , quae propria luce corusca, alieno non indigeat

splendore ' Addaturpotius metu istimarum familiarum titu-ια, ex generose earum semine exortam fuisse inargaritam. Liceat

13쪽

Liceat tantum inde coniectare, feminci generis ornamenti euebere , bonis omnibus cumulare , fruitatibus extodere, immortali aerarium, saturumpue fuisse, cum a tantis exordiretur primipiis , tantae amplitudinis tanta initia poneret, admirationis fundamenta iaceret. Vtinam, Ni maiora quae

Eam, nobis sese osserunt sussicienda, ita pari ipse instructus etiquentia ad ea explicanda accederem: quocunmsplanumD-cerem, in hac Regina , quaesingula Principes feminas valearet ornare, ita cuncta enituis , i quam j omnes bomines diue piarint, quamsum Glyophi mente tantum consecurii fidit Rebaiarum Deum, demissam caelo tandem nostra temporafuerint conspicata. Praetereo Mens, Auditores,eas animi dotes egregias, adhuc adolesentulae diuinitus insitas , adeo in tenera aetate singulares, it in maturiore etiam perraro spectentur. Praetereo mirgineun decus modem sancti umq p dorem, scientiatrum cognitionem, Liadi apientiae: artem etia Plem , cuise totam generosa tradiderat , quo, dum matemnis ,faternisn pareret imperiis, optimum imperanssi ratione addisiceret. Nam qua poSimus nobibore ita adpraestantisi fimae Heroidis laudes depromendas ingredi , quam si mi πβω. desponsam, tartutum praemia, Hispaniarum regua excipientem contemplemur e si amplismum temmonium optimae, pulcherrimaeq; anim gelis Absquae , Graiij, vix Μα annorum statio fuerat comparata , it tunc explicaretur, cum ea Mundus foret exornandus, felicismas intueamur nuptias e Pace terra, mariqs inter Cathotios Principes iusta, as orbis sentitatem maximi Reges coespirarant: positisq; bestis, sing Ia regna puras e placidissima quiete Nobgtatespercipiebantiari Deerat solum ad res Hispaniarumsecundi imas Catholici Re

14쪽

Pris,pum, qui, mel noctro aevo, vel antiquorum memoria et inxerint, proculdubio sapaenti us , quo securioribus animis rQnasua nobiluotiofruerentur, Hasilique Regiae domus mu- mimento tramquissitatem eius constri partam, δειis pressimis perennem constituere coniugem filio,Reginam; popu&del Gurus,ex una Camosi MMIriaci stirpesupremum beatitudinis apicem esse comparandam ammaduertit. Peruagaralsiquidem

Ll ima ipsus filiae fulgerent: o quarum forma,suis totum

perspecta erat, carum gloria, remoti mas etia prouinciasper Maden , perfecerat,wpMelia a popula in Di imperium, a Triseipibus miris in regnorumpotem experirentur. Vbique -- Eui recesso erant, quos MMIriacae stirpis decora ,sub eduratione August ma matris Olaria Bauarae,'coiremtrrecf fis nobiles, unde adimperia in fructae , tot Reginae prodisura erunt: recessus inciti, quorum angustis snibus curae ilia, cogitationeis concludebantur, qua Daciara, quae Polonias,qui . Hispavia , quae Etruriam nostram , nudis, nisisummis, Hμerum Principibus, ad summum tisicitatis culmen erant mox adducturae. Non igitur mirum,s Rege sient imos morem Hibuum , ae Gibnumsitam, quos neque occulta virtus isquam latuit, haec, quam omnea fere Europa populi admira fantur, nonsulterfugit . Non mirum, squά egregiam regen- dorum imperio popularum sapientiam, γ' natam rebus agemaeusingulumem faria Patris udentium, non in iis silum Prisvibus,quisius regmrum haeredibus gloriabatur Germania, vigere ferant , Druisse etiam in Ama, atque Ct Miana, dum haec Pacis, ilia Polonis fellatur imperitauit,praecla ris

15쪽

ris AEd cerant experimennis, in ea stape, loquam in Regma Fumseminario oculos, mentemque defixerunt. Equidem liis uta ea virtus existimanda est, de quad repantia homianum iu iciaconsentiant , ea certe fuerit perfectioma , quae is hae tarpe eluxis , e qua sex a remotismatrum prouinciarum Principibus , Raegibusque accitae sorores locupletiSimos Ludum testes tot populos tabuerint. Jacmque in Gregoriam, vim maxima erat, I ii panorum Regum pendebant anim cum

ιmmortalis rerum adminia ror, purissam aeternis natam regnis, e mortalium sedibus euocans, margaritum tantis imperiis iampridem destinatum OKendri. Opraestam nubendi rotio e Inon humana ad imperium ria: non iudicio hominum, mmortalbus consiliis , non fastici prudentia, uxorempotentisin , mo Regi dehi, sed vi opera, diuina auctoritate e popul rum pranuntias Noces, Eegum id agentium summam sapim'rians,uti Hrus taentum es: Eegis et ero Tegum praeseripto omnia Leri . . Ofortunatum nimium senem optimum, quipo I a ministratum annis XLII. inaudita fΓcitate imperium omniumaximum, tot debelgatas prouincias, perdomitos populos, addita paternis regna forensi ima, hoc demum sacro matrimoni' foedere iuncto e terris diste Iis, ne , post diuinum, atque immortale actum, mortale opus aggrederetur. ma auctisi mus illi dies liguris, quo, diuinis auspiciis, praesenteque DeσULnitate iuncta, oblatastes certissima ect , nobili generosarum stirpium sibimetipsis in itarum exemplo, fore , t ex eorum coniugio', quos idem tubist Auctriacussa uti, re rase et irant avitis maiora,enafretur fili,qui fines imperi j simul,

16쪽

ffusco ratio' non id meritis deberi suis, non virtutι a seris eo ec se tantum spere t in popab conoectum,qui numerari prae multitudine nonplet, esset idi prodeundum. Inde egregia vota, semel aluas audiae preces, quas plena leo mens

concepm non auro abundare, non hominibus placere , non laudo, n plausis e pares tanto oneri mires, pares virtutes: qui

enim nisi diuina is, Iructa sapientia ingentes popu63 p ictaeiudcare e G quem ses euentum pias preces fuisse consecui ras arbitremini 2 nonne it quondam hominum sapienti aeas essendente , quodnec longum senectutem petierit , nec dia Minas, in irampectorisisse , quampo tui et sapientiam, cor quae non p* ferit ultro fuisse oblata, diuitias, γ' gloriam, ut nuda simius ante actis temporibus vixerit. Hinc sene iam parea quam secundae res, quam omnia i Liria, cunctas ulu-ria , diuino numine aspirante, Margaritam conspicuam regnis reddiderant. Hinc 'verbis meis certa sides ,si qua recenνω m Ira ex limatione longe maiora. Decuit egregia pirtutem, decuit. πotis expetitum , impetratamq sepientiam , ita claro

splendore emicare , t quae ρrius pulcberrima est fisse ut, obscurarenture decuit sic aἱ orbem ιlti Dandum seblimem mirtutem prodire , t pulpis tenebris Solem exurgentem ad uis decus caelo rectituendum. Mutagitur nuuc magna rerum initia, quid felicitatum primordia reseram ' quid Germaniae, ea Gratio dissessinte, lacrimas, excitam sedibus Europam, Principes miros, inuictos Duces, Germaniae lumina Mic&duces comites exponam ' quid accurrentes populos, tanquam

B ad

17쪽

ad cis Dinspeciem inuisendam' Debita ea erunt tinta vi iuri sentimonia. 4u tot urbes eiu1 aduentu ita Graias, moderationis, aesanctitatis exemplo, a Nirtutis amorem ince as, atque in hoc suspiciendo exemptiri demas, obire Harum Vocta , ac munera colere, edoctas 2 Eid prudentiam dicam perpulchre temtam in Frincipibus miris rubiq; occurrentiabus , Aeserto inustriaco Regis si Ggaro Tridenti , ampbSimo denique Cardinatam cis io Ferraria excipiendis 2 qua enim vel mirum itineris pars, vel temporis momentum , bene ficiis non admirandu fuit, vel grara virtutu nouitare non sufetendum eruntamen ilia ubisimi dou praeconio es , adeo diuinas Margaritae virtutes mioribus quotidie honoribus sic se cumulatus,vis premus remum moderator matrimonium i fui quastas auocaris , nec abo, iungi admis tro et oluerit , quam eo, quem sibi U risisterris con uisset e venisse Forariam Clementem Pont-GI .er dum si re si e Eccle si ae Antistes Reginam Regifurorisu adiaceret, omnes toti terrarum orbi fausta, ac ficta esse auguratos. Scilicet poct ca rolum V Imperatorem rite inariaratum , non das nobilissiama prouincia maius, avuctiuGD quidquamperagi Nidit,cumsons Auctriaca, cum sponsus esset Himniarum Kex,cum orerdos vicem foram gerim, cum certi*perspiseretur indicist, non caducis tantum Hositatibus sacrosnctum hoc connubium extolli ,sedab opulenta auctoris sei manu id excipere, de cuius plenitudine omnes essem inccepturi. Nihil iunc abud optandum

Haba Auditores, qιiam Niquamprimum ad mitum eapem ducerentur, quorum tanta sevissent exordia o Magna iamI turorum pignora erant, 'fabam eximiae virtutis periculum

stati ecisse , ut in Hispanias mitteret quam probati imam-

18쪽

magna prosperissu lana sos sis evraditas obsecundine, o

-ὰν 'suisademsam litudinem c caelo , remisque con=ν ser ut iliam KLMntibus Myssi ortu am qpponere, 6, a rem antiquorum flusiimum, non coegeri sed ad perium i ius nauiganti, tanquam Teibidissaepameris ii uter Duecta tande-μas Hupanias Margarita tam diu exoptatis,muecta Hispanias Ruina, o hcet populorum Votis ,sero re- . Dorum desidena, sero omin-j tacitati, empere quae iam uaditum quaeritabarit, euentum consecuta Fint, quae ingentem si expectamnem in animissominum excitarante na cun-d imis ab ea die regnorum rebus miser aes inuectui se is Manda Lapis, non e Martissicesso, e virtutis rem d sumptus, non adaquas cin euocandas, a ipsem sonorum smmum auctore ad regnorum preces, ad ommum Nota trabe m. Esc visa ra--μumis virtusdectatores nacta suu: Aiae ciuitatum , populorum , regnorumq; concursus, νει Primum cosecta et iliae omnium oculi, in emuus Hispaniis Sol.exoriebatur. Eximiam certe stem iniecerasirps, o gems Austriacum: optima indoles seem auxerat: regia educaria confiirmarato probars,qμα cremoribus annis,st νι uerat, audita. Verumseus tunc unicuique test bonore naturae, qui ab origine ductuu erat septentigimae matri, qui ab optiam in Hitutione. Primus regnorum ingressus maior Reginae gloria. Vicit enim acceptam opinionem ipsius aduentus, qui nihil magnumsatis auditum, aut menteronceptum esse pateferit: qui, famam fio cuncta augentem instituto eius minuisse laudes, inaudito exemplo osseudit . Vix regna ιngressa erat, cum admirabiles patuere regnandi artes, quilus. mstructigimarecesserat: eniim opulorum commoda augendi cupidarac ma-E a Mus

19쪽

inus m regna amor, propensis in se riminam Remp. Alpit. Interim vero costis animi nobillaribus habitibus siste sepectandos exhibentibus, prima morum commendatio bomianum simulwentes , atq; ora occupauit. Namq; P&bppo RG ge sponsam Valentiae excipiente , rara puaeris , modaestiaeque igna in Trincipe femina , aurea virtutis exempla insumma Regina conspectasent. Regem ilia prius quam coniugem adocuta , prius se R ijs imperijs subiectam, quamm imperio cob. . locatam, oscndit: non fleptra intuita en , non diadema , intia

mos polius , laremissique animisinsevi inuestigauit, quo se melius is Irueret ad obsequium . Nec dum ex tenerioribus annis exceserat, in ea tamen virgineis animi ornamentis ad- dita comes fuerat matronarum decus 'grauitas a uulti grandiorisaetatis evinus annos expectarat, sed ν de praecox m t mero aevo matura consilla praebuit admiranda . e nila Regi satis suis Regia maiectas: agniti mo es,ad imperium natura facti , ad Obsequium arte paratie devinxere Regiam memetem aureo misculo graues se oras, amplos , es' excessos remantes animos. Sed quae e MysistitasI par erat τη

que animus , pariterm alterivi iam ratione defixa mense R gia quadam ratione inter orbis columina decerrabarur, quis eum praeclarius actum ea istimaret e sponsa ad orbis ιmperium aduocata, Heras Reginam nactus tanta parem ampliadisi. fortunatombo ad eamdem currebant pa am, quam ex ait

Hus amore adipiscerentur Agnaeia felicitate Nierq; Nictorpariter, atri Nictus. Jam Nero qui ouinciarum in Reginam animus, qui subito conssectus amor,teBantur ignotae antea Luss, O cum iis primum exortum nouum gloria genus:

quod inter resin cenistimasti iacula, inter ludos regia m

20쪽

rdiam titte aps aratos; nisilvs Regina am erentu', nihilspectarent pulte .ut in stati id gere nia iam oculos, quae tamen apud eos est commoratura P quam Aea r siserri, qua me audita, nec se prius , aut in poHerumspectandas arent. JALIre exemplum qu/sententiae . quaesepiretum fuit, inrtuum modo eam emspicarimamus , quod tum in uis etenturas bcuit, mirasiles amπιε m bominum animis esse excia

populorum conuentu nanciscit simonia: quod nee timor, nec

adulatio ,sed era mimulis amor ea exprimate nec ea tamen

tes te Iusaesia Nisinota nimis, Auditores,in medium afferre refugerem nise breui ad dicendumstatis plura, qua parsit, resermidarem concluderer multa uis sera. emiuomnis alutem excogitata huius ipsusEthentia, ac Ui-ilantias urima recensere acinora splurima consilia , quasi lutaria regnis Rainouere,omissa. magna mensi u serat, - in mulFebris mirtutis termiusta Uua prudenti si perauerat.

- Diumani quirim ingenij se non facile quissum eximma et,

, arctisimo temporis inter se xius imperi, naturam , in condi--eionem perdiscere quod regna complectatur innumera: adeo ire vasta , atq; uπαcnsa, Pt eorum nisa para orbis nomen adepta a