[Ad Taciti dialogum observationes] [microform]

발행: 1881년

분량: 24페이지

출처: archive.org

분류: 문학

11쪽

55 coniux pariamve tua regina sub aula,

Do tibi non humilis prodita Roma venit.

Si minus, at raptae ne sint impune Sabinae: Me rape, et alterna lege repende ViceS.

Si haec Lachmannus praeeunte x parte Iacobo do voci coniectura edidit in altero exemplari A partamne librorum auctoritate non destituitur, quippe a quo vix distet quod is qui Neapolitanus appellatur exhibet pariamne eodemque ducere Groningant scriptura pariam tua ne videtur. Neque hoc ut mittamus movemur ii quae nuper nova ex novis suisque libris attulit Baehrensius. Qui vero pariendi commemorationem ab hac oration alienam ducentes comminiscendi licentia vagati sunt, ii veremur ne nimis delicati quid huic puellae decens sit aut hoc poeta dignum non satis recto aut liber iudici aestimaverint. Itaque nos illam formam Lachmanno probatam haud cunctanter tueremur, nisi initium versiculi labem traxisse librorum fides persuaderet. Nam quod omnes habent, ne Baehrensi quidem libris exceptis, is hoFe8, id quidem ex illis i coniuae effectum esse nemo facile credet. Quare o cum sententiae necessitatem Sequeremur et illud sorte genus vitiorum de quo diximus in mente haberemus, in eam incidimus Opinionem, ut a poeta quidem 8 po8ce scriptum fuisse, id autem per scribendi errorem a librario illa metathos in ε co8pe hoc est aio hospe deformatum esse coniiceremus. Po/cendi verbum sive addita sive omissa uxoris Significatione paene legitimum est in petenda uxore legitima Sic Plautus loquitur, in Auli laria 32, eam ego hodie facian ut hic eneae de proaumo Sibi uxorem po/eat 3 et hi qui poδcet eam ibi vaeorem e=ιea 158 quam mainuma

poεsum tibi frater dare dote Sed grandior es mulieri est aeta media Eam i iube frater tibi me po/eere, poseam 21 Iiliam tuam mihi uaoren poleo 222 cur is

tur poεoia meam gnatam tibi. Idem in Trinummo 38 tibi permitto, posce, duce;386 tute ad eum dea ut concilies, tute poεcas 450 meus me oravit filius Ut tuam 8Ororem poδcerem rorem ibi; 499 in dote poseo tuam sororem filio; 571 de dote mecum eonveniri nil pote/t Quod tibi lubet, tute agito cum gnato meo. Nunc tuam

8ororem silio po/co meo. Itaque cum arpeia dicit

Si posces pariamve tua regina Sub aula, Do tibi non humilis prodita Roma venit. Si minus, at raptae ne sint impune Sabinae, Me rape, et alterna lege repende ViceS, po/cendi verbo apte adduntur quibus illa notio desinitius exprimatur more poetis frequenti, quamquam Saepe ab interpretibus parum recte accipitur, eidemque verbo apposite, quod lauti exempla demonstrant, doti mentio Subiicitur, denique, quo pondus et vis sententiae continetur, po8cendi et rapiendi condiciones egregie inter Se opponuntur, ad eum sere modum quo Ovidiu dixit etamorphoseon , 41 non

12쪽

potra inritae Cereri gener e/δe roganda Non rapienda fuit et , 701 oeerque Non orandu erat, vi ed faciendu Erechtheu3. Simile vitium, ni sallimur, alterum alterius carminis Propertiani versum insecit III, 8. Dulcis ad hesternas fuerat mihi rixa hicernas, Vocis et insana tot maledicta tuae. Cur furibunda mero mensam propellis, et in me Proticis insana cymbia plena manu Z, a vero nostros audax invade capillos,

Et mea formosis unguibus Ora nota, Tu minitare oculos subiecta exurere flamma,

Fac mea resciSSO pectora nuda inu.

Nimirum veri dantur mihi Signa caloris: 10 Nam sine amor gravi semina nulla dolet. Quae mulier rabida iactat convicia lingua - - His ego tormentis animi Sum Verus aruSPEX, Has didici certo saepe in amore notaS. Non est certa fides, quam non iniuria erSat.20 Hostibus eveniat lenta puella meiS. Paene totum carmen descripsimus. Atque est sane neCessarium totius elegiae tenorem et consilium perspici ut de uno versu recte iudicetur undevicesimo, non 8 certa side' quam non iniuria et 8at. Qui ut legi solet vix suspicionem vitii moveret, nisi Neapolitanus liber, cui plurimum tribuere nos nondum desiimus, aliam Scripturam, non iniuria sed iniurgia, offerret id quod non potest non advertere eum, qui unde profectus sit poeta ut par est attenderit. De iurgiis enim et conviciis a Cynthia in se iactis is sibi gratulatur, quoniam ex iis ver eam amore torreri augurium capit. Itaque illud indicium persecuti, leni opera, pro ver8at tranSpositis litteris scribendo vertaε, nanciscimur Sententiam quae melius, certe non deterius, quam quod adhuc vulgatur, ad mentem poetae facit Non 8 certa sideε, quam non in iurgia verta8. His addere volebamus eiuSdem generis corruptelae

exemplum tertium ex Plauti pidico repetitum II 2, 10 opus e/t homine qui illo

argentum deferat pro fidicina Nam te nolo neque opu factoδt. Sic enim te nolo Scribendum esse pridem nobis persuaseramus quod in libris per similem molathosim litterarum d pravatum habetur telono Sed nunc dum scribitinis hoc abissingio, qui hanc fabulam nuperrime a se recognitam edidit, OSSO Occupatum Videmus. Quare quoniam in hac parte mρουμεν ut fit, et hanc conisecturam omittimus et quae praeterea de toto loco minime iam plane expedito, a Goelgi autem valde perturbato expOSituri eramuS. Ad Dialogum unde egressi sumus revertimur, addemuSque paucula quibuS

13쪽

huius libri mendatio adiuvari posse videatur. Nihil grande temptamus ita quinimmo sentimus nonnulla in hoc libello posse rectius scribi quam in editionibus i

cumseruntur, modo pareamus apographorum quae optima habentur testimoniis, aut si qua vitiosa sunt in iis eorum vestigia subtilissima anxietate perSequamur; nonnumquam enim ubi ex apographorum dissensu communis exemplari Scripturam erueriS, aut ipSum verum apparet aut quod proximum est a Vero. Cuius generi olim exempla pauca deprompsimus obtinemus enim quae affirmavimus, . XXXI, 36 nec civem nec

artem sed comitem orarem , capite autem XXII, 1 oportet opinu, denique . XXVI, 15 clamet eluet primitus scripta fuisse, quibus positis reliqua emendati aut nulla est aut nullo negotio perficitur. Nunc adiiciemus similia. Incipimus autem a levidens correctione quam ridebunt ii qui nesciant illam indefessam curam quam Veterum libris impondero officii nostri hoc est philologorum ducimus Capite enim XXIX, 8 in editorum libris hae leguntur Quin etiam ipti parente nec probitati neque mode8tiae parvulo a88uefaciunt e la8civiae et dicacitati, per quae paulatim impudentis inrepit et ui alienique contemptus. Quis vituperabit haec Tamen sic scriptum reliquisse Tacitum minime certum videbitur ei qui codicum apices exeuSSerit; ex quibus Michaelis haec adnotavit nec probitati Leidensis, improbitati superscripto ne Vaticanus A ne improbitat Farnosianus reliqua qua nihil ad rem faciunt omittimus opinamur apertum esse, improbitati ex communi fonte ductum, quod quoniam adversari Sententiae vel caecus videre poterat, a correctore, ducente praesertim proxima neque particula, superimposito ne mutatum est in nec probitati Quod quamquam ineptum non est, tamen ea res nostri arbitrii est, et si quid probabilius est in promptu, aspernabimur illum correctorem. Si autem probabilius non probitati, quod cum ita exaratum esset probitati, abiit in inprobitati eo modo quo c. XXIII, 16 anitatem non firmitate ed ieiunio eongequuntur pro neceSSaria scriptura non firmitate in Famesiano libro infrmitatem, in Vaticano

cum Leidens gliscente errore exaratum est Urmitatemque Et quid lucramur hac admirabili coniectura qua non reponitur pro nec 3 Nempe hoc lucramur, ut aptior evadat oratio et huius scriptoris mori convenientior Nam hae inter se opponuntur non probitati e la/civiae, illi autem per neque alterum adnectitur mod tia. Et sic solo Tacitus in hoo libro c. XII, 4 non in trepitu nec edente ante Oδtium litigatore carmina componuntur ed ecedit aninius 1 loca pura c. XIX, 5 non infr-mitate ingenii ne inscitia litterarum tran/ttilisse e ad illud dicendi genua sed iudiacio et intellectu; c. XXI, 40 non eminent venae nec o88a numerantur e temperatu8 ac bonu8 anguis implet membris c. XXIX, 19 colligunt discipulo non everitate dig-ciplinae ne ingenii eaeperimento e ambitione salutationum et illecebris adulationis; c. XXXI, 2 intellegebant opuε εδ non ut in rhetorum scholis declamarent nec ut fetis controverrita linguam modo et vocem Arercerent sed ut illis artibu pectu implerent;

14쪽

c. XXXVI, 35 eum te/timonia quoque in iudicii publici non abδente ne per tabellam dare e coram et prae8entea disere cogerentur; c. XXV, 33 arbitror Brutum non malignitate nec invidia edisimpliciter et ingenti iudicium animi aut deteriεae. Ad hunc igitii modum librorum indiciis ipso suffraganto Tacito velimus illo quoque loco scribi

ip8 parente non probitati neque mode/tiae parvulos ap/uefaciunt 8ed la/ciniae et dicacitati Iniuria putantus apographorum non consonsui non obtemperasSe editores capite XXXV, 17 nempe enim duo genera materiarum apud rhetora tractantur, 3 8Oriae et controveratae eae his uasoriae quidem famquam plane leniores et minua prudentiae erigente pueri delegantur, controverptae obtigitoribu adsignantur, qualea

per sdem et quam ineredibiliter compositae. Sic enim haec eduntur ab omnibus. Atqui praecedente quidem particula in altera parte orationis autem desiderare possit qui morem Taciti attonderit, qui ita scribitis. XVIII, 27 Calvum quidem Ciceroni Miatim ea-

languem et aridum, Brutum autem otio8um atque diiunctum, rur8u8que Ciceronem a Cale quidem male audiage tamquam potu tum et enervem, a Bruto autem tamquam

fraetum atque elumbem et saepius similiter, o VIII, 26 et cetero quidem . . Marcellum autem e. XXV, 16 Cicero quidem . . . Calvu autem Sed eam particulam quominus addendam samur, codicum indiculi roti noni, quorum Vaticanus o Leidensis quid et i, aruesianus autom quidem etsi xhil, ni Ecquid dubitamus tostatam scripturam hane esse eae his va8oriae quidem et/i quide et a pueris delegantur, controveratae robustioribus ad8ignantur. Quam qui suo arbitratu oliquerit, nobis non profuisse sed obfuisso sontentiae vi lotur. Nam quidem in hac quoquo oration locum tuetur suum, Tacitus autem notitit Suasorias et controversias Pari iugo coniungero, sed hoc dicit, in suasoriis quidem etsi minus damnum sit, quia minoribus attribuantur, controversias his nocero in quit iis robustiorum ingenia contundanturo hoboscant Addimus alia quibus qua vora sunt fastidiri videmus non maiore iure sed cum detrimento orationis non minoro Capito XXXVIII, 21 oditoribus apoplacuerunt: - - aeceptis orationibus 8inii quae pro heredibus Urbiniae in/oribuntur, ab ipso tamen Pollione mediis divi Augu8ti temporibus inbitae, po/tquam longa temporum quies et continuum 3populi otium et 83idua enatus tranquillita et maxime principis disciplina ip8am quoque eloquentiam seu omnia alia pacaverat. Nihil in his magnopere reprehendimus quamquam dubitamus, quam recte marini de Haasi coniectura in sextu positum sit. Cum enim libri ita discodant ut Vaticanus cum

Leidens marima Farnosianus autem Cum suis asseclis marim praebeant, ambigor quidem licuit utram harum scripturam praeserres, nam utraque habet quo commendetur, marini ne disciplina sola careat epithoto anaaeimi autem principis

scribi potuit ut os apud Sonoeam ad Polybium 6 5 277, 14 . principis maximia=ιimo subiici, o tertia praetor illas quod coniiciendo officeretur nihil erat, et ratio iubet in rc ambigua meliori auctoritati odoro, quam in hoc libello nomo

15쪽

dubitat Vaticani codicis esse. Sed esto neque enim hoc potissimum agebamus, Verum in extremis verbis aegre serebamus contemni ab oditoribus apographi quod optimum diximus testimonium certissimum. Nam illa Acut o linia alia pacaverat quae hodie vulgantur Farnesiani codicis sunt, testis ut saepe specie blandientis ita sublestae plerumque fidei, et nunc quidem perspicuum videtur eum sterre quod

correctoris ingenium deceat, veterem scripturam num Servare Vati anum, ip8atu

quoque eloquentiam Acut omnia depacaverat. Nam alia poterat illud quidona correctori non nimis prudenti addendum videri, ut nostris oditoribus decipi ut Farnesiani libri auctoritate visum est nos negamus requiri, immo melius et ad Sententiae vim utilius abesse Firmant iudicium exempla, quae asterri multa POSSunt, sed satis sit unum, Petronii, qui plane eandem in rationem Scribit o. 4 priuium enim seu omnia pes quoque ua ambitioni donant. Sed depacare nullo probaro exemplo OSsumus, neque tamen idcirco ostituemus aut Farnosiano codici, quom modo fallacem deprehendimus, pacaverat restituenti accedenuis. Nam et recte sormatum Verbum est et analogia fulcitur multorum, demulcere, delinire, demitigare, delaεεare, nec denique huius libelli Sermoni desunt quae nos non poSSumus nisi rosingularibus habere, velut planitatem pro perspicuitate praeter hune Scriptor In quis dixerit nescimus Pergimus atrocinari apographorum fidei. Etenim capito XXXVII,

4 haec exhibentur in libris: Quia ignorat utilius a melius 8δe frui pace quam ullo

veram plure tamen bono proeliatore bella quampa ferunt. 8i nilis eloquentiae condicio nam quo aepiu/ teterit tamquam in acie quoque plure et intulerit ictus et Arceperit, quo maior adver8arius et acrior qui pugnas ibi ipsa desumpδerit, tanto altior et eae et or, et illi nobilitia tuacriminibu in ore hominum agit quorum ea natura eqt tδeeura velint. Quae quibus quotve modi demutaverint Critici enarrare Supersedemus proficiscimur ab ea parte qua certe peccatum S a librariis nobilitatus riminibuε. Hinc ipsius solici coniectura discriminibus suscitavit; do reliquis discedunt editores, quorum pars nobilitata discriminibus, alii nobilitatu diseri,ninibus rostituunt. Nos illis calculum adiicimus, quod primum corruptelae rati suadet. Quippe nobilita pro nobilitata scripto, ab hoc errore vulgari factum est, ii nobiliatadiscriminibus syllabis prave diductis abiret in id quod apographa occupavit nobiliata tuscriminibus. Deinde Sententiae Sic melius consulitur. Ab eloquentiae nini condicionibus orsa Si oratio, ac licet Superiora quo aepiu8 teterit a in qua in in

acie quoque plures et intulerit ictus et aeceperit possint illa quidem otium do orator accipi, proxima tanto altior et acetitor e80 ni Si ad eloquentiam non apto applicantur; neque huic petrii sententiae satissa riunt qui nobilitatus retinentos iit omnia ad oratorem reserantur, in Superioribus aut oratoris omen aut aliud quo orator significotur addendum osse opinantur id quod nobi eo quoquo nomino improbatur, quia rationi consentaneum est, manii Stuin errorem Corrigi ita, uua tat or-

16쪽

rectione defungi liceat. In rotiqiiis qua solunota sunt ab hac summa quasestione nos nihil novatum imus. Nam quod dicit acitus quo maior adret 8arius et acrior qui pugna tibi ip8a de/umpδerit h. e. quo maior est contra quem qui et quo acrior est qui contra illiam pugnaverit, haec et conveniens est oratoris consilio sententia et unius Ciceronis exemplis illustrari potest, qui vel in causa ea quam primam publicam sustinuit et magnum aggressus adversarium et acriter in pugna a Se recepta digladiatus insignem sibi et loquentia laudem peperit. In aciti verbis id unum movere dubitationem possit, quod pugnas ibi ipsa dicit, cum potius exspectaveris dicturum fuisse qui pugnas ibi ip/e de/ump/erit, id quod is qui

codicem eidensem exaravit suo periculo scripsit. Sed nos aut hunc Correctorem equi aut quae nostrae aetatis doctis placuerim probare non satis tutum

arbitramur propterea quod, ut mittamus alios, in ipso Dialogo capite XXXVIII, 18, nullius magni oratori liber apud centumviro distus legitur eaeceptis orationibus Asinii quae pro heredibu Urbiniae in/oribuntur, abripho tamen Pollione mediis divi

Augu8ti temporibus habitae, pronomen non suo Oe suaque forma positum videtur; quodsi nim hanc sententiam ad accuratam cogitandi rationem exogeriS, 08ae tamenis Pollione scribendum fuisso intelligetur Extrema oratio manca ost, neque hoc sesellit interpretes, videtur autem satis certo, apte quidem certe Suppleri hoc

modo quorum ea natura est ut ecuri Spectare aliena pericula velint, Sive quis malet, quo Paullo etiam apertior fiat auS orroris, quorum ea natura e8 ut ecura

Spoctare aliena pericula velit , poterat enim haec ad naturam quoque sententia accommodari, velit Cicero scribit de Logibus 2, 15, 3 canendi ono8, quorum dici viae pote8 quanta it is in utramque partem namque et incitat languente et langue facit acitato8, et quod natura spectare dicitur, non dissimiliter Tacitus c. XXVIII, 30 locutus est. Sed formam supplementi Senecae acceptam reserimus, qui ita scribit de beneficiis , 12, 2 abire in partem alteram, po88im et ecuru Uectare alie=ιa certamina Eodemque Seneca in transcursu utemur duce, ut alterius loo hiatuni qui nobis videtur expleamus, . , 3 Sentio quid responderi poεδit hinc instente ea Atere a83enδu8, haec in ipδis auditoriis praecipue laudari et moue omnium

' In adnotation addimus peccari etiam ab iis iii c. III, 13 hanc enin tragoe-Hiam disposui iam et intra me ipse formavi non tolerantes intra me ipsum reponi libent; quod etsi vulgari usu requiritur, tamen danda est illa libertas scriptori. Contra verissima Sunt coniecturisque corrumpuntur quae c. XIV, 4 scripta sunt in libris II vero' inquit et sermo ipse infinita voluptate Fecisset atque id 038um delectat, quod vos, viri optimi et

te nimrum 98trorum oratore . . . eiusmodi etiam divulatione assumitis Messalla nim sero nil vonion sermonem disum iam audire non Oi QSt, Sed argument uni tantum Sermonis, utquo

id ipsim sibi plueor profitotur quod illi talia quoquo disputando xsoqui non sedi

gnentur.

17쪽

δermonibu ferri. Sed respondeo eo gravius recitantibus periculum afferri. Tolle

igitur quieti et ecuritatis aecu8ationem cum tibi uma adcer8arium veriorem. Sic

certe, additis verbis e revondeo eo gravis recitantibu periculum aperri, quae quo casu intercidere potuerint neminem fugit, sententiarum tenor commode reficitur. Atque hoc plane necessarium ducimus Oratorem ad ea quae ipse sibi obiici posse professus est respondere. Exemplum autem Seneca dedit ita dicens in pistolis II, 4, 17 Seio quid mihi re onderi is loco po/ait hoc nobis per8uadere conaria nihil intere8se utrum aliquis in gaudio it an in eculeo iaceat ac tortorem uum la88et'. Poteram re/pondere Epicurus quoque ait apientem i in Phalaridis tauro peruratur eaeclamaturum sedulae 8 et ad me nil pertinet . Quid miraris i ego paria bona dico uniu in eonvivio iacentis, alteriu inter tormenta fortis8ime tantis, cum quod incredibilis e/t dicat Epicuru dulce 88 torreri'. Sed hoc remondeo plurimum i ιtere88e inter gaudium et dolorem. Scripsimus torreri. ed, cum in libri Sit terrori et Ottorre i quidem iam Haasius restituit, reliquit et, quod ferri non potest; nam verba

ita cohaerent: poteram re Ondere . . e reδpondeo.

Sed redeundum est in viam Capito XXXIII, 28 haec leguntur Sed si cui

ob/ouriora hae videntur isque cientiam ab aercitatione eparat, i8tud certe concedet, inεtructum et plenum hi artibu animum longe paratiorem ad ea eaereitatione venturum quae propriae 8δ oratorum videntur. Sic editores ipsi coniectura paratiorem recepta. Quae quam vera sit aut probabilis dubitationem inii iunt a quae ex codicibus asseruntur sate Vaticanus A), paratu se u in litur Loidon sis,

aperte Farnesianus, parate Vaticanus alter et OttObonianuS. Veterrimam memoriam servat ut solet Vaticanus, ex ea autem reliqua videntur pendere mula. Verum in sat h. e. perate delitescere paratiorem aut quod Halini in mentem venit paratissimum non admodum credibile St. Nos erat interpretamur perantem pero te additisque duabus litteris reciperamus vocem Sententiae pariter et rationi accommodatam, longe uperantem, i. e. OStro Sermone ceti uberlegen. Hoc enim dicit Tacitus, longo superiorem fore animum qui illis artibus iuStructus ad exercitationes oratorum proprias veniat. Vix est quod adiiciamuS uperans artio ipitiin, Otiamsi nivn- quam im Silam propriam exuat, quae ne nunc quidem quemquam fallere poteSt, tamen in usum aeno adicetivi abire, ut praestans, vehit Vergilius dicit Aen. VIII, 207quattuor a tabulis prae/tanti corpore tauros Avertit, totidem forma verante iuvenca' et acitus ipse scribit in Agricola c. XXV, 5 ne uperante numero et periti locorum circumiretur. Pressius quam vulgo fieri solet codicum indicia sequenda ducimus etiam capite XXX, 5. Transeo prima discentium elementa, in quibu et ipgi parum laboratur, nec in auctoribus cogno8cendi nec in volcenda antiquitate, nec in notitiamve rerum vel hominum vel temporum alia operae in8umitur, ed ea petuntur quos rhetora vocant Quorum profeδ3io quando primum in vino urbem introducta it quam

18쪽

que nullan apud maiorex no8tros auctoritaten habiιerit, istatim de curiis referam nece83e δ animum ad eam disciplinam qua 8o8 38 eo Oratore accepimu quorum

infinitti labor et quotidiana meditatio et in onini genere ludiorum 88iduae Mercitatione ipsorum etiam continentur libris Nam quod pro de curiis quod esses in libris adnotatur editores lori quo omnes Io. r. Gronovi adstipulati dictum receperunt, id etsi minime culpamus, tamen AEa coniectura eremur ne non SSecuta sit id ipsum verbum quod scriptor posuerat. Nisi enim allaci specie inducimur, in exemplari archetypo non de curii fuit Sed decuru' id autem per errorem scriptum Pro decurgui 3, quemadmodum in Ciceronis Legibus 1, 23, 61 reeura est in libris tuod esse recursura debebat Usum verbi Cicero illustrat de orator 1, 32,

148 ac tamen ista quae ab te breviter de arte decurδa unt audire cupimus. Ac verbum

ipsum nec librarium codicis Ottoboniani decurren scribentem nec ipsium sesellit

qui talia Proposuerat latin decuirat his, sed recta demum forma verbi reciperatas doti fortasse addet suspicioni Quam vero latin nonnullis Offensionem attulit, Otim utamu tolli posse, Si quis cum cura progredientis orationis filum volverit. Nos nolutivis longi esse in narrando argumento hoc dicimus, illo enuntiat recte MeSSalhim ConSilitiin Suum aperire, qui, quoniam nune Properantiu ab adolescentibus rhetores expetuntur, praeteritis rimi discentium elementis et quae proxima sunt ab elementis, Statim horum rosessionem apud maiores nullam habuisse auctoritatem declaraturus est ita ut veterum Oratorum Studia indefessa et omnes artes aes disciplinas amploctentia dilaudet Similiter supra c. XXVIII. XXIX, ut in educando qui suo tempore obtineat morem perverSum clariore in luce ponat, a maiorum usu et institutis initium capit. Esse autem illud quod dicimus revera Messallao consilium vor illa patefaciunt quao i. XXXI. 1 dicit: io uibi illi feteres

per8uaδerant, ad hoc essetendun intellegebant opus 88e non , in rhetorum cholis declamarent nec tit otia nec ullo modo ad veritatem accedentibu controver/iis linguam modo et ocem Mercerent ed ut illis artibu pectu implerent in quibu de bonis ac malis disputatur. Idemque ilia per eandem orationem sparsa liquido demonstrant. MuOdSi ita Oete uterpretamur, consequens est ut intime connectantur qua dicit quorum profe88io quam nullam apud maiore auctoritatem habuerit ta-tin decurδuru referam nece88e 8 animum ad disciplinam veterum oratorum . haec autem DeceSSaria Ohaerentia plane perturbatur si aut cum Nipperdei non latius

disturuc aut cum Michaelo illius auctoritato saope sallaci irretito scribimus iam non persecuturiιδ Nam do emendandi irobabilitate ut nihil dicamus Nippor-

duius certe argutatur cum aliis terSuadere cupit ista tinc non ita difficile mutari in non latius . hae ratione inita labantur necesse est nec quo innitantur habent verba referam neceδε Ἀδt animum Quae vero Messalia in altera irationae sua, c. XXXV. l. transeundo dicit At nunc adole3centuli no8tri deducuntur in eo las

19쪽

torum qui rhetore vocantur; quo paullo ante Ciceronia tenFora aetitis8 nec pla- ὰδ maioribu nostri ea eo manife/rum 8 quod M. Cra88 et Domitio emoribus eludere ut ait Cicero ludum impudentiae iu/εi unt. Sed ut dicere inδtitueram, deducuntur in chola - iis, quamquam Verba conspirant, nec promissum illo loco datum exsolvit neque ad haec respicere in oratione prima omnino potuit. Sed omnis illa dubitatio interpretum nata est ex eo quia quas rationes acitus in diS- tribuenda Messallae oratione secutus est non satis attente perspexerunt. Etenim Messalla OSteaquam veterum oratorum studia enarravit, quae iam negliguntur ab iis, qui omnem salutem a rhetorum scholis petunt, hac una et prima depravatae eloquentiae causa exposita, subito finem inaponit orationi c. XXXII, 34 , dein excitatu a Matern novum iter ordiens c. XXXIII, 1. 15 cum utilissimis antiquorum oratorum exercitationibus forensibus inanes scholarum declamationes quae nune vigent dedita opera componit. Itaque factum est ut de rhetorum curis apud maiores contemptis definitius in hae altera oratione agendum SSet, cum tamen apertum sit novorum declamationes scholasticas tam veterum Studiis artium quam eorundem usui OreuSi Oppositas esse easque hoc nomine a Messalla etiam in Prima oratione perstringi, id quod Se facturiim esse recte professus est illis verbis, quae nobis haec edisserendi causa suerunt. Properamus ad finem disputationis. Itaque missa causarum expOSitioue breviter locos duos, quemadmodum putamia Scribi oportere, apponemuS. Apparebit autem ex ipsa re, maxime si quis haec OStra contulerit cum iis quae adhuc probantur, O his quoque conaminibus impense hoc agere ut quam plenissime traditae Scripturae satisfiat. Sed prior horum locorum os capite VII, 13 Quid fama et lati cuiu artis cum oratorum gloria comparanda At, qui non . . illu8treε et in urbe non olum apud negotio/o et rebu intentos ed etiam apud iuvene et adoleδcente quibu modo recta et indole eδ et bona peδ ui. Nullam litteram in- seximus sed desectus indicium fecimus, quem veStigia memoriae Secutus in uno sero modum haud improbabiliter resarcias qui non in urbe modo sed in orbe sunt illustre8, et in urbe non olum apud negotioεos ed etiam apud iuvene8. Certe hanc duplicem quam effecimus Sententiam multa sunt in pS dialogo quae stabiliant et confirment, ex quibu attuliSSe unum non inutile erit, C. V, 20 tuditim quo non aliud . . et ad urbi famam pulchriti re ad totius imperii atque omnium gentium notitiam illustris ercogitari pote8t. Alter autem verba Sunt Apri ineunte capite XXI, quae sic scribimus: quidem fatebor vobis impliciter me in quibusdam antiquorum via , iam, in quibuδdam autem viae Omnum tenere nec unum de I O-pulo . . Canuti aut Attii de Furnio et Toranio quique alio in eodem valetudinario ob haec o88 et hanc maciem probant: ψε mihi Calotis, cum unum et viginti ut puto libro reliquerit, via in uni et altera oratiunculi alia facit Adiecimus ob

20쪽

praepositionem, ibi ubi facillime negligi a librariis potuit praeterea nihil mutavimus et putamus hac una voce addita hanc quidem Sententiam, in qua multa satis licenter temptarunt critici, reddi integram. Ceterum uno quoque loeum graviore desectu et illa quidem parte qua notam posuimus laborare manifestum Videtur: prior Sententia caret fine nec unum de populo truncata capite est altera Canuti aut Atti de Furnio et Toranio in hac autoni stondit ipsa orationis forma de iudiciis agi Canuti aut Atti de Furnio et Toranio quibus nominatim allatis adnectuntur universe quicunque alios in eodem valetudinario . . alio iisdem quibus ipsi vitiis orationis aegrotantes ob haec vitia probant. Atque haec quidem, quae longe discedimi ab iis rationibus quas hodie plerique Nipperdet maxime duce et auctore Sequuntur, Satis probabiliter statui videntur de explendo hiatu pro rei natura incertior res est tamen temptamus nec unum de populo proferam: noque imitari iudicia volo Canuti aut Atti de Furnio et Toranio quique alio in eoden valetudinario ob Haec o88a et hanc maciem probant. De oratoribus nominatis nihil dicimus de quibus quae sciri possunt alii collegerunt et in iis quidem

quae constant nihil est quod adversetur opinioni, quam de sententiae conformatione non ex vanis ratiunculis sed ex librorum memoria concepimus. Sed iam desinimus nec vos, Commilitones carissimi, quorum haec RuSascripsimus, diutius morabimur quominus a minutulis adnotationibus philologis mentem advertatis ad dapes opiparas exquisitarum doctrinarum quas tabulis lectionum videtis expositRS.

Ser. m. Octobri a MDCCCLXXX.

SEARCH

MENU NAVIGATION