Dubia orta ex noua delegatione Vicarii Genralis in Oppido Montisoni, iuxta praescriptum in Bullis Apostolicis gratiae Episcopatus

1쪽

con,cessare debeant alii Officiales seu Vicar ij soranei, qui in diversi OP.

idis dicti Aragonum Regni, pro facinori negotiorum CXPedILI DUC,iabi Luo erant cum limitata iurisdictione, Videlicet cogHos CC d, usque ad summam quinquaginxa solidorum mone ae Iacceu cia Dil ur,. iD Primum igitur accedentes, Ortu ex eo quod incois piae fati Oppidi de Mon con non obstante illa clara Verba Clausulae v - - - mo loco possitae: Nec quoad ea quae in Vicario licet gener: qtur ut special. mandatum, Tenaciter contendant compellere dictum Vicarium ad Licendam, ibi indistinctε, &omni in casu,turisdictionem non solusia tentiosam sed etia voluntariam,& gratiosam,cum ad id iuris hi mi S a iustiria Regritas agonum obtentis comminationibus, occuparionum Lem Dorali fatum,cogendo: cui in commodo Qccurri aliter non potest,nisi sanctisse. Dominus oster dignetur specialiter,

sint huiusmodi casus, qui a vicario licet generali siue ne nequeunt exerceri, quae dum huiusmodi declaratio desideratur breuter a nobis in hoc discursu Iecst Dilanx rq i. Et quia non omnes casus,in quibus Uicarius licet generalis on potest,sine speciali commissione,& mandato,sunt liquidi,ideo breuter r ensemus,qui huiusmodi casua sint, separando casus in quibu Setincontrouersia,Vicarius generalis absq: speciali mandato,procedere n'p'test,ab his in ovibus controuersia est inter Doctores, an ex generali commissione fue taure,sine speciali mandato,potest procederς.

Cases quos sim controuersia exercere non potest Vorius

abflues msi mandato.

I sus autem in quibus Vicarius,sine controuersa procedere no riotest absque speciali commissioneisunt sequenteS.VicariuSno potest beneficia conferre, nisii ad hoc speciale mandatum obtineat Mec potest Beneficiu supprimere. Nec beneficiavnire, Nec reuocare iones.Nec Ecclesia diuidere. Nec potest toadiutores Vicario S Imperitis Rectoribus Ecclesiaru deputare.Nec porest ius patronatus ex causa dotationis sutidationis, vel co structionis alicui reseruare Nec potest dotatio ni iuris pati oriatus decretum,seu authoritatem interponere mec potest nouas Pariochiales erigere. Nec pensionem; super Beneficiis imponere ubi Episcopus potest. Nec Econcmu Ecclesiae instituere. Nec potest a suis Beneficiis O ijs, vel administrat otionibus, aut ab ordine aliquos amouere. Nec Valet authoritatem in teipo uere creazioni dignitatis factς gut

2쪽

seneficium in Ecclesia creare. Nec praesentare potest, ad Beneficium tutis

Patronatus , ad Episcopi prςsentationem pertinens. Nec Eccletias vetustate colapsas, in matrices, vel alias Ecclesias viciniores tranSferre.

Nec potest iacultate exercedi ea quae sunt ordinis Episcopalis alteri Episcopo concedere, & si Vicarius,Episcopus fuerit, ea coferre.Nec de hae tem 'sis crimine cognoscere.Nec publice poenitenteS recociliate. Nec voluta tem puellae habitum regularem suscipere, aut professionis votum emitte rς volentis,explorare.Nec edificationi Monaster ij per testatore ni telicti a sensum,&aux horitate interponere.Nec Indulgencias concedere Nec relaxare iuramenta. Nee alium Vicarium substituere, nili ad modicum tem pus, & ex causa,seu ad unam vel plures causas. Nec potest Dioecesi in visitare. Nec Synodum cogregare. Nec pias defunctorum voluntares exequi. Nec in alienationibus, seu transactionibus retu Ecclesiasticaru decretum

interponere. Nec de causa restitutionis in integrum disceptare Nee ei deferri potest iurametum purgationis Canonicae.Nequit consentire,ut Me tropolitanus cognoscat in principali uegotio omisso appellationis artacu Io. Nec potest cognoscere specialiter comissa ,seu delegata Episcopo. Neeseudales causas cpgnoscere potest. Nec auctorare exemplum ex originali sumptum.Nec repressalia concedere potest. NecClericorum bona confisecare. Nec pCenas corporales,in pecuniarias cduerter e .Nec dispesare. Nec potest imponere, de exigere caritatiuu Subsidium. Nec potest relaxarerer dicta. Nec dimissorias litteras Clericis dare, ut ab alio Episcopo ordi-inentur.Nec potest in irregularitate,vel suspensione aliqua,ex delicto oculvo prouenietite,& in quibuscumq, casibus occultis,& Sedi Apostolicae res eruati in quibus dispensatio,vel absolutio Episcopo est permissa, ipse vic amus dispesare, vel absoluere.Nec a casibus reseruatis abEpiscopo absol-xiete potest.Ac tandem absq; speciali mandato, non potest, qus sunt meraeg ratiae,& hi sunt casus, qui sine controuersia exerceri nequeunt, a vicarioq uantumuis generalj,sine speciali delegatione, quos referunti S brotius inscio peculiari tractatu de of 4 vicarij. August.B rdide ossi.& post. Episcop. p. . 3. alleg. . .anum. 6O Gar si Senes. alij per multi. quos ipsi reserunt.

Caseg in quibus controuersum'an exmeri a Ocariog mralia, electati mandato.

, Vnt praeterea aliqui casus qui apud DD.in dissicili manet,an exes,ceri queant a Vicario generali,absque speciali commissione,quorum primus est: an ei liceat sine mandato speciali admittere praeses tationes,& praesentatos instituere; c id non posse, probari videtur, ex

te cin capulicet de of LVicaru lib. q.ubi in distincte vicario generali prohibe

3쪽

tur,beneficia conser re,sic hunc textum generaliter intelligentes, Cardi dinalis in iurepatronatus. Imola ibidem cire friem very Sed quid si Clericus.1 ochus de iure patronatus, in verbo competens Iolandus convol. I. ebulf in praxi beneficiali, nforma Vicariatus, a num. II 6. in additione ad regulam . I 3. Cancellariae verbo et Psit Vicariusperpetuas. verisIte Vicarius generalis Zechus de republica Ecclesiast. cap. 23.de Vicario Episcopi

s. a. numer. . vers. I 3. alii permulti.

8 Et licet non de sint qui contrari una teneant,affirmantes Vicarium generalem ex vi generalis Vicariatus commissione absque speciali mandato.

Posse has praesentationes admittere, ac piaesentatos instixuere: Rid quid tamen in puncto iuris de hac re sit,in casu dicti Vicarii Montisoni,primam,& negatiuam sententiam, necessario videtur esse sequendam. 9 Quia praefato Vicario Montisoni, solum videtur concessa facultas, audiendi,& cognoscendi causas Ciuiles &Criminales,cum limitationibus csitentis in supradictis bullis facultatu, ibi: Civiles cir Criminales,circ. Ezapellatione causarum Cluilium, de Criminalium,beneficiales causae ncla veniunt, ut pote quia aliam speciem constituunt,a Civilibus, & Criminalibus distinctam allegat. O.papar in additisne ad decisionem 27. de pro curatoribus in novis vers. stui dicit puteus decis alias a. 1.lib. a. in cor=ectis, ibi tamen suit dictum,quod si erat procurator constitutus ad caulas Crimi

nates,& Ciuiles, non censebatur ad causas beneficiales secundum Francum in cap.qui ad agendum S.procurator colum. 3. vers. tertio. An in beneficialibus de

procuratoribus,lib. o. S in terminis cuiusdam similis breuis a Iulio 3. Pol tu galliae Regibus concessi. Dat. Romae,sub annullo Piscatoris , die a I. luiqis 64. Pontificatus sanctissimi anno s. id latissime docet, Auguis Barbua i ι trahatu de iure Ecclesalisto uniuerso lib. I. cap. 39. F.3. nu. I Io. . in praxi exi

1 o Quibus accedit,quod si in praesenti casu concederetur praelibato Vi se rio Montisoni huiusmodi facultas admittendi praesentationes & institu cidi prςsentatos equeretur maximum inconueniens,videlicet,quod ibi nolip sient patroni iustificare suos patronatus: tum quia in dicto Oppido Mc, lisoni non sunt aduocati periti: per quos possint materiς beneficiales, subtiles,& admodum intrincatae tractari: Cum etiam quia cum huiusmodi causae beneficial s,totius Episcopatus a primordijsEcclesiae Ilerd.vsq;asens tractatae sint,in Curia existente indicta Ciuitatein eius archivo recciddita sunt omnia documenta,& processus, quibus iura patronatus iustificii.tur, εἰ non sine magno in commodo ad dictum Oppidum Montisoni remitti possunt, nam si authentica transumpta ibi remittantur, ea admittere nequeunx dicentes,secundum foros Regni Aragonum,transumptas scrip tui as nulla fidem facere. Si vero originalia transmittatur nullo modo persmiti unt, iterum ad hanc Curiam negotio finito reduci,impediendo dictam

4쪽

reductionem inuentariis,apprehensionibus,&alijs iuris remedijs pecu-Jiaribus,dicti Aragonum Regni. od vertitur in magnum Curiae Iler-den. praeiuditium,& adeo egre fetimi incolae Ciuitatis ilerdae,quod time ri probabiliter possit, aliquod graue scandalum ex eo fore secuturum.1I Secundus casus controuersus apud D D. est an Vicariu S generalis,sine speciali mandato possit Sacramentales fidelium confessiones audire αfacultatem, ac licentiam audiendi huiusmodi confessiones, S praedicandi, alijs concedere. Et negativam partem tenent Hostiensis in summa tit e

poeniten. g. cui co tendum Ioannesandreas in caρ.Σ. depaenitet. ιλ 6. via Domini-c

I .num. 3.Albericus in dictionario.verbo Uicarius vers. Vicarius etiam Epij c st. Rebus in praxi beneficiali,informaricariatus num. 6. III. Frater Alexander in summa I ar. v. 3. de potenate Confessins num. I .Sbro bus de offlc. VicarbiIb.2.quaed. I 3. Uum. 2. q. I inum. 3. Quorum sententia comprobari videtur:tum exeo,quod Uicarius generalis ex officio tantum habet c6tentiosam iurisdictionent,in causis Civilibus, & non in Criminalibus,vt- conflat ex eapuicet de of .mcarii lib.6. Cum etiam quia Concilium Tridentinum Sess. 23.cap I s. de reformatione expresse dispositit, quod nullus possit audire confessiones, praedicare, nisi approbatus ab Episcopo, ergo eius Vicarius non poterit has approbatione acere,& licencias alijs date, nec confessione; audire,sine speciali mandato. 32 Et quavis non de sint qui contraria teneant, affirmantes posse Uiea Srium generalem ex vi generalis commissionis absq; speciali delegatione, per se consessiones audire,& praedicare,& facultate seu licentia alijs concedere audiendi confessiones,& verbum Dei exponendi. Hoc procedere non posse in dicto Vicario Montisoni,probatur ex multis 13 Primo quia ratio ob quam aliqui D se tenent, posse Vicariu generale abiqispeciali madato,audire sacrametalescosessiones,ac praedicare,di ali shanc facultatem,seu licentiam concedere,ea est, quia cum cohstituat umiὼ tribunal cum Episcopo tu' Υpersonam representet.cap.2. de consuetiudine in o. e.Rom de appetational5.6. petamne ordinarij, seu Episcopi, etia veniare censetur eiusUicarias generalis,ac propterea approbatus a Uicario generali Episcopi,censetur approbatus ab ipso Episcopo,ut inquit Sanciat

de Matrimonio' 'Ili. Quae ratio solumatidetur militare posse,ia vicari*generali principali, qui vere,& proprie est Vicarius generat Videlicet in eo, qui gerit viisces ordinarij, S consistit in eodem doco,S xribunali, in quo consueuit ipse ordinarius,seu Episcopus,tui; dicere, ut ex Bartim Li. g.eodem. a quo appelletur id comprobantia arantario; e iuditio di's .nu. 8. Cucsuae

5쪽

i Non autem procedere potest in dicto Vicario Montisoni: qua eum

no gerat vices Ordinarii,seu Episc Pi,in eodem loco, dc Tribunali in quo consueuit ipse Ordinarius,seu Episcopus ius dicere, licet sit constitutusan certa Dioecessis parte ad uniuersitarem Causarum Cluuium, & Criminaltu, Vere.&propri dici non potest Iudex ordinarius, & Vicarius generalis, ouamuis sic vocetur,led potius officialis foraneus,& delegatus ad uniuersitatem causarum,Ciuilium,& Criminalium,ac propterca non dicetur unu Tribunal eincere cum Episcopo,eiusquςPztionδ 'PWiςD ' Vt Dς P. pellatione ordinarii,&Bart.νbisupra Cardinat.iu clement. ais rescrip. 2Φ.Abbar in cap. Viatum S. de

retaeis i.Zlexo deneuo eq.dilecthel 3.vum. 18 de appet. Relin. p. p.rη- Da verrenum. 1 Ae in Q. ebon praxi beneflciaut coh. ι 6.S, G de Uicario Di iop.q. 22.nu. 7. e rex,cte Sanchen d/ET J.Δ0.is . t o. Barbos..dima μt- Α-' VVψ Η ' s h bb iis, Montisoni,licet generalis appelletur,proprie generalis non sit, sed potius soraneus.Nec di potest ordinarius,sed delegatus. Necessiciat vuu Tribunal cum Episcopo.Nec eius person m p f sequens est eius facultatem cognoscendi causas Ciuiles, di Bulla facultatu eidem concessam extendi non pota

in eo eessent rationes huius extensionis,consideratae a Docto mou ιbus: Vicarium generalem principalem posse sine speciali delegatione audirς Sacramentales conses idones N Vcibum De Praedicare ac aliIs huius modi facultatem concedere -

i 6 Secundo,cuia supradicta Bulla Apostolica sacultatum,tantum l o quitur de iurisdictione contentiola,causatum Cluilium, & Criminalium, adnuam postulandamduxta leges Civiles Regnr Aragonum,'llius incolae malienas proxumata extrahi nequorat,vet ipsi asserunt, falso prςsupponentes, ouo 4 leges illas regias,& seculares,euincere possint EcclesiasticoS,ac Tri-Lunalia Ecclasiae,ut ex prooemialibus verbis dictae bullae facultarum con Dorobi Extra odi ta leges rim em Rum , illius m alias Prouincias Ad lis isdam reni Mnestini Vbinst notandum verbum illud:-Iuuandu, oh duilum importat iurisdictionem comentiosam,& non Voluntariam,&gratiosam.Litis enim appellatione,solum venit controuersia iudresalis, te emulas,vellites taetransectiombus eur conf26 7.inmer. appelIutione 2ιλ quem refert tardiualis Tusc. pra carum t d mmio last. L, cincL3 -42pertex Dis nomen fre me di bus;intellitidebedde iurildictione ista conte ora, GROniae volun talia,N gi aliosa, ut iunt facul tales audiendi confessiones, & verbum

Praedicandi,ac licentiam allexis dandi huiusmodi faciendi, de id genus alunam

6쪽

nam haec spiritualia non eontinentur in contentiosis, cu in his nulla detur Iis, seu cotrouersia iudicialis,ut deducitur ex Holliense in Summa tit. de

Sbro Uus de of .mcard q. 1 .uum. 3. cli 7 Supradicta conclusio ex eo manifeste apparet, quia verba picemiali ostendunt, de declarant mente concedentis,ad notata I. depasIis. l. cum hi in prin. de transast.Mascard. leprobat. concl. I 28 .nu. tierreetpractuarum lib. I.q. 89.anum. 3. narra nihil aliud est unde magis volun tas Concedentis declaretur: quam a praefatione l. su hi in princ.-ibi Bart. es lassus de transirit Crauet. conisaa I. num. 8. Pes.septimo vero, cum enim prae fatio inducat eausam finadem,l fode haered ustituendis, docet Rom. cons. 18O, r. 6. Manifestum est,ita apperire mentem concedentis, ut illaa praefation ςia quam a sua causa finali reguletur,limiteturi aut extendatur,t. dulcissimis,ss'. de legat. 3dji de catero,*bi Bart. de transaS cum smilibus. ergo

rota illa bulla erit intelligendaee hac iurisdictione contentiosa, ct non det, oluntaria,& gratiosa.

18 Quibus accedit, quod si huiusmodi vicariu , Montisoni posset has li

centias, oc facultates praedicandi,&audiendi consessiones cocedere, sequetr tur maximum absurdum,dc perturbatio in tota Ilerden. Dioecesi, ut iam experientia comprobatum eis. Nam cum a Reuerendissimo Dno Episco po moderno,in suo primo ingressu pro maiori conscienti* suae quiete,cu, piens cognoscere,& examinas, omnes Confessores, & P scdicatores suae Dioecesis licentias anterior ursi suspeliderer, per quam plurimi de nouo se ea posuissent, ex quibuymulti approbati,-confirmati fuerunt, di alii minus idonei reperti reprobati,naulti ex illis qui fuerunt reprobati, δέ ali qui parum co fidentes de suis moribus, de litteratura, ad dictum dominum Episcopum accedere recusarunt, ad Vicarium praedictum Montisoni currerunt,qui si ab initio eos repelleret,deinde has de sacto licentias aueiendi cos fessi pales,& verbumDei praedicandi,ab eo extorserunt,eum cominando cum occupatione temporalitatum, si se ab expeditione bai um li-

eentiarunt abstineret,& sic tam sancta S pia dicti Dat Episcopi dilisentia,

Gmnino frustrata remansit. iv Tertius cassis,qui apud D D. controuertitur est: An Vicarius generatri, sine sphc ali in andato,possit cognoscere de caussMatrimonialibus:qua in uuaestione negativa sententia probari vidςtur,ex cap. accedentibus. de ex cessipraelato, es exsacro conciLTradent Seg. ad .cap.ro se reformatione. Vbi hambetur hane cognitionem esse disnitatis Episcopalis, di ad solum Episcopum pertinere,& non ad inferiores,acita suisse declaratum per sacra Co.cdij Tridentini Cogregationem,manifeste apparet in una nullius,seu con uersarea 6. lunu,& ao Migusti isior.& in alia Theatina Abbatiae S. Ioan is

in ve

7쪽

ouas adducit Aussustinus Barbosa in colecta

8쪽

quant uuis Vicarius generalis licet minus proprie appelletur.Quod

exeo comprobaturiquia manifestum est, huiusnaodi causae mirimoniales, ad solos Oi dinarios, ille Episcopos pertinere, & non ad aliOF inferiores, ut constat ex iuribus,& declarationibus sacrae Congregationis supra acidu'ctis num. L . Ergo earum cognitio sol uni poterit expectare ad eos iudices, qui sub nomine Ordinariorum, & Episcoporum comprehendi poterunt, vixtiam supra citati DD num. 18. fatentur. Atqui sub nomine ordinariorum, S Episcoporum,solum veniunt eorum Vicaxit gen ς ales princip:les: qui gerunt vices Ordinariorum in eodem loco, S Tribunali quo conrue

Dei sitate causat u sunt constixuti in aliqua parte Dioeceus,& non versant arin eodem loco,& Tribunali,quo Episcopi ius diςςrς consueuerunt, quan tumuis Vica iij generales licet minus proprie dicantur quia huiuimod; proprie officiales foranei, de Iudices delςgati,& non Oid in sit, Ppe han-rur, ut manifeste constat ex his quae supra diximus a num 9. 'sq9e -d L i- α ex multis id comprobat Sancher. dicta disputarion ς 2'.num, I L 2. E g huiusmodi Vicati; qui ad uniuerlitatem causarum sunt constiῖψti in caerta Di cessis parte, extra locum ubi ius dicere cosueuerunt Epitcs ,n0n ps serunt venire appellatione ordinariorum,& Episcop0rum, sum ordina

rii non sint,led delug ti,& per consequens absq speciali cominis, oneας causis Matrimonialibus cognoscete non poterunt, udesum Vicarius pyxtitus Montisoni,non versetur in loco ubi ius dicere sonsueuith piu pus, videlicet in Ciuitate Ilerdae, sed potius in dicta Villa Monitis ot Sc ut ς Ristiturus Visarius ad uniuersalitatem causarum, Ciuilium, C; im, aliges dum roat,in quadam parte Dioecesis,videlicet pro re Epistopa*us I 'ς g

9쪽

nu. Izi. Ergo nec remittere dictas denunti riones, Cum verε & proprie hoc , . sed qui a quid iit up dyς 'R denutiationes. Quia d,'' o o isserentes, Vicarium generalem EpisseOPiiciti ratio in qua sand xv ' δ' ' ' tu . &nomine posse remittere has

te, it absque speciali delegatione, huiusmodi monitoria concedere

Secundunt dubium principali.

2 2 26ue . seu constitutione dicti Vis gςnς

10쪽

6licatum,cessent,& extincti maneant,alij Officiales-seu vicari, foranei: qui in diuersis oppidis dicti Aragonum Regni,pro faciliori negatiorum expeditione ab antiquissimo tempore erant constituti. Quod dubium resultare videtur ex illis verbis, contentis in supradictis Bullis Apostolicis iacuistatum.Per praesentes committimus, mandamus, i in praedicto Oppido de Momo, in nou in alijs dictae Ecclesiae Acis,in eodem I e 'no exrsentibusVicarium unumgeneralem,ut 'raedicitur teneati erc. Quae caeteroS alios officiales,leu vicarios

foraneos dicti Regni Aragonum excludere videntur. 2s Sed his non obstantibus contrarium puto esse dicendum. Pro cuius comprobatione,duo in facto verissima praemitto.Vnum est,partem Dioecesis Ilerdae exilientem in dicto Aragonum Regno esse latissimam , pluia quam centum, S quadraginta oppidos continentem. 3o Alterum vero est,facultatem seu iurisdictionem praedictorum Olncialium,seu Vicarioruni foraneorum,esse adeo exiguam,quae tantum exterditur ad audiendum, Scognoscendum causasCiuiles, non excedentesium mam quinquaginta solidorum monetae Iaccen. & ad r*rione igenaum amanumissoribus haeredibus defunctorum, de implemento piorum relicto-

, '' Quibus sie praesuppositis. Conclusio sit affirmativa: nam versemur

in Dioecesi multum ampla,& in tam modicis caussis, non possunt cogi in diti ad litigandum in dicto Oppido Montisopi,distanti a caeteria Oppidiuubi supradicti Officiale seu Vicarij foranei,existere consueuerunt,pro ut manifeste deducitur ex Ancharran e .non nulli n. s.de rescriptis in cV.cum is in prin. rs ecundo notatae in*del ibi Ioannes audrinum. s. Barba iuprimipis, di in ca dilectus m L, cum se 1- refuerim se n ωρ tim.subma. de iudicijs quos seqtitittis eB ROLRom.in una placentiva.de F 7.um 8lartia.

sa Neque huic ne lutiohi obstare aliquor modo poterent verba,lupra

dictarum Bullarum Apostolicarum supra a nobis relataru,nu.26.quae neceIsario sunt intelligenda retento eodem Themathe: de quo supra loquutur, videlicet de Vicario cum ampla potestate ad uniuersitatem causarum Ciuilium,& Criminalium,controuersarum,delegato, qui iuxta praescriptum memoratarum Bullarum , unus dumtaxat delegandus est , & non plures in

Oppidis dictae Ecclesiet Ilerden.subiectis,existentibus in Regno Aragonu. Non autem id intelligi potest,de alijs Officialibus,qui in diuersis oppidis dicti Aragonu Regni,ab antiquissimo tepore erant iam constituti:quia vltra quod si id Ponti ex voluisset dixisset. Dubitari non potest,quod praefatae Bullae Apostolicae eocessae sint, non solum in fauorem incolarum dicti oppidi de Monson,sed etiam omnium incolarum Regni Aragonum,prae Dis Dioecesis: ut ex illis verbis praelibatarum Sullaru apperte colligi r: ouod Ecclesia Ilerdo in Principatu Caibaloia existens maiorem reddituum μο-