Rvssia seu Moscovia itemque Tartaria commentario topographico atque politico illustratæ

321쪽

ibus, uri dicis objurgationibus mi-us necessariis & particulatibus, invi-ia, odio tetris excessibus, omni luxu ambitione, in victui amictu proris salieni sunt. Mensibus amplius notem ibi ego mansi, nec audivi prorsus liquem actum criminalem, nec civi tam inter eos contigisse, nec inimici . larum causa compositionem aliquam btigisse. Tartarorum in aula Chanii inter suos securitas. N aula Principis nec inter suos gladios, arcus, nec alia aliqua arma illi estant, exceptis viatoribus vel pere- trinis iter facientibus, in quos admo- um humani & hospitales sunt iis a raedonibus semper securi Verum attonibus vel suribus noctu, qui nihil uicquam aliud praeter equos illis su antur, nisi perpetuas excubias agant, ainus tuti este solent.

Tartarorum rei familiaria, victin, manendi ratio.

familiarem, etiamsi solum se ille illi habent, nobiliores de agre

Hiores tamen, iique pauci curant:plu- imi etiam agros non colunt, nec se-um equis, camelis bobus, vaccis, pe V coribus

322쪽

coribus Movibus abundant, ae incvictitant. Nobiliores tamen panen carnes, cibum, vinum crematum imulsum potum habent, agrestion vero pane carent, verum milio corcuub lacteri aqua diluto, quem a vulgo nominant, pro cibo, pro Pollacte equino caseo utuntur Camios, equos, ioves oneri inutiles a jam moribundos jugulant, ac oviucarnibus non raro vescuntur. Nobliores non in campis, verum in Tarricae seu peninsulae pagis, qui in syli proximi sun habitant. etsi pagos prprios plurimi non poludent atram agros fundos proprios ibi haben uos Ungarorum , Rusibrum, schorum, ala chorum seu Moldavrum mancipiis, quibus abundantiunt, ac ut umentis ad opus Omnetuntur. Acili ficiari domus ligneas miles admodum Turcico mori a dii Cant . Verum Graeci Christiani qui paucis villis sunt, ut mancipia operarturin agros colunt Tartari autet Chano, vel insignioribus Tartaris, tantum victum habeant, .vestiartur, nullo pretio conducti inservi Caeteri vero, iisti plurimi, semper oti

si sunt. In civitatibus vel oppidis pau

ci admodum mercantur, chanic

323쪽

item artes rariissimi exercent 2 qui-uanque mercatores vel artifices ibi re ieriuntur vel Christianorum manci- .ia, vel Turcae, Armeni ludaei, Cerce- , eligorenses, qui Chrilliani sunt, hylistini vel Cyngani, obscurae 4x- emae conditioni homines ut Ta ri illi, qui in campis extra Pereco- nam vel in peninsula degunt sylvas ullas, sontes quos ubique locorum nancipia illorum excavant, igna ex ecorum stercoribus, quae mancipian canapis legunt, Z in sole siccant, dclomus eas, quarum in superiori de-hriptione mentio fuit, habent Tarta- i illi Chanorum Solianorum, taeterO- itumque insigniorum Tartatorum seriti vel subditi, sunt mancipia Sc greges

.animalium innumerabiles domino-ltum suorum semper procurante pa- .stunt ac etiamsi de loco ad locum in campos pascua semper vicatim vel Pagatim progrediuntur, villis, vel pagis aut turmis singulis, quaru cognomina δ dominorum eorum praefecti habentur, procedunt, ut quos Tarta- . ros captivorum causa nostri equusi. verunt, facile eos ibi inveniant.

324쪽

Sonativum Chani ci Legatorum Principii apud eum ratio. Onativum annuum a Rege Iloniae, magno Ducatu Lituani, Moscorum duce, Palatino oldavi.& Cercens Nogalensibus Tartaris npactis: foederibus Chanus perpeti habet. Legati, Oratores, Nuntii laternuntii Principum eorum an Ilingulis ad eum veniunt, quos non unquam humanius cliberalius, aquando vel plus quam Barbari more excipit, violat,diutusve detine Cum itaque Perecopiam veniunt, nicus Chani homo eis obviam venae state in pratum vel campum, in i sub tentorio quieseunt Hieme e in pagum Almae vel Bachas anti opi do Regiae eius vicinum securius,qua honestius .commodius deducutur. Postquam vero eo diverterint, pConsiliarios vel Aulae ministros nmine Chani salutantur commeat vel victualibus bobus duobus, vel no ovibus aliquot panibus, vino hordeo, non pro liberalitate, sed hispitalitate quadam, ac pro una vi Itamen satis moderate procurant. Cautem ad Chanum vocantur, Sol d.

nis, Tulanis, lanis, Maretis, Conilia:

325쪽

hriis primoribus, caeterisque quam iurimis aulae miniit risi insigniori-

Tartaris praesentibus eos audit: erunt cum tantum homine ad Chai fores deducuntur, per Conliliariostro duos introducuntur. Cum itaq;titroducti fuerint, antiquo gentis tiore Chanum illi adorant, illoque saritato genibus lexis exponunt, ine- iasque convivium adhibentur. Pocu vivet crateris deauratis & gemmis didiransis mulso impletis de more geratis l.a signum clementiae benevolent ieia anu Chani porrec is, quos genibus exis ebibunt, honorantur. Et cum xpediuntur, in convivium eos Charius iterum adhibet. Convivio itaque eracto parum ante fores secedunt ijus palatii. Vestibus sericis auro nis extis usque ad talos de more gentisi Omparatis, quo uno vel duobus,

lon raro etiam captivis gentis eoru iricaominibus remunerantur. Ac ita ve-

libus amicti ad Chanum iterum re deunt, pro hospitalitates liberalitate gratias ei reserunt, Talutato illo ex aeonvivio discedunt. A Chani unico homine commeatus exiguus in ditio-mibus ejus cum iter arripuerint non raro illis procuratur, Lad Borysthenem usque ab illo deducuntur.

326쪽

ch.im in Tauricam mmo potest redit M. TVrcarum Imperatores eam pol statem perpetuam Chano in Tatica seu peninsula secerunt, ut cuCaphensis Bassa vel Seniacus moritruniversas in peninsula ditiones illi a ministret, donec Seniacum alterura Turcaeo miserit, vel, quem ille promovebit, Capriae praesecerit. Perec Ipiae, Cosso viae, Caphar, ac aliis, qvTurcarum ditionis sunt, Tauricae si peninsula civitatibus Charius et

nium commune cum Turca habe Contributionem a Tartaris, Armeni

Iudaeis, Cercesiis, eligorensibus d Graecis Christianis, uos ditionis supaucos admodum habet, Turcis tarium exceptis,exigit in annum diebusngulis Chano taleri viginti quinqu Galgae taleri duodecim cum med Soliano obsidi aderi duo cum medio, ex Turcico aerario in stipendi ut

perpetuum numerantur, ac eiden

obsidi pagi &agri amplissimi ad Adria

nopolim Ianbolia dicti a Turca conceduntur. Ducibus Cataceis, Vlanii, Muretis, ac caeteris quam plurimis numerentur,in pro singulorum concit, tione stipendia perpetua dantur. Ve

327쪽

rumtamen captivos bello captos o iusque sexus, pelles nobiliores eae retiosiores ac viliores, butyrum, sal, i . ao in Taurica seu peninsula ille pla- imum abundat, Imperatori Turc iam annis singulis Chanus perpetuo Dendit. Ac in quodcunque bellum nidus vel vocatus fuerit, illud detre- rare, nec cuipiam alii praeter os co-

um Ducem Imperatore Turcarum

n scio Minvito bellum inferre potes . Redditus annuos pecuniarios capti- is insigniorib bello aequisitis aureos

res, a renuioribus alerum unua ,

eorumque decimam a fontibus vero

angulis, qui in Tauricae seu peninsulae campis ditionis ejus plurimi admo-

talum sunt, equum unum a Tartaris Chanus exigit, aut urgente etiam ne- . cessitate aliqua contributionem e .uam universi Tartari Chano deceriunt, nunquam tamen illis onerosus

est. Insigniores Tartari diversi generisa alimoniam nam ei non colitur necesseritur domi, bello etiam Chano semper praebent equorum, camelO. rum, boum, ae ovium infinitos gre- ges proprios ille semper habet. MO- metam propriam habet, cupream i n lem, quae in oppido ditionis eius Cri- mo cuditur, nummos rotundos, qu rum

328쪽

3i TARTARIAErum deni aspra argentea Turcica,q; grossum unum vel minus Polonicuefiacit, aestimantur. Me autem praesete cudebantur nummi cuprei deargetati majores, qui aspris quinque cocputabantur. In cudenda ea comm dum seu quaestum uberrimum habenam tribus vel quatuor annis ex edem moneta quae in ossicinam montariam ab universis importatur Tataris, vel peregrinis, moneta nova haventa perpetuo cuditur. Etenim in iniversa Taurica seu peninsula illa nmini licitum est Tartaro vel peregrno etiam in Turcarum ditionis civilitibus sub capitali poena bonorumqx confiscatione, cujusve conditionis ilesset, aureum nummum Turci cunvel peregrinorum alerum,uel aspratargenteam Turcicam valore alio nummos Tartaricos computare. Ne moneta aurea vel argentea, verui Tartarica . mercari: quam universi pei

rini, nullis exceptis, Chani edin perpetu accipiunt. Chan ortim ci Tartarorum expeditio bellica.

Vm Chanus in bellum aliquod de

scensurus est, in primis Tartari universis ditionum suarum per aulamini

329쪽

ininistros significat, ac ut tribus veld summum septimanis quatuor adllum sese expediant, S in menses: vel quatuor G mmciatum sibi culent imperat Alimo monia illa in sace corio factis illi saeci apud insiliores in equis portantur. Ac lusa eneris alimoniam secum ferunt: Mi-: una igne siccum , vel assum contu- sum , vel emollitum nam de molenia illi habet, ac inde cibum vel po-im aqua dilutum pleriq; conficiunt. assturn carnes diversi generis, tuinas fumatas, in sole coctas vel sic-ras, eas frustillatim scindunt,& ossibusu abiectis in saccis condunt. Equarum raseo, lacte, Macetoso lacte, quod illi arte quadam condientes eximium ha bent obsonium, victitant. Quam ob v causam a quodam Poeta omnes ejusi tractus incolas Galactophagos quon- dam appellatos futile apudStrabonem

reperio Chanus unum tantum cur

I tam propter aliquem morbi casum secum habet Camelos etiam paucos, in quibus pro persona sua vinum cremariam, vel aliquod parvum obsonium , quo ille facile contentus est, portatur. Caeterum Tartari sigillatim cibum ei & aulicis ejus apponunt in

fgniores iique pauci admodum Tar- 1 tari

330쪽

tibus non raro vehunt. Cha rum O artorum inde Llum exeundi modus.

Postquam vero expeditionem i

bellum Chanus decreverit, exercalatos aliquo justo numero , eosqua artatos non raro, crebrius tame

Cercesssios etlgorenses eligit, ac eo qui regionum de caeterorum Principum provinciarum exploratores viarum ductores periti uimi censentur, singulos locorumi confiniunt ransitus de traiectus optime norunt quam celerrime expedit. Et cum irconfines illi veniunt, in viciniores ditiones proficiscuntur,in singuli in o cis diversis omnia explorant, . t captivis diligenter curant. Quos cum interceperint, celerrime ad Chanum cum eis veniunt, ex quibus, quaestio nibus adhibitis, Chanus statum earum provinciarum , in quibus illi exploratores fuere, facile agnoscit. Idci co profectionis diem extoplo Chanus Tartaris allignat, quo ille solus mo- lvet Scauri suae ministros aliquot per 'hordam seu provinciam universam celeriter praemittit. Illi Tartaros cChristianos ditionis universos viros