Caroli Linnæi M. D. botanici & mineralogi publici Fundamenta botanica in quibus theoria botanices aphoristice traditur. Editio secunda.

1쪽

BOTANICI s

Professori Bolanices Oxoniensi.

Professori Bolanices Leidensi.

Proselibri Bolanices Parisino.

pusculunt hoc aliquot folioriam, 36I. aphorisimis constans,

2쪽

Professeri Bolanices Gottingensi.

Medico Leidensi

Professori Bolanices Parisino.

Professsi Bolanices Petropolitano. ALVO ORDINE,

erum septem annorundit eximine florum 8OOO.

3쪽

SAtis scimus haberi solanicen Histori Natur.

mole amplam, varietate gTatam,

diligentia sces ius curiosam, Sed si quis ex ea Fabulas,

& Auctorum citationeS,& inanes controversias,

philologiam deniqUe,

quae ad Convivales sermoneS, hominumque Dothorum noctes, potiti quam ad instituendam Philosophiam sint accommodata ad nihil magni res. recedit, Longe profecto abest ab ea scientia, quam animo metimur

Verulamius.

4쪽

FUNDAMENTA EO TANICA.

BIBLIOTHECA.

in Tellure occurrunt, Elementorum x et Naturaliunt

nomine veniunt.

a. NATuR A LlΑ i in Regna Natra AE tria dividuntur: Lapideum, Vegetabile & Animale. 3. Iapi r a crescunt; Vegetabilia ab creseunt & vivunt, sui

crescunt, vivunt & sentilitat.

. BOTANICA est scientia Naturalis, quae vegetabilium tb cognitionem

. BIBLIOTHECA Bolanica continet Libros de vegetabilibus scriptos.c. PHYTOLOGI vocantur Auctores, opere aliquo so de vegetabilibus clari, sive Botali ci Bolanophili ν. LOTAN tCI vcrib ex Fundamento genuino Botauicam q) intelli gunt, omniaque Vegetabilia. a) nomine intelligibili nominare nostrint; sunt Collectores vel Methodici. COLLECTORES 7b de numero specierum vegetabilium primario solliciti suere, ut Putrei , Commensatores Ichulographi, DU-scristores , Mo graphi, Curiosi, Adonides, Flarisiae, Poreis

grinatores. 9. Patrcs Bolanices prima rudimenta deposuerunt.

Q. Commentatores Partum 9) scripta dilucidarunt.1 i. Ichnio traphi figuras Vegetabilium iconibus expresserunt.1 a. Descriptores M ad ambiationes ;as vegetabilium exbibuerunt. a 3. Monorraphi 8b vegetabile unicum opere singulari prosecuti sunt. i . Curi 8 vegetabilia vix adumbrata collegerunt.1s. Adonides Catalogos seselabilium sativorum, certi cujusdam loci.

composuerunt.

6. Floripa 8) Catalogos vegetabilium spontaneorum, certi alicujus

loci, reliquerunt.

7. Peregrinatores, i) dissitas regiones plantarum investingandi caussa

adierunt.

5쪽

Bibliotheca.

33. 34437.

38. PHILOSOPHI 1 s) scientiam Bolanicei secundum ratione . obser atὲOnes theoretice proposuerunt ; ut Oratores, Eristri, Phil olui, Insuratorcs. Oratores iob in Philosophamio, dissuὶ dicendi genere usi siunt. Erisiici 19J de veritate in Bolanicis, scriptis publicis litigarunt. Physiologi 19 sexus f VJ mysterium in plantis revelarunt. Distitutores ιο regulas, canones & axiomata communicarunt. 5YsTEM AUCI ι8 de dispositione plantarum in certas phalangos praecipue laborarunt, qui vel 9r h duxi vel Hetero rixi dicuntur. Heterodori Systematici Zς ab alio, quam fructificationis principi

Vςge adilium composuerunt, ut Cis a inrae

num, mycorum, Fungrorum

Umbentorrem rin Classiem instruxerunt Morisonus & s ilia.

Muscorum Classiem elaboravit Dialenius & Michelius.

h νςgQtabilibus recte denominandis ato

6쪽

Bibliotlaeca.

nomina, colleyerunt.

o. Critici 38b nomina, generibus & specicbus vere propria, determinant. ai. E molost 38b radices & origines nominum geneticorum eruunt, 42. Lexico raphi nomina divelsarum linguarum colligunt. q3 BOTANOPHILI 6) sunt, qui vegetabilia, non iecundum landameata Bolanica istb tractant, ut Analom ci , Hortulant , -- dici, Anomali. 44. AN TOMICI 43) internas vegetabilium partes contemplati sunt. 4 IlORTtlLANl 4o culturam vegetabilium tradiderunt. 66. MEDICI 43) vegetabilium rimati sunt secundum diversa scepi iis principia, hinc sectae diversar, ut: A prologi , Chemici Ob strva- rores, Mechanici, Sq3tatores, Chymologi, Bolano S stematici. 47 Astrologi 46) de Viribus vegetabilium ab astris, ut Signatores 6) a convenien ria & figura utriusque externa divinarunt. 48. Ch/mici 46b vires vegetabilium per ignem addisci putarunt. 49 Ob ervatores q6b ab empiria, ut Mechanici 4e a dogmaticis principiis, vires vegetabilium addidiscerunt. sp Chymologi 46b a sapore & odore vites ingerendorum Optime no

scunt.

si Bolano I 'ematici 46 P secundum classes naturales. vires Medicamentosum & alimento luna, miro artificio , distinguunt. 1 ANOMALI 43) sunt, qui varia alia de vegetabilibus scripserunt, ut rPoetae , Theologi, Bibliothecarii, Biologi, Miscetanei. II.

SYSTEMATA.

nices, debetur.

34 CAESALPINUS et 8 est fructista & primus verus wstematicus, secundum Germinii & Receptaculi situm distribuens. Morisonus apb est fructista cum physiognomis cas) 3e Corollistis zy copulatus. 36 Hormamis 18b est fructista , secundum fructum Gymnospermum &

Aligiospermum numerans.

7쪽

6 o. secun luna valvulas pericarpit 86 plantas disposuit. 61. RIVINtIS est Corolli la a 'o, secundum regularitatem & numerumpe talorum cum triplici seu Au.6a. otius Christianus Rivis ianum 6IJ inversum, nimierum scilicep. regularitati putatorum praeferendo , suum iacit.

66. MAGNO LUS est calycista uo), cum fructistis 28) eombinatus. 67. Nos Calycista: l ob sumus secundum calycis diversas species. 68. EGO , etiam sexualista 3Ib sum, secundum numerum, proportionem& sirum staminum cum pii illis. 69. I illautius t 33 compositos flores, a calyce, receptaculo Se seminibus distinguit. 7o. Pstu iacra 33b compositos, secundum Receptacula & semina triplicia , distribi sit. 7i. Mu/isontis 3 umbellatos iI8b siccandum figuram seminum enu

merat.

a. Arte litis 34) Umbellatos se eunduari involucra quadriseriam disponit. 73. A0 is ῖs Gramina, secundum assinitates. Micholius secundia uaslumas sinplices & aristatas ; Nos velo secundum sextim distribuimus Io. Scheuchacrus 3s Gramina secundum glumarum palles sinop iςς disti; guit, 7s. Disienius 36. 3 ) Algas & Fungos secundum flores diversos dii ineat.

77. Nos naturalis methddi fragmenta exhibuimus. I UcΠus classes nais turales excoluit.

Vegetabilium i) species sunt Lithophyta, Furii, Mus c

. Filices , Gra=nina, LIerba cum arboribus.79. Vegetabilium partes 78b simi Planta & Fructificatio, quas rite

dignoscere Tyronis primum crit. ὀo. Planta Pyb totum corpus cujuscunque vegetabilis, exceptis genitalibus 942 , involvit, cujus partes in plerisque sunt Radix, Truu-cus, Folia, Dis .

8쪽

Planta .

a Solida, tunicata, uiuatuosa. duplicata , aggregata.

1 ursi varia. b Tisberosa Sessilis, pendula. gura varia. e Fibrosa cyitu) perpendicularis, horleton talis. Disione o simplex, ramosa. 81. TRUNCUS 8ob est Radix 81 supra terr m ; isque aplex est: cium

iis, Culmus. a Caulis duplex, simplex vel compositus.

Smiplex caulis continuata serie versius apicem extenditur IIntefer eum nullos emittat ramos. laicque nudus, soliatus. rectus , volubilis , flexuoliis , obliquus. reclinatus, procumbens, repens, sarmentosus perennis, fruticosus, suffruticosus , annuus. tereS, anceps, tragonus,&c. polygonus, striatus, canalisulat glaber, villosus, scaber, lii spidus. Ramo us Gulis ramulos laterales emittit. ascendens, diffusus. brachiatus, ramosissinatis, fulcratus, proliser. caetera ut integer.

Compositiιs adscendendo in ramulos subdivise deliquesct dichotomus , distichus, subdivisus.

integer, ramosus.

longum,

qualis, articullatus, squamosus. nudus, follatuS.

FOLIA 8o tripliciter consideranda sunt: a Simplicia cum petiolus uuicum gerit folium.

Circumst. orbiculatum, subrotundum, OVatum, OVale, netforme. Lanceolatum, lineare, subulatum, triangulare, Delloides, . quinquangulare, rotundum. Reniforme. cordatum, lunulatum, sagittatum, eor/ata-Agittatum, hastatum . panduraeforme, bifidum dcc. bilobum &c. palmatum, pinnati fidum, Laciniarum, sinuatum, Bipartitum &c. integum indivisum). Dentatum, Serratum, crenatum, repandum, cartilagineum, ciliatum, lacerum, crispum, erosium, integerrinium. Tomentosum, pilosum, liispidum, stabrum, aculeatum,

A a spinosum, Angulis Sinubκι Margine

Superficie

9쪽

planta, apice

spinosum, papiliosum, nitidum, plicatum, undulatum, Iagosum , venosusn , nesvosi Im , nudum. truncatum, retusum, praemorsum, emarginatum, obtusum, acutum, acuminatum , obtusum cum acumine. Lateribus Teres, tubulosum, carnosium , in embranaceum, depressumν compressum, planum, convexum, concavum, canalicula tum, ensiforme, acinacisorme, dolabri forme , linguiforme, . triquetrum, Zcc. trigonum &c. sulcatum, striatum.

D Composita cum communi petiolo plura Ugantur foliola.

a , Decompositum supra decompositum Modo Digitatum d , Pinnatum c. Ramulosum. c. nc Binatum. ternatum. quinatum. &c. Pinnatum cum impari, abruptum, cirrose, opposite, alternatim, in tςrrupte, articulate, decursive. Conjugatum. Lyratum. Decompositum Duplicato - ternatum Duplicato pinnatum &e.. Supraricomp. triplicato. ternatum &c. triplicato - Pinnatum.

c Determinatum distinguit, non vero mutat structuram.

Directione Inflexum, erectum, patens, horizontale, reclinatum, rem lutum, radicans, radicatum, natans.

Loco. Seminale, radicate, caulinum, ramorum, subalare , florale. Insertisue. Peliatu.d, petiolarum, sessile, decurrens, amplexicaule syemiampl.) persoliatum, connatum, Vaginans. Situ. Articulata, stellata, terna &c. opposita, alterna , sparsa, conferta, imbricata, fasciculata, acerosa, frondes.

84. FULCRA 8s) plantarum sunt novem. Bractea, cirrhus , opina, aculeus , petiolus, Iedunculus, Scapus, Stipula, Glandula. 8;. PEDUNCULUS 84 sustinet, geritque fructificationem : unicam,

gemmam, plurimam', numerosam, radicalem, caulinam, alarem, teri natricem, solitariam, sparsam, conglobatam, conglomeratam, paniculatam , corymbos ara , fascietilatam, verticillatam, spicatam.

ScasMi s fiuctificationem gerit radici non trunco 2'.) in

Petiolus 84 solia assigit. Pedunculus vero fructificationem. Cir us 84 est vinculum quo planta alio corpori alligatur. Bractea 84 est solium florale. stipula 8 O gemmam constituit, insertionibusque adstat. acre lis 8G mucro plantae assixus θina vero plantae innatus. Claussula O Eumorem excernit. IV. TRII.

10쪽

Fructificatio.

FRUCTIFICATIO.

a Calyx species 6. Perianthium, Involucrum, Spatha, Gluma, Amentum, Calyptra. θb coralia species et. Petalum, Ncctarium. partes 2. Limbus, Tubus. C Stamen partes a. Filamentum, Anthera.d Pisitam partes, Germen), Stylus , Stigma. e PericarFium sip. 3. Conceptaculum, Capsula, Siliqua, Legum , Drupo , Pomum, Strobilius, scepc Bacsns Semen partes a. Semen, Corona. species. Semen, Nux.

g Receptaculi Floris, Fructus, Fruistificationis. ἰ7. Partes FLORIS sunt Calyx, Coralla Stamen, Pisilium. FRUCTUS Pericarpis , Semen , Reces ita ustinῖ. FRUCTIFICATIONIS Flos, Fructus. 28. Lisentia ' 8 consistit in Anthera & Stigmate, Fruritissi a semine. Fructificationis s in fore & Vegetabit min frui ctificatione 8 ). 39. P Muthium 8G a Bra stea io differt, quod illud maturo fruetu, si non prius, marcescit, folia floralia non item. o. Corolla 86b a Perianthio 86b distinguitur, quoa illa cum stamini, bus situ alternat, perianthuim autem Oppi Ozirur. Petalorum 86b Numerus a basi Coralliae, Laciniarum autem a me. dio Limbi, desumendus est. 9a. Fructificationis 86) triplicem , quoad omnes suas par-tς 86J, ubique examinabit Bolanicus: Naturabs'mam se. Dij frontem Sc Singularem, & has tres secundum quatuor diversitares: a numerum; b figuram , c proportionem, d situm attentΘdescribat oculo. 93. NATURALISSIMA 01) structura Fructificationis a pluetalitate vo torum deo mitur: in numero figura c, proportione & d, situ. q. Numerus 93b naturalissimus est, quod G x in ipT segmcnta, in quor Corolla dividatur, quibus respondent, singulo sin