Disputatio IV. de vertigine ad quam sub præsidio Henrici Pauli respondebit Johannes Bielke

11쪽

excernendis humoribus per crisin quam vertigo plarunis antecedit, interdum consequitur translata ad cerebrum materia per rises imperfectas, quod post morbos diuturnos accidere scribit Rondeletius. ro. Causa interna es I omnis intemperies siue aris riarum, sue cerebri, concoctionem impediens, pro sertim calida, qua quemvis humorem siue is singuiane: s, siue biliosus, siue pituitosus, sue etiam melancholicussit, extenuando ct inferuorem agendo multos vapores aluosos producit. D. Et ex figida intemperie cruditatis parente, 1 nulti crastis vapores emergunt, quos imbecillisi lor gigni quidemo excitat, sed dispare nequit. Ia. Proxima vero causa consistit in vaporibus illis fatuosis in cerebrisnus irrepentibio qui dum varie raorsentur, stiritussimul exagitanti varie impetilunt, at inde turbulentos sensus motivis reddunt 1 Hinc ex leuistirituum agitatione inplexia tum Sertigo ex bhementiore vero, praesertim a vapore crasso vapore tenebricosa oritur.

I . Non autem perpetuo vapores gignuntur in corebro, sed interdisin aliunde mittuntur, vel ex toto

12쪽

is. Potismum ero adscendunt vapores in cerebrum ex entricula per inediam calore alimenti inopia humores noxios exagitante, a res attentiante calefacisnte Solet enim qitandos per inediaruvantriculus prauis repleri succis quos ex hepateali si cinis partibus trahit. Saepius autem bilis ex hepat in ventriculum regurssitat. ιο. Et per cruditates entriculi Nertigo oritur, quod calor imbecillior apores quosgigni dissoluere

nequeat APq Ondo uino illic prauus aceruatur genitu in Uentricuis, acit cibit cora plus colintinc-rar, a quo vaporum evia exhalat II. Non raro etiam exsurgit ab utero, dum me

fruinon probe rondent, aut a asi uestermaticis ex retentes corrupto semine./S Similiter quos au seni habet adumbricis vel picere sordido intesinorum aut eorundem abscessu, ut Forsus narrat lib. o. obseruat I.

ast. Sed non solum a partibus internis sied etiam externis ut ipsis cruribus homines in euiginem compelli posse sunt qui ex imant quod facile a =mttitur, cum longe graui:Asymptoma, nempe pilapsam in e uterdum excitari constet. 29. Fernelius memini de quodam rei ab occipitis

verte exorie Mur, Huicpars in occipite minima

13쪽

dolebat, quasi es blandissime tingeretur, concit rus humor aporem in sensu omnes exstirabathi ιν protinus os usitenebantur. ar. Hic scio in quodam admodum frequenter ex dente canino dextro, si forte is ab in 'iratione aemzel alias lenis me sutem refrigeratur, aut exsupcriore labio, si illud ex improuiso attingitur momemocitius aurum quandam in cerebrum euolaret emtiginem minitari, cum tamen in praedictis partibus

nihil mitiosi tu aut tactu deprehendere liceat, qtiamuis malum iam per multos annos infιDiuerit. aa. Porro siue totius corporis siue partis itio contingat dertigo capitis, tamen vel capitis vel cerebri quaedam imbecillitas subest, ob quam conualescentes in vertiginem procliues esse experimur. aa. Ex his constat alium,ertiginem primario cerebri a jectu, aliam vel totius, vel ventriculi aliarums partiam ρnsortioseri.

a . Conjcimus autem apores idos localem habere in cerebro generationem, nimirum ub intemperier equali cerebri, quando aurium sonio capitis grauitas dolorέ coniunguntur, items fictus vel ait riuue alicuius sensus inde proderintis busto comi

ratur.

as. Consensum totiis corporis deprehendimus ex

14쪽

lassiciis plenisudinis aut cacochmla clara a sectiones

aliarum partium. 26. At ex locis determinatis, s ventriculi maior avi subministrat agnosiimm hoc ex nausea,vomitu, in petentia oris amaroreis cordis roseone, quam

a . Si qua pars alia huic malo dabit originem eius sectae indicia elucebunt. a S. Signa vertiginis ipse aegrotus prodit, scilicet Mnebras oculis obuersantes, ct omnium rerum apparentem circumactionem. ast. Prognost quamuis erilo mediam quandamnaturam adepta it inter eas aegritudines qua sint perniciose, ct eas, quae omni prorsus periculo vacaη nunquam tamen contemni ac negligi debet tuncaritem potissimum timenda en cum ex proprio itio

cerebri ascitur squidem furoris, melancholita, lepsiae, poplexiae, aliariιws grauis narum aegri-radinum sati certum praeludium existit, quas maio

xiam antecedit. ea demi propiores seu remotioreses ηscat, proκ vehementius ac freqlienti: e dem homines infestavo tr. io. Verte tenebricosa deterior es quam simplex, qua

15쪽

Quae ab humoribuι calida nata ess citi termi arquam allidis.

Curatio vertiginis pro parietate causarum, risinstituendaen Primo externa cause qua intemnas irritare posunt remoueautor.3a Aers temperatus purus non admodum laciadus. Fugiatur nebulosus, crassu. ventis stirans. n. Cibius simplex boni succi, concoctu facissis.

attenuans fatum expers,modicu , stomacho commodios Nec satietas nec ieiunium proden Canas parcio prandio. 34. Panis fit ex optimo tritico, bene fermentatus. L ' etiam reliqua alimenta, condiatur amiso, finniculo, caruo, Umino. Conhenniunt carnes tillo-rtim, caponum, uicularum, agnorum, Titulorum, lepusculorum,damarum iu sicut ι non admodum prosunt. Nocent in sartagine fixa aut tosta. Et damnantur cancri, amygdala, nuces olera aporosar brastica, legumina, rapae, castaneae, sectus omnes. qui in ventriculosacile computrescunt Pisces sex tiles quammati rariussumti admittuntur. s. Potvis vinum aquosum, album,tenui fimum, non admodum antiquum Mut loco irit hydromes,d coclum ans,cinamomi. Mustumo cereusa cruda o recens maxime nocent. In cereusa bonasus nis 1 dere

16쪽

dere di iuvi ex cymino illismum II. Inter prandiuinis coenam nihil bibendum. 36. A cibosumto exhibeantur quae habent im ad stringendi stomachum, ut ni alto sta, 'donia condit. mar)mllada construa rostrum, mellila i , pr emtims itio tentriculi stat secIio.

37. Somnus sit moderatus, nec caput multis et mevtis inuolu itur. Decubitus si decliuior.

II. A Veneris Uu maxime absinere oportet,nis agenitalibus vertigo suboriatur. O d ad reliquum curationem attinet, in hac prini considerandum, quid in ipso paroxysm agere oporteat. AEgrotu statim supinus collocetur quiescat in lecto abstineat a multis cossoquiis, extremItates corporis ut brachia ct pedes alid ime linteo 'eriareis sicentur. Nequaqua/n autem capiti j misticare oportet, nis cum corpus bene fuerit expurgatum. Post fictiones,non prius, odoramenta nariboci admoueantur ex aqua rosa ceu Maceto in calida causa. Aetius utitur arubra ct moscho in stigida. Ouae tamen ante susscientem euacationem se Decta sunt. Recentiores maxime probaAt nigellam, maioranam naribus admotam. 49. Poterit parari nodulus odoriferm. Recipespecierum lumbrae , iam chi, iatri .isantali feminis nigelis, car 'ophyllarum, ana drachmam si rosarum rubearn musticis ana scrup4 L: nodiuus ex synd. rub. I. Interea etiam sne uora aluum sollicitare opor

a. Deo

17쪽

a. Deinde prout cerebrum per se patitur aut pra- ut ei totum corpus vel pars aliqua noxam communiacat, non neglectis ijs indicationibM, Uena conusniens vel cephalica, et basilica, vel tali aperiatur, mensesas aut haemorrhoides, si ab ijs malum pendet,

promoueantur.

I. Sed dabitatur ansanguis mittendiu in eri ginea rigidis humoribus. Repondetur, non temere hoc

faciendum, sed hac distinctione adhibita si sanguis

Multus circa caput appareat atqui in ea vertigine quae a Bentriculo initi usumit nequaquam, ne eua creatio , ne reuulsonis, n3s retractionis causa

conducit.

4. Est autem in enae sectione obstruandum, ne aceruatim sat sanguinis subtractio sed ν per interualla repetatur, quias scistime propter anguinis et, lationem Spiritus mul perturbantur. Deinde vatinusculum non si Valde amplum propter vires, ne Spiritus mul euolcnt. Tertio non secentur groisse. dentes sed decumbentes, quia facile possunt corruere. Quarto non est in accessione aut parox7 mu secanda lena, sed extra accessonem. s. Praeparantia pro diuersitate materis peccantis

eligunturis stigidis θ' ituos humoribus scatet cerebrum exhib. serup. deletonica, paeonia ae hade,

mellirosaceum, cum q. capitalibus Si ex bilio a via teria itium nascitur, conueniunt frup rosarum. Violarum, granatorum, Udoniorum, cum q. plant sinis actu . rosarum. σε. D

18쪽

s. Decocta quos ex herbis capitalibus conuenientibus parari poterunt. Ques calefacientia es non iit admodum calida. Non solum autem hissed alijs etiam remedijs adduntur rectissime femina pue niae, radices paeon ,viscus quercinus, lilium conua

lium smilia quae pilepticis peculiariter prodesse

scimus. r. Pon praeparationem humorum accedensim ad purgantia , In biliosa materia sumatur Syruptis ex multiplici infuscne rosarum, cassia, Rhabarbarum, wrobalini, Diacatholicum, diapronum solutivum. In ituosa vero, Maricus trochusiatus, Mechoaca, pistulae alephanginae, estera, de agarico, mastichime, de hiera cum agarico, cochiae, aurea, lucis. iduusne quibus dictae.

I. Quia vero rarisme unus humor solus pecc it,

sed bilis in hoc malo aliis humoribus prauis permisceri siet, magna ex parte permisenda sunt quae bilem purgare possunt Prisant hoc pistula postremo loco postue. Egregie etiam prosint hae quae ita consciuntur. Recipe aloes parisma, Rhabarba-xi electi, Agarici trochiscati, an frup. f. masticis, succini albi, sentali citrini, rosarum rubearum anagran V. Forni tu pillula cum Mupo, beronica,vel aqua cephalica, vel serupo rostrum solutivo. Dosis drach. j veli ach. j. si vel Recipe aloes cum aq ro sarum eandiuiae totae drach. iij. Rhabarbari drach. j. f. M rrhae electit imae musis, iburis, croci ana.

smili,

19쪽

drach. . vel drach. .si. q. Ad reliquias humorum a cerebro detrahendas tandem praescribantur apophlegmatismi,vel vasalia communia. Vel naribus attrahiar succus betae

maioranae.

1ο. Vel ad diuersonem fiant etiam lotiones pedum. ex foliis salicis, vitis, Nymphaeae, lactucae, aut ex chlidis herbis ut betonica, maiorana, calendula, o Adibus, pro diuerstate cause. si Nec incommode scapulis θ' inferioribus partiabus cucurbitula cum scari catione, aut magme venis a untur. sa. Perseuerans vertigine aliis remediis non uantibus, arterias pon aures incidi monet Gul. Paulus Vineta, quoi uia hic rationem eas secandi praescribit lib. 6. cap. . Sed posteritas timidior hoc remedii genus fugit, quia non satis tutum est per se, o propter chirurgos minus exercitatos, ct propter erilitatem quam inis succedere Hippocrates innuit. 14. Tutior edo optime auxiliatur aurium scaria scatio, quam aliqui in omni causa attentant.1s. Possunt etiam escae excitari poII aures ex fermentes cantharidibus.16. bos stinae intra secundam ct tertiam emtebram cauteria imprimit, q=M non mutiliter etiam

applicantur brachise vel crurib-

20쪽

s . Ad corroborantum cerebrum dentur electua, ria ex cons. seluiae paroniae, betoriicae rore marivii, ex Urobalmis, chebulis conditis, nuce muscata conditi, additis1'eciebus aromaticis in quibus tinen cauendum ne multum Zibeti recipiant. 13. Quo aliam biliosae materiae rationem habere zelim tu addantur praecedentibus conseruae restiqerantes, ut rosarum cichorei, ymphaeae,stdecies dia-rriasntali, diarrhodonis.19. Sequentes rotulae optime iurant. Recipe,dia moschi dulcis diambrae ana drachmam j. Succivit a

b imiscri'. ij. olei anis gutt iij. Sacchari in aq. Duen ala dissoluti nc. iiij. Vel Recipe coriandri praeparati j. f. cubebarum, succin albi una drach. g. sintali citrini scrup. . siccb. Oc dissolui in apbetoriicae, forum tiliae aut siniti, Vel Recipe cubebarum, granorum paeoniae, silaia, coriandri praeparatri cinamomi, nucis muscatae ana drach. . Dcci,si albi drach.f. Sacchari sus, di sui in sq. paeoritae, sunt rotula vel morsuli, quibus oricetur oleum aviis, vel parum succini. co. Inter facile parabilia magnum utilitatem affert semen carui ter quaterue circa vesperam in aceto semper reno to infusum o tota nocte maceratum , toties rursu mane exsccatum. De hoc sumat aegrotus horis matutiris, alit alias actio flomacho quanta tribus prioribus digitis 4ttollere licen

Sic etiam macerari potes ' mimum, ct macis.

οι, ac de vertis in ex primar si crebri a sectu.