장음표시 사용
11쪽
mempla r/- Si exempla eiusmodi reseruationum desideras, sufficiant seruationum haec: i) Sacerdotem si a magistratu haeretico rogetur, an sim ' μδεμ ' sacerdos p respondere posse: se non esse sacerdotem; nempe Bacchi aut Apollinis. 2 Uxorem adulteram, si a marito Zelotypo de adulterio postuletur, iurare posse, se adulterium. non commisisse, nempe ut ipse dicat. 3 In promissorio imramento, posse viatorem ob vitam redimendam iurare, latroni se certam pecuniae summam daturum, cum tamen in animo habeat, nullam ei dare; dummodo sic intelligat: Dabo sdebeam, vel dabo s apud magistratum petieris. Quos calus adducit sANDER so N. de iuramenti promissorii obligatione, praeoct. VI. Sedi. V. p. m. a. Sic Mediolanenses, periurii insimulati, respondebant: se quidem iurasse, sed non promise se, quod iuramentum seruare velint. De sartore quodam rete ' tur, quod furti insimulatus, semper iurato responderit: Tub
Intellexerat vero capsulam, in qua figuram oculi piciam habebat. V. KLE IN. in not ad scii oppPER. tis. de iureiur. verb. referuationes mentales. p. m. 2 7. g. XI. . Saepe in foro circa roseruationes mentales querelae Oc currunt, nunc enim partes litigantes his utuntur spontaneo motu, nunc a rabulis forensibus de conscientioso enim iustitiae sacerdote, hoc non praesumendum) clientibus suis suin Casus practi- peditantur. Casum refero, qui Praesidi aliquando contigit:cμi O res r- Instituebat actor depositi actionem hacque utebatur formula:
geben, super quibus verbis iuramentum reo deferebat. Pra sus a rei partibus stans, factum hoc adfirmabat obiectis saltem quibusdam exceptionibus, occasione quarum liS etiam ami cabiliter componebatur. Lite sic finita, actoris aduoca Scachinnum mouebat, Praesidi obiiciendo, minus recla a se pauoc,
12쪽
patrocinium esse praemium, quia non adegisset clientem adiuraiaduin, depositum enim factum non fuista, ill der-- per quae verba saltim intelligenda esset prima nundinarum
septimana, sed in secunda septimana, in der Sahumode, quae
ad nundinas non pertineret, sicque clientem eius sub hac reis seruatione illaesa conscientia iurare potuisse. In qua sententia similique praxi ad terminum peremtorium suum usque mansit mortuusque est miser. )S. XII. Pro defendenda hac sententia deprehendo etiam ZoE-Zoess senten SIV31 ad 2r. ID. de iureiur. n. . hunc in modum scriben- qtem dolo, inquit, et fraude utentem in iureiurando et verba in alio sensu, quam prae se ferunt, et quam accipiuntur sib eo, cui iuratur, accipientem, suamque intentionem accommodantem , ad sensium a se intentum, non obligari ex vi iuramenti directe ad implendum iuramentum, iuxta sententiam cui iura- tur: sed proprium tantum.. g. XIII. .
Nullo autem modo huic opinioni calculum dari posse, refutantum persuasum mihi haheo quam certissimc. . Quamuis enissi in c. II. humariae, XXII. qu. I. ad quem l OCUm ZoESIvS prouocat, dicatur: quod secundum intentionem iurantis a Deo
e Addam easti reeensito' alium: In puncto surri iuramentum purga torium inquisito iniunctum erat, et quidem lusce formalibus: Dasi Inquisit, hau er bin iii N. 8chreibe. 2 iube ste,nben Schrmis nichi edibrochen, und aud soloeen ra Stilis mcaten dieblii fur innissit entamcndet, vermittetit bes, moben auci ein Reisllidior ueu qebmuten, fissi iii re nraen Druidiq. Inquisirus furrum committendo clauem adulterinam adhibuerar, ducarosque ex capsula quadam seinem fletnen DIstgen) surripuerat; Hine defensor improbissimus ipsi hanc suppedia
tauerar re seruationem mentalem. vi cuius illaesa conscientia iurare posi
13쪽
M DISSERTATIO IVR. DE RESERVAT. MENTA L.
iudicetur; Certum tamen et hoc est, quod, sicut omni- . scio Numini cor iudicantis sub reseruatione mentali cognitum est, ita ipsi Numini iustissimo occultatio vel immutatio verib. tatis, cum deceptione proximi coniuncta, nunquam placere milit; Quin potius omne falsiloquium et mendacium odio persequitur, et ipse quoque Deus ita accipit verba iurantis, ut ea intelligit deserens vel exigens iuramentum, uti dicitur in c. s. XXII. qu. S.
et recte impro- Uerissimum igitur est quod reseruatio mentalis omnem nisis. Inter homines fidem et Certitudinem tollat; Deum imp storem faciat, eos quibuscum agitur decipiat, iurisi randi finem et usum peruertat, omneque genus mendaciis et periuriis latam fenestram aperiat. Et quanta absurda ex aequivocationibus et reseruationibus mentalibus consequantur, ex RIVETO adducit BECΜANN. ad Grot. de I. B. et P. Lib. III. c. I. g. II. p. m. IEF. frustra sit. hoc casu leges serri contra mendacium et periurium, sic enim etiam diabolum, patrem mendacii, excusare se possie: Martyres omnes imprudenter egi sic, qui his artibus cum mortem offugere pomi sent, non usi fuerint: Iudices pro tribunalibus testimoniis fidere non posse: in contractibus sue publicis sue priuatis nil .. haberi certum. Hinc, hac vice, verbis sΥRYKII de cautelis iuramentorum, P. III. Sect. III. cap. I. num. 27.p. m. 5 T. finem impono: Impia, scribit, et scelesta haec cautela, quam ex reservatione aliqua mentali iuraturus sibi imaginari, atque per hanc periurii poenam euadere se posse putat, L m nequi dem secundum praecepta iuris naturae. in societate toleranda sit, hinc ab orbe Christiano et omnibus iudiciis merito adgehennam damnatur et reiicimar. Coin i D p M in Trach detur.sensivum differt. X. cap. III. n. ari. Isqq. l. m. JG.
14쪽
I. T enones olim ab innocentibus mulierculis fideiussores, et M ubi hoc ipsis amplius non erat permissum, iusiurandum exigebant: de perseuerando in vita impudica ac nunquam reuerte do ad bonam frugem et honestam conuersationem v. Nov. XIV. et Nou. II hunc morem autem plane nefandum ac vere diabolicum rectissime penitus abrogauit Imperator IUSTINIANvS, taleque iuramentum pro turpi, absurdo, et in exitium perducente, declarans. Hinc conceptis verbis,d. N. LI. in fine scribit: Ideoque sereat wtilieri, licet huiusmodi iusiurandum iurauerit, recedere a iu=andi huius amaritudine, et caste vivere Me peri- .culo periurii. Concordat cum hac dispositione ius canonicum in e LVIII de R. L in o. vi cuius iuramentum contra bonos mares praestitum obligatorium non est. cons. RIT TERSII. ad Nov. I L. p. m. G . y N. II. An viles t turpes personae iuramentum in iudicio deferre possint p dissentiunt multi. Nobis adfirmativa verior videtur, a. f. H. g. de acI. rer amot. O. Cr. art. CVII. Hinc et puella deflorata, quin et ipsa meretrix, si ad consummandum matrimonium gat, aduertario stupratori, tam super stupro, quam super proe issione matrimonii, iuramentum deserre poterunt,
III. Quaeritur: Quid faciendum cum homine scrupulo . qui
praescriptas et consuetas iuramentorum solennitateS V. HENEL. Otium Uratisiau. cap. XV.) admittere non vult 3 an nimirum mulcta, carcere, vel alio modo adigendus p Sunt, qui hoc affirmant: Nobis vero arridet negatiua: Ne in conscientias sibi .. Princeps imperium arroget Ut ut enim erronca sit illa conscientia, quaindiu tamen talis error animo inhaeret non esscontra faciendum: nam et, qui contra erroneam facit, peC-cat; quicquid enim non est ex fide, peccatum est. ROM.- XI Z. M. Tollendus itaque est error argumentis et virtute spi-
. ritUS, non vero cogenduS errans contra conscientiam. Neque
est, viqiii, cos pro pertinacibus habeat, si sorte conuinci ar-- gumenti Trioia pollini: Nam pertinacia in animo consistit, de qua sol is Deus iudicium serre potest. IIII. A iuram criti, cxtra iudicialibus in negotiis priuatis penitus abstinendi m , licet alter line iuramento fidem nobis habere nolit.
15쪽
nolit. Haec enim perSaluatorem apud Matth. V.33. sunt. prohibita. Cum quo concordat ius canoninicum in c. 26. A . de aurei. ubi ad Iuramentum non debet quenquam spontaneu vo- . Iunias inducere, sed neccssitas trahere importuna. Et huc pertinere credimus dictum AvGusTi XI de Serm.λm. Lib. I. c. XVI. neminem, docendo, appetere debere iuramentum instar alicuius boni, ne nimium iurando in periurium incidat. V. Piis omnibus sedulo cauendum, ne nimis credant vulgato
prouerbio: Zoimoren iit ' gut ais Zeten: Hoc enim multae
teguntur iniquitates. VI. Quaeritur: Si sciamus eum, cui delatum est iusiurandum, periurium committere, an illaesa nostra conscientia tale iuramentum exigi queat 8 Aiunt multi, statuentes, quod sibi iuraturus imputare debeat, si animam perdere velit. Nobis raro placet AvGusTiNI sententia, in C. s. NXII. qu. s. relata: Ille, inquit, qui hominem prouocat ad iurationem, et scit, eum salsum iuraturum, vincit homicidam; quia homicida corpus Occisurus est, ille animam, imo duas animas , et eius quem iurare prouocauit, et suam. Cons. BALDv IN. de eas constent. Lib. II c. IX. v. 6. Menoch. de arbitr. iud quaest. cos a. VII. Scribit sETsEllus de iuramentis Lib. I. c. XXV r. Omne iuramentum obligat, ut quod promisit, praestare teneatur: Cum Deo enim iusiurandum contriactum es, Gai votum omnino reddi debet. Confundit hoc loco sEΥs Enus et multi, quos
L B. et P. Lib. II. c. XIIL F. Erroneam vero esse hypothesin, quod iuramentum vim voti habeat, iam diu ab aliis ostensum; solide etiam hanc refutauit Pur END. de I. N et G. Lib. IV. e. II. f. 3. Dim vero, inquit, alia videtur natura iurisiurandi, cuius verba non ad hominem, sed ad Deum diriguntur, v. g. sirdicam, flus aut coram arbitris: ego DEO iuro, quod Seio velim dare. Id enim habet indolem voti, quod Deo Promitto, quod in ipsius honorem sim aliquid praestiturus, adeoque ex eo non homini, sed Deo ius volui conferre. Secus autem se habent iuramenta, quae ad hominem diriguntur, seu vobi Deo teste homini quid promitto, qualia sunt omnia iuramen
ta in significam communi accepta.Nos P vFENDOR Fal senten cae calculum addere, nulli dubitamus.