Tetractys naturae : seu, Systema quadrimembre omnium naturalium

11쪽

Systema proprium, omnia praestantissima aliorum consulendo, elucubremus, dum nullo hucusque nolo, eheul contenti essc

g. 3.

Antequam systema nostrum quadrimembre e XPOnamVS, necesse est fundamenta, quibus illud innititur, illustrentur: Omne, quod sensus assicit nostros, est Vel actio Vol materies, ex idea vitae universi prodiens. EX 3 ei here activo, sed imponderabili, qui nunc mortalibus nonnisi activitate lucis, caloris, electrici latis, magnetismi et galvanismi innotescit, cujusque originem mens non capit humana, Omnipotentia Creatoris oXygenium et hydrogenium iisque combustis - aquam produxit. Haec elementa primordialia, quorum primum - an li-

metallum, absolute- electro- positivum, alterum metallum gasi- forme et absolute negativum eSt, una cum carbones et azoto, metamorphosi i quae exortis, eardinalia efficiunt elementa. Ehis, eadem Omnipotentia innuente, reliqua elementa chemica, quorum nunc 52 - - 4) numerantur, mortalibus vix unquam decomponenda et componenda, prodiere ac na Scuntur corpora

naturalia innumera, sponte sit Venia verbo) vel arte decomponibilia et passim componi bilia. Omnia naturalia in duos Orbes quadripartibiles seu Regna octo tacili disponuntur negotio. Regnum imponderabilium ss.

aethereum) cum Regnis aquae, aeris et mineralium Orbem mole cularem S. an organicum constituit. Orbis vero organicus scellularis v. utricularis) in Begna vegetabilium, amphorganicorum S. ZOOphytorum, animalium et hominis fgentem humanam)naturaliter dividitur.

Homo, omnium Creatoris operum Supremum, Uniea Specie simplex vitae universae principium indicans, recte microcosmus a veteribus dictus, est aether realisatus, aqua in lympham, Sanguinem et materiam propriam transformata; aer ga Sorum et carbonei connubio condensatus; phosphorites seu a patites materiae

12쪽

organicae nuptias: planta motu voluntario et ratione praedita; antinui rationale . Cadaver ejus vero illi brutorum non absimile.

g. 4.

Tali Naturae divisione admissa patet, Imponderabilia, Ieremet Aquam nonnisi objecta Stochiologiae sPhysices et Chemiae)esse 90SSe; reliqua vero naturalia, conceptioni de individualitate morem gerentia, singulares Physiographiae partes estingunt. Reyuum amphorgansenni sZoophytorum s. phyt0Z00rum) admitti debet, ut illius mediam regionem species millenae, quas Spongiae, Corallinae. Liagorae, Ν ulli porae etc. nec non Diato ma-ceae emgurant, occupent, huc dum vagabundae, et Ph3tologis et Zoologis exules. Ignobilis confisio Imminis cum brutis et bestiis nonnisi cadaveri rius innititur. En notio hominis anatomica dignitatem ejus supremam, a facultatibus animae petendδm, contemnens et sane absurdum i quum in opere:

m IIS- turpissimis hestiis - associatum in systemate naturali videre Vellem, eo minus - heroem, virtute et armis nobilem, aut

Senecam; licet systema hucdum solemne reliquias vel effigies hominum set illustrium) in ultimo ordine V. suprema s76-tasee. Syst. C. L. Bonaparte) samilia Manimalium, collocare posset, Sed homo - miserrimus i si unica species ejus 100. 000 specierum animalium adsociatur. Veteres quidem philosophi hominem animal rationale dixere; at quae opponenda haberes, si illum dicerem plantam, organis motus voluntarii et Sensuum praeditam, quae nonnisi cellulosa peculiari ab aliis organis distinguuntur, continuo Vegetant et desuper torpent in homine dormienti, eo magis in

Detu ejus, antequam duos - imo quatuor menSeS abegerit. Histologia corporis humani tandem docet, libras et sphaerulas, intimam compagem nervorum, glandularum aliarumque partium constituentes, stoecis et sporidiis Gymnomycetum primo aspectu persimiles esse s Vid. Berres Anatomia pari. micrOSc.

eoi p. humani 183T : hinc nulla disserentia absoluta inter cor-

13쪽

pora organica Planetae nostri - vel quadruplex conditionalis nostra admittenda .

Regnum minerale corpora chemica simplicia sinetalla, sulphur, carboneum) vel connubia illorum binaria toxida, sulphureta caet.), simplicia aut composita, exhibet, quae optime in 4 classibus Avicennae, Werneri et nostris disponuntur. In SyStemate nostro corpora simplicia primum et penultimum tenent locum sine talla nativa: carbones minerales . Phytorycia, Pyroitis subjuncta, et hujus Regni membra quandam amnitatem cum productis vegetabilibus, per lith anthracem, inire, ac

Vice Versa, substantiae mincrales, in textu plantarum obViae, examuSSim demonstrant. Omne vero systema corporum individualium Planetae nostri inchoant gravissima Platinum et Iridium, claudit Homo diffusibillimus, Deum et Sidera mente petenS.

g. 6.

Organismus humanus, omne organicum synthetice in Se concinnans, exhibet systemata sunctionum cardinalia duo: organica- communia et animalia, Vel quatuor, vegetativum nempe, pr0pagativum, irritativum et sensitivum. His respondet divisio antiqua Orbis organici in vegetabilia et animalia, ac nostra, Statui Physiographiae hodierno magis adaequata, in Regna corporum Organicorum quatuore Plantae Vegetando eminentes, Imph-0rganica propagando excellentia, animalia motu et robore insignia, et IIomo, ingenio non aequivoco ab omnibus distinctus. Patet hinc, sundamenta primaria divisionis Orbis organici in ipso homine quaerenda esse, et re Vera, quum Plantae Systemata ejus re productiva sola sibi vindicent, ille vero omnem Naturam certo aequilibrio concinnet, ambo Regna intermedia

truncum hominis, cavitatibus generalibus quatuor spelvis, Venter, pectus et caput) insignem, repraesentant, ita quidem, ut Zoophyta organa pelvis sexti aperitonae alia) Vel partes plantarum florales, illis analogas, et gemmas eiungant: GasteroZoa Ventre

14쪽

omineant; in ThoracoZois thorax, alas pedesque sustentans, et organa respiratoria prae caeteris eVolvantur; capite cerebrali, plus minus perfecto, nonnisi Vertebratis seu Cephalogois con

Praevalens igitur organorum superadditorum evolutio sectiones determinat: hinc organa genitalia, plus minus exculta, nulli deficiunt organico corpori; pallium spleura) Molluscorum, te tam eXsudans, processus pedisormes sarticulatos in Cirripe diis)evolvens et branchias abscondens, reliqua GasteroZ0a Insusoria, Entogoa et Echinodermata) I hora corois aequiparare intendit: e contra Annulata et Arachnida, genitalibus et ventre magis excultis. ad Phytoroa et GasteroZoa releguntur. dum Crustacea nonnulla evolutionem capitis et ventris vix non omnem negligunt, Omnia viscera thoraci committendo. Piscibus denique genitalia, Amphibiis venter, Avibus thorax ac MastoZois caput

Quatuor illa Regna orbis organici, a nobis constituta, divisionem quadrimembrem, plus minus repetitam, Deile admittunt, ut Systema nostrum demonstrat. g. 7.Νumerus iste quaternarius absque praeconceptione ubique inquirendus, imo quandoque admittendus, etsi naturae haud persecte consonus Videretur, eo respectu, ut syStem a consor me et memoria facilius condendum sit. Νec desunt exempla plurima divisionis rerum Νaturae quadrimembris antiquioris, V. c. elementa 4 Veterum - et cardinalia nostra soxyg. hydrog.aZot. et carboneum), classes 4 Vertebratorum et articulatorum et mineralium secundum auctores plurimos; Valerianeae, Grassulaceae, Lobeliaceae Sec. DC. caei. cae t. Νe loquamur de nostra reductione ad hunc numerum cardinalem, quae primo intuitu quibusdam praesumptiva vel novitatis pruritu producta videbitur, licet pauca noVa prae Se ferat. Cardinalis interim numerus quaternus, cui jam sam aegera

tissimi Physiographi s De Candolle, Fries) tributa solvebant

15쪽

sua. e Νaturae manat primordiis. disserentiam generalem bis- quaternam agnoscentis: ignis saether), aer, aqua et terra: porro Vegetabilia terrae assxa, Zoophyta intermedia, hygrobia, Iuia

malia aerea s. a Zotea et Homo, unica specie unitati aethereae respondens. Concepta denique varia indole hujus bis-quaternae disserentiae, sacile deducitur et alius numerus e natura rerum primordiali: octonus seu integer, indivisus, duplex; septenus, excluso Aethere, elemento UniverSi: senus, excluso insuper Homine, unica specie insigni: quinus, exclusis aethere, aere et aqua, conceptioni de individualitate substractis: ternus, qui responderet tribus sormis a norganicorum et organicorum, eX- clusis aethere et homine: binarius denique m an Orga D. et Organicis. Non est igitur, ut semper cogamur quaternum Sequi numerum, Si observatio et investigationes castae alias juberent: et notandum, divisionem necessario modiscationes subituram secundum abundantiam observationum aevi Venientis. Sint exemplo Marsupialia, quorum 4 ordines in orbe antiquo, et quintum in America invenimus, ac systema fragile esset, ni modiscationes, Νaturae legibus sancitas, ad instar Linnaeani artis-cialis, admitteret. Ne quis ergo Systema nostrum Omnibus numeris absolutum censeati Multum egerunt, qui ante nos fuerunt: sed non peregerunt p. . . nec ulli nat0 p08t saecula praecludetur oe-easio aliquid adhuc adjiciendi. Seneca.

Quae dispositionem systematicam corporum naturalium singulorum Spectant, Sequentia notanda sunt: l) Nexum naturalem et evolutionem progreSSiVam omnium ubique demonstrare licet; Verum hanc evolutionem non

simplici progressu a singulis ad singula gaudere, plures jam Physiograhi docebant. Ea enim lex Naturae esse Videtur, ut plures classium, ordinum, generum aliarumque sectionum typos moliatur, qui simpliciores formas cum perfectioribus certo, nec semper facile determinando, vinclo

16쪽

jungunt. Enucleatio horum typorum, quandoque perardua, summa momenta ordinum naturalium constituit. 2) Essentialis autem typus cujuslibet sectionis, majoris vel minoris, non in omnibus membris ejus declaratur, dum producta naturalia per abortum, superabundantiam vel appropriationem qualitatum alienarum modiscentur, ut plus minus numerosa eVadant. Sint exemplo uasloroa, in Ce- taceis pisci formia, in Pinnipediis aliisque amphibia, in Monotrematis et Vespertilionibus avibus similia, in Simiis anthropom0rpha cael. 3) organa summae evolutionis magis quidem constantia Sunt, nihilominus dignitas justo major illis tribuenda osset. Hinc systemata optima plus minus artificialia, nec naturalia, prodiere, quum Mineralia secundum eorum qualitates chemicas vel crystallographicas solas, Planiae secundum Stamina, pistilla, cot3ledones aliasve proprietates SelectaS, Animalia secundum dentes, extremi tales, reliquis neglectis, disponebantur. Sequitur inde, systema naturale non Singulis quibuslibet proprietatibus, sed omnibus qualitatibus, summatim conceptis inniti debere, ni plus minus artificiale sit; nec habitus externus, per modum neglectus 3 Νeotericis, dum micrographia partium essentialium glorientur, caute Semper consulendus est. Sic Euphorbiaceae complures, habitu Uriicaceis et Amen taceis persimiles, sed floribus diversissimis gaudentes, improbe pone Ruta cc3S V. Blitinerieas militarent.

4) Patet hinc, vana suisse m0limina eorum, qui singula Singulis similibus appropinquare studuerant; dum typus cujuslibet ordinis formas simpliciores et magis complicatas agnoscat suas, et ut cum Lindie yio consentiamus, pernixus re ascendentes sormas suas pedeten lim evolvat. Classes systematis nostri et ordines ab insimis ad summas typipeculiaris sormas ducunt: perinde nexus serialis interrumpi quandoque videtur, non in singulis membris, sed in typo totius ordinis quaerenduS.

17쪽

Νemo negat assinitatem Iphanes simplicissimae cum Bosa, Pyro, Amygdalo, - Galli uliginosi c. Cossea, Cinchona, Gar- deni a. Aphanes necessario Myrtum Vel Barringtoniam sequi debet: similia vix non in omnibus lamiliis observamus. Ergo coordinationem serialem Natura respuit, et quae de familiis valent, eadem classibus et ordinibus concedenda .

g. 9. Omnia Νaturalia. ut supra diximus, dividuntur in duos Orbes: molecularem et Organicum, vel Begna Octo: aethereum . aquae, aeris, minerale. Vegetabile, amphorganicum, animaleot hominis, quae in classes 36 nostras sub dividuntur. Harum quatuor : aether, aqua, aer et h0mo unitate Speciei gaudent, quatuor e mineralibus et totidem eX amphorganicis prodeunt. plantae duodecim estingunt et animalia Vera - totidem, mox exponenda S.

Νon est in votis hic multa de mineralibus et animalibus disserere, quum classi sicationi eorum, quam in Primis linois systomatis 183 4 et operibus: PyKOBORCTBO NI, ΠpeHORRBammunis epasorin 1835, Π 300aurin 18 37, dedimus, nonnisi pauca addere possumus; Sed coordinationem eXquisitiorem plantarumst amphorganicorum molientes, illam sustus exponemus.

g. 10.

Plantae vegetationem determinant, producendo Vel sporas, pollini potius aequiparandas, Vel semina, quorum triplicem disserentiam statuere licet: semina spuria saembrya Rhi antharum et gymnica Coniserarum), cocco idea grana Agar illi, monoco-tyledonea utplurimum) et perfectisrur Euspermarum s. Dicotyledonearum. Hinc totum Regnum Vegetabile in plantas sporophoras et spermophoras: pSeudo emas, cocc08permas et euspermas discedit. Euspermae numerosiores e perigonii indole sub dividuntur in ineompletas Apetatae, monochlamydeae auctorum). synpetalas et dialypetulas. Sic prodeunt sectiones sex, ac divi-

18쪽

sion o bimembri classes 12 systematis nostri essingunt, cujus Clavem in serius exponemUS.

Νomina arbitraria sPseudo-Cocc Euspermae. Incompletae)surrogantur significativis, ad lites de aberratione perigonii et cotyledonum frequenti tollendas . Systema naturale unico Organo superstrui non potest - et nostrum illi Cl. Iussi eu proxime accedit. E qualibet sectione: Ieotyledones, Monocotyledones, hetali, mono - et polypetali Ius s. sormantur duae classes, non 1 - 4, quum Pericorollia vera vix datur in Natura ot distinctio Epi-et Perig3niae dissicilis nec naturae consorinis videtur. Dielinia an nihil atur: accedunt Pseudospermae: Rhizanthae et Strobilanthae. - Fungi et algae ad amphorganica releguntur.

Organa multiplicia ac inter se libera, radiae rhigomate praedita, eaulis lignescens, folia reticula l0-Ven OSa, petiolata, opposita . multisecta et articulata, stipulata et composita, frigore metallico, quo soli a majora et abrupta Νymphaeae et Mono-cotyledonearum excellunt, non insignia; perissonium duplex, pe- tala tenera et majora, stamina hypogyna, basi articulata et libera, ovaria plura et polysperma, fructus baccatus V. drupa-ceus, embryo exalbuminosus, dicotyledoneus, radicula minori, plantam magis evolutam nobis indicant. Evolutionem magis absolutam non a singulo quolibet organo vel specie, sed a plurimis derivando, coordinationem plantarum tentavimUS.

g. 13.

Ut de phyloZoorum s. amphorganicorum natura rite judicetur, necesSe est canones organicologiae universae sanotomiae, chemiae, physiologiae et pathologiae) consulamus sequentes: Omne organicum e Vesiculis succulentis V. granuliseris et tubulis svesiculis elongatis) construitur, et post conceptionis mo-

19쪽

mentum activis: dum anorganica e moleculis solidis, nonnisi momento conceptionis activis. consantur. Cuique corpori organico Vita VegetatiVa et reproductiva propria est. Animal insuper vita animali sirritativa et sensitiva). homo et intellectuali gaudet. Plantarum motus vix perceptibilis et evidentior Mimosae cael. contractilitati cellulosae serectilis)r debetur: organismus animalis insuper fibram irritabilem peculiarem et nervos evolvit; homo cerebro, relative maximo, ab omnibus distinctus. Cellulosa vegetabilium laxa vel stricta smeren chyma et parenchyma, pleurenchyma et prosenchyma), magis regularis, minus complicata, per se duritiem ligneam attingit; e contra ceu lutosa animalium minus regularis, magis polymorpha, per se quidem strictissima, tendinem et cartilaginem estingit, nec magis sine alumento calcariae abundantis durescit, vel in pulpam mollissimam nervorum resolvitur.

Quodlibet productum vegetabile hydratum carbonei est, hydrogenio vel oxygenio quandoque praevalente, pauco 3Z0tOvel silicia subjunctis sin omni b. plantis: Payen) et vix calcariae vestigiis. In substantia animali vero illi hydrato carbonei ago tum copiosum utplurimum additur, et calcaria carbonica vel et phosphorica passim abundat sconchae, testae, OSSa caet.). Albumen animale et vegetabile parum inter se disserunt, sed amyli praesentia plantas quam plurimas, et gelatina Vera spectino plantarum sub analoga) animalia vix non Omnia examussim distinguunt. Maxime autem ad naturam Zoophytorum pertu Strandam examen ovuli organici sani malis , ovarii nec non omnium partium Sexualium conseri et . Ovulum animale e tunica sZona) pellucida, nucleo granuloso svitello). tunicam plus minus adimplente, et vesicula embryonali cum macula sKeimssecli, cellula primaria ) conssatur. Hic nucleus tunicatus et vesiculiser sovulum) ope disci proliferi cellulosi sollieulo Graasiano inhaeret.

quorum plures una cum stromate celluloso ovarium estingunt.

Ex Ovulo, fortuito rupto, nucleus integer solitarius, ni pluri-

20쪽

bus minoribus auctus sit) vel granula dispersa et vesicula embryonalis libera prosiliunt; similia phaenomena in sporis fovialis) algarum et fungorum, in corpusculis Closterii, Eua stri etc. observantur svid. Ehren ber g Infusoria 1838). Faecundatione

Vero ineunte, OVulum maturum, a Sperni OZOis intrantibus excitatum, e solliculo Graasiano in Oviductum stubam Fallop.)fertur: disci proliseri reliquiae tunc evanescunt; Zona pellucida, Sperm OZois praegnans, amictum album inosum pedetentim aequirit: macula sΤ) embryonalis 2 4-8- et pluri-partibilis, cum granulis vitelli, totidem globulos vii tellinus effingit. E globulis vitelli numerosis, tandem 5 - 6-gonis et arctius junctis, granuli seris cum vesicula centrali. et in strata duo dispositis, membrana ovi cellularis. animalis et vegetabilis, construitur et areola metus apparet; quomodo ulterius evolutio laetus cuniculi procedit, vid. Τ. L. W. Bischoss Entreichelungsgesehiehte des Kanineheneias. 1842. Gehirente Preissehri t. Ovulum, eo tempore per lentem, 250-es augentem, inspectum, Astraeae prosapiam habebit, cui tamen parietes granulosi cellularum ovi animalis in cellulas calcareas, testae ovi gallinacei analogas sed hiantes, hetero morphas et confluentes, ac vesiculae centrales in polypos evolvuntur. Cellulis sutriculis) Astraeae, Vario modo dispositis, formae reliquorum Lithophytorum prodeunt, quorum polypi conssuentes sΡocillopora caerulea, Meandrinae, Astraeae nonnullae) transitum ad Gorgonias parant.

S. 14. Ilis praemissis, generalia quaedam de fungis, algis, polypariis et a calephis hic notabimus - et speciali ora systemati eorum inserius adnectemUS.

I. Fungi sibrinam stanginum), illi animalium propius accedentem, principia aZotea: albumen, Osma Zomum et carbonate mammoniae producunt, nec non huminum, Stearinam et elainam, rarius Saccharum et resinam: vivi aerem ad instar animalia de- componunt, plures putrescentes Deiorem cadaveroSum Spargunt. Phallus impudicus junior ovum gallinaceum, adultus Vero CO-