장음표시 사용
81쪽
De rerum diuisione, O acquirendo earum
Dominio. Vod est atterum turis obiectum I t. ReS. S. 2. tit.2. tram Rerum nomine quid continetur sthi. Vt Philosophis Rei appellario est te
minus transcendens ; lac Iurisconsultis adeo est generalis, ut caetera omnia contianeat , quae non sunt personae, puta, non tantum ipsas res, siue corporales, siue Incorporales, contractus scit. obligationes,delicta,imo ipsos nomines, puta seruos; sed etiam earundem causas, fruskiS,& accessiones. De ver sim . Aliquando tamen speciatim continet res, commercium recipietes:Strictissime restringitur ad res corporales.
mon secundum ipsarum naturam& qualitatem per se, sed quatenus in iudicium cadunt.
. Vel ratione dominij, unde petitorium, vel ratione possessionis, unde possessorium; vel ratione obligationis, unde personale iudicium.
hr. Vt ius personarum, sic de ius rerum absoluit, gemina diuisione proposita; itidemque modorum acquirendi d mini j, de quibus hic: item obligationis de possessionis, de quibus suis locis . . Ruid agit hoe titulo tProponit primam diuisionem, de modos dominii a quirendi iure gentium. Ω- es prima diu fior
82쪽
dunt, quae nec iunx in pgtrimonio nostro, nec extra patrimoniurn nostrum,Vt serultures, ex L. C. O r. st usu ter. retrae, cubium. 9 de sensu texin disyutant. D . Iu4 es dicuum se in. vel extra p4tramomum nostrum 'he. In patrimonio nostris disuntur esse, quae reuera sunt in dominio singulorum: extra patrimonium, mi non sunt singulor um. OιηςςM. DUφ da rerum disis M. IA. Rer g 4 sunt extra putrimonium qηρ plices sunt tu. ' Vel naturali iure communes, vel public*,vel uniuer- statis, Vel nullius hominis. Prin . M Ω- dicuntur communes naturali iura,ct eur eodem talest . Ita commlines dicuntur,quae di secundum propriet tem,& secundum usum sunt omnium hom num. P Reo . Perex. hic. di aturali Ru em iure communes esse dicuntur ;quod natura, & χςundum proprietatem, Jc secundum .
usum omni* sunt communia; nec dominia, nisi iiii ς genri
tium, distincta. Prisc. - isa dicuntur res publica
M. Quae quoad dominium quidem sunt alicuius populi. puta Romani, propriae; quo d viam Vero communes. 9.2.
istitur res eommunes a 'filiolis semper istinguuntur tra. Coniunduntur quidem aliquando res communes cupublicis appellatione. Loqfδε μ ΡMorerum do Pari x menpOLςst: non una qualitas, qua distinguantur. Pu a. I. Quod sommunes quoad proprietatem plape sunt nullius;publicet nullius quidem priuati, alicuius t men populi. 2 Comm nium propriςt s a si0gyllis potest occupari i non public Mam. 3. Communiunt vias Ompi modo omniqm est communis i non bominum tantum, sed& animantium; publicarum usus talis,qui hominum sit proprius,&ex eorum i dustria potissimum constans, ut plicati di navigarς. 4 noc
Exempla sunt aer; aqua profluens, putat fluminum; mare,aquarum commune receptaculta litora maris, a
83쪽
ν. Quod aere ςuilibet viis & aquam profluentem hauriri re; in mari piscari; ad litim maris accedςre, ibidem retia 4: . siccare,& ςasam aedificare possi ; dummodo a villis di aedia sici,s abstineat,utpote Occupatione sectis proprijs. S. I .,
N. Harum exςmpla sunt flumina, de quidem perennia, Mnauigabilia,& ex quibus fiunt talia,ut Rhenus, R*danusi c. L. I g. fluminum . vi flumibuε. non quae per canales in agros priuatorum ducunturi quae priuata sunt a. Portus, id est, losus conclusus, uaciumque statio ς clusa, & munit importandis & ex xxandis mercibus L 19. o WAE. An f 3. Ripa,id est,id quod flumen continet naturalem vigorem cucus sui tenens. LI. 9Ripa ff. a fluminibus O t. .eo A. Α
N. Non: flumen enim publicum est quoad propriet orem, quoad Vsum commune 1 Ripae vlai publicus quidem, sed proprietas eorum,quorum praediji haeret. S-Α. his. Lualem usum in ripis. 9 fluminibu ,ορρrtu intelligis f- IR. Talem,ex quo in portu, fluminibusque plinari, S per sumina nauigarς omnibus commune siti item gd ripas arpellςre, spnes arboribus ibi natis alligare, aut onus aliquod in bis.reponere licear. 6.2. Θ Α bita'. 9 s.feod. Non ver molendinum,aliave aedilicia in flumine liceat qdisic rei me si id iuris priuatus quis, vel praescriptione, vel speciali principis permissiono sibi acquisiuςrit.d. i. o toti tit. L. nequidi
Ruid ripa dissere a littore t . M. Quod littus ux mare ipsumi six nullius, nisi quatenus occupatur . Ripa ve , secundum proprietatem, . priuato rum. quorum praedijs hc re cum utraquet via sit publica. f.
84쪽
Rua fune uniuersitatis rv. Quae ad aliquam ciuitatem, Vel collegium comm niter, non ad priuatos particulariter pertinent;vi sunt theatra , stadia, co mmunia nemora, pascua, annui reditus. g. 6. hic. Quid digerunt a publicis is eommunibus rQuod illarum usus omnibus populis & gentibus, sautem quoad certos usus, competat; harum Vsus tantum membris istius uniuersitatis: dominio pertinente non ad singula Membra,sed ad ipsam unimersitatem.L. n ramium b.
uniuersitatis.=de rer. iis, qualitate. Ωtra res dicuntur esse nullius fhe. Kes diuini uiris, ut res sacrae, religiosae , sanctae. F.
aeua disuntur res fac y- N. Quae non priuata authoritate. d ritὸ per pontificem Deo sunt consecratae. 6.8. Fic. Quotvliser sunt tri. Duplices: vel immediate Deo Se diuino cultui dica Vt templa, libri sacri. &c. Vel ministris ecclesiae, puta face dotibus de aliis deputatae; ut decimx, reditus annui , &α
I. Quod semper maneant sacrae, ex quo semel Deo sunt dicatae, nec aci usus profanos, etiam eo ad quem destinatae sunt cessante,possint conuerti. 2.Vt alienari & obligari non possint,nisi causa pietatis, puta redemtionis captiuo rum, necessitatis, vel marufestae utilitatis; & ne his quidem sine certa solennitate,legibus expressa. 9.8..is Nou.7. deum
aeua seunt res religiosar't. Quae priuata authoritate religioni,id est, sepulturae,&quidem perpetuo,dicantur. 6.9. hic.
atenus vero locus fit reli osus v. Mitylenus reuera eo corpus motruum continetur,vel
85쪽
TIT. I. DE RERUM DI VISIONE, dcc. I
Quid iuris eirta res religiosas apud Romanos 'N. v t cuique in locum,quem pleno dominio habet proprium , mortuum inferre liceat; non vero, si locus vel sit communis; vet,quoad usufructum,ius in eum habeat alius; vel plane sit alienus, nisi vel praedi j socij, vsufructuatij, d mini, consensu oqui lassicit, licet reuoceturio vel secuta e
rundem ratiliabitione. hic. Hodie, iure Cananteo, locus non si religiosus, nisi nutharitate , en consecratione Episcopi, c. ad Me
Ω- ves disuntur sancta 'φ. Quae sanctione aliqua,id est, poenae ordinatione, as uersus hominum iniurias sunt munitae; ut leges, muri, tum Vrbis Romae, tum aliarum ciuitatum & municipiorum , portae ciuitatis, legati, quatenus isto officio funguntur. F.Io. Aie ista.F. eod. ' . - . Qua res dicuntur esse in patrimonio nostra' hi. Huae sunt in dominio singulorum, siue nostrae, siu nobis cum alijs communes, siue plane aliorum, idque iure gentium, vel ciuili. g. II. hic. i Luid es dominitim 'N. Ius quo res nostra est. LI 3.C apaenis Vme par de aequia ren num Vel, secundum geminum eius effectium, ius de Te propria, cuius copiam quis habet, libere disponendi, vel eam absentem vindicandi, quatenus lege, Vel testantium dispositione, vel conuentione permittitur. Suaan.o Dd.in I. I p. 6.disserentia F. .e aH. poss
Dominium proprie nullam diuisionem admittit; sed magis partitionem. Obrecht. dissutas. de acquisend. DomihI . Vocendi tamen gratia distinguitur in plenum ., quod est, quando habemus rei proptietatem, Spossessi nem cum emolumentis; & non plenum, quando proprieras a possessione re emolumentis est separata . Vum p .
simplex est dominium non plenum p .
M. Diuiditur vulgo in dircinim; quod dicitur habere is pcnos quem est proprietas, sine fructu & emolumentis, Ut dominus seudi & emphitra eos; & utile; quod habere dicia, o D 3 tur
86쪽
tur is, qui rem cum emolumentis & iunctionibus , habet Eliunde quam ture proprietatis, ut vasalli,& Emphileutae.. Qua sun, itaque domini' porter ' .
. ii 'roprietas & posseilio. Quippe ut plene, sic propriὁ clominus is dicitur, qui utramque S proprietatem & posses
- sionem rei habet a r Nuotutici iure res acquiruntur N. Duplicit iure gentium,& ciuili. f. II. hic. Ruot modis iura Gentium t t. Tribus, occupatione,accessione,traditione iuvit sunt oecupationis ' N. Captiuitas, & Inuentio .
Ωua res o vantur captiuitate fit .
N. Primos sera animalia , secundo quae ab hostibiis c piuntur. LI 1. Θ I ., c. a animalis his vocantur fera , , a qualibus distingaeuo -
N. Fera hic dicuntur, non praecisE quae seroeem habentilaturam,ut leones, lupi &c.sed quae talem habent qua tib te vagantur, nec certa sede se continent 3 & a mansuetis . talem naturam non habentibus,distinguunturi obrech dist.
Otuplieia sunt. 9 quotuplex circa eorum distinctionem oris
N. Talia animalia sera continentur,Vel celo,Vt volucres, vel mari,seu aquis,ut pisces, vel terra,vt cerui, lepores. Umde triplex occupationis species,aucuplum, piscati venatio. 5.1 . Me n. z li i . id iuris circa Me occupationum genera fhi. Uuod,carn illa sera animalia ita nullius sint, ut alic ius hominum esse possint , i naturali ratione cedant occupanti, & quidem, quoad seras bestias, & volucres, siue ii ta tundo proprio,siue in alieno capiantur, quoad pistes 1 nodo capiantur ut mati,fluminibus de stagnis publicis, non pria iis, quod tales eorima censeantur esse, quorum sunt inimina,vel starna. . Au i mr venari ubique is piscari licet ' N. Aucupandi quidem, & venandi gratia alienum sun-
87쪽
dum ingredi cuique licet; prohiberi tamen a domino pNui, dente potest piscari in alieno,id est priuato numine vel
gno, non licet. 6 est D p suid si quid contra prohibitionem capiatur MI. Manet id quidem nihilominus capientis,sed,ob saei a prohibitione, dominus contra capientem habet iniuriarun
' ' φ. hera animalia , ct si vulnerata, nisi apprehensa sue nnt, non fiunt capientis , vel vulnerantis ; S manent quidem apprehensa eius,donec eius diistodia coercentundesinunt esse, & fiunt rursus occupantis, si euaserint, id est,uelloculos eapientis effugerint, vel difficilis eorum sit persectis
R. Cum sera apium sit natura , licet in arbole alicuiua tonsederint,non miradeius, cuius e harbor,nisi prius eas alueo sito incluserit; Se Euos, si quos lacerint, exintere quili, bet potest. Qui taemem ne in eum finem iundum inSredia tur, prohiberi potest. Examen si ex alueo euolauerit, nogmanet domini alveis nisi quatenus in cospectu eius manet
vel facilis eius est persecutio. 9. ΙΑ. . I i I id iuris eirta o*imalis feras qua gx eo nevsiue abire deradirri mansuera facta, solent i ut oesi paAonesι columbε ' VN. Talia nostra manent eo vique donec istam coniciestudinem retinent, quam si, recepta naturali seritates dest tanti rursus fiunt occupanriS. s. I 3.hic. . . O Ruid iuris tirca mansueta animalia, vi trilinas. avsere se
N. Licet aliqim modo turbati turbuaeve euolauerintἡ quocunque loco, licet extra conspectum sint. , do mii Om manent: nec ab alio, ius per furtum, lucrandi animo de
Vel ipsi hostes, ut in seruitutem nostra deducantuin res ipsorum, non immobiles, vel soli; id est agri, arces oppida Sc.quae pubulica fiunt; sed mobiles, vel mouentcs
88쪽
ciuibus non abstulerint ante. 6. 17. his. La . S. IUL da actiora.
m. ui populo Romano bellum indixerunt, vel quibus a populo Romano indictum, egreri latrones, praedones,pia Iratae dicuntur,1 quibus capti liberi manebant. L. iio . hostes fide verborum signim. vi & a Christianis capti Christianis quod lunius Ecclesiae ciues iudicentur. , - , . ikuot modis consideratur aequisitio domin- per inuention Iv. Acquisitio domini j per inuentionem quae est occupatio rerum inanimatarum) consideratur Vel respectu rerum quae ante nullius iere,vel talium,quq nunc quidem nullius
sunt, ante tamen fuere alicuius . . Ωuomodo re*ectu rerum, qua nunquam alleuius fuere.ut es Uula in mari,gemma, er lapilli,caremque m titori vel mari exiis sentia '
N. Ea si inueniantur, modo occupentur , & apprehemdantur, fiunt inuentoris. 6.I hic, Ruomodo consideratur inuentio, cina res rua a re fure M
N. Res rates,quum diuersi sint generis, etiam diuersum icirca eas ius est. Sunt puta. Iahesaurus. 2.Res pro derelis sis habitae. Navis leuandae causa in tempestate eiectae. De rheda currente,non intelligentibus dominis, cadentes. vel casu alio amissae. Suid iuris eirea thesauri inuentionem l N. 4hesaurus squi est pecunia ante omnem mem Iiam,vi dominum non habeat, rem ira L. I f. I F ής μου. rerum dominio.9 in loco inuentoris, vel religioso, vci sacro, siue sortuito, siue data opera, sine tamen ma3icis artibus, inuentus totus cedit inuentori. Inuentus in alieno,siue priuato , siue publico loco sertuito, ex dimidia parte domino soli cedit. Data opera, quod do nu,& rei reconditae com ditionem sciat . thesaurum inueniens, sine iurio eum retinere non potest. 6.3 9.hrc. Qua res habentur pro derelictis, is quid circa eas iuris i r*. Pro derelictis habentur. quas dominus ea mente abiecit, ut innumero rerum sua m esse nolit , idc ue y
89쪽
cum nullius sint, occupanti cedunt, & prior dominus esis desinit. g. 6. biis.
Ruid iuris eircu res siue nee est ate in more leuanda nauis causa eiectaM s siue cuseu de meda , aliterque forte jure noram is f ...ht. Manent dominorum, & inuentae, si dominus earum sciri potest , restitui debent, nec sine furto lucrandi animo
retinentura. 43. hic. iQuid ergo hie fariet inuentor
N. Vt dominum cognoscat, vel publice eas proponet, vel inuentionem proclamate docebit s quod si tum nemo reperiatur eas vindicans, pro derelictis habentur , de fiunt inuentoris a maxime si quidem pauper sit; quod diuitem malint eas in pauperes confierre ob. berict Ang.hN S uali. praemium tamen inuentionis accipere, non pete e po est. LAE . 6.8.9. Is defunctis. Ωuis est secundus mo/us aequirendi dominii pN. Accessio: qua res fit alicuius, quia rei, quae ipsius est, accedit; accessorio rem principalem sequente. Ωuotvlex est are is 3 . m. Est vel naturalis, quando rei nostrae aliquid accedit scia naturae operatione 3 vel industrialis, quando id sit nominum facto & industria. - Modi accessionis naturalis quotu'lices fha. DupliceS.I. Vel. n. continua est, quando id quod ae cessit, rei nostrae cohaeret; vel discreta, quando manet se. Paratum. Greebi. σοι. the I 23. 9 sqq.Ωui sunt mo 3 areessionia naturalis .iserata rhe. Procreati;puta cum ex ancillis N animalibus brutis nostris quid nascitur. Quia Partus, tanquam Ventris parS, eius dominium sequitur. 2. Et circumluuio, id est, quando
in fluuio, Se publico quidem, nascitur non mobili, sed solo
Quid circa insutam talem iuris ML bi in medi a nascatur flumine,pro latitudine cuiusque
praeviij, quod utrinque prope ripam est, eorum est,qui ab Vtraque parte fluminis praedia ista possident , de quidem pro latitudine cuiusque praedii : si alteri ripae proximior
90쪽
est, eorum Iantum est, pro cuiusque praedii lautudine, qui
M. Ita quidem ius est, si flumen paulatim tircumluendo locum , eminentem stipra alueum faciat ,& augeat; vel si locum, qui aluei erat, siccum relinquens , circumfluere imcipiat; nota vero si in duo cornua diuisum,& rursus inserius unitum, agrum aliquem, vel agri partem includat, di in sermam intularem redigat. Quia is ager,vel ea pars domia
An idem iuris in priuatis fluminibus omenis .m . Flumina priuata & stanna, cum priuati ruris sint, quae in ijs nascuntur eorum manent quorum in flumen, vel
Alluuio est incrementum latens, seu tale quo paula tim vi fluminis agro nostro quid adiicitur , ut incremendmomenta percipi non possint. ' , Ruid ruris circa Ieam p i ii: :- φ. Alluuione nostro agro adiectiun, licet alieno agro
R. Coalitione accresciti agro nostro portio vi fluminis alteitu agro detracta, nostroque adiecta; tu in demum, si tam diu agro nostro adhaeserit, donec vel cum eo coalu rit, vel arbores quas iccum traxit in eum radices egerint .
l Aluei mutatio est , cum illamen, alueo naturali relicto , ita alio coepit fluere,i vi ex alieno agro , non modo in '
M. AHEo facto, ius est, ut vetus alueus eiusdem si iuris cuius insulam esse diximus, id est , eorum sit qui S pCaipam ipmdia possident , pro praediolum latitudine nouus fiat publicus. Flumine ad priorem alueum teuersos